بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
رتینوپاتی نوزاد نارس (Retinopathy Of Prematurity) (ROP)
اسلاید 2 :
روند تشخیص و درمان بیماریها
تشخیص زودهنگام
تشخیص بیماری
تشخیص عوارض
غربالگری
درمان بیماری
درمان عوارض
اسلاید 3 :
تعریف رتینوپاتی نوزادی
رتینوپاتی یا آسیب شبکیه در نوزادان نارس، یکی از اختلالات مربوط به چشم است که بر اثر عدم تکامل طبیعی عروق خونی شبکیه اتفاق می افتد .
عامل اصلي بيماري هيپوكسي و صدمه پذيري شبكيه نوزاد نارس است كه منجر به رشد عروق جديد ( نئووازكولاريزاسيون ) و تحريك سلولهاي مولر و ايجاد اسكار و جدايي شبكيه از بستر خود ميباشد .
اسلاید 4 :
اهمیت بیماری
رتينوپاتي نوزادان نارس يك مشكل جدي و علت مهم نابينايي در بچه ها مي باشد در حالیکه اين نابينايي قابل پيشگيري مي باشد.
علائم ابتدایی ROP چند هفته بعد از تولد نوزاد قابل مشاهده است و به سرعت پیشرفت می کند. این یعنی تشخیص این بیماران باید به موقع انجام گیرد و تنها یک محدوده زمانی بسیار محدود برای درمان مؤثر وجود دارد و اگر درمان انجام نگیرد این بیماری به سرعت پیشرفت می کند.
رتینوپاتی نوزادان نارس می تواند باعث ایجاد زخم در شبکیه و بروز عوارضی نظیر جداشدگی شبکیه، خونریزی زجاجیه، انحراف چشم و همچنین تنبلی چشم می شود. بسیاری از نوزادان نارسی که دچار بیماری رتینوپاتی می شوند به نزدیک بینی دچار خواهند شد .
پیش آگهی برای نوزادانی که به مرحله آخر بیماری (جداشدگی کامل رتین) برسند، حتی بعد از جراحی های پیچیده ویترورتینال، بسیار بد است.
اسلاید 6 :
پاتوژنز بیماری
درجنین طبیعی شکل گیری عروق شبکیه در دو مرحله اتفاق می افتد.
* فاز اول (رگ سازی واقعی):این امر در هفته های هشتم تا دوازدهم عمرجنین اتفاق می افتد.در این مرحله سلولهای اسپیندل ، پیش سازهای مزانشیمال در نواحی اطراف دیسک اپتیک ظهورمی یابند. سپس طنابهایی از سلولهای اسپیندل به سمت اوراسراتا پیشروی کرده و به مویرگهایی، که بعداً به سرخرگ و سیاهرگ تبدیل می شوند، تمایز می یابند. فاز اول تحت کنترل فاکتور رشد سلولهای اندوتلیالVEGF نیست.
*فاز دوم (آنژیوژنز):در این مرحله که از هفته 22 تا هفته 40 به طول می انجامد. سلولهای اندوتلیال از عروق خونی موجود مهاجرت می کنند تا مویرگهای جدید تشکیل دهند. فاز 2 وابسته به VEGF میباشد.
اسلاید 7 :
آنژیوژنز 2 نوع مختلف دارد:
الف :آنژیوژنز فیزیولوژیک:
چون در نوزادان پره ترم واسکولاریزاسیون در هنگام تولد ناقص است شبکیه قدامی دارای عروق به دنبال هایپوکسی VEGF آزاد کرده سپس عروق ناکامل تکمیل می شوند.
ب :آنژیوژنز پاتولوژیک:
هنگامی که نوزاد بعد از تولد در معرض مقادیر بالای اکسیژن قرارگیرد این امر باعث کاهش ترشح VEGFمی شود. این امر باعث عدم پیشرفت رگ سازی در رتین می گردد. وقتی میزان اکسیژن دریافتی نوزاد کاسته شود ناگهان مقادیر زیادی VEGFآزاد میشود که باعث یک پروسه نئوواسکولاریزاسیون در شبکیه می شود.
پس تغییرات در میزان اکسیژن دریافتی توسط سلولها در ناحیه رتین تأثیر مهمی در رشد عروقی طبیعی شبکیه دارد. اگر مقادیر بالای اکسیژن به مدت زیاد ترشح شود چشم بیمار به سمت بیماری رتينوپاتي می رود و بیماری پیشرفت می کند اما اگر سطح اکسیژن کاهش یابد از پیشرفت بیماری جلوگیری می شود.
اسلاید 9 :
اهمیت بیماری
رتینوپاتی نوزادان نارس از لحاظ شدت به 5 مرحله و از نظرمحل درگیري شبکیه به 3 ناحیه تقسیم می شود .
حتی درنوزادانی که رتینوپاتی نارسی خفیفی دارند و بدون باقی ماندن اثري از ترمیم بهبود می یابند؛ احتمال ابتلا به میوپی، لوچی،تنبلی چشم و سایرعوارض درازمدت بیشتر از نوزادان طبیعی است.
اسلاید 11 :
عوامل خطر اصلی:
وزن نوزاد در هنگام تولد
سن نوزاد در هنگام تولد
تعداد روزهایی که برای نوزاد اکسیژن تجویز شده
سن پایین حاملگی
اسلاید 12 :
سایرعوامل خطر:
زایمانهای متعدد
انتقال خون به نوزاد
سندرم استرس تنفسی RDS
عفونت Sepsis
خونریزی داخل ونتریکول IVH
تاخیررشد داخل رحمی IUGR
کمبود ویتامین E
آنمی
حملات صرع
اسلاید 13 :
ادامه
حملات مكرر آپنه
بيماري مزمن ريوي
دريافت اكسيژن به مدت بيش از 48 ساعت
تعويض خون
نياز به داروهايي مثل دوپامين جهت افزايش فشار خون
نياز به تهويه مكانيكي
نياز به حمايت قلبي تنفسي
آسيفكسي هنگام تولد با داشتن
ph <7.1 درخون بند ناف يا نمونه خون 1ساعت اول تولد و نمره آپگار 3يا كمتر ،دردقيقه 5
اسيدوز شديد هيپوگليسمي يا هيپوتانسيون جدي
وضعيت بي ثبات و شديد و مستمر يا هيپوكسي طولاني مدت
اسلاید 14 :
چه بیماری باید اسکرین شود؟
نوزادانی که 34 هفته یا کمتر در هنگام تولد و یا وزن کمتر از 2000 گرم داشته باشند برای ROPاسکرین می شوند. علاوه بر این نوزادانی که در این محدوده قرار نمی گیرند ولی به دلایل دیگر در شرایط ریسک و در بخش ويژه نوزادان نگهداري می شوند نیز باید با تشخیص متخصص نوزادان بررسی شوند.
اسلاید 15 :
سن اولین نوبت معاینه چشم
زمان بروز رتینوپاتی نارسی حاد با سن نوزاد ارتباط دارد. مشاهده شده است زمان بروز رتینوپاتی نارسی شدید با سن اصلاح شده نوزاد (مجموع سن حاملگی + سن پس از تولد) ارتباط بیشتری دارد . یعنی نوزادانی که با سن حاملگی کمتری متولد می شوند، زمان بیشتری طول می کشد تا ابتلا به رتینوپاتی نارسی شدید را نشان دهند . بر همین اساس جدولی تهیه شده است که در آن سن داخل رحمی و سن پس از تولد، هر دو مبنا قرار گرفته است تا نوزاد قبل از رسیدن به مراحل پیشرفته با کمترین تعداد معاینه، از نظر رتینوپاتی نارسی غربالگری گردد.
نوزادان متولد شده با سن حاملگی 27 هفته یا بیشتر ، می بایست 4 هفته پس از تولد معاینه و غربالگری شوند. زمان اولین معاینه در نوزادان متولد شده با سن حاملگی کمتر از 27 هفته نیز در جدول زیر آمده است.
اسلاید 17 :
توجه داشته باشید:
همه نوزادانی که صرف نظر از سن حاملگی و وزن تولد، مسیر درمانی پیچیده ای را در بخش مراقبت ویژه نوزادان، مانند تعویض خون طی می کنند، یا وضعیت ناپایدار بالینی داشته باشند و یا به هر علتی توسط پزشک معالج یا متخصص کودکان یا فوق تخصص نوزادان در معرض خطر تشخیص داده شوند، می بایست از نظر رتینوپاتی معاینه شوند.
اسلاید 18 :
پس :
در بهترین حالت نوزادان باید در هفته 31یعنی (سن جنینی در هنگام تولد+ زمان گذشته از تولد) و یا 4 هفته بعد از تولد معاینه شوند. با این وجود آسانترین روش به یاد آوردن زمان معاینه این است که اولین معاینه رتین در این نوزادان باید در طول اولین ماه بعد از تولد انجام گیرد.
اسلاید 19 :
شیوع بیماری
با افزایش چشمگیر میزان بقای نوزادان نارس که در چهل سال اخیر از حدود 5% به بیش از 65 % برای نوزادان با وزن کمتر 1000 گرم و بیش از 90% برای نوزادان با وزن 1000-1500 گرم افزایش یافته است ، تعداد نوزادان مبتلا به رتینوپاتی نارسی افزایش خواهد یافت مگر آنکه در زمینه پیشگیری از بیماری اقدامات جدی صورت گیرد0
شیوع و شدت رتینوپاتی نارسی با کاهش سن حاملگی و وزن هنگام تولد نوزاد افزایش می یابد. حدود 30-60% نوزادان با وزن تولد کمتر از 1500 گرم دچار درجاتی از رتینوپاتی نارسی می شوند و حدود 10 % به درجات شدید پیشرفت می کنند.
حدود 20 تا 30 درصد از نوزادان نارس متولد شده می توانند به نوعی دچار این اختلال شوند که شدت و ضعف دارد.
اسلاید 20 :
علائم و نشانه ها
از آنجا كه نوزاد نمي تواند علائم خود را بگويد والدين، متخصص كودكان و نوزادان و چشم پزشك بايد متوجه عوامل خطري كه احتمال ابتلا به اين بيماري را زياد مي كنند باشند. اين عوامل عبارتند از:
- كم بودن وزن هنگام تولد (1.5 كيلوگرم يا كمتر)
- نياز به اكسيژن در هفته اول پس از تولد
- وجود مشكلي در سلامتي نوزاد بلافاصله پس از تولد
كودكاني كه در نوزادي به اين بيماري مبتلا شده اند بايد از نظر علائم زير كه ممكن است نشانه هايي از ابتلا باشند مورد توجه قرار گيرند:
