بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
سیستم بای پاس :
داستان مدار گرمایش هنوز به پاین نرسیده است . گاهی اوقات مسیرگردش آب در داخل رادیاتورها و لوله ها ( مانند رسوب گرفتن ) مسدود می شود و یا افت فشار در مسیر لوله ها زیاد می شود و آب داغ گرمایشی نمی تواند در مسیر ، براحتی گردش نماید و در نتیجه مقدار آب کمی به سمت رادیاتورها فرستاده می شود و همین امر موجب می شود که به پمپ فشار آورده شود و موجب خرابی آن گردد. این مشکل توسط سیستم " بای پاس " حل می گردد.
بای پاس همانند جاده میانبر عمل می کند به این صورت که قبل از آنکه آب داغ گرمایشی به سمت رادیاتورها حرکت نماید ، توسط یک انشعاب به ورودی پمپ متصل می شود . بروی این لوله یک عدد " شیر یکطرفه " نصب می شود . این شیر اجازه می دهد که آب از مسیر رفت گرمایشی به برگشت آب گرمایشی انتقال یابد ولی آب از مسیر برگشت نمی تواند به مسیر رفت انتقال یابد ( درست همانند یک خیابان یکطرفه ، که ماشینها فقط می توانند از یک سمت عبور نمایند ).
دو مبدله : در 3 بار عمل می کند
تک مبدله : اگر هد پمپ 5 متر باشد در 2.5 بار عمل می کند
اگر هد پمپ 6 متر باشد در 3 بار عمل می کند
اسلاید 2 :
حال هرگاه ، مسیر رفت آب گرمایشی به هر علتی مسدود گشت یا افت فشار مسیر افزایش یافت آب از لوله انشعابی ( بای پاس) به حرکت خود ادامه می دهد و دوباره وارد پمپ می شود و در همین مسیر کوتاه مرتب به گردش در می آید . این کار ، همان طور که گفته شد ، اجازه نمی دهد تا به پمپ فشاری وارد گردد و عمر آن را کوتاه نماید .
بای پاس می تواند در صورت افت فشار مدار گرمایش ، حداکثر 350 لیتر آب را در مدت یک ساعت از خود عبور دهد.
ذکر این نکته ضروری است که در طراحی پکیج ، " شیر یکطرفه " متناسب با قدرت پمپ در نظر گرفته شده است . حال اگر به هر علتی قدرت پمپ سیستم پکیج تغییر یابد ، به طور حتم شیر یکطرفه سیستم بای پاس هم باید متناسب با قدرت پمپ تغییر نماید . ( هر گاه نیاز به تعویض پمپ دستگاه باشد ، باید پمپی با همان ویژگی خریداری و نصب گردد و گرنه باید شیر یکطرفه نیز متناسب با پمپ تعویض نمود ).
اگر قدرت پمپ زیاد و قدرت " شیر یکطرفه " کم باشد ، آب بجای آنکه به سمت رادیاتورها حرکت نماید ، مرتب از مسیر " بای پاس" عبور می نماید و این امر به شدت در عملکرد دستگاه تاثیر می گذارد و بازدهی آن را کاهش می دهد .
اسلاید 3 :
فلوسوئیچ (Flow Swich)
همیشه این سئوال در ذهن نقش می بندد که سیستم چگونه متوجه می شود که شیر آب گرم باز شده است ؟
قطعه ای در مسیر ورودی آب سرد بنام " فلوسوئیچ وجود دارد که این کار را انجام می دهد .
فلوسوئیچ یک نوع کلید قطع و وصل الکترونیکی است که ، جریان آب باعث می گردد تا کلید آن وصل گردد و جریان به برد ، ارسال گردد. هنگامی که جریان آب از جریان استاندارد ( شیر آب گرم بسته شد ) کمتر باشد، کلید قطع می گردد.
در فلوسوئیچ یک عدد صافی و همچنین یک شناور از جنس تفلون وجود دارد که در بالای آن آهنربا نصب شده است . هنگامی که شیر آب گرم بهداشتی را باز نماییم ، جریان آب سرد ورودی پس از عبور از صافی ( فیلتر ) ، به شناور نیرو وارد می نماید و آن را به سمت بالای فلوسوئیچ حرکت می دهد . بر اثر بالا آمدن شناور ، مغناطیس آن باعث می شود که کنتاکتهای فلوسوئیچ وصل گردد و جریانی به برد ارسا ل گردد.
اسلاید 4 :
با برقرار شدن جریان برق ، برد الکترونیکی متوجه می گردد که شیر آب باز شده است . در این موقع برد چند عمل اصلی را انجام می دهد که به دو مورد آن اشاره می شود :
به مشعل ( برنر ) فرمان می دهد که روشن شود
اگر پکیج از نوع " مبدل دو منظوره " باشد ، پمپ را خاموش می نماید و اگر پکیج از نوع " دو مبدله " باشد ، به شیر سه راه موتوری فرمان می دهد تا مسیر را برای ورود به مبدل ثانویه ، باز نماید ( راجع به شیر سه راه موتوری ، نیز صحبت می کنیم . در اینجا فقط به این نکته بسنده می کنیم که ، شیر سه راه موتوری در پکیج های " دو مبدله " می تواند مسیر مدار گرمایش را باز و مسیر مدار آب گرم بهداشتی را ببند د و یا بر عکس این حالت رفتار نماید ).
بهداشتی را ببندد و یا بر عکس این حالت رفتار نماید ).
اسلاید 5 :
نکته : حداقل فشار آبی که می تواند شناور را به بالا حرکت دهد 0.2 بار می باشد ، یعنی اگر شیر آب به مقدار کم باز شود بطوری که فشار کمتر از 0.2 بار باشد و یا میزان جریان آب ورودی کمتر از lit/min 2.5به فلوسوئیچ نیرو وارد نماید ، شناور بالا نمی رود و مدار وصل نمی گردد.
فلوسوئیچ از قسمتهای زیر تشکیل گردیده است :
فیلتر ( صافی ) : برای جلوگیری از ورود مواد زائد یا ناخالصی ها به قسمت داخلی پکیج
رزوه برنجی "2/1"
خار: جهت قرار دهی و نگهداری رزوه و واشر داخل پوسته فلوسوئیچ
شناور تفلونی : که در قسمت بالای آن یک آهنربا وجود دارد تا در صورت بالا رفتن شناور ، کنتاکتهای فلوسوئیچ را جذب نماید و باعث وصل آنها گردد.
کنتاکت ها : که نرمان باز (N.O) هستند
بدنه که شناور در داخل آن قرار می گیرد .
چگونه می توانیم سالم بودن فلوسوئیچ را بررسی نماییم ؟
جواب را می توانید به سادگی حدس بزنید ، در صورتی که سیمهای ترمینالهای ورودی فلوسوئیچ را اتصال کوتاه کنیم ، مشعل باید روشن شود .
اسلاید 6 :
سوال : گاهی اوقات می بینیم که حساسیت پکیج نسبت به باز شدن شیر آب کم شده است ، بطوری که شیر آب باید زیاد باز گردد تا سیستم عمل نماید ، به نظر شما علت چه چیز می تواند باشد ؟
به مرور زمان ، صافی فلوسویچ رسوب می گیرد و چاره کار، آن است که صافی را باز کنیم و آن را تمیز نماییم .
فشار آب شهر کم می باشد .
مبدل رسوب گرفته است .
نکته دیگری که در موقع مونتاژ فلوسوئیچ باید دقت نمود ، آن است که آهنربای شناور تفلنی در جهت بالا و به سمت کنتاک ها باشد و گرنه فلوسوئیچ عمل نمی کند .
اسلاید 7 :
فلومتر ( دبی سنج ):
در پکیج های جدید به جای استفاده از فلوسویچ از فلومتر استفاده می شود . در انگلیسی ، کلمه " فلو" به معنی جریان و کلمه " متر " به معنی اندازه گرفتن می باشد .
فلومتر دارای پروانه توربینی شکل است که داخل آن یک ساچمه مغناطیسی وجود دارد . هنگامی که جریان آب گرم بهداشتی برقرار می شود ، آب سرد ورودی از داخل صافی به جریان می افتد و موجب حرکت توربین می شود بر اثر حرکت توربین ، ساچمه مغناطیسی نیز همراه آن حرکت می کند . در کنار فلومتر دو عدد پلاتین با فاصله ای بسیار اندک نیز وجود دارد که با هر بار چرخش توربین ، کنتاکت ها وصل و قطع می گردند ودر نتیجه فرکانسی را به برد ارسال می کنند و مشخص می سازند که شیر آب باز شده است ، برد الکترونیکی بلافاصله مشعل را روشن می نماید و به شیر برقی فرمان میدهد که مسیر گرمایش رادیاتور، بسته شود. در نتیجه آب گرمایشی تنها بین دو مبدل اولیه و ثانویه به گردش در می آید و آب مصرفی گرم می شود .
( توضیح : در دو سر کنتاکتها جریان 5 ولت برقراراست با هر چرخش توربین ، یکبار ساچمه مغناطیسی نزدیک کنتاکت ها می شود و موجب می شود تا آنها به یک دیگر متصل شوند و با دور شدن ساچمه دوباره کنتاکت ها از یک دیگر جدا می شوند .
کنتاکت ها به عنوان یک سوئیچ در موقع مصرف آبگرم مصرفی مرتب قطع و وصل می شوند . در حالتی که هیچ مصرف آبی وجود نداشته باشد ، دو حالت ممکن است که برای ساچمه به وجود بیاید . حالت اول : ساچمه نزدیک کنتاکت است که موجب وصل کنتاکت ها می شود و در نتیجه جریان 5 ولت برقرار است و یا در حالت دوم : ممکن است ساچمه دور از کنتاکت باشد که در این حالت کنتاکت ها قطع هستند و ولتاژ ارسالی صفر می باشد . در هر دو حالت ، برد الکترونیکی متوجه می گردد که در مدار آب گرم بهداشتی ، هیچ جریان آبی وجود ندارد ( تقاضا برای آب گرم بهداشتی وجود ندارد ). اما اگر ولتاژ ارسالی بین 2 تا 3 ولت باشد ، برد الکترونیکی به وجود تقاضا برای آب گرم بهداشتی پی می برد و پکیج روشن می گردد. )
حداقل میزان جریان برای چرخش فلومتر 2 تا 1.5 لیتر در دقیقه می باشد .
اسلاید 8 :
تفاوت فلومتر با فلوسوئیچ چیست ؟
جریان در فلوسوئیچ تنها می تواند ، کنتاکت را قطع و وصل نمود ( یعنی مصرف آب گرم را فقط اعلام می کند ) و شعله یکسانی برای هر مقدار مصرف آب کم یا زیاد ، در مبدل ایجاد می گردد.
در فلومتر علاوه بر اینکه حضور آب گرم بهداشتی را برای ما مشخص می سازد ، میزان دبی آب را نیز مشخص می کند ( هر چه سرعت جریان آب مصرفی بیشتر باشد ، سرعت توربین و ساچمه نیز افزایش می یابد ، در نتیجه تعداد قطع و وصل پلاتین نیز زیاد می شود و فرکانس بیشتری به برد ارسال می شود ) بر اساس مقدار فرکانس ، برد می تواند دهانه شیر برقی گاز را متناسب با نیاز باز و بسته نماید و در نتیجه شعله مشعل می تواند برحسب مقدار جریان آب به صورت مدولار ( شعله کم یا زیاد ) تنظیم شود .
اسلاید 9 :
شیر برقی آب ( شیر سه راه موتوری )
در قسمت خروجی آبگرم وجود دارد مادامی که مدار آب گرم بهداشتی باز باشد ( یعنی مصرف کننده ای ، شیر آب گرم را باز کرده باشد ) در این حالت اولویت با آب گرم بهداشتی می باشد. شیربرقی مسیر آب رفت رادیاتور ، را می بندد و مسیر مدار گرمایش از خروجی مبدل ثانویه به سمت مکش پمپ را باز می کند . این عمل باعث می گردد که آب گرم مبدل اولیه ثانویه عبور نماید و آب سرد مصرفی را گرم نماید .
و در فصل سرما هنگامی که ( در صورتی که از آب گرم بهداشتی استفاده نشود ) مدار گرمایشی شوفاژها فعال است . شیر برقی مسیرخروجی آب گرم مبدل ثانویه را می بندد و آب گرمایشی برگشتی از رادیاتور را به سمت پمپ باز می کند .
نکته : در زمان استراحت پکیج ، شیر سه راه موتوری در حالت آب گرم بهداشتی قرار دارد . و در صورتی که به مدت زیاد از پکیج استفاده نشود ، شیر موتوری هر 21 ساعت به مدت 15 ثانیه فعال می شود ( تغییر موضع می دهد و دوباره به حالت اولیه برمی گردد) تا عمل گیرپاژ انجام نگیرد.
اسلاید 11 :
می دانیم که آب بر اثر حرارت ، منبسط می شود و فضای بیشتری را اشغال می کند . همین امر ممکن است که به سیستم و لوله ها آسیب وارد نماید . بنابر این باید ایده ای اندیشید تا این انبساط و انقباض مشکلی را به وجود نیاورند . منبع انبساط می تواند این مشکل را حل کند .
منبع انبساط
منبع انبساط ، می تواند علاوه بر اینکه افزایش حجم آب را که بر اثر گرما ، ایجاد می شود را خنثی نماید ، می تواند کمبود فشار آب را نیز در سیستم جبران نماید . ( منبع انبساط باز ، علاوه بر دو ویژگی ذکر شده ، می تواند نقش تغذیه سیستم را نیز بازی نماید )
انواع منبع انبساط :
منبع انبساط باز
منبع انبساط بسته
اسلاید 12 :
منبع انبساط باز :
چون منبع انبساط با اتمسفر هوا در ارتباط است بنابر این فشار وارد بر روی سیال آن در حدود یک اتمسفر می باشد و در سیستمهای حرارت مرکزی منازل بسیار کاربرد دارد ، حداکثر درجه حرارت آب گرم شوفاژ در منابع انبساط باز، 100 درجه سانتیگراد می باشد .
لازم به ذکر است که منبع انبساط باز در پکیج ، اصلا بکار برده نمی شود و همانطور که ذکر گردید در سیستم های حرارت مرکزی منازل و کارخانجات استفاده می شود .
معایب : لوله کشی زیاد – اتلاف حرارت زیاد
محاسن : نیاز به سرکشی مرتب ندارد ، کار با آن راحت است و خرابی آن کم است .
منبع انبساط بسته :
منبع انبساط بسته در پکیج ها و یا در جاهایی که نیاز به آب داغ ( بیش از 100 درجه ) باشد ، بکار برده می شود ، مانند بیمارستانها و .
منبع انبساط بسته پکیج ، شامل دو صفحه می باشد که در قسمت وسط آن یک دیافراگرام پلاستیکی وجود دارد . بطوری که ارتباط داخل مخزن را کاملا با یکدیگر قطع می کند در یک طرف صفحه دیافراگمی ، هوا یا یک گاز بی اثر مثل نیتروژن ، ازت ( با فشار یک اتمسفر ) و در طرف دیگر ، آب مدار گرمایشی قرار می گیرد . چنانچه فشار آب درون سیستم بالا برود ، آ ب مدار گرمایشی به صفحه دیافراگمی فشار وارد می کند و طرف دیگر دیافراگم کوچکتر می شود .هنگامی که فشار سیستم از یک اتمسفر کمتر می شود و یا سیستم دارای یک نشتی جزئی باشد قسمت دیافراگم هوا ، به سطح آب گرمایش فشار وارد می نماید تا فشار لازم را تامین نماید .
اسلاید 13 :
فشار گاز ازت یا هوا در قسمت دیافراگم هوا یک بار است و در موقع تنظیم فشار منبع ، سیستم باید خاموش و آبی در سیستم وجود نداشته باشد .
منبع انبساط پکیج معمولا در ظرفیت های 8-6 لیتری ساخته می شود و بسته به ظرفیت و حجم آبگیری سیستم گرمایش، متغیر می باشد
اسلاید 14 :
به نظر شما بهترین محل برای نصب منبع انبساط بسته ، قبل از پمپ می باشد و یا بعد از آن؟
منبع انبساط پکیج ، قبل از پمپ در قسمت مدار برگشت آب گرمایشی نصب می گردد.
زیرا پمپ تاثیرکمتری بروی آن بگذارد .
نکته 1: اگر فشار مدار گرمایش پکیج ، مرتب کم یا زیاد شود ( بدون آنکه سیستم پکیج نشتی داشته باشد )، ممکن است فشار هوا در منبع انبساط کم باشد . با کمک یک پمپ باد و فشار سنج می توان فشار هوا را به یک بار افزایش داد و مشکل را برطرف نمود .
نکته 2: عمر مفید یک منبع انبساط بسته پکیج، سه تا چهار سال می باشد ، زیرا به مرور زمان PH آب تغییر می کند و موجب خوردگی لاستیک درون آن می گردد.
اسلاید 15 :
محفظه احتراق
همانطور که از نامش پیداست ، محلی است که در آن شعله تشکیل می شود .
محفظه احتراق تقریبا در مرکز شوفاژ قرار می گیرد و عمل احتراق در داخل محفظه انجام می گردد. جنس آن از آلومینایزاستیل می باشد و دور تا دور محفظه با عایق پوشیده می شود . عایق باعث می شود تا علاوه بر اینکه اتلاف انرژی کمتری صورت پذیرد ، همچنین از آلودگی صوتی شعله به محیط بیرون نیز جلوگیری می نماید . جنس عایق ها از فیبر سرامیکی می باشد که می توانند دمایی در حدود 1200 درجه سانتیگراد را تحمل نمایند .
این عایق در دمای 1700 درجه ذوب می شود .
عایق به آسانی بروی محفظه نصب می شود ولی بر اثر بی احتیاطی به راحتی می شکند .
محفظه احتراق پکیج در دو نوع زیر وجو ددارند :
محفظه احتراق باز
محفظه احتراق بسته
اسلاید 16 :
- محفظه احتراق بسته :
به وسایلی گفته می شود که هوای مورد نیاز جهت احتراق را از داخل اتاق یا خارج از فضایی که در آن نصب شده اند ، تامین می نمایند . در این وسایل، محصولات احتراق نیز توسط دودکش به فضای آزاد منتقل می شود . این نوع وسایل بهترین نوع وسایل احتراق هستند که اکسیژن محیط بسته را مصرف نمی کنند .
محفظه احتراق باز
در محفظه احتراق باز، پکیج هوای لازم برای احتراق را از فضایی که در آن نصب شده است تامین می کند . اگر در اتاقی که پکیج در آن نصب شده است ، تهویه مناسب نداشته باشد ، تمام اکسیژن داخل اتاق در کوتاهترین زمان مصرف خواهد شد و مشکلات زیر رخ خواهد داد :
عملکرد ضعیف
تولید بسیار بالای منوکسیدکرین
مسدود شدن تیغه های مبدل اصلی
اگر دودکش مناسب نباشد و یا قطر لوله دودکش کم باشد و یا لوله دودکش گرفته باشد ، گاز حاصل از احتراق نمی تواند به خوبی از دودکش عبور نماید و در نتیجه دود به محلی که پکیج در آن قرار دارد ، برمی گردد و این امر ممکن است ، فاجعه آفرین باشد . برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی از " کلید ایمنی دود " استفاده می شود .
اسلاید 17 :
ترموستات ایمنی دودکش ( کلید ایمنی دود ):
یک وسیله ایمنی برای کنترل تخلیه محصولات احتراق می باشد و فقط در محفظه احتراق باز، نصب می گردد. این ترموستات یک کلید حرارتی می باشد که اگر به هر دلیلی مسیر خروجی دودکش مسدود شود ، و دود نتواند به خارج هدایت گردد، محصولات احتراق به داخل کلاهک تعدیل برمیگردد و باعث گرم شدن ترموستات ایمنی می شود . ترموستات بعد از حدود 30 ثانیه ، عمل می نماید و در نتیجه مشعل خاموش می شود. تا زمانی که کلید ایمنی دود خنک نشود ، سیستم روشن نمی شود معمولا پس از 15 دقیقه آن سرد می شود و مشعل بطور خودکار ریست (RESET) می شود . دمای عملکرد ترموستات ، بستگی به نوع دستگاه و ساخت آن بین 66 تا 84 درجه سانتیگراد متفاوت می باشد .
در صورت روشن شدن چراغ هشدار، نسبت به موضوع بی تفاوت نباشید و سیستم و همچنین لوله دودکش را بازرسی کلی نمایید.
نکته : اگر کلید ایمنی دود ، وصل نباشد و یا قطع شده باشد و یا در آن نقصی وجود داشته باشد مشعل بعداز چند ثانیه خاموش می شود و تا رفع عیب نشود ، مشعل روشن نمی شود .
اسلاید 18 :
کلاهک تعدیل :
وسیله ای است که روی لوله رابط دودکش (بلافاصله پس از دستگاه گاز سوز) قرار داده می شود. و جزئی از این لوله به شمار می آید . این وسیله ممکن است درون خود دستگاه نیز تعبیه شده باشد .
مزایای نصب کلاهک تعدیل جریان دودکش:
در صورتی که لوله دودکش به هر علتی مسدود شود و یا مکش در لوله به راحتی انجام نگیرد ، به محصولات احتراق ( دود ) اجازه می دهد که از سیستم خارج شود ( در این موقع سنسور دود ، عمل می نماید )
هر گاه جریان باد در بیرون ، وارد لوله دودکش شود ، این جریان نمی تواند باعث خاموش شدن شعله گردد.
با تزریق هوا به محصول احتراق ، باعث می شود تا دود رقیق گردد و انتقال دود راحت تر انجام گیرد.
در پکج هایی که مجهز به کلاهک تعدیل می باشد ، قطر دود کش ، نباید کمتر از 15 سانتیمتر باشد . و همچنین رعایت شیب سه درصد برای این نوع پکیج ها ( به علت آنکه فن ندارد ) الزامی می باشد . ( بطور کلی ، دود تمایل دارد ، همیشه به سمت بالا حرکت نماید و تمایلی به طی کردن در مسیر افقی را ندارد و چون نیروی فن نیز وجود ندارد ، به نظر می رسد که رعایت این شیب ، به حرکت دود کمک شایانی می نماید )
چگونه می تواند فهمید که جریان دود در دودکش به خوبی انجام می پذیرد ؟
کافی است که یک تکه کاغذ را آتش بزنیم و در کنار دهانه دودکش قرار بدهیم ، دود و آتش باید به داخل لوله دودکش کشیده شود . اگر این حالت به وجود نیامد ، مسیر لوله دودکش مسدود می باشد
د رخانه ها و به خصوص آپارتمانها به علت محدودیت فضا و زمین ، از لوله های دودکش با قطر کوچک استفاده می شود که این امر با پکیج هایی که کلاهک تعدیل دارند ، سازگاری ندارد . برای اینکه تخلیه دود ، بطور کامل انجام گیرد ، می بایست احتراق در محفظه بسته انجام گیرد و خروج دود توسط فن و به صورت اجبار انجام گیرد.
اسلاید 19 :
نکته:
• از لوله دودکش با قطر 10cm برای پکیج های بدون فن استفاده نکنید ( قطر مورد تایید مقررات ملی ساختمان ، 15cm می باشد )
• استفاده از دودکش های فنری توصیه نمی شود ، زیرا تحمل دمای پایینی دارند ، انعطاف پذیری آنها زیاد است ، امکان زدن بست کم می باشد و خروج دود به سختی انجام می پذیرد و احتمال نفوذ دود به فضای نصب در ساختمان زیاد می باشد . استفاده از دودکش گالوانیزه به علت محکمی و جذب لوله ها ، بسیار مناسب می باشد .
• اگر پکیج نو را جایگزین پکیج کهنه می کنید ، بهتر است که سیستم دودکش را نیز تعویض و یا حداقل تمیز نمایید .
• وجود درز در لوله های دودکش سیمانی مانع از مکش خوب دود می شود .
اسلاید 20 :
فن :
فن در بالای محفظه احتراق بسته قرار دارد و وظیفه آن خروج اجباری محصولات احتراق از محفظه به سمت بیرون و همچنین مکش هوای مورد نیاز به داخل محفظه بسته می باشد .
در صورتی که از دودکش دو جداره استفاده شود قطر آن (mm 100-60) می باشد ، یعنی قطر لوله داخلی 60mm است و دود از طریق آن به خارج هدایت می شود و قطر لوله بیرونی که 100mm می باشد ، جریان اکسیژن را از محیط بیرون به داخل محفظه را برقرار می کند ، در صورتی که از دو دودکش مجزا استفاده کنیم ، بهتر است که قطر لوله ها (80-80mm) در نظر گرفته شود ، یعنی قطر لوله دود 80mm و قطر لوله هوا نیز 80mm می باشد .
بطور معمول ، سرعت فن ، ثابت می باشد ولی در بعضی از پکیج ها به صورت مدولار وجود دارد و بسته به نیاز ، سرعت گردش فن ، کم یا زیاد می شود .
درضمن بعضا در فن ها ، سنسوری بنام (Hall sensor) وجود دارد که می تواند سرعت فن را چک نماید .
