بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش به بررسی و نقش راهبردها و مدل توسعه پایدار سازمان در ارزیابی دولت الکترونیک پرداخته شده است . این پژوهش در کشور شیلی جهت تقویت راهبرد دولت الکترونیک انجام گرفته است . همچنین این مقاله به بررسی سطح بلوغ دولت الکترونیک میپردازد و به عنوان نمونه سطح بلوغ دولت الکترونیک در کشور ایران مورد بررسی قرار می گیرد.
این مقاله مبتنی بر فناوری اطلاعات، مدلی از دولت الکترونیک و ارزیابی قابلیت های دولت الکترونیک و بلوغ شرکت های عمومی را ارائه میدهد. این نتیجه ابتکار عمل دولت شیلی جهت تقویت راهبرد دولت الکترونیک خود میباشد. مدل پیشنهادی با عنوان eGov-MM دارای 3 بعد است که از فرایندهای تجاری پشتیبانی میکند و شامل معیارهای اطلاعات، منابعفناوری اطلاعات و حوزه های اثرگذاری است. با تغییر تمرکز سنتی و منحصر بفرد برفناوری اطلاعات،4 حوزه اثرگذاری، راهبرد الکترونیک، حاکمیت فناوری اطلاعات، مدیریت فرایند و قابلیتهای افراد و سازمان تعریف میشوند.
حوزه های اثرگذاری، ساختار طبقه بندی را ایجاد میکنند - با کمک سطح دوم که حوزه های کلیدی نام دارند - . این حوزه ها باید قابل اندازه گیری و کنترل باشند پس آنان مربوط به سطح سوم طبقه بندی میشوند که متغیرهای بحرانی نام دارند و به عناصر مدل اجازه میدهند که به شکل کمی و کیفی ارزیابی شوند. قابلیت و تکامل این متغیرها مربوط به تقاطع با دو محور دیگر مکعب می شوند که 5سطح قابلیت را ایجاد میکنند.
مدل پیشنهادی به شدت تحت پشتیبانی تجربه بین المللی و بهترین اقدامات مدیریت فناوری اطلاعات است و دراین زمینه آزموده شده است.مقاله حاضر دستاوردهای مطالعات و پژوهشهایی است که شاخص های مطرح در ارزیابی دولت الکترونیک در سطوح مختلف بلوغ را مورد مطالعه قرار میدهد و به ارزیابی سطح بلوغ دولت الکترونیک در کشور ایران می پردازد. در نهایت راهکارهایی را به منظور فراهم کردن زیر ساخت هایی برای رسیدن به سطح بلوغ بالاتر را مورد بررسی قرار می دهد.
1 -مقدمه
مراحل نخست دولت الکترونیک معمولا بر معرفی فناوری اطلاعات - جهت بهبود کیفیت داده ها و بهبود انسجام افقی و عمودی سیستمهای ستاد و صف پیرو مراحل مدل رشد برای دولت الکترونیک Layne و Lee میباشند - تمرکز کرده اند که ازطریق این رویکرد، دولتها درپی کارایی، اثربخشی و مزایای بهبود کیفیت داده ها هستند و همه آنان نشانگر مجموعه پیچیده چالشهای فناوری و سازمانی میباشند.
این مرحله توسعه دولت الکترونیک اغلب راهبردهای جاری - در کشورهای در حال توسعه آمریکای لاتین و شیلی که از این قاعده مستثنی نیستند - را مشخص می نماید. درواقع یک کاربرد انعکاسی تر و حیاتی تر استفاده از فناوری اطلاعات مورد نیاز است بدین معنا که فرایند های مهم سازمان و فعالیتهای پشتیبانی آنان - در حین توسعه دیجیتالی - باید لحاظ شوند. پس بمنظور بهبود رویکرد یکپارچه جنبه های مختلف مسئله، مدل چندبعدی رویکرد مفیدتراست.
یک مدل مشهور که ازاین دیدگاه یکپارچه پشتیبانی میکند چارچوب مرجع کلی ویمر برای دولت الکترونیک است. مدل ویمر از مدلسازی یکپارچه ابتکارعملهای دولت الکترونیک، همگام سازی با کمک توسعه فناوری و یکپارچگی دیدگاههای چند سهامدار بمنظور توسعه ابتکارعملهای موفق دولت الکترونیک پشتیبانی میکند. اگرچه ما این رویکرد کلی را به اشتراک میگذاریم اما مدل ما عمدتا بر ارائه مرجع راهبردی برای سازمانهای عمومی جهت ایجاد نقشه های راه تکامل قابلیت دولت الکترونیک بجای چارچوبی برای توسعه طرحهای دولت الکترونیک تمرکز میکند. این مقاله مدل بلوغ قابلیتهای چندبعدی را ارائه میکند که توسط دولت شیلی با حمایت دانشگاه Tecnica Federico Santa MariaMaria - UTFSM - که با ترکیب 4 حوزه عمل در هر سازمان بزرگ لحاظ میکند، ارائه می دهد که شامل جهت دهی وسیع راهبردی سازمان، حاکمیتفناوری اطلاعات، مدیریت فرایند و منابع انسانی می باشد.
دلیل طراحی مدل، ساختار مدل و روش شناسی برای قابلیت و تعیین بلوغ درادامه بیان میشوند. منابع اطلاعات زیر بشکل ورودیها برای طراحی مدل پیشنهادی که eGov-MM نام دارد لحاظ شده اند:
· بهترین نتایج بدست آمده در مورد دولت الکترونیک - ازطریق جدیدترین نظرسنجی ملی و بین المللی شناسایی شده است - .
· مدلهایی که ساختار استاندارد CMM را ارائه میکنند.
· CMM ها برای پشتیبانی از راهبردهای دیجیتالی دولت الکترونیک سایر دولتها است.
· سایرمدلهای هدف دار خاص که توسعه سازمانهای بزرگ پشتیبانی میشوند - مانند موارد مبتنی بر حاکمیت فناوری اطلاعات یا رویکردهای ساختار شرکت - .
بهترین اقدامات لحاظ شده در طراحی مدل، شامل اجرا، تعیین و ارزیابی راهبردهای دولت الکترونیک میشوند - در جدیدترین بخش نظرسنجی توسط کشورهای مورد نظر طرح جاری بکار رفته است - . این نمونه نظرسنجی در امریکا، انگلیس، استرالیا، کانادا، سوئد،کره جنوبی و سایرکشورها میباشد. ساختار اساسی مدل بدست آمده در - ازطریق تحلیل قیاسی 2 گرایش اصلی بین المللی در مدلهای تکامل برای حوزه مهندسی نرم افزار بکار رفته است - راهبردها و مدل توسعه پایدار سازمان آمریکا و ISO/IEC 15504 اروپا است. محتوای خاص مدل، ناشی از بهترین اقدامات بین المللی فوق مرتبط مدل ها بشکل خاص و توسعه یافته برای دولت الکترونیک و برطبق تجربه نویسندگان ترکیب شده است - .
رویکرد منبع اصلی حاکمیتفناوری اطلاعات بصورت اهداف کنترلی برایفناوری اطلاعات وCOBفناوری اطلاعات
تحلیل شد.
بخش 2 ساختار کلی مدل را ارائه میکند. بخش 3 جزییات اجزای آن را بصورت حوزه های اثربخشی و حوزه های مهم
ارائه میکند. دربخش 4 قابلیت و دلیل تکامل مدل بیان میشوند که شامل یک مثال است.
ما مقاله را دربخش 5 با مطرح کردن مزایای اصلی مدل و پیشنهاد مراحل بعدی برای تکامل بیشتر مدل به پایان میرسانیم.
2 -مدل تکامل قابلیت دولت الکترونیک
تمرکز مدل پیشنهادی ناشی از 2 مفهوم دولت الکترونیک و حاکمیت فناوری اطلاعات است.
برطبق منطق مدل، سازگاری دولت الکترونیک نیازمند دولت است - جهت بهبود کیفیت و کارایی اطلاعات و خدمات ارائه شده دولت برای شهروندان و شرکتها توسط شرکتهای عمومی و تایید اینکه فناوری اطلاعات دارای نقش مرتبط جهت رسیدن به چنین هدفی هستند - . پس دولت الکترونیک براساس معرفی نسل جدید سیستمهای اطلاعاتی توزیع شده و معاملاتی است که هدف اصلی آنان بهبود روندهای پشتیبانی و تجاری مهم است. این سازگاری بین نیازهای تجاری و فناوری اطلاعات چالش سنتی دولت الکترونیک - برای حاکمیت فناوری اطلاعات - را که حوزه فعالیت 4 عامل مرتبط با سیکل بهبود دائمی را تغییر می دهد - فناوری اطلاعات از فرایند های تجاری که توسط افرادی که فعالیت های خود را در موقعیت سازمان توسعه می دهند - اجرا میشوند، پشتیبانی میکند.
هدف مدل پیشنهادی این است که یک ابزار پشتیبانی برای استقرار راهبردهای دولت الکترونیک را به یک ابزار ارزیابی که تشخیص قابلیت و سطح بلوغ شرکت های عمومی که با چالش های مدرن سازی مواجهند را ممکن میسازد، تبدیل سازد. هدف آن مدل مبتنی بر فرایند نیست - ابزار مدیریت، کنترل یا نظارت بر عملکرد فرایند نیست - .یک بعد مدل مبتنی بر تعریف حوزه های اثرگذاری و حوزه های بحرانی است. حوزه های اثرگذاری گروه بندی منطقیKDA هااندکه اهدافی هستند که ازطریق چیزی که ما آن را متغیرهای بحرانی می نامیم، درواقع میتوانند تعیین شوند.
بعلاوه مدل شامل تمایز واضح بین قابلیت و تکامل میشود و درواقع بصورت:
· سطح قابلیت: ویژگی هر متغیر بحرانی و KDA است، قابلیت مورد بعدی توسط قابلیت متغیرهای بحرانی سازنده تعیین میشود.
· سطح تکامل: این مورد ویژگی مرتبط با تمام سازمان است که هر سطح مرتبط با مجموعه KDA هاست - در سطح قابلیت موردنظر - . سطح تکامل سازمان نقشه راه را تعیین میکند - برای توسعه دولت الکترونیک و راهبرد بهبود کیفیت خدمات آن - .
