بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
طرح واره درمانی دوره دوم دکترای روانشناسی بالینی
اسلاید 2 :
منظور از طرح واره درمانی چیست؟
اسلاید 3 :
طرحواره درماني یا درمان مبتني بر طرحواره يك درمان ابتكاري و تلفيقي است كه توسط يانگ و همكاران (1999 و 1990) مبتنی بر درمان ها و مفهوم های سنتي درمان شناختي – رفتاری پی ریزی شده است.
اين روش درماني، مؤلفههايي از رویکردهای مختلف، از جمله نظریۀ شناختي - رفتاری ، دلبستگي، رابطه شيء، ساختارگرايي و روانتحليلي را در برگرفته است. در واقع طرح واره درمانی اين مؤلفهها را در قالب يك مدل مفهومي و درماني با يك ديگر یک پارچه ساخته است.
این درمان به ویژه، براي بيماراني مناسب است كه به اختلال های رواني دیرپا و گستردهاي مبتلا و نسبت به درمان هاي روانشناختي مقاوم هستند.
اسلاید 4 :
مشكل های خصيصهاي، به شیوه های گوناگونی باعث كاهش ميزان پاسخدهي اختلالات به درمان هاي شناختي – رفتاري سنتي می شوند:
برخي بيماران که به دليل علامت های مربوط به محور يك مراجعه می کنند ، از جمله اضطراب و افسردگي، نه تنها در پيشرفت روند درمان شكست ميخورند، بلكه پس از ختم درمان، علامت ها آن ها عود مي كند.
دستۀ ديگری از بيماران كه براي درمان شناختي – رفتاري مراجعه ميكنند، علامت های مشخصي كه آماج درمان قرار گيرد، به چشم نميخورد. مشكل های اين دسته، مبهم يا نامشخص است، و يا اين كه پيشآيندهاي مشخصي را ذكر نميكنند.
یک دسته از افراد احساس ميكنند كه مشکلی در زندگي آن ها وجود دارد، ويا اين كه فقداني در زندگي دارند، اما نميدانند كه چيست. معمولاً اين افراد، داراي مشكل هایي در زمنيۀ رابطه های بين فردي در زندگی يا در محل كار خود هستند .
اسلاید 5 :
يانگ (1994) :براي آن كه بيماران به درمان شناختي – رفتاري مبتنی بر مدل بك پاسخ موفقيتآميزي بدهند، چندین شرط بايد وجود داشته باشد:
بيمار آماده دستيابي به افكار و احساس های خود باشد؛
بيمار مشكلات مشخصی در زندگي داشته باشد كه بتوان بر آن ها تمركز كرد؛
بيماربخواهد و بتواند تكليف ها محول شده را انجام دهد؛
بيماربتواند يك رابطۀ مشاركتي با درمان گر برقرار کند؛
شناختارهاي بيمار به حد كافي انعطاف پذیر باشد تا بتوان آن ها را از طريق روشهاي شناختي – رفتاري تعديل نمود.
اسلاید 6 :
طرح واره چیست؟
اسلاید 7 :
بک (1990) : طرح واره ها قوانین خاصی را برای پردازش اطلاعات و رفتار ایجاد می کند.
پدسکی (1994) : طرح واره ها باورهای محوری و هسته ای هستند که موجب تداوم مشکلات روانی می شوند ، طرح واره ها بر حالت های هیجانی و رفتارهای فرد اثر می گذارند ، طرح واره ضرورتا موجب اختلال روانی نمی شود بلکه موجب تداوم آن می شود
فريمن و فاسكو (2004) : طرحوارهها، مفروضهها يا قانون های زيربنايي هستند كه افكار و رفتارهاي فرد را تحت كنترل خود دارند و در طول زندگي فرد تحول و گسترش يافتهاند. طرحوارهها منجر به شکل گیری معني و ساختارذهنی فرد از دنيای پیرامون خود می شوند. پدیدآیی طرحوارهها تحت تأثير فرهنگ، خانواده، مذهب و عوامل مربوط به جنسيت، سن يا شخصيت فرد نیز قرار می گیرد . طرحوارهها نه تنها براساس مؤلفه های شناختي، بلكه با توجه به عامل های هيجاني، رفتاري و زیستی نيز سازمان بندی ميشوند.
اسلاید 8 :
طرحوارهها نسبت به تغيير بسيار مقاوم هستند، چون:
برخي از طرحوارهها به گونۀ قدرت مندی با هيجان ها و تجربههاي گذشتۀ فرد پیوند خورده است؛
طرحوارهها در طول زندگی فرد پایدار باقی می مانند، در نتیجه ميتوان آن ها را به عنوان قسمتي از هويت فرد در نظر گرفت؛
اين طرحوارهها ممكن است توسط افراد مهم زندگي فرد، تأييد يا تقويت گردند؛
نحوۀ تأثير طرحوارهها بر رفتار فرد توسط پردازشهاي فكري وی تعيين ميشود؛
رفتارهاي آموخته شده در نتيجۀ فعال شدن طرحوارهها به وجود ميآيد، بنابر اين تداعيهاي مثبت و منفي بيشماري در طول زمان ايجاد ميكنند كه منجر به مقاومت شديد آن طرحوارهها ها در مقابل تغيير ميگردند .
اسلاید 9 :
طرحوارههاي غيرانطباقي اوليه، الگوهاي شناختي و هيجاني خود – ويرانگري هستند كه شکل گیری آن ها از اوايل دوره رشد و تحول فرد آغاز ميگردد و در طول زندگي فرد تكرار ميشوند.
بر اساس اين تعريف، رفتار فرد قسمتي از طرحوارۀ او نيست، بلكه يانگ باور دارد كه رفتارهاي غيرانطباقي به عنوان پاسخي در پاسخ به طرحوارههاي غيرانطباقي اوليه شكل ميگيرند. بنابر اين، رفتارها توسط طرحوارهها برانگيخته ميشوند، ولي قسمتي از طرحوارهها نیستند .
اسلاید 10 :
منظور از طرحوارههاي ناسازگار اوليه چیست؟
اسلاید 11 :
طرحوارههاي ناسازگار اوليه:
الگویی گسترده و نافذ است که شامل؛
خاطره ها، هيجان ها، شناختارها و حسهاي بدني است که؛
در ارتباط با فرد و رابطه های بين فردي او با ديگران است؛
در طول سال های كودكي يا نوجواني شكل ميگيرد و؛
در طول زندگي فرد گسترش مييابد و؛
به گونۀ چشمگیری مختل و ناكارآمد است.
اسلاید 12 :
طرحوارههاي ناسازگار اوليه ويژگيهاي خاصي دارند. اين طرحوارهها به عنوان:
واقعيتهاي پذيرفته شده در مورد خود يا محيط تجربه ميشوند؛
خود – تخريب كننده ونسبت به تغییر مقاوم هستند؛
مختل و ناكارآمد هستند؛
بسیاری اوقات توسط برخي رویدادها از جمله فقدان و يا از دست دادن شغل، فعال ميشوند؛
در زمان فعال بودن با میزان چشمگیری از هيجان در هم آميخته هستند؛
معمولاً ناشي از تعامل سرشت كودك با تجربۀهای مختلف دورۀ رشد و تحول وی با اعضاء يا مراقبت کننده ها در خانواده هستند .
اسلاید 13 :
ویژگی های طرحوارههاي ناسازگار اوليه
باورها و احساسهاي غيرشرطي دربارۀ که در اثر ارتباط با محيط ايجاد شدهاند؛
خود – تداوم بخش اند، و بنابر اين نسبت به تغيير مقاومت هستند؛
به گونۀ چشمگیری تکرار شونده و ناكارآمدند ؛
معمولاً توسط رويدادهايي در محيط فعال ميشوند كه با آن طرحوارۀ خاص درارتباطند؛
در مقایسه با مفروضههاي زيربنايي، ارتباط نزديكتري با سطوح بالاي هیجان دارند؛
از تعامل سرشت كودك با تجربههاي ناكارآمد در ارتباط با پدر یا مادر، خواهر و برادر، و هم سالان در طي سالهاي اوليۀ زندگي به وجود ميآيند
اسلاید 14 :
منشاء طرحوارههاي ناسازگار اوليه چیست؟
اسلاید 15 :
پنج نياز هيجاني بنيادين در انسان وجود دارد كه بايد ارضا شوند، و عدم ارضا و ناكامي در برآورده شدن اين نيازها در فرد، موجب شكلگيري طرحوارههاي ناسازگار اوليه ميشوند:
دلبستگي ايمن به ديگران (شامل نیاز به امنيت، ثبات، محبت و پذیرش)؛
استقلال، كارآمدي و تجربۀ ذهني هويت؛
آزادي بيان نيازها و هيجان های سالم؛
خودانگيختگي ، کفایت و هویت ؛
محدوديتهاي واقعگرايانه و خویشتن داری(خود-كنترلي).
اسلاید 16 :
درطرحواره درماني هدف اساسی اين است كه به بيمار كمك كنيم تا روشهاي سازگارانه تری را به منظور ارضاي نيازهاي هيجاني بنيادين خود به کار بندد .
اسلاید 17 :
تجربههاي اوليه زندگي
چهار نوع تجربۀ اوليه زندگي موجب به وجود آمدن طرحوارههاي غيرانطباقي اوليه ميشوند كه عبارتند از:
ناكام شدن دردناك نيازها؛
مورد ضربه واقع شدن يا قرباني شدن؛
ارضاي بيش از حد برخي از نيازها؛
درونيسازي انتخابي يا همانندسازي با افراد مهم
اسلاید 18 :
منظور از خلق و خوی هیجانی چیست؟
اسلاید 19 :
علاوه بر محیط زندگی اولیه ،عوامل دیگری نیز در شکل گیری طرح واره ها نقش بازی می کنند که در این میان ، خلق و خوی هیجانی کودک از اهمیت بسزایی برخوردار است. اکثر والدین ، خیلی زود به این نکته پی می برند که هر کودکی از زمان تولد، شخصیت یا خلق و خوی منحصر به فرد و متمایزی دارد.
برخی از کودکان تحریک پذیرند، برخی خجالتی و برخی پرخاشگرند.
در قسمت پایین به برخی از ابعاد خلق و خوی هیجانی اشاره می شود که به نظر ما اکثر آنها مادرزادی اند و نسبتآ غیر قابل تغییر، مگر از طریق رواندرمانی.
پایدار بی ثبات
خوشبین افسرده خو
خونسرد مضطرب
حواسپرت وسواسی
پرخاشگر منفعل
بازیگوش تحریک پذیر
اجتماعی خجالتی
