بخشی از مقاله
چکیده:
در بیشتر مناطق خشک و نیمه خشک جهان، کمبود آب عامل اصلی محدودکننده توسعه فضای سبز می باشد . بسیاری از باریک برگان زینتی قادر به رشد در کم آبی به مدت طولانی، گرما و خشکی می باشند - - 35 .نگهداری آسان و سازگاری به شرایط گوناگون اجازه می دهد ، باریک برگان زینتی در مناطق دشوار استفاده شوند . باریک برگان زینتی به دلیل بافت، رنگ های منحصر به فرد، شکل، تضاد رنگی - 10,16,30 - که کمتر در سایر گر وه های گیاهی یافت می شوند، در طول سال ها در فضای سبز به کار رفته اند .
از جمله کاربردهایی که باریک برگان زینتی در فضای سبز در مناطق خشک و نیمه خشک دارند عبارتند از : گیاه تک نما، گیاه پرده، ایجاد پرچین، کشت توده ای، کاربرد در باغ های صخره ای، بصورت تک بوته، در حاشیه کاری، به عنوان گیاهان فصلی و نیز به عنوان راهنما و بادشکن و از سوی دیگر دارای کاربرد درون خانه ای هم هستند
بنابراین، یافتن گونه ها و ارقامی از باریک برگان زینتی که در مناطق خشک و نیمه خشک سازگاری نشان می دهند، نیاز آبی کمی داشته باشند و به خشکی مقاوم باشند و بتوانند در ایجاد فضای سبز پایدار با حفظ کیفیت ظاهری نقش اساسی داشته باشند، ضروری به نظر می رسد. در این مقاله مرور ی برخی از مهم ترین باریک برگان زینتی مناسب برای طراحی فضای سبز مناطق خشک و نیمه خشک معرفی شده اند.
مقدمه:
بدون شک یکی از فاکتورهای مهم و کلیدی در پایداری حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی امروزی، فضای سبز و محیط زیست می باشد . - 18 - فضای سبز در تولید اکسیژن، کاهش گرد و غبار هوا به خصوص در مناطق بادخیز، جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش تبخیر شدید از سطح خاک ، مؤثر است. علاوه بر موارد بیان شده، ایجاد فضاهای زیبا و دلنشین و همچنین فراهم آوردن آرامش روانی را می توان از دیگر مزایای فضای سبز نام برد
در این میان، یکی از عوامل محدودکننده گسترش فضای سبز، کمبود منابع آب قابل دسترس می باشد . - 17 - از این رو، با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک برخی کشورها و محدودیت های تأمین منابع آب، لازم است راهبردهای مدیریت فضای سبز شهری به گونه ای تغییر کند که سازگار با اهداف دراز مدت مدیریت شهری در طراحی، ایجاد و نگهدا ری فضای سبز باشد
راهکارهای گوناگونی برای رویارویی با این شرایط وجود دارد که از مهم ترین آن ها می توان به مدیریت منابع آب و آبیاری فضای سبز، انتخاب و کاشت گونه های گیاهی مقاوم به خشکی و مناسب با اقلیم منطقه می باشد
Xeriscaping یک مفهومی قدیمی با نامی جدید و به معنای طراحی و مدیریت فضای سبز در مناطق خشک و کم آب است . شیوه ای از فضای سبز که در مصرف آب صرفه جویی کرده - حدود 30 تا - %60 و با کاهش مصرف سوخت های فسیلی ، کمک زیادی به حفظ محیط زیست می کند
نیمی از کشورهای جهان در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند 66. درصد مساحت کشور ایران دارای اقلیم های خشک و نیمه خشک می باشد و تنها حدود 35 درصد از سطح کشور سالانه به طور متوسط بیش از 250 میلی لیتر بارندگی دارد . چنانچه بارندگی سالانه منطقه ای 252-100 میلی متر باشد منطقه خشک و در حالی که 400-250 میلی متر باشد منطقه نیمه خشک است . امروزه بدلیل کم آبی، محبوبیت پردیسه هایی - منظر - با نیاز آبی کم درحال افزایش است . در مناطقی که محدودیت آب وجود دارد، استفاده از گونه های و ارقام باریک برگی که قابلیت اجتناب، تحمل و فرار از خشکی را داشته باشند، برای حفظ فضای سبز لازم است . - 15,16 - باریک برگان گروهی از گیاهان تک لپه ای و از تیره گندم سانان که برگ های باریک با رگبرگ های موازی و ساقه های توخالی یا توپر دارند . برخی از آن ها در چمن کاری مورد استفاده قرار می گیرند
باریک برگان زینتی باریک برگانی هستند که برای ویژگی های زیبا شناختی استفاده می شوند. باریک برگان زینتی ، اولین محبوبیت را در آلمان درطول اواسط 1930 برخوردار شدند. باغبان برجسته آلمانی کارل فورستر1 نیروی محرکه محبوبیت و استفاده از باریک برگان زینتی در چشم انداز بود
فورستر سال ها صرف جمع آوری بذر باریک برگان و گیاهانی از آمریکا و هم چنین دیگر بخش های جهان کرد . سبک جدید طراحی در باغ های آمریکا بیش از 30 سال پیش توسط ولفگانگ اوهم2 و جیمز وان سویدی3 با افزایش باریک برگان ایجاد شده است. در کالیفرنیا ، اولین باریک برگان زینتی توسط پدران میسیون برای ساخت آغل حیوانات، بافتن سبد و برای ب ادشکن انتقال داده شد
برخلاف بسیاری از گندمیان ، بسیاری از باریک برگان زینتی اغلب یه صورت کپه ای یا توده ای رشد می می کنند ولی در مجموع همان اصطلاح رشد توده ای برای آنها به کار می رود. نیاز به نگهداری کم، گلدهی طولانی، درخشش زیاد، روشنایی، رنگ و بافت در حاشیه ها، پرده ها و باغ های چند ساله از ویژگی های آنهاست - 16 - در حالی که غذا و مکانی برای حشرات مفید و پرندگان را ایجاد می کنند . - 10, 9 - بسیاری از باریک برگان زینتی نسبت به نوع و ترکیب خاک بی تفاوتند اما بهترین رشد را در خاک هایی با زهکشی خوب دارند. با توجه به محبوبیت های اخیر،تعداد زیادی از بار یک برگان زینتی در دسترس هستند بنابراین در هر شرایط های گوناگون آب و هوایی باریک برگ مناسب وجود دارد
تقسیم بندی باریک برگان زینتی : باریک برگان زینتی ر ا می توان به باریک برگان فصل سرد - C3 - و یا فصل گرم - - C4 طبقه بندی کرد
دانستن الگوی رشد باریک برگان زینتی، به طبقه بندی آن ها و چگونگی کاربرد در فضای سبز و نگهداری آن ها کمک می کند . باریک برگان فصل سرد نسبت به باریک برگان فصل گرم ، به تنش های رطوبتی حساس ترند. باریک برگان زینتی فصل گرم، اغلب خزان دار هستند
زمانی که گرما شروع می شود در اوایل بهار رشد می کنند و گلدهی و بذر درتابستان و پاییز است . با نزدیک شدن زمستان باریک برگان زینتی فصل گرم ، شروع به تغییر رنگ می دهد و بطور کامل وارد خفتگی یا دوره استراحت می شوند. باریک برگان زینتی فصل سرد می توان ند در طول سال ها رشد کنند . آن ها اغلب همیشه سبز یا نیمه سبز هستند. شروع رشد در اواخر زمستان تا اوایل بهار و گلدهی از زمستان تا اوایل تابستان می باشد
چمن فرش :1 چمن فرش ها نیز خود به دو گروه فصل گرم و فصل سرد تقسیم بندی می شوند و ارزش های ویژه خود را برای فضای سبز و طراحی دارند . چمن فرش ها برای چمن خانگی، زمین های گلف، زمین های ورزشی و سایر برنامه های کاربردی دیگر بکار می روند . برخی از چمن فرش ها برای مناطق خشک و نیمه خشک مناسبند، ولی در این مقاله مروری مورد بررسی قرار نمی گیر دن . در حال حاضر یکی از اصول خشک منظری کاهش سطح چمن کاری ها و افزایش کاربرد گونه های دیگر متحمل به شرایط کم آبی مانند باریک برگان زینتی است
مزایای باریک برگان زینتی : باریک برگان زینتی در طول سال ها برای محوطه سازی پیشنهاد شده اند، در حالی که در فصل پاییز، بهار و تابستان زیبا هستند هنگامی که در زمستان با برف پوشانده می شوند ، سحر آمیز می شوند و به شاهکارهای زمستانی تبدیل می شوند
در طول فصل رشد، بسیاری از گونه های باریک برگان زینتی تنوع و زیبایی در رنگ برگ ها را نشان می دهند . بافت های باریک برگان زینتی دامنه ای بافت های از ریز تا درشت را نمایش می دهند. در ترکیب با درختان و درختچه ها ، اربیک برگان زینتی ممکن است برای ایجاد یک پرده گیاهی در طول سال ها و معنایی از یک حریم خصوصی باغ استفاده شوند . باریک برگان زینتی می توانند آرایش های چمن را جالب سازند
باریک برگان زینتی در انواع اشکال و اندازه های مختلف برای گیاه تک نما 2 یا بعنوان گیاه پرده3 یا پرچین4 ها مناسب هستند . - 30 - این تنوع از نظر شکل و اندازه به اهمیت چشم انداز می افزاید. این باریک برگان زینتی برای ایجاد سد و مانع در فضای سبز نیز کاربرد دارد . گونه های مختلف و فرم ها و انواعی از باریک برگان زینتی وجود دارند که برای فضای سبز مفیدند . باریگ برگان زینتی نه تنها دارای خوشه گل دلپذیر و لطیف است بلکه خوشه ها و شاخه و برگ های آراسته آن ها نیز جذاب است
باریک برگان زینتی، کاربردهایی برای اهداف ورزشی ما نند زمین های گلف - - 11 ، پارک های جنگلی و باغ پرندگان و فضای سبز خوراکی یا زیست محیطی محور دارند. همچنین، به عنوان گیاهان درون خانه ای و گلدانی استفاده می شوند و مراقبت بسیار کمی هم نیاز دارند
نگهداری و مراقبت از باریک برگان زینتی : باریک برگان زینتی به عنوان گیاهانی با مراقبت و نگهداری کم در چشم انداز ارزشمند هستند. دو نوع نگهداری سالیانه باریک برگان زینتی نیاز دارند - 1 حذف شاخه و برگ های از بین رفته - هرس - که ممکن است در اواخر زمستان یا اوایل بهار قطع شوند. قطع شاخه و برگ در عرض چند سانتی متر از سطح زمین درست قبل از رشد جدید بهاری صورت میگیرد بطوریکه نوک شاخه های جدید قطع نشود
تقسیم باریک برگان زینتی هر سه تا چهار سال برای کاهش تراکم تا گسترش گیاه جدید یا به جوان سازی گیاه از بین رفته در مرکز کمک می کند . تقسیم باید در بهار قبل از آغاز رشد یا در اواخر تابستان یا پاییز پس از فصل رشد انجام گیرد - . - 7 اگر باریک برگان زینتی در محل مناسب قرار گیرند به نگهداری و کود دهی کمی نیاز دارند.
گیاهان باید در سال اول تا هنگامی که آن ها استقرار یافت ه و سیستم ریشه ای گسترده آن ها توسعه یابد ، به خوبی آبیاری شوند. هنگامی که سیستم ریشه ای مستقر شد ممکن است باریک برگان زینتی بتوانند بدون آب برای مدت طولانی زنده باقی بمانند
