بخشی از مقاله
چکیده
دیاکسیدکربن - CO2 - یکی از مهمترین گازگلخانهای است که باعث مخاطرات گوناگونی در جهان میشود که به دلیل مصرف سوختهای فسیلی روزبهروز رو به افزایش است. هدف از این مطالعه بررسی میزان انتشار مستقیم و غیرمستقیم گاز دی-اکسیدکربن توسط بخشهای اقتصادی است که میتواند شاخص مناسبی جهت سنجش عملکرد بخشهای تولیدی از نقطه نظر سازگاری با محیط زیست محسوب شود.
برای بررسی آلایندهزایی بخشهای مختلف اقتصاد کشور از جدول داده-ستانده و ترازنامه انرژی سال 1390 استفاده میشود زیرا تحلیل داده-ستانده ارتباط و پیوند میان مصرف، تولید و استفاده از سوختهای فسیلی و تأثیرات محیط زیستی آنها را به گونهی ارتباطات یک بخش با سطح فعالیت دیگر بخشها مورد توجه قرار میدهد.
نتایج نشان میدهد بیشترین میزان انتشار مستقیم CO2 مربوط به بخشهای »تولیدات صنعتی - ساخت - « و »خدمات کسب و کار«و بیشترین میزان انتشار مستقیم و غیرمستقیم CO2 و انتشار غیرمستقیم CO2 مربوط به بخشهای »تولیدات صنعتی - ساخت - « و »کشاورزی، جنگلداری و دامپزشکی «، کمترین میزان انتشار غیر مستقیم CO2 مربوط به بخشهای »آموزش« و »ماهیگیری« و کمترین میزان انتشار مستقیم CO2 وانتشار مستقیم و غیرمستقیم CO2 مربوط به بخشهای »بهداشت و مددکاری اجتماعی و تفریحی و مذهبی« و »آموزش« است. بنابراین بخشهایی که میزان انتشار آلایندگی بیشتری از سطح مجاز و مورد انتظار دارند بایستی دولت با اتخاذ سیاستهای تشویقی و تنبیهی مناسب زمینه لازم برای کاهش انتشار آلایندگی آنها را مهیا کند.
مقدمه
از ابتدای صنعتی شدن، تغییرات اقلیم، موجب نگرانیهایی شده است. افزایش انتشار آلایندههای GHG و حرکت و انتشار آن به مرور زمان به سطوح بالاتری از جو فعالان محیط زیست را نسبت به بررسی آثار این آلایندهها و راههای کاهش اثرات تخریبی آنها، حساس نمودهاست و تغییرات غلظت این گازها در اتمسفر و مشکلات پیرامون افزایش غلظت مورد توجه بیشتر قرار گرفتهاست.
اثرات تغییر اقلیم در یک افق طولانی مدت آشکار میشود و فعالیتهای کنونی بشر، محیط زیست و مآلا توسعه پایدار را تحت تأثیر قرار خواهدداد. انتشار گازهای گلخانهای انسانساخت در بیوسفر، عامل اصلی تغییر اقلیم محسوب میشوند - پروبلی1 و همکاران، . - 2015 از آنجایی که محیط زیست اکثرا جزء کالای مجانی محسوب میشود برای همین خانوارها و بنگاهها سعی در استفاده و تخریب هر چه بیشتر آن دارند یکی از روشهای تخریب محیط زیست انتشار آلایندههای زیست محیطی است.
چنانچه اقتصاد توسعه یافتهتر باشد و صنعتی شدن افزایش یابد، در صورت عدم توجه به مسائل زیست محیطی مرتب با آن، تغییرات بیشتری در اقلیم رخ مینماید و انتشار آلودگی بیشتر میشود. پس باید جامعه را به کمتر آلوده کردن محیط به وسیله تولید، مصرف آگاهانهتر محصولات و استفاده منطقی از انرژی و حمل و نقل و توجه به جنبههای زیست محیطی، تشویق کرد تا تغییرات اقلیم و آلودگی به وسیله انتشار گازهای آلاینده کمتر شود.
باید پذیرفت که سرمایهگذاریهای اقتصادی و تولیدی بدون در نظر گرفتن اثرات زیست محیطی آن اثرات جبران ناپذیری داشته و ممکن است هزینه این عدم سرمایهگذاری اولیه به حدی سنگین باشد که قابل جبران نباشد. باوجود اینکه تأمین انرژی و مصرف آن یکی از پیش نیازهای اساسی زندگی انسان است اما با مصرف بیش از حد سوختهای فسیلی خطر پایان یافتن آنها و خطر تخریب بیش از حد محیط زیست همواره در حال افزایش است. مصرف فراتر از انتظار انرژی علاوه بر تخریب محیط زیست موجب کاهش منابع پایانپذیر و افزایش قیمت این منابع میگردد.
اگر انسان از روند مصرف بهینه این منابع خارج شود به گونهایی که این منابع تاحد انقراض پیش رود و جایگزینی برای منابع یافت نشود در ابتدای انقراض فقط عده ثروتمندی میتوانند از این منابع استفاده کنند اما به مرور زمان سرانجام منابع با نابودی مواجه میشود. باتوجه به مطالب فوق مطالعه وضعیت ایران از منظر میزان انتشار CO2 جهت برنامهریزی و ایجاد زیرساختهای لازم در راستای کاهش انتشار آلاینده-ها مخصوصا گازهای گلخانهای امری ضروری است.
هدف این پژوهش تعیین بخشیهایی است که گاز دیاکسیدکربن بیشتری منتشر میکنند زیرا CO2 یکی از مهمترین گازگلخانهای است که باعث مخاطرات گوناگونی در جهان میشود که به دلیل مصرف سوختهای فسیلی روزبهروز رو به افزایش است. میزان انتشار مستقیم و غیرمستقیم CO2 توسط بخشهای تولیدی شاخص مناسبی جهت سنجش عملکرد بخشهای تولیدی از نقطه نظر محیط زیست است.
به بیانی دیگر بخشهایی که آلودگی بیشتری تولید میکنند باید با سیاستهای تشویقی و تنبیهی دولت برای کاهش انتشار آلایندگی روبرو شوند. ادامه مقاله حاضر در پنج بخش تنظیم شدهاست. بخش دوم شامل مبانی نظری است؛ در بخش سوم به پیشینه تحقیق پرداخته-شدهاست؛ بخش چهارم به روششناسی تخصیص دادهشدهاست و در بخش پایانی پایههای آماری، نتایج حاصله و تحلیل آنها ارائه شدهاست.
