بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسمه تعالی
پیشگیری از بیماریهای دهان و دندان
اسلاید 2 :
دهان محل ورود غذا و اولین بخش از دستگاه گوارش می باشد عفونت و بیماریهای دندان و لثه می تواند بقیه بخش های دستگاه گوارش تحت تاثیر قرار دهد همچنین تغذیه سالم وحتی تمایل به غذا خوردن به وجود دندانهای سالم و با قدرت جوندگی خوب بستگی دارد بنابراین عدم کارائی دهان در هضم غذا می تواند باعث ناراحتی سایر قسمت های دستگاه گوارش و حتی سوء تغذیه در افراد شود. از آن جا که میکروب ها عامل اکثر بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان هستند، با رعایت بهداشت دهان و دندان می توان جلوی تعداد زیادی از این مشکلات را گرفت. رعایت بهداشت دهان ودندان از اصول پیشگیری می باشد.
پیشگیری باید به صورت فرهنگ عمومی در آید و مردم باور کنند که اگر سراغ پیشگیری بروند نیاز به درمان پیدا نمی کنند و دیگر ناچار نیستند هزینه های زیادی صرف درمان دندان های پوسیده خود بکنند. همچنین درصورت پیشگیری، دیگر از بی دندانی و مشکلات آن رنج نمی برند و دیگر مجبور نیستند از دندان های مصنوعی استفاده کنند. مردم باید باور کنند پیشگیری بهتر از درمان است و بارعایت بهداشت دهان می توانند برای تمام عمر دندانهای سالمی در دهان داشته باشند و از زندگی لذت ببرند .
اسلاید 3 :
مراحل پیشگیری از پوسیدگی دندان را می توان به صورت زیر در نظر گرفت
الف- حذف میکرو ارگانیسم ها از محیط دهان
ب – کنترل وکاهش مصرف مواد قندی
ج- تقویت دندانها
اسلاید 4 :
حذف میکرو ارگانیزم ها از محیط دهان
مهم ترین مرحله پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه حذف میکروبها از روی دندان ها است که درواقع همان حذف پلاک دندانی از روی دندانهاست. این کار به وسیله مسواک زدن و نخ کشیدن دندانها و استفاده از سایر وسایل پیشگیری امکان پذیر است. از میان متدهای مختلف پیشگیری روش های مکانیکی را انتخاب نموده وآنها را در سه دسته توضیح می دهیم.
1- مسواک
2- نخ دندان
3- وسایل کمکی دیگر نظیرخلال دندان
اسلاید 5 :
مسواک
مهم ترین اصل بهداشت دهان کنترل پلاک میکروبی است و هدف از مسواک زدن نیز کندن پلاک میکروبی و پاک کردن سطوح دندان و شیار لثه است .دو بیماری عمده دهان، پوسیدگی دندان و بیماری لثه هر دو ناشی از پلاک میکروبی است. مسواک های مختلفی در اشکال گوناگون برای افراد مختلف و به منظورهای متفاوت توسط کارخانجات ساخته و در دسترس عموم نهاده می شود .اولین قدم در انتخاب مسواک آن است که اندازه مسواک متناسب با بزرگی یا کوچکی قوس دندانی انتخاب گردد.
اسلاید 6 :
انتخاب یک مسواک مناسب :
* جنس موهای مسواک نایلونی بوده و میزان سختی آن متوسط باشد
* الیاف در یک سطح نه محدب ونه مقعر باشد.
* دسته مسواک مستقیم باشد .
* نوک الیاف گرد باشد .
* برای هر مسواک 3-2 ردیف در عرض و12-10 ردیف در طول در نظر گرفته شود.
اسلاید 7 :
انواع روش های مسواک زدن
1- چرخشی
2- لرزشی
3- لرزشی و چرخشی
4- چارترز
5- رفت و برگشت
اسلاید 8 :
1- روش Rolling یا چرخشی
ابتدا مسواک را روی دندان در ناحیه مجاور لثه گذاشته و سپس با حرکت چرخشی نیم دایره ای به سوی قسمت جونده می چرخانیم .این حرکت در فک بالا از بالا به پایین و درفک پایین از پایین به بالا انجام می شود .
دقت کنید دراین روش باید قسمت زیادی از موهای مسواک در شیار ما بین دندان و لثه قرارگیرد.این روش معمولی ترین و ساده ترین روش مسواک زدن است و بسیاری از مردم با استفاده از این روش مسواک می زنند پس از مسواک زدن برای آن که مواد غذایی از سطح پرزهای زبان پاک گردد چند بار به آرامی مسواک را بر روی زبان بکشید.
اسلاید 9 :
2- روش لرزشی(Bass)
این متد بهترین روش برای پاک کردن شیار لثه ای است و استفاده از آن را به شما توصیه می کنیم. مسواک را با زاویه 45 درجه نسبت به دندان تکیه دهید به طوری که اکثر الیاف مسواک درون شیار لثه ای قرارگیرد.سپس مسواک را با یک فشار آرام بدون فاصله و تغییر مکان با حرکات لرزشی کوتاه بدون آن که مسواک از جای خود چندان جابجا شود به عقب و جلو ببرید. با این حرکات کم دامنه و بدون فاصله موهای مسواک که درون شیار لثه قرار دارند آن محل را از پلاک میکروبی پاک می کنند. در انتها مانند روش قبل چند حرکت چرخشی از طرف لثه به سوی سطح جونده دندان انجام دهید.
اسلاید 10 :
3- روش لرزشی و چرخشی (bass&Rolling)
این روش ترکیبی از دو روش قبل است و در صورتی که به صورت صحیح انجام گیرد از کارائی بسیار بالایی برخوردار است. مسواک را مانند روش قبل با زاویه 45 درجه به دندان تکیه دهید به طوری که اکثر موهای مسواک درون شیارلثه ای ما بین لثه و دندان قرار گیرد، سپس درهمان حال به مسواک حرکات ارتعاشی کم دامنه و لرزشی کوتاه به جلو و عقب بدهید و کم کم موهای مسواک را به سوی سطح جونده دندان بکشید. این حرکات لرزشی و زیگزاگ مانند از سوی لثه شروع شده و کم کم به سوی سطح جونده دندان هدایت می شود.
اسلاید 11 :
4- روش چارترز Charterz))
از آنجاییکه افراد بسیاری خصوصا نوجوانان در سنین بلوغ از وسایل ارتودنسی برای مرتب نمودن دندانها استفاده می کنند و مناطق تماس سیم های ارتودنسی و دندان نقاط مستعدی برای تجمع پلاک غذا و شروع پوسیدگی دندان است ما یک روش دیگر را که بیشتر برای این افراد مناسب است شرح می دهیم مسواک را با زاویه 45 درجه به دندان تکیه دهید ولی این بار به عکس حالت های قبلی موهای مسواک به سوی تاج دندان وقسمت جونده باشد، سپس از حرکات کوتاه جلو و عقب لرزشی و حرکات دایره ای برای مسواک زدن استفاده کنید. در ضمن این روش در نواحی زخم های در حال ترمیم بعد از جراحی پریودنتال پیشنهاد می گردد.
اسلاید 12 :
5- روش رفت و برگشت Horizontal))
این روش که به صورت روش های مسواک زدن عمودی یا افقی در بسیاری از افراد مشاهده می شود روش غلطی است. به این ترتیب که مسواک را به طور عمودی به دندان تکیه داده و در جهت عمودی به بالا و پایین می کشند و یا در جهت افقی به جلو و عقب می کشند چون روش افقی خصوصا منجر به سایش مینا می گردد توصیه می شود که از این روش استفاده نشود.
اسلاید 13 :
نخ دندان
نخ دندان بهترین وسیله برای تمیز کردن بین دندانها است .
نخ دندان دو نوع است :
1- مومی
2- غیر مومی
نوع نخ دندان مورد استفاده اثر ناچیزی بر رفع پلاک دارد. البته اغلب انواع مومی از نظر بیماران مطلوب تر به نظر می رسد زیرا کمتر پاره شده و صدمه زیادی نیز به لثه وارد نمی گردد.
اسلاید 14 :
در هنگام استفاده از نخ های غیر مومی چون دو رشته آهن به هم چسپیده نیست هنگام کاربرد پلاک و خرده های غذایی بین دو رشته گیر می کند. در نتیجه این نوع نخ ها می توانند قدرت پاک کنندگی بهتری داشته باشند استفاده از نخ دندان در همه افراد ضروری است ولی استفاده از آن به ویژه در موارد زیر توصیه می شود :
1- در حالت ردیف نبودن دندانها یا crowding
2- در مواردی که گیر غذایی بین دندانها وجود دارد .
3- در حالتی که تحلیل لثه و استخوان کم وجود دارد .
4- در مواردی که بریج وپروتز در دهان وجود داشته باشد.
توجه داشته باشید که باید پشت آخرین دندان هر فک نیز مثل دندانهای دیگر نخ بکشید.
اسلاید 15 :
طرز استفاده از نخ دندان
قطعه ای از نخ حدوداً به طول 30 سانتیمتر جدا کرده دو سرش را به هم گره بزنید تا یک حلقه نخی به دست آید حال با انگشت شصت و سبابه هر دو دست نخ را بین دو دست محکم گرفته و شروع به استفاده کنید .
به جای حلقه کردن نخ دندان می توانید دو سر آن را به دور انگشت وسط هر دو دست پیچیده سپس به این ترتیب از آن استفاده کنید.
ابتدا با حرکات اره ای (حرکت جلو و عقب ) و به آرامی نخ دندان را از نقطه تماس بین دو دندان عبور دهید به طوری که به لثه صدمه و ضربه ای وارد نشود .سپس به آرامی نخ را تا جایی که امکان دارد با عمق شیار لثه ای پایین ببرید، حال نخ را با دندان تکیه داده و به سمت ناحیه تماس دندان بکشید و هر دندان را چند بار به این ترتیب نخ بکشید.
توجه : حرکت نخ دندان پس از گذشت از نقطه تماس بین دو دندان از عمق شیار لثه ای به طرف بالا است و نه حرکت اره ای با داخل و خارج .
اسلاید 17 :
نکات قابل توجه هنگام استفاده از مسواک و نخ دندان
1- برای تمیز کردن سطوح بین دندان ها از هیچ نوع نخ معمولی و یا وسایل سخت و نوک تیز مثل سنجاق و چوب کبریت به جای نخ دندان استفاده نکنید در ضمن توجه داشته باشید که خلال دندان وسیله ایست که به آسانی با لثه آسیب می رساند و استفاده از آن در موارد خاص دیده می شود.
2- استفاده از نخ دندان برای کودک باید به کمک والدین آموزش دیده انجام پذیرد .
3- اگر هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندانها درد و خونریزی وجود دارد ،جای نگرانی نیست چون در اکثر مواقع با ادامه این کار و برطرف شدن التهاب لثه درد و خونریزی هم از بین می رود. اگر پس از یک هفته علائم برطرف نشد حتما به دندانپزشک مراجعه شود.
اسلاید 18 :
4- پس از مسواک زدن لثه های خود را با انگشت ماساژ دهید .
5- به محض این که موهای مسواک شروع به سائیده شدن نمود مسواک باید تعویض شود که این مدت معمولا 3ماه است اما این زمان بستگی به شدت و نحوه مسواک زدن دارد .
6- مسواک را با آب سرد خیس کنید سپس با تکان دادن آب اضافی آن را بگیرید و به اندازه یک نخود خمیر دندان روی آن قرار دهید .
7- برای سطوح داخلی دندانهای جلو مسواک را به صورت عمودی بر روی دندانها قرار دهید و با حرکات بالا و پایین این سطوح را تمیز کنید.
