بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مبانی علم اقتصاد
اسلاید 2 :
تعریف
اقتصاد از جمله رشته های علوم اجتماعی بوده که رفتار انسان ها را مورد مطالعه قرار می دهد.
آدام اسمیت در کتاب بررسی ماهیت و علل ثروت ملل که در سال ۱۷۷۶ میلادی منتشر شد اقتصاد را چنین تعریف می کند:
اقتصاد عبارت از علم ثروت است است. ثروت یعنی اشیا در شکل پول.
ما در اقتصاد باید چهار نوع جنبه های ثروت را مطالعه کنیم:
مصرف ثروت
تولید ثروت
مبادله ثروت
توزیع ثروت
اسلاید 3 :
انتقادات
Ruskin and Carlyle با این نظریه مخالف استند زیرا به اعتقاد آنها اگر ما اقتصاد را مطالعه کنیم ما به مردمان خودخواه و حسود مبدل خواهیم گشت بنا بر این ما اقتصاد را نباید مطالعه کنیم.
آلفرد مارشال: مارشال به این عقیده است که اقتصاد یک رشته از علوم اجتماعی است، بنا بر این در اقتصاد به انسان باید اولویت داده شود و بعدا به ثروت، اما در تعریف آدام اسمیت به ثروت اولویت داده شده است.
اسمیت در مورد انواع ثروت چیزی نگفته است
آدام اسمیت خدمات را نادیده گرفته است، در حالیکه خدمات یک بخش مهم از اقتصاد را تشکیل می دهد.
اسلاید 4 :
آلفرد مارشال
مطالعه ی انسان در مسیر عادی زندگی. این علم در واقع آن قسمت از مطالعه ی جوامع انسانی است که از دیدگاه اجتماعی رفاه مادی بشر را تأمین می کند.
از لحاظ نظری این تعریف نسبت به تعریف آدام اسمیت بهتر است، زیرا مارشال علم اقتصاد را طوری تعریف کرد که با علوم اجتماعی مطابقت دارد، و جایگاه علم اقتصاد را در علوم اجتماعی برجسته ساخت.
اسلاید 5 :
انتقادات
پروفیسور روبین، اقتصاد دان بریتانیایی انتقادات ذیل را بر این تعریف وارد نموده است:
نظریه مارشال غیر عملی است، این نظریه از لحاظ نظری درست بوده اما جنبه عملی ندارد؛
موضوع علم اقتصاد را باریک ساخته در حالیکه بسیار گسترده است؛
اسلاید 6 :
رابینز
اقتصاد دانشی است که رفتار انسان را در رابطه با اهداف و وسائل کمیابی که قابلیت استفادههای دیگری نیز دارند، مطالعه میکند.
ابعاد مهم این تعریف:
خواست های نا محدود؛
منابع محدود؛
قابلیت استفاده های دیگری از منابع؛
اسلاید 7 :
انتقادات
در این تعریف راه های حل مشکلات مهم اقتصادی از جمله انفلاسیون، بیکاری و فقر وغیره . وجود ندارد؛
اسلاید 8 :
واژه اقتصاد به انگلیسي Economy از واژه οἰκονομία اُیکُنُمیا) در زبان یونان باستان گرفته شده که خود از ترکیب دو کلمه οἶκος (اُیکُس به معنای خانواده) و νόμος (نُمُس به معنای روش یا قانون) حاصل شده است. این دو کلمه روی هم معنای «قواعد خانه (خانواده)» را میدهند. شناخته شده ترین تعریف از اقتصاد به این معنی را افلاطون و ارسطو به کار می برند. اگر بخواهیم دقیق تر سخن بگوییم ارسطو از فن تدبیر منزل یا خانواده سخن می گوید. این نشان می دهد که واحد اقتصادی از نظر ارسطو و یونانیان خانواده است.
اسلاید 9 :
موضوع علم اقتصاد
بر اساس نظریه آدام اسمیت موضوع علم اقتصاد ثروت است
بر اساس نظریه آلفرد مارشال رفاه مادی بشر است
بر اساس نظریه رابینز موضوع علم اقتصاد؛ منابع محدود و خواست های نا محدود می باشد.
اما در کل گفته می توانیم که موضوع علم اقتصاد رفتار انسانها و جوامع است، یعنی رفتار آنها در ارتباط با تولید، مصرف، پس انداز و سرمایه گذاری می باشد.
اسلاید 10 :
اهمیت علم اقتصاد
علم اقتصاد به ما کمک می کند که جهان اطراف خود را بهتر بشناسیم.
علم اقتصاد ما را در درک و مشارکت آگاهانه در مسائل اقتصادی کمک می کند. علم اقتصاد ما را کمک می کند تا بهترین تصامیم را تخاذ نمائیم.
درک بهتری از مزیت ها و محدودیت های سیاست برای ما فراهم می کند.
هدف اصلی علم اقتصاد برای ما روشن شود.
اسلاید 11 :
شاخه های علم اقتصاد
اقتصاد اثباتی Positive Economics:
در علوم اثباتی تمرکز بر توسعه نظریه های جدید است (دریاقت مشکلات)
اقتصاد دستوری Normative Economics:
بیشتر بر حل مشکلات تمرکز می کند. (حل این مشکل چیست؟)
در اقتصاد اثباتی بحث هست ها و نیست ها مطرح است در حالیکه در اقتصاد دستوری بحث های باید ها و نباید ها در نظر است.
اقتصاد خرد:
تحلیل رفتار واحدهای اقتصادی فرد مانند افراد، خانواده، ادارات و بازار ها
اقتصاد کلان:
تحلیل رفتار و عملکرد عمومی و کلی اقتصاد مانند سرمایه گذاری کل، مصرف کل، پس انداز کل .. در اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می گیرد.
اسلاید 12 :
ادامه.
اقتصاد بین الملل:
تحلیل و بررسی داد و ستد ها و عملکرد اقتصاد در سطح بین المللی.
اسلاید 13 :
سوال های اساسی علم اقتصاد
چه کالا و خدماتی و به چه مقدار باید تولید شود؟
کالا ها و خدماتی که مصرف کننده تقاضا کند، باید تولید شود. و همچنین میزان کالاها نیز خواست مصرف کننده تعیین می کند.
اسلاید 14 :
ادامه.
کالاها و خدمات چگونه تولید شوند؟
شیوه تولید: در قلم اقتصاد گفته می شود که بهترین روش آن است که کمترین هزینه و در عین حال بالاترین بهره دهی ممکن را به همراه داشته باشد. این روش، کم و بیش مورد استفاده تمامی نظام های اقتصادی است؛ یعنی اقتصاد سرمایه داری و سوسیالیزم نیز همان شیوه را انتخاب می کند.
اسلاید 15 :
ادامه.
کالاها و خدمات تولید شده چگونه توزیع شوند؟
در نظام سرمایه داری افراد با توجه به قدرت خریدی که ناشی از فعالیت خود دارند، محصولات تولیدی را به خود اختصاص می دهند؛ یعنی تعیین کننده در شیوه توزیع، توانایی افراد در بازار آزاد است. به عبارت دیگر گفته می شود که افراد به اندازه مصرف خود دریافت می کنند. در نظام سوسیالیستی یک نظریه کلی اینست که افراد به اندازه توان کار کنند و به اندازه احتیاج از محصولات برداشت نمایند.
اسلاید 16 :
سیر تحولات اندیشه های اقتصادی
. قبل از قرن شانزدهم:
یونان قدیم:
افلاطون و ارسطو در مورد علم اقتصاد نظریات تقریبا مشابه داشتند هر دوی شان از علم اقتصاد به عنوان تدبیر منزل یاد کرده اند. آنها بر عدالت اقتصادی تاکیید خاص دارند. افلاطون بر حضور جدی تر دولت در اقتصاد تاکیید دارد و در مقابل ارسطو حضور بخش خصوصی را نیز مورد توجه دارد. در مورد ممنوعیت ربا (سود) تاکیید بیشتری دارند. ارسطو به طور خاص پول را عنصری عقیم می دارند و از این رو اخذ هر نوع وجه مازار بر پول قرض را غیر قانونی می خواند.
اسلاید 17 :
روم
حقوقدانان روم قدیم به مالکیت توجه خاصی داشتند و این امر روی اندیشه متفکران و مکاتب بعدی نیز تاثیر گذاشته است.
اسلاید 18 :
علمای اسلامی
متفکران مسلمان نیز در این دوران به نظم و عدالت اقتصادی اهمیت خاصی قائل اند. فارابی، غزالي،ابن خلدون و امثال آنها حد اقل به امور پشتوانه ای اقتصادی (مثل قوانین، امنیت اقتصادی، عدالت و نظم) توجه خاصی داشته اند. امام غزالی به مسائل عرضه و تقاضا و انگیزه های فعالیت های اقتصادی نیز پرداخته اند. ابن خلدون بیشتز از همه به جزئیات اقتصاد پرداخته است، به طوری که حتی بحث توزیع درآمد، قیمت گذاری ، دست مزد، عرضه و تقاضا و نقش دولت در اقتصاد مورد توجه وی قرار گرفته است.
اسلاید 19 :
قرن شانزدهم تا اکنون
مرکانتلیزم:
این مکتب از سالهای ۱۵۰۰ الی ۱۷۷۶ بر افکار اقتصادی حاکم بود. این مکتب منبع اصلی ثروت را فلزات قیمتی بویزه طلا و نقره تلقی می نمودند. به همین دلیل حاکمان انوقت تحت تاثیر این مکتب واردات طلا را به طور کلی آزاد و صادرات آن را ممنوع اعلام نموده بودند. در آن زمان دخالت دولت در اقتصاد به ویزه در کنترول تجارت خارجی به مرحله بسیار بالا رسیده بود.
ملی گرایی
اسلاید 20 :
فیزیوکرات ها یا طبیعون
کنه و رابرت تورگو
آنها منبع اصلی ثروت را زمین زراعتی می دانستند. با توجه به عقیده خاص آن ها به حاکمیت ((قانون طبیعی)) به نوعی آزادی اقتصادی ( به صورت افراطی) قائل بودند. این امر باعث می شد هر نوع دخالت دولت در اقتصاد ممنوع شود. ( ویا به حد اقل میزان ممکن برسد) بر اساس نظریات این مکتب سیطره بخش خصوصی بر اقتصاد روشن بود.
یعنی اینکه اقتصاد را بگذارید به گونه ای پیش برود که پیش می رود.