بخشی از مقاله
چکیده
توریسم در جهان امروز صنعتی سود اور ونوین محسوب میشود که به جرات می توان گفت در بسیاری کشورهای دارای با تاریخی،فرهنگی وگردشگری مناسب به عنوان اصلی ترین منبع درامد محسوب شده وتاثیرات بسیاری را در ابعادمختلف اقتصادی،اشتغال،فرهنگی وحتی سیاسی اجتماعی به همراه داشته است.گردشگری پایدار، از لحاظ تعادلی که بین جنبه های زیست محیطی، اقتصادی وفرهنگی -اجتماعی توسعه ی گردشگری برقرار می نماید، نقش مهمی را در حفاظت از تنوع زیستی برعهده دارد و به فعالان این صنعت سود می رساند، تا از اثرات مخرب خود بر محیط زیست و فرهنگ های بومی بکاهند تا برای نسل های آینده نیز مورد استفاده باشد.
در انجام این پژوهش نخست به بررسی روابط میان گردشگری ،توسعه پایدار ومحیط زیست ، جهت بررسی جنبه های مختلف تاثیر گذار صنعت گردشگری و توریسم بر روی محیط زیست پرداخته شده و سپس با بهره گیری از آمار دوره ده ساله 1380 - الی - 1390 پارامترهایی نظیر میانگین حداقل و حداکثر دمای ماهیانه - میانگین رطوبت نسبی، میانگین حداقل و حداکثر دما در روز و شب و .... - در منطقه مطالعاتی - شهمیرزاد - به عنوان شهرنمونه بین المللی در گردشگری تعیین شده و بر این اساس با بهره گیری از دیاگرام های رایج در روشهای تجربی چون شاخص ترجونگ و اولگی و... به بررسی کلیماتوریسم شبانه روزی منطقه پرداخته ایم و بر اساس تحلیل صورتگرفته به بررسی موارد قوت و جذابیت های توریستی این شهر توریست پذیر در جهت حفاظت ازمحیط زیست پرداخته شده است .
.1 مقدمه
امروزه گردشگری یکی از بخش های مهم اقتصادی است که توانسته است به عنوان یک صنعت پاک و سود آور مطرح گردد ودر کسب درآمدهای بالای ارزی به رونق اشتغال در کشورها نیز کمک نماید. این صنعت به عنوان یک صنعت جلو برنده در توسعه صنایع دیگر به ویژه هتل داری، رستوران داری، حمل ونقل داخلی و بین المللی و صنایع دستی نقش مهمی داشته است و بر اساس امارهای موجود صنعت گردشگری جهان در سال 2005 به 6.2تریلیون دلار بالغ گردیده است
در جهان معاصر جهانگردی به عنوان عاملی جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع در حال توسعه تلقی می شود .صنعت که بر پایه توجه گردشگران به میراث ها و یادمان های تاریخی و فرهنگی و جاذ به های طبیعی از طریق مسافرت استواراست توانسته است آثار منفی و مثبت خود را به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر محیط زیست وارد کند
.لذا شناسایی این اثرات از جمله ضروریات برای ارایه برنامه ریزی دقیق و رسیدن به توسعه پایدار این صنعت است . گردشگری سازمان یافته امروزه یک صنعت بسیار مهم در تمام جهان است. بخش عمده اقتصاد ملی به شدت به توریسم غیر وابسته است.گاهی اوقات واژه گردشگری به صورت کنایه آمیز استفاده میشود. برای نشان دادن علاقهای سطحی به جوامع و شگفتیهای طبیعی که گردشگرها از آن دیدن میکنند.گردشگری پایدار، از نظر تعادلی که بین جنبه های زیست محیطی، اقتصادی وفرهنگی توسعه گردشگری برقرار می نماید، نقش مهمی را در حفاظت از تنوع زیستی برعهده دارد. صنعت گردشگری تلاش دارد در عین حالی که اشتغال زایی می کند، درآمد ایجاد می کند و به فعالان این صنعت سود می رساند، از اثرات مخرب خود بر محیط زیست و فرهنگ های بومی بکاهد تا برای نسل آینده نیز مورد استفاده باشد.
با انجام این مهم، گردشگری پایدار نقش مثبت خود در محافظت از تنوع زیستی را برجسته ساخته و بنابراین از این طریق به کاهش فقر و رسیدن به اهداف توسعه پایدار نیز کمک می نماید
انواع و محدوده اثرات زیست محیطی گردشگری به انواع وتراکم توسعه گردشگری بستگی نزدیک دارد. اهمیت بررسی اثرات زیست محیطی گردشگری با تلاش محققانی چون پیگرام - - 1980 وتراویس - - 1982 روشن گردید
ازجمله کارهای صورت گرفته در ایران در زمینه تاثیرات زیست محیطی گردشگری می توان به کارهای رضوانی - - 1380 در مورد نقش اکوتوریسم در حفاظت محیط زیست و کریمی - - 1383 در مورد اثرات جغرافیایی و زیست محیطی گردشگری ساحلی و توسعه پایدار و علیزاده - - 1382 در زمینه اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست محیطی در روستای طرقبه مشهد و پژوهان ومواردی از این دست اشاره نمود.
با عنایت به موقعیت جغرافیایی و ویژگی های خاص آب وهوایی در شهر شهمیرزاد به عنوان شهر نمونه بین المللی گردشگری ، مسلما اهمیت بررسی های علمی وبرنامه ریزی در خصوص اکوتوریسم وصنعت گردشگری دوچندان خواهد بود.
.2 روش تحقیق
در این پژوهش ابتدا ضمن بررسی مفهوم توسعه پایدار و جهات مختلف ارتباط بین محیط زیست وگردشگری وتنوع زیستی به بررسی تاثیرات مثبت ومنفی گردشگری وصنعت توریسم بر روی شرایط زیست محیطی در منطقه مورد مطالعه پرداخته شده و سپس به بررسی توانایی ها و نواقص موجود در منطقه در ایجاد جذابیت های توریستی اشاره شده است. دراین تحقیق ضمن جمع آوری اطلاعات آب و هوای منطقه و خصایص جغرافیایی، شرایط کلیماتوریسم روزانه و شبانه منطقه مورد مطالعه به عنوان با استفاده از شاخص هایی چون ترجونگ مورد بررسی قرار گرفت و بدین منظور از داده هایی چون کمینه و بیشینه دما و رطوبت نسبی طی دوره ده ساله بهره گرفته شد.
-3معرفی منطقه مورد مطالعه
شهمیرزاد در 24 کیلومتری شمال غربی سمنان ، در عرض جغرافیایی 35 درجه و 46 دقیقه شمالی و در طول جغرافیایی 53 درجه و 19 دقیقه شرقی قرار گرفته و میانگین ارتفاعش از سطح دریا 2000 متر است ، فاصله اش از شهر ساری 160 کیلومتر و تا دوآب و سوادکوه 60 کیلومتر می باشد و مردم آن به زبان - گویش - شهمیرزادی سخن می گویند .شهمیرزاد ، این زیبای خفته بر دامنه های جنوبی البرز میانی ، در طول حیات پرفراز و نشیب خود ، زمانی در اوج اقتدار و در هنگامه ای دیگر ، سخت ترین دوران حیات خویش را تجربه نمود ، سم ستوران اسکندر مقدونی ، به رهبری " کراتر " ، هجوم مغول ، حمله تیمور ، شلاق اسپهبدان طبرستان را بر گرده خویش تحمل کرد ، مامن دلیران و گردان شد و پرصلابت چون شیرقلعه باقی ماند .
این شهر در دامنه های جنوبی البرز میانی چون نگینی بر بام مناطق کویری می درخشد و هر رهگذری را تماشاگر زیباییها و خرمیهای خود می سازد . آنچه زیباییهای این دیار را دوچندان می کند ، گوهر ایمان و کار و تلاش مردم آن است . مردمانی که از حیث توجه به مسائل فرهنگی و اجتماعی سابقه ای طولانی داشته و بدین لحاظ از جایگاه خاصی برخوردارند .کوچه ها ، خانه ها و مغازه ها یادگار نسل دیروز ، آنان که در کیسه عمر تجربه های گهربار فراوانی را بر دوش می کشند .
شکل-1 نمایی از شهر شهمیرزاد،استان سمنان،منبع شهمیرزادنیوز،1391
تجربه هایی از عشق و فداکاری و ایمان ، از استقامت در برابر مشکلات و از خواستن ها و توانستن ها ، و این همه برای نسل امروز .در روزهای تعطیل هفته و در تابستان های گرم ، هنگامی که تن خسته است و روح افسرده ، مسافران از شهرهای دور و نزدیک به این مامن سرسبز پناه می آورند و خود را در آغوش پرمهر این شهر زیبا رها می سازند . به راستی که شهمیرزاد هم یکی از جلوه های طبیعت خرم و باصفا و سرسبز ایران است . شهری که کویر را زینت می بخشد و روح های خسته از آن را به میهمانی آب و سبزه و طراوت و گل دعوت می کند .
شکل-2 موقعیت قرارگیری شهر شهمیرزاد،گوگل مپ،1392
