بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
غربالگري
اسلاید 3 :
تعریف غربالگري
پيدا كردن و يا تجسس افرادي( يا عوامل خطرزا در افراد) كه هنوز متوجه بيماري خود نشده و جهت درمان بيماري خود اقدامي نكرده اند.
اسلاید 4 :
اهداف غربالگري
تشخيص زودرس بيماري در جامعه
درمان بموقع موارد ابتلا
جلوگيري از پيشرفت وخامت و شدت بيماري
جلوگيري از انتشار بيماري
تشخيص گروههايي كه بيشتر از ديگران در معرض خطر بيماري هستند يا بيماري در آنها وقوع بيشتري دارد.
اسلاید 5 :
مثالهايي از آزمايشهاي غربالگري
ماموگرافي، نوع خاصي از راديوگرافي از پستانها، كه ميتواند در تشخيص زودرس سرطان پستان و در نتيجه درمان آسانتر آن كمك كند.
آزمايش پاپ اسمير كه ميتواند علائم اوليه سرطان دهانه رحم را مشخص نمايد.
آزمايش سنجش بينايي كودكان توسط چارت اسنلن(Snelen’s Chart) در بدو ورود به مدرسه
اسلاید 6 :
انواع غربالگري
غربالگري از توده مردم)(Mass ) همگاني) كه همه افراد جامعه را شامل مي شود Population-based screening
غربالگري يك بيماري منفرد Single Disease S. مانند ماموگرافي زنان/ غربالگري دهانه رحم
غربالگري چندمرحله ايMultiphasic S. مانند چك آپ روتين سالمندان
اسلاید 7 :
غربالگري چندمنظوره( چندوجهي (Opportunistic)(كه تستهاي مختلفي براي پيدا كردن بيماريهاي پنهان مختلف از يك جمعيت در يك زمان معين را شامل ميشود. مانند غربالگري چندگانه در كارگران معدن
اسلاید 8 :
غربالگري هدف دار(Selective ) )غربالگري تجويزي) از گروههايي كه با عامل خاصي مواجهه دارند. مانند غربالگري پنوموني از طريق عكس قفسه سينه در كارگران معدن
مورديابي Case Finding بخصوص جستجوي حاملين سالم يك بيماري در يك جمعيت
اسلاید 9 :
معيارهاي انجام غربالگري
معمولاً غربالگري براي بيماريهاي مزمن انجام مي شود.
بيماري مورد نظر مسئله اي جدي باشد.
اسلاید 10 :
زماني كه مي خواهيم يك برنامه غربالگري را در جامعه به اجرا در آوريم حتماً بايد به بار بيماري مورد نظر توجه داشته باشيم. هنگامي كه شيوع بيماري در جامعه بالا نيست، بايد تعادل بين شدت بيماري و ساير ملاحظات نيز مورد توجه قرار گيرند. بنابراين براي مثال در مورد بيماري نادري مانند فنيل كتونوريا به دليل نتايج وخيمي كه بيماري به بار ميآورد انجام غربالگري و تشخيص زودرس بيماري كه نتيجه آن درمان سريع و بموقع بيماري است بسيار سودمند خواهد بود.
اسلاید 11 :
بيماري مورد نظر شيوع نسبتاً زيادي داشته باشد( بخصوص در مرحله قبل از بروز علائم باليني)
تاريخچه بيماري بخوبي شناسايي شده باشد( طول دوره كمون، دوره واگيري)
بين زمان تماس افراد و بروز علائم آشكار بيماري زماني نسبتاً طولاني وجود داشته باشد.
تست غربالگري داراي حساسيت و ويژگي مناسبي باشد.
اسلاید 12 :
تست غربالگري ساده و ارزان، بيخطر و قابلقبول( نگرش مردم نسبت به غربالگري) و قابل اعتماد براي مردم باشد.
از نظر اخلاقي مشكلي براي انجام غربالگري وجود نداشته باشد.
تشخيص بيماري و درمان آن نيز راحت و كافي، موثر، قابل قبول، دردسترس و بيخطر باشد.
ملاحظات مربوط به هزينهها( يعني اين كه آيا عليرغم رعايت ساير ملاحظات انجام غربالگري مقرون به صرفه ميباشد).
اسلاید 13 :
ملاحظات اخلاقي در غربالگري
از هر فردي كه بر روي او آزمايش غربالگري انجام مي شود بايد كسب اجازه آگاهانه اخذ شود.
خطرات و سودمندي آزمايشها، همين طور عواقب و نتايج تستها بايد به دقت بررسي و مورد ملاحظه قرار گيرند.
اسلاید 14 :
افرادي كه نتيجه آزمايش غربالگري آنها مثبت كاذب (false positive) شده است ممكن است دچار اضطراب شده و بيجهت مارك بيمار بودن روي آنها بخورد، بنابراين لازم است تمهيدات لازم در اين خصوص اتخاذ شود.
اسلاید 15 :
افرادي كه نتيجه آزمايش غربالگري آنها منفي كاذب شده است ممكن است دچار يك اطمينان كاذب از سلامتي خود شوند. در نتيجه بموقع بيماري خود را پيگيري نكنند و يا در صورتي كه بيماري قابل سرايت به ديگران باشد رعايتهاي لازم را براي عدم انتقال بيماري به ديگران ننمايند.
اسلاید 16 :
برنامه هاي غربالگري كه مبتني بر جمعيت هستند بايد به صورت رايگان دراختيار تمامي افراد جمعيت هدف قرار بگيرد و كسي از انجام آزمايشها محروم نشود و يا مجبور به پرداخت هزينه نشود.
اسلاید 17 :
غربالگري شيوع و بروز
غربال شيوع:
اولين بار يا اولين دور غربالگري كه براي يك بيماري در يك جامعه انجام انجام مي شود
غربال بروز:
دومين دور يا دومين بار غربالگري
اسلاید 18 :
معيارهاي يك تست غربالگري خوب
1 حساسيت
2 ويژگي
3 ارزش اخباري مثبت
4 ارزش اخباري منفي
اسلاید 19 :
ارزش اخباري مثبت و ارزش اخباري منفي اعتبار و سودمندي هر آزمون تشخيصي را در عمل ميسنجند.
حساسيت و ويژگي شاخصهايي هستند كه شيوع بيماري تأثيري بر مقدار آنها ندارد. اما ارزش اخباري آزمونها به شدت شيوع بيماري در جامعه مورد بررسي وابسته است.
اسلاید 20 :
تفاوتهاي آزمايشهای غربالگري با آزمايشهای تشخيصي
• در آزمايش غربالگري افراد سالم يا بظاهر سالم آزمايش ميگردند، در حالي كه در تست تشخيصي آزمايش روي افراد داراي علائم بيماري انجام ميشود.
• هدف از آزمايش غربالگري، شناسايي افراد به ظاهر سالم از افراد واقعاً سالم است ولي هدف آزمايش تشخيصي، مشخص كردن علّت علائم است.