بخشی از مقاله
چکیده
امروزه گردشگری روستایی در بسیاری از کشورها رو به توسعه گذاشته و روز به روز بر اهمیت آن افزوده می شود.و این خود از آن ناشی می شود که در چند دهه اخیر در برخی از کشورها،اقتصاد روستایی رو به رکود گذاشته که خود دور باطلی از تنزل اقتصادی و افت برنامه های اجتماعی – اقتصادی را سبب شده است که این خود جوامع روستایی را برای دوام و ادامه حیات به درآمدهای دیگری وابسته نموده است. در واقع گردشگری به عنوان یک پدیده اثر گذار بر فرایند توسعه روستایی توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرده است .این پدیده از جنبه های مختلف ازجمله اقتصادی،فرهنگی و اکولوژیکی اثرات شگرفی برحیات روستا بر جای می گذارد که هر یک از این ابعاد در جهات مثبت و منفی مورد مطالعه پژوهشگران قرار گرفته است.
در بررسی های میدانی مشخص شد که نقش گردشگری اثرات مثبت چندانی بر اقتصاد روستاها و محیط زیست آن منطقه نداشته است،اگرچه توسعه اقتصادی در روستاها به جهت احداث راه های بسیار پرهزینه غیر قابل انکار است،اما از لحاظ اجتماعی اثرات مثبت خوبی از جمله بهبود وضعیت بهداشت، آموزش،تعامل بیشتر با نواحی همجوار،کاهش مهاجرت و ...داشته است آنچه مسلم است این است که با برنامه ریزی صحیح و اصولی،ایجاد خدمات زیر بنایی ،بهبود تسهیلات و امکانات اقامت گاهی و پذیرایی،تبلیغات بیشتر در زمینه گردشگری روستایی و ...می توان وضعیت اقتصادی روستاها را بیشتر متحول کرد و گردشگری را به عنوان فعالیتی مکمل در کنار سایر فعالیتهای اقتصادی وارد اقتصاد منطقه کرد تا به تبع آن وضعیت اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی روستاهای منطقه نیز بهبود یابد .
مقدمه
جهان ما پوشیده از زیباییهای نامشهودی است که یکی از آنها ، زیبایی پنهان و مسحور کننده متنوعی است که پیرامون ما وجود دارد . تنوعی که علاوه بر جنبه زیبایی چشمگیر دارای جنبه کارکردی نیز هست . همین جنبه کارکردی متنوع است که به مثابه ثروت هر شهر و روستا ، زمینه ساز اصلی پایداری اجتماعی –زیست محیطی ،بهشمار می رود ، و ما را قادر میسازد تا ژرفای جهان و طبیعت را درک کنیم و رازهای مقدس طبیعت بر ما آشکار شوند و بدین ترتیب به درک تازهای از هویت خود برسیم .
جنبه کارکردی زیباییهای طبیعی و همچنین میراث ماندگار تاریخی در دهههای اخیر در تولید ثروت و درآمد و با اسم توریسم جایگاه ممتازی در اقتصاد جهانی یافته است .صنعت توریسم در دهههای اخیر به شکل گسترده ای در حال رشد است بطوری که تبدیل به نخستین صنعت پردرآمد دنیا گشته است و هنوز نیز با افزایش شدیدی در روند گردشگری مواجه هستیم .رشد گسترده این صنعت همانند صنایع دیگر در اختیار کشورهای صنعتی اروپایی و آمریکا میباشد.
ایران کشوری با جاذبه های فراوان می باشد . غنای جاذبه ها در ایران موجب شده است که آن را جهانی در یک مرز بنامند .ایران کشوری تاریخی و با انبوهی از یادمان های تاریخی و میراث فرهنگی برجای مانده از دوران های مختلف،نمادهای فرهنگی در ایران،آن چنان متنوع و گوناگون هستند که گویی انسان در داخل ایران از کشوری به کشور دیگر رفته است - نصیرزاده و توتونچی،1382،ص - 242
توان مندی های گردشگری در هر روستا بیش از هر چیز به سرمایه های جغرافیایی،کیفیت مناظر طبیعی،آثار تاریخی و فرهنگی و ...بستگی دارد .لذا توجه و ارزش نهادن به آنها،حفظ و مراقبت از سنت ها و آداب و رسوم،مناظر طبیعی و همه جاذبه های روستایی می تواند موجب جذابیت بیشتر محیط های روستایی و جذب گردشگرو شناخت بهتر محیط و استفاده بهینه از آنها می تواند منابع درآمدی و ایجاد اشتغال باشند - .شمس،پیریایی،1386،ص - 136 روستاهای ایران به لحاظ شرایط اقلیمی مطلوب و داشتن پتانسیلهای انسانی و طبیعی ویژه می توانند به عنوان جاذبه های منحصر به فرد مطرح شوند .
اهداف تحقیق
گردشگری روستایی امروزه یکی از مردمی ترین اشکال گردشگری محسوب می شود . مهمترین هدف گردشگری توسعه اقتصادی اجتماعی در نواحی مقصد به دلیل ایجاد درآمد،اشتغال و انگیزه ماندگاری در این مناطق می باشد .با توجه به اینکه روستاهای شمال کشور از قابلیت بالای گردشگر در زمینه های مختلف برخوردار است و پذیرای گردشگران بی شمار از نقاط مختلف کشور می باشد،در این تحقیق هدف کلی بررسی نقش گردشگری در توسعه روستایی منطقه است.
روش تحقیق
در این پژوهش با توجه به اهداف مورد نظر و نوع تحقیق، روش توصیفی تحلیلی است که در ابتدا اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع اسنادی و مصاحبه جمع آوری شده و به دنبال آن بررسی اثرات گردشگری برتوسعه روستایی می باشد و نتایج حاصل از آن در برنامه ریزیهای روستایی قابل استفاده می باشد .
سوالات تحقیق
-تا چه میزان جاذبه ها و چشم انداز های مناطق روستایی در توسعه گردشگری موثر است؟
-گردشگری چه نقشی در تحول اقتصادی و حفظ محیط زیست مناطق روستایی دارد؟
گردشگری
ریشه این واژه از اصطلاح Tornusیونانی و لاتین گرفته شده، که یکی از معانی آن گردش کردن و یا گشتن است و با پسوند Ism به صورت اسم مصدر Tourismیا گردش گری درآمده است - رهنمایی، 1378،ص. - 7 واژه گردش گری نخستین بار در سال 1811در مجله انگلیسی به نام اسپورتینگ ماگازین آمد .در آن زمان این لغت به معنای مسافرت به منظور تماشای آثار تاریخی و بازدید از مناظر طبیعی برای کسب لذت به کار میرفت - محلاتی، 1380،ص 3 - . بر اساس معانی عام گردشگری به فعالیتهایی که گردشگران و کسانی که تسهیلاتی برای آنها فراهم میکنند، اطلاق میشود .
به عقیده پل روبر، گردشگری عمل مسافرت کردن و رفتن به جایی غیر از مکان همیشگی و متعارف زندگی به منظور لذت بردن است، حتی اگر این کار با جابه جایی کوچک همراه باشد، یا این که هدف اصلی از این جابه جایی غیر از تفنن و لذت جویی باشد .گردشگر نیز کسی است که این کار را انجام میدهد؛ یعنی به دلیل کنجکاوی یا فراغت، لذت بردن و تفرج ویا به منظور ادعای این که مسافرت کرده است به مسافرت میرود . سازمان جهانی گردش گری - WTO - گردش گری را چنین تعریف میکند: « گردشگری عبارت است از مجموعه کارهایی که یک فرد در محل و در مکانی غیر از محیط عادی خود انجام می دهد . این سفر بیش از یک سال طول نمی کشد و هدف آن سرگرمی، تفریح، استراحت، ورزش و فعالیتهایی از این قبیل است - . - W.T.O,2000
گردش گری روستایی
در جوامع پیشرفته بخش اعظم جمعیت در شهرها اسکان یافته اند - .به عنوان مثال در ایالات متحده تنها 2 درصد جمعیت در بخش کشاورزی اشتغال دارند - روستا و زندگی روستایی مفهومی دور از ذهن و از طرفی جذاب برای جمعیت شهر نشین به شمار می رود .
