پاورپوینت پارادایم ها و مکاتب مدیریت استراتژیک

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

پارادايم ها و مكاتب مديريت استراتژيك

اسلاید 2 :

مقدمه
تفكرات ٬تصورات و فرضيات مختلفي در حوزه برنامه ريزي ومديريت استراتژيك از سوي صاحبنظران اين رشته در قالب پارادايم هاي شكل گيري استراتژي و برنامه ريزي استراتژيك مطرح شده و موافقان و مخالفان بسياري در اين ضمينه به اظهار نظر پرداخته اند .بررسي اين نظرات حاكي از اين است كه دركي روشن و تصوري واحد از موضوع شكل گيري استراتژي و فرايند برنامه ريزي استراتژيك وجود ندارد.با اين حال ميتوان نگرش هاي مختلف را از هم متمايز كرد.اين نگرش ها حاكي از ان است كه گروهي شكل گيري استراتژي را فرايندي مشخص قابل پيش بيني و توام با تدابير تحليلي ميدانندو گروهي معتقد به تدابير غيررسمي واقتضايي وگروهي هردو را توجيه ميكنند.به منظور دستيابي به درك روشني از نظرات مطروحه به بررسي پارادايمها و مكاتب شكل گيري استراتژي خواهيم پرداخت.

اسلاید 3 :

استراتژي
الگویی بنیادی از اهداف فعلی و برنامه ریزی شده، بهره برداری و تخصیص منابع و تعاملات یک سازمان با بازارها، رقبا و دیگر عوامل محیطی است.
طبق این تعریف یک استراتژی باید سه چیز را مشخص کند:
الف) چه اهدافی باید محقق گردد.
ب) روی کدام صنایع، بازارها و محصول ها باید تمرکز کرد.
ج) چگونه برای بهره برداری از فرصت های محیطی و مواجهه با تهدید های محیطی به منظور کسب یک مزیت رقابتی منابع تخصیص یابد و چه فعالیت هایی انجام گیرد.

اسلاید 4 :

مديريت استراتژيك
مدیریت استراتژیک فعالیت های مربوط به بررسی، ارزشیابی و انتخاب استراتژی ها، اتخاذ هر گونه تدابیر درون و بیرون سازمانی برای اجرای این استراتژی ها و در نهایت کنترل فعالیت های انجام شده را در بر می گیرد.

استونر: مدیریت استراتژیک مسیری سازمان یافته (دارای نظام ) به مدیران ارائه می کند . تا بتوانند محیط مورد فعالیت را درک نمایند و سپس وارد عمل شوند

اسلاید 5 :

فرآیند مدیریت استراتژیک را می توان به چهار مرحله تقسیم کرد:

الف) تحلیل وضعیت

ب) تدوین استراتژی

ج) اجرای استراتژی

د) ارزیابی استراتژی

اسلاید 6 :

فرايند چهار مرحله اي مديريت استراتژيك

اسلاید 7 :

مفهوم پارادايم
پارادايم مجموعه اي از تفكرات٬تصورات و ارزشهايي است كه يك بينش از واقعيت را شكل ميدهد.بينشي كه اساس راهي قرار ميگيرد كه يك جامعه خودرا بر اساس آن سازماندهي مي كند. پارادايم ها مجموعه اي از تصورات ومفروضات هستندكه به نحوي حقيقت را توضيح ميدهند حقيقتي كه نميتواند به طور كامل بيان شود وما به احساسي از آن دسترسي داريم .
پارادايم ها راهنمايي براي حل مسايل انسانند.انسان در چارچوب پارادايم مي انديشد و قضاوت مي كند. از كاركردهاي مهم پارادايم ايجاد ساختاري براي پيش فرض ها و برداشت هاي مشترك است.هر پارادايم محدوده اي را تعريف ميكند كه در آن قواعدي حاكم است و توجه به اين قواعد بسيار مهم بوده و تنها با درك عميق انها و بهره گيري از آنها موفقيت حاصل مي شود.

اسلاید 8 :

ازانجايي كه پارادايم ها كامل نبوده وتنها قادرند سطحي از حقيقت را نشان دهند ٬تنها در دوران حاكميت خود پاسخ قانع كننده اي براي بشر دارند و معمولا پديده اي ظهور ميكند كه عدم كفايت اين پاسخها را روشن مي كند. با ظهور پارادايم جديد ٬پارادايم قبلي منسوخ شده يا به شرايطي خاص محدود مي شودو د ر واقع قوانين حاكم بر پارادايم قبلي بمرور از بين مي رود.بدين ترتيب سازمان هايي كه تا ان زمان گمنام بوده اند فرصت به ظهور رساندن و تثبيت موقعيت خود را در پارادايم جديد پيدا مي كنند. اين دور گذار را دوره انتقال يا شيفت پارادايم و به فرايند ان تغيير پارادايم مي گويند.
انتقال پارادايم

اسلاید 9 :

مكاتب اصلي (پارادايم هاي)شكل گيري استراتژي و مديريت استراتژيك
مينتزبرگ مكاتب مديريت استراتزيك را به دو دسته تقسيم كرده كه دسته اول رامكاتب تجويزي يا پيش تدبيري و دسته دوم را مكاتب توصيفي يا تجربي-انطباقي مي نامند.

مكتب تجويزي معتقد به طراحي رسمي وپيش بيني تدابيرتحليلي براي تحقق هدف هاي بلند مدت و مكتب دوم متكي بر اقدام به موقع و منطبق با شرايط جاري و تقريبا اعمال تدابير غير رسمي و خلق الساعه است.

اسلاید 10 :

پارادایم تجویزی
شامل سه مکتب طراحی ، برنامهریزی  و موقعیتیابی  است. همانطور که گفته شد این مکاتب اعتقاد به طراحی رسمی و پیشبینی تدابیر تحلیلی برای تحقق هدفهای بلندمدت دارند.
نمونههایی از تعاریف مدیریت استراتژیک متاثر از پارادایم تجویزی عبارتند از:
مدیریت استراتژیک عبارت از طراحی، تنظیم و ارزیابی کلیه اقدامات وعملیاتی است که سازمان را قادر میسازد آینده را دقیقتر و روشنتر ترسیم کند.
مدیریت استراتژیک یک فرایند تصمیمگیری است که میتواند محیط درون سازمان را با فرصتها و تهدیدات محیط برون سازمانی به نحوی به هم ربط دهد که ارزش هر یک از این عوامل در تحقق اهداف به خوبی مشخص شود.

اسلاید 11 :

استراتژي با رعايت فرصت ها و تهديدات محيط بيروني و منابع و تواناييهاي سازمان راه رسيدن به اهداف را مشخص مي كند.

با توجه به مواردي كه اشاره شد ميتوان گفت رويكرد تجويزي از تعامل چهار عامل قوت(s)٬ ضعف(w)٬ فرصت(O) و تهديد(T) به منظور انتخاب الگوي مناسب استراتژي در راستاي تحقق اهداف استفاده مي كند.

اسلاید 12 :

مشخصات پارادايم پيش تدبيري را ميتوان به صورت زير خلاصه كرد:
شكل گيري استراتژي بايدفرايندي اگاهانه و كنترل شده باشد
مسئوليت اگاهي و كنترل به عهده شخص اول سازمان است.
مدل شكل گيري استراتژي بايد ساده و غير رسمي توسعه يابد.
استراتژي ها بايد منحصر به فرد و ويژه براي هر سازمان باشد.
استراتژي ها به طور كامل از فرايند طراحي تدابير شكل مي گيرند.
استراتژي بايد كامل و مشخص ودر صورت امكان به نحوي وارد جزئيات شود كه سادگي ان حفظ شود.
در صورتي كه استراتژي با شرايط فوق طراحي شود اجراي آن امكان پذير خواهدبود.
طراحي واجرا و ارزيابي در فرايندي تكميلي ولي جدا از هم صورت مي گيرد.

اسلاید 13 :

پارادایم توصیفی (تجربی- انطباقی)
این مکاتب به دنبال روشن ساختن حیطه یا محدوده استراتژی هستند. استراتژی در چارچوب این مکاتب در قالب برنامه، خط مشی، الگو، موقعیت یا نگرش تعریف میشود. مکاتب یادگیری ، قدرتگرایی ، ادراکی یا شناختی  ، کار آفرینی ، محیط گرایی  و فرهنگی  مکاتب زیرمجموعه این پارادایم محسوب میشوند.
نمونههایی از تعاریف مدیریت استراتژیک متأثر از مکاتب توصیفی (تجربی – انطباقی):
•    تأکید مدیریت استراتژیک برتفکر و اقدام به موقع است ( نه داشتن یک برنامه حجیم)
•    مدیریت استراتژیک یک فرایند تصمیمگیری متکی بر آزمایش وخطا است.
•    تفکر و اقدام استراتژیک (در مقایسه با اقدام یا تفکر تاکتیکی و عملیاتی) به فعل و انفعال و موفقیت کل مجموعه توجه دارد، نه یک بخش از مجموعه
•    مدیریت استراتژیک، یک اقدام و یا اعمال یک راه حل اقتضایی و انطباقی کلان است.

اسلاید 14 :

پارادایم تلفیقی
این مکتب سعی در نزدیک کردن و در هم آمیختن مکاتب قبل دارد. در واقع این پارادایم فصل مشترک دو پارادایم قبل است. در این پارادایم به توسعه تفکر استراتژیک و رابطه آن با برنامهریزی استراتژیک توجه میشود.
مشخصات پارادایم تلفیقی عبارتند از: •  در چهارچوب نگرش این پارادایم ضمن تأکید بر لزوم همخوانی و ایجاد توازن بین قوتها و ضعفهای سازمان و فرصتها و تهدیدهای محیطی، تغییر عوامل محیطی و شکلدهی محیط مطابق اهداف و استراتژیهای مورد نظر، ضروری است.
•    ضمن اینکه چشمانداز، دیدگاه و ارزشهای مدیران عالی تعیین کننده هستند، نقش کارکنان و واحدهای سازمانی هم در نقش نوآوران و خلاقانه اندیشدنهای تغییر دهنده غیر قابل اجتناب است.
•    در این طرز تفکر تحلیلهای  کلان همراه با تحلیلهای خرد ملاک تصمیمگیریها قرار میگیرند.

اسلاید 15 :

مکاتب مدیریت استراتژیک
الف: معرفی مکاتب تجویزی:
1.  مکتب طراحی یك فرایند مفهومی ( ( Design School
2.  مکتب برنامهریزی یك فرایند رسمی ( ( Planning School
3.   مکتب موقعیتیابی یك فرایند تحلیلی ( ( Positioning School
ب: معرفی مکاتب توصیفی (تجربی – انطباقی):
1.   مکتب کارآفرینی یك فرایند آرمانگرایانه ( Entrepreneurial School)
2.   مکتب شناختی(ادراکی) یك فرایند ذهنی ( Cognitive School)
3.   مکتب یادگیری یك فرایند خودجوش Learning School ))
4.   مکتب قدرتگرایی یك فرایند چانهزنی ( Power School)
5.   مکتب فرهنگی یك فرایند اجتماعی ( Cultural School)
6 .  مکتب محیطی یك فرایند عكسالعملی ( Environmental School)
پ: معرفی مکاتب تلفیقی :
1.    مكتب تلفیقی: یك فرایند دگردیستی Configuration School))

اسلاید 16 :

مکتب طراحی: تدوين استراتژي به عنوان يك فرآيند مفهوم سازي( ( Design School
منشا این مكتب به سلزنیك باز میگردد. كار او توسط چندلر دنبال و سپس توسط آندروز به صورت دقیقتری تعریف گردید.
براساس این مکتب شکلگیری استراتژی حاصل مواجهه نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدهایی است که محیط خارج و داخل مجموعه مورد نظر را احاطه کرده است. طرفداران این مکتب به دنبال خلق استراتژیهایی ساده و بینظیر هستند که بر شکار فرصتها و استفاده مناسب از نقاط قوت استوار است.

دراین راستا، مدیر ارشد سازمان، استراتژیهای ساده، شفاف و منحصر به فردی را تبیین میكند و ازاین لحاظ به راحتی قابل پیاده شدن است.
این مکتب حداقل تا اوایل دهه 1970 بر فضای استراتژیک غالب بوده است .

اسلاید 17 :

بدون ترديد مكتب طراحي معتبرترين ديدگاه فرايند استراتژي را ارائه ميدهد.
مكتب طراحي در ساده ترين شكل خود يك مدل استراتژي سازي را ارائه ميدهد.

اين مدل مي خواهد بين توانايي هاي داخلي و امكانات خارجي تطابق و تناسب ايجاد كند به گفته مشهورترين طرفداران اين مكتب، « استراتژي اقتصادي همان تطابق و تناسب بين استعدادها و توانايي ها و فرصتها يي است كه موقعيت شركت را در محيط آن تعيين مي كند»

ايجاد تطابق و تناسب شعار مكتب طراحي است.

اسلاید 18 :

ويژگي هاي مكتب طراحي
مبتي بر فرايند است
استراتژي يكتا و منحصر به فرد است
از مواجهه قوتها وضعفهاو فرصتها و تهديدات به خلق استراتژي ميپردازد
تمركز بر اعتقادات و ارزشهاي كليدي و مسئوليت اجتماعي و معيارهاي مورد توجه مديران دارد
تاكيد بر سادگي و سهولت كاربرد استراتژي دارد
شكل گيري استراتژي فرايند مستمرو قابل كنترل است ومديران اجرايي طراحان استراتژي اند
استراتژي ها محدودو كم تنوع وبا تكيه به مزيت رقابتي شان توسعه مي يابند
به دليل نااطميناني در عوامل SWOTبا عدم قطعيت همراه است ومفاهيم اصلي با تغيير مديران تغيير ميابد
تفكربراي عمل از تنظيم استراتژي جداست

اسلاید 19 :

مدل پايه مكتب طراحي

اسلاید 20 :

مکتب برنامهریزی :تدوين استراتژي به عنوان يك فرايند رسمي  ( ( Planning School
در این مکتب یک اصل پایه حاکی از قابلیت تقسیم و اجرای گام به گام توالی منطقی از اقدامات است که طی مکتب طراحی در قالب یک فرایند یکپارچه رواج یافته بود.

براساس این مکتب، برنامهریزی یک فرایند رسمی و قابل مدلسازی است که بر مبنای آن میتوان اهداف، برنامهها، طرحهای عملیاتی و بودجه را در قالب برنامههای راهبردی, برنامههای عملیاتی و برنامهریزی بودجه , تدوین و در دورهها و سطوح مختلف زمانی و سازمانی به مرحله اجرا گذاشت.

در این مکتب نقش اصلی بر عهده پرسنل برنامهریزی به جای مدیران عالی است.