بخشی از مقاله
چکیده
جاده ها شاهرگ حیاتی اقتصاد هر جامعه اي می باشند و علائم - عمودي و افقی - به عنوان زبان گویاي جادهها به حساب می آیند. براي اینکه علائم داراي تعریف مشخصی در سراسر دنیا باشد، براي ساخت علائم، کمتر از حروف استفاده شده و با شکل و رنگ، سعی در رساندن مفهوم به رانندگان می باشد.
به همین دلیل، شکل ظاهري و رنگ هر علامت، مفهوم خاصی را به رانندگان وسایط نقلیه القاء می کند. یکی از این علائم که نقش مهمی در هدایت رانندگان در مسیر اصلی خود دارد، خط کشی جاده ها می باشد. چند سالی است که استفاده از رنگ زرد به عنوان خط کشی در جاده هاي کشور، بسیار محدود شده است. در این مقاله به بررسی نقش رنگ زرد از نظر روان شناسی و همچنین استفاده از آن در سایر آیین نامه هاي بین المللی پرداخته می شود و دلایل لزوم کاربرد فام رنگ زرد در راههاي برون شهري کشور ارائه خواهد شد.
-1 مقدمه
هدف اولیه از ساخت هر راهی، جابجایی سریع و ایمن کالا و مسافر میباشد. یکی از پارامترهاي تأمین ایمنی در راهها، تعریف مشخصات راه براي استفاده کنندگان از آن راه با استفاده از علائم میباشد. علائم راهنمایی و رانندگی شامل دو گروه اصلی علائم عمودي و علائم افقی - شامل بازتاب ها، خطکشی ها و هشدار دهندهها - تقسیم می شوند.
خطکشیها در انواع رنگ سرد، رنگ گرم و نوارهاي چسبان می باشند که با توجه به آیین نامه ایمنی راهها، هر کدام از این رنگها داراي عمر مفید مشخصی هستند و پس از مدتی به علت ترافیک و عوامل جوي، بازتاب اولیه خود را از دست داده و نیاز به تجدید خطکشی پیدا میکنند. البته لازم به یادآوري است که رنگهاي دو جزئی نیز در خطکشی محلهاي عابر پیاده و... کاربرد دارد ولی به عنوان رنگهاي ترافیکی و به وسیله خودروهاي خطکشی امکان پاشش آنها بر روي سطح راه وجود ندارد
رنگهاي ترافیکی از نظر فام رنگ نیز معمولاً به دو گروه اصلی سفید و زرد تقسیم میشوند و از این رنگها در مقاطع مختلف هندسی جاده استفاده میشود. در سالهاي گذشته، از رنگ سفید به عنوان خطوط منقطع و یا خطوط پیوسته در سمت راست جادهها استفاده می شد و از رنگ زرد به عنوان اخطار و در خطوط پیوسته جهت جداکردن مسیر رفت و برگشت در جادههاي دوطرفه و یا در سمت چپ جاده به عنوان تعیین محدوده کنار جاده و... مورد استفاده قرار میگرفته است. لیکن در سالهاي اخیر، بنا به دلایلی از رنگ سفید به عنوان جایگزین رنگ زرد استفاده شده است و تنها در نقاط محدودي که در زیر به آنها اشاره شده است، استفاده از رنگ زرد مجاز می باشد:
-1 در محلهایی که محدودیت یا ممنوعیت خاصی براي توقف وجود دارد.
-2 در راههاي انحرافی مربوط به عملیات اجرایی و محدوده عملیات راهداري و راهسازي.
-3 خط محوري محدوده گردنههاي مهگیر راههاي جدا نشده.
-4 خطوط عرضی کاهش دهنده سرعت در نقاط حادثه خیز.
-5 خطوط کناري در محل پلهاي باریک و کم عرض.
علیرغم اینکه استفاده از رنگ زرد در دیگر مقاطع مهم راه حذف شده و تنها در موارد بالا، استفاده از آن مجاز میباشد، میتوان به این نکته اشاره کرد که مناطق ذکر شده در بالا، نقاط بحرانی در هر راهی میباشند و این موضوع بیان کننده آن است که از نظر تدوین کنندگان این محدودیتها، رنگ زرد داراي بازتابندگی بسیار بیشتري در مشخص کردن مناطق مهم است، که در این نقاط استفاده از آن مجاز شناخته شده است.
در ادامه به بررسی نقش رنگ زرد در روانشناسی و کاربرد آن در سایر آییننامههاي مهم دنیا پرداخته شده و اطلاعات مناسبی در خصوص تئوري ماهیت نور، رفتار و تاثیرات متقابل بین نوع نور تابیده شده به رنگ و واکنش رنگ ترافیکی بر روي نور و همچنین اثر زمان و شرایط جوي و رنگ زمینه - آسفالت یا بتن - در ترجیح دو رنگ زرد و سفید ارائه می شود.
-2 نور علت انواع رنگها نوري که از خورشید به اجسام میتابد یا جذب شده و انرژي آن تبدیل به حرارت - یا الکتریسیته - میشود و یا اگر بر اجسام شفاف تابیده شوند به مسیر خود ادامه میدهند و بالاخره دسته اي نیز انعکاس یافته و در خط سیر جدید، آنقدر به مسیر خود ادامه میدهند تا به جسم دیگري برخورد نمایند. نور خورشید مخلوطی از یک سلسله تشعشعات نورانی است که هر کدام میتواند احساسی از یک رنگ بخصوص در چشم بوجود بیاورند بطوري که شعاعی از نور خورشید که از منشور گذشته باشد، در منطقه مرئی به اجزاي تشکیل دهنده خود تقسیم شده و یک سلسله رنگ را بوجود میآورد که ما آن را »طیف« مینامیم. در یک سمت این طیف، رنگ قرمز با بالاترین طول موج قرار گرفته و بعد از آن به ترتیب رنگهاي :
نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بالاخره بنفش مستقر میشوند. نور در چشم ما، مخلوطی از احساسهاي مختلف در شبکیه بوجود میآورد که ما مجموع آنها را بنام نور سفید میشناسیم. در شکل زیر که نشان دهنده حساسیت نسبی چشم بیننده به تابش نور در طول موجهاي مختلف است، مشاهده می شود که مرکز ناحیه مرئی در حدود 5550 آنگستروم واقع شده است.
نوري که این طول موج را داشته باشد، به رنگ زرد مایل به سبز ادراك میشود، یعنی در مقام مقایسه، نور داراي طول موج زرد متمایل به سبز نسبت به سایر رنگهاي موصوف در شبکه بینایی، جهت تشخیص از بالاترین حساسیت برخوردار است.
حساسیت نسﱯ
طول موج بر حسب نانو
هرشیئی در برخورد نور سفید، بطور انتخابی بعضی از طول موجها را جذب میکند و بقیه را یا عبور داده و یا منعکس مینماید.چشم، طول موجهاي عبور کرده و یا منعکس شده را دریافت میکند و آنها را به صورت یک رنگ خلاصه میکند. یک جسم واقعاً سیاه، تمام طول موجها را جذب میکند و یک جسم واقعاً سفید هیچکدام از آنها را جذب نمیکند.
عمل جذب بعضی از نورها توسط اجسام، مهمترین علت رنگی دیده شدن اجسام است. نوري که از خورشید به طرف زمین میآید و وارد اتمسفر زمین میشود، با ذرات گرد و غباري که در هوا وجود دارد، برخورد میکند و منعکس میشود.
قسمتهایی با طول موج کوتاه - که در ما احساس رنگ آبی را بوجود میآورد - بیش از نورهاي با طول موج بلند - که در ما احساس رنگ قرمز را بوجود میآورند - پخش میشوند و در نتیجه، وقتی که ما به آسمان نگاه می کنیم ، آنرا آبی میبینیم ولی اگر بطور مستقیم به خورشید نگاه کنیم، بخصوص هنگام غروب آن، انواري را میبینیم که بطور مستقیم به ما میرسند، این انوار که نور آبی خود را از دست دادهاند، قرمز یا نارنجی رنگ بوده و در نتیجه، خورشید به یکی از این دو رنگ دیده میشود.
شیشه چراغ مه شکن اتومبیلها به رنگ زرد است. نقش این شیشه زرد رنگ در افزایش دید راننده در هواي مه آلود بدین ترتیب است که شیشه مذبور با جذب امواج مربوط به نور آبی - امواج کوتاه - ، فقط امواج مربوط به رنگ زرد را که طول موج بلندتري داشته و در نتیجه برخورد با قطرات آب معلق در هوا، کمتر دچار انحراف و انکسار می شوند و قادرند مسافت بیشتري را طی نمایند
