پاورپوینت روش های برنامه ریزی درسی-پژوهش زیباشناسانه

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

نام درس: روش های برنامه ریزی درسی
موضوع:
پژوهش زیباشناسانه

اسلاید 2 :

پژوهش زیباشناسانه
نهضت شکل گیری و تثبیت مشروعیت رویکردهای پژوهش کیفی نزدیک به دو دهه عمر دارد و تا حدود زیادی موفق بوده است.
از سال های میانی دهه 1960 بارقه های به کارگیری رویکردهای کیفی در پژوهش های حوزه تعلیم و تربیت شکل گرفت.
رویکردهای طبیعت گرایانه و سایر رویکردهای کیفی به ارج گذاری بیشتر به فهم عمیق پدیده های منحصر به فرد و البته تکرار ناپذیر تاکید دارند.
پژوهش زیباشناسانه به عنوان یکی از رویکردهای کیفی، بیش از سایر رویکردهای کیفی متهم به نَرم بودن [فاقد اعتبار بودن] است.
پژوهش زیباشناسانه هم در طول و هم در عَرضِ سُنتی قرار می گیرد که برای دستیابی به اصول علمی جهت هدایت سیاست ها و رفتارهای موثر بر آموزش و پرورش تلاش می کند.
پژوهش کیفی و به خصوص پژوهش زیباشناسانه متکی به انوع پرسش ها و حساسیت هایی است که مربیان و دیگران به طور ضمنی در بسیاری از موقعیت ها از آنها استفاده می کنند.

اسلاید 3 :

برخی سنت های پژوهش زیباشناسانه
اگر بنا را بر این قرار دهیم که تعلیم و تربیت به وضوح یک حوزه علمی نیست یعنی دارای قوانین خاص خود نیست آنگاه می توان پذیرفت که این حوزه از جنس «هنر» است. یعنی مجموعه ای از اقدامات عملی که مبتنی بر قضاوت فردی و تصمیمات نا وابسته به نظم از پیش تعیین شده است.
از آنجایی که تعلیم و تربیت در کلاس های درس به گونه ای اتفاق می افتد که نمی توان آن را به طور کامل پیش بینی کرد زیرا متکی به متغیرهای بسیاری است- همچون وضع تغذیه کودکان، دسترسی به کتاب های متعدد در خانه- و از طرفی بسیاری از تصمیات مرتبط با فرایند یاددهی-یادگیری باید به صورت آنی اتخاذ شود پس تلاش برای نظامند کردن متغیرها در تعلیم و تربیت با محدودیت هایی مواجه است بر این اساس می توان نتیجه گرفت که تلاش های علمی در قلمرو تعلیم و تربیت باید معرف دیدگاهی باشد که بر وجود چنین موقعیتی اقرار داشته باشد. در واقع این خط فکری چراغ راهنمای نگرش هایی است که علیه پژوهش های کمیت پذیر و قابل کنترل موضع گیری کرده اند.
مطالعات مان (1969، 1968، 1966)، هیوبنر (1966)، گرینی (1968، 1967) و آیزنر (1969، 1967) در زمره نخستین تلاش ها برای موضع گیری در برابر نگاه کمیت گرا در تعلیم وتربیت بوده است.

اسلاید 4 :

توسعه و تکامل پژوهش زیباشناسانه

اسلاید 5 :

برخی سنت های پژوهش زیباشناسانه
نکته اصلی بحث این است که تعامل با جهان را تعدادی از نیازها و گرایش های ما هدایت می کند که بسیاری از آنها به شدت عملگرا هستند بنابراین ما بر اساس نیازهای عملی خود در هر مقطع زمانی به موقعیت ها پاسخ می دهیم اما گهگاهی ممکن است نگاه تازه و غیره منتظره ای به پدیده های مختلف توجه ما را، به خود جلب کند و این فرصت ایجاد شود که واکنش های خود را نه بر اساس ارزش های عملی بلکه بر تاثیر بصری که ممکن است بر ما بگذارد بسازیم. در واقع چنین واکنش هایی اساساً واکنش های زیباشناسانه هستند. اما نکته اینجاست که واکنش های این چنینی لازم نیست بلافاصله به تصمیمات ما شکل دهد بلکه لحظه ای را فراهم می آورند که نگاه های عادی را کنار بگذاریم و امور مختلف را از منظر تازه ببینیم. در این گونه مواقع معمولا واکنش ها از کیفیت «آها» برخوردار است.
گل شبدر چه کم از لاله ی قرمز دارد؟
چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دید
واژه ها را باید شست، واژه باید خود باران باشد
چتر ها را باید بست، زیر باران باید رفت

اسلاید 6 :

تعاریف و اصول پژوهش زیباشناسانه در مطالعات برنامه درسی
پژوهش زیباشناسانه عبارت است از کاوش نظام مند درباره کیفیت های زیبا شناختی هر موقعیت مرتبط با برنامه های درسی
این نوع از پژوهش (زیباشناسانه) کوشش خواهد کرد که الگوها، توازن ها، ریتم ها، نواهای مخالف و هر نوع کیفیت تجربه شده ای که قضاوت ما از آن موقعیت را تحت تاثیر قرار می دهد شناسایی می کند.
پژوهش زیباشناسانه باید بیش از هر چیز پژوهشگر را در بروز واکنش نسبت به کیفیت ها آزاد بگذارد.
واکنش زیباشناسانه غالباً ارتجالی، برنامه ریزی نشده و معمولاً لذت بخش هستند.
پژوهش زیباشناسانه تمامی نشان های سختی و دشواری هر یک از انواع دیگر پژوهش در حوزه تعلیم و تربیت را دارد.
پژوهش زیباشناسانه روش مند است، مستلزم فعالیت های گسترده در زمینه ثبت و ضبط حوادث و مقایسه آنهاست، نیازمند فنون تایید خاص خود است، صرف وقت زیادی را طلب می کند، همراه با سختی و دشواری است.

اسلاید 7 :

تعاریف
پژوهش زیباشناسانه می کوشد تا کیفیت های تجربه شده ای را که موقعیت از آن رنگ رفته و واکنش ما نسبت به موقعیت تحت هدایت آنها است را شناسایی کند. و پس از شناسایی، هدف پژوهشگر عرضه ارائه یافته ها به شکلی است که به دیگران در دیدن این کیفیت ها و فهم عمیق تر مسئله کمک نماید.
پژوهش زیباشناسانه همان هدف هایی را تعقیب می کند که پژوهش سنتی تجربی دنبال می کند.
پژوهش زیباشناسانه در فضای تعلیم و تربیت امروزی گرچه نه لازم است و نه کافی اما به شدت مطلوب است.
تفاوت اصلی میان پژوهش زیباشناسانه و پژوهش های سنتی/تجربی را باید در نسبت آنها به تفکر وسیله-هدف جستجو کرد.
پژوهش های سنتی/ تجربی بر روابط تکرار پذیر، تعمیم پذیر و تایید پذیر تاکید دارند اما پژوهش زیباشناسانه تا این حد پیش نمی رود و هدفش کمک به دیگران است تا کیفیت های ویژه یک برنامه درسی را ببینند تا درک بهتری از آن به دست آورند.
پژوهش زیباشناسانه کانون توجه خود را بر مورد های خاص قرار داده است.

اسلاید 8 :

اصول کلی
ساده ترین راه برای دستیابی به اصول هدایت پژوهش زیبا شناسانه ،اندیشیدن درباره تشابهاتی است که میان دنیای هنر ومدرسه می توان در نظر گرفت .هر یک از اشکال هنر در بستر سنت نقد ویژه خود رشد ونمو کرده است .منتقدان هنر در درون سنتهای خاص خود به فعالیت مشغول می شوند وبدین ترتیب ،به رشد وگسترش واژگان ومقایسه ها وبقیه ابزار هایی که در دسترس سایر منتقدان در یک قلمرو هنری خاص است کمک می کنند .
فرایند نقد هنری که به شکل گزینشی انتخاب می شود به بررسی دقیق یک رویکرد در پژوهش زیبا شناسانه پرداخته ،کاربرد آن را در زمینه یک نوع از انواع وقایع تربیتی در کانون توجه قرار می دهد، اگر چه تاکید بیان شده مبتنی بر دلایل عملی وبرخی ارزشهای عملی می باشد :بسیاری از تصمیم گیری های برنامه درسی بر مبنای وارسی منابع آموزشی به منزله یک پدیده ایستا انجام می شود نه در سایه مشاهده کاربرد آن در یک کلاس درسی وبدون توجه به شواهد و داده های ارزشیابی در ارتباط با اثر بخشی آن .

اسلاید 9 :

اصول ناظر به توصیف برنامه درسی به عنوان یک محصول هنری
برنامه درسی و اثر هنری هر دو محصول ساخت وساز انسانی هستند
هر دو وسیله ای برای برقراری ارتباط بین سازندگان(برنامه ریز یا هنرمند ) ویک مخاطب (دانش آموزان یا باز دیدکنندگان ) مشخص هستند .
هر دو معرف باز آفرینی دانش سازندگان در قالبی هستند که برای مخاطب قابل درک وفهم باشد.
هر دومحصول یک فرایند حل مساله هستند: قالب وچگونگی ابراز ،کیفیت تصمیم گیری وعمل(فرایند عمل فکورانه)
در سایه قرار گرفتن در معرض مخاطب معنا ومفهوم می یابد .
برای تجارب مخاطب حد ومرز یا چها رچوب تعریف می کنند
هر دو زمانی که در جلب توجه مخاطب توفیق می یابند می توانند واکنشهای شدیدی را بر انگیزانند
هر دو می توانند در چهار چوب یک سنت از نظر تاریخ وتغییر سبک قرار گیرند.
به استقبال نقد وارزیابی می روند

اسلاید 10 :

در جریان نقد یک اثر هنری، اثر بخشی ویژه ای ،در فراهم ساختن توصیفی شفاف از اثر هنری ،در جهت انعکاس تاثیر گذارترین کیفیت های یک اثر هنری بر بیننده ایجاد می شود .نقد هنری از منابع برنامه درسی تصویری از برنامه درسی ارائه می دهد که در بر دارنده تاثیر زیباشناسانه آن بر بیننده است .داده های عرضه شده در قالب برداشتی از اثر گذاری زیباشناختی مواد ومنابع بر یک منتقد آگاه ودر نتیجه ،برای معلم ودانش آموزی است که در نهایت از آنها در کلاس درس استفاده می شود که مکمل وفراتر از توصیف واقعی درباره موضوعات مطرح شده در کتاب و.است.
اثر نقد هنری ونقد برنامه درسی منعکس کننده فنون مشاهده وتوصیف است که شامل این موارد می باشد :
تاکید گزینشی :یک ویژگی بارز وبرجسته در کانون توجه قرار می گیرد .یا کیفیتهایی که به طور ویژه برواکنش نسبت به یک اثر تاثیر می گذارد.رنگ قرمز یا لحن محاوره ای در نوشته های کتاب
تشبیه واستعاره :توصیف های انتقادی با تجربه منتقد یا خواننده ارتباط دارد
مقایسه های جانبی :یک ارجاع گذار(که مارا از مقایسه همه جانبه بی نیاز میکند ) به کار های مشابه در همان سنت هنری ،میتواند تاثیر اثر هنری بر منتقد را وضوح بخشد، از راه مقایسه با کارهای قبلی همان فرد ویا با کار های مشابه دیگران .از راه مقایسه جانبی ،خواننده در خزانه ارجاعاتی سهیم وشریک می شود که سایر آثار همان سنت هنری را به این اثر مربوط می سازد

اسلاید 11 :

4-تکنیک ضمنی :منتقدبه طور ضمنی درباره اینکه اثر هنری چگونه خلق شده است نظری ابراز می نماید که هدف از ان بیشتر برقراری ارتباط درباره شکل ظاهری اثر است تا بیانی دقیق درباره تکنیک به کار گرفته شده در خلق اثر .مثال :انتخاب تصاویر در کتاب درسی ممکن است بی قاعده به نظر برسد.که از این زبان برای انتقال کیفیت های بارز در منابع برنامه درسی استفاده می شود.5-حرکت ضمنی :برای انتقال پویایی یک اثرساکن ازبه هم آمیختن رنگ ها وجهیدن از واقعه ای به واقعه دیگربدون داشتن یک مضمون استفاده می شود.در نقد برنامه درسی که کیفیت غالب آن جهت ،انرژی وزمان شناسی است موثر می باشد .6-صفت های تکراری: به کارگیری زبان آکنده از صنایع ادبی که بر اختصاصات موقعیت تکیه می کند نظیر آسمان مروارید گون که باعث توجه به ظرایف پدیده می شود که این فنون درپژوهش سنتی مورد تشویق واقع نمی شود..
به کار بستن این فنون درباره هر منبع یادگیری (برنامه درسی )منجر به اطلاعات کیفی میشود که با اطلاعات فنی وکاربردی برآمده از نتایج ارزشیابی منابع ،بروشورهای ناشر یاتحلیل محتوای کتاب های درسی به کلی متفاوت است .اطلاعات زیبا شناختی که از یک تجزیه وتحلیل زیبا شناختی برنامه درسی حاصل میشود ،سایر داده های مربوط به برنامه درسی را کامل می کند وبا غنی سازی فهم ،اتخاذ تصمیم های آگاهانه تر را ممکن می سازد .

اسلاید 12 :

چگونه می توانیم یک نقد زیبا شناسانه قوی را از نقد ضعیف باز شناسیم؟
پژوهش سنتی آزمایشی در جستجوی موازین مشخصی از جمله پایایی،تایید پذیری ،اعتبار ،تکرار پذیری است که همگی به محک زدن نحوه کنترل متغیر وانسجام روش شناختی باز میگردد.موازین واستاندارد های مشابهی را نمی توان برای پژوهش زیباشناسانه به کار گرفت :ما نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که دومنتقد هنری در یک نمایشگاه چیز های مشابهی را ببینند .منتقدان مختلف بصیرت های گوناگونی را ایجاد میکنند که از همگرایی کامل برخوردار نیستند.بدین ترتیب نقدزیبایی شناسانه به شکل بارزی از پارادایم های پژوهش سنتی فاصله می گیرد اماباید توجه کرد که قاعده هماهنگی بانام تایید ساختاری وکفایت مرجعی وجود دارد .

اسلاید 13 :

تایید ساختاری :در تقابل باتایید مضربی قرار دارد که بستگی به اندازه گیری های چند گانه ویکسان برای تایید ادراک های محقق دارد ومبنای استاندارد آن تکرار پذیری است .امادر تایید ساختاری ،ساختار شواهد ومشاهدات از تفاسیر ارائه شده پشتیبانی می نماید .در حالی که اقدام مورد بررسی قابل تکرار نیست .مانند حقوق جنایی
کفایت ارجاعی :محک زدن یک نقد توسط خواننده در برابر تجربیات خویش از اثر( برنامه درسی ).نقد باید در برداشت خود از اثر حقیقت گو باشد یا از چنان کفایتی برخوردار باشد که چنانچه خواننده بعد ها با اثر روبه رو شدبتواند به اتکای خواندن نقد ،آن را بشناسد .
کفایت ارجاعی وتایید ساختاری به عمل منتقد برنامه درسی صداقت می بخشد.
علاوه براین، 3معیارکیفیت دیگر در پژوهش زیباشناسانه وجود دارد :
برای اینکه در کیفیت های بارز یک برنامه درسی بتواند اثر بخش باشد. بایدبا زبان با طراوت نوشته شود وصدایی تازه تر از پژوهش سنتی به گوش برساند.
نگارش خوبی داشته باشد (روان بودن ،متقاعد کننده بودن وفرح بخش بودن ) تا بتواند دیدگاه تازه ای درباره موقعیت های عملی برنامه درسی ایجاد نماید
پژوهشگر از درکی وسیع وکلی از تصویر بزرگ تر برخوردار باشد وهم نسبت به جزییات ودقایق موثر در موقعیت، حساسیت نشان دهد تا به شکل شایسته ای دریافت شده ومورد داوری قرار گیرد نه در وضعیت منفکی از متغیرها .در واقع نقد در یک معنا مقوله ای از جنس زمینه ودیدگاه است .

اسلاید 14 :

بنابراین پژوهش زیبایی شناسانه در ذات خود مشوق آن دسته از کیفیت های برنامه درسی است که به طور مستقیم به واکنش های منتقد نسبت به ان شکل می دهد وبه مربیان در رسیدن به دید شفاف تر درباره انچه با ان سروکار دارند کمک می نماید یعنی درک چیستی وچرایی آنچه که در واقع ممکن است با آن روبه رو شوند وبر خوردار بودن از مبنایی برای مقایسه کردن میان بدیل ها ویک ابزار قوی در خدمت مطالعات برنامه درسی .

اسلاید 15 :

با سپاس از حسن توجه شما