بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
فصل هشتم: آستانه های اکولوژیکی
اسلاید 3 :
مقدمه:
با توجه به تحلیل فصل قبل، مدل وضع و انتقال جایگزین مناسبی برای پویایی جوامع گیاهی در مناطق خشک و نیمه خشک در نظر گرفته شده است. این مدل چارچوب مناسبی برای ارزیابی پوشش گیاهی با در نظر گرفتن مسیرهای چند گانه توالی و وضع های پایدار برای سایتهای اکولوژیکی فراهم می آورد.
یک جزء بسیار مهم از از این مدل، آستانه ها می باشند که مرزهایی از توازن های چند گانه( وضع ها) را در یک سیستم نشان می دهند(هالینگ 1973؛ می1977 ) و وضع های متفاوت موجود در یک سایت اکولوژیکی را از هم جدا می کنند.
اسلاید 4 :
مروری بر مدل وضع و انتقال:
اسلاید 5 :
آستانه:
اولین بار آستانه برای بیان هجوم گیاهان چوبی و خشبی به مراتع علفی ساوانا بکار بده شد (آرکر 1994 و اسکیمل و هلن 1995). در شرایطی که فشار چرا در این مراتع زیاد بوده این مراتع از حالت آستانه خود عبور کرده و این امر موجب چیرگی شرایط جدیدی هم از نظر ترکیب پوشش گیاهی و هم از نظر جریانات اکولوژیکی آنها شد.
آستانه اکولوژیکی نقطه ای است که در آن تغییرات ناگهانی در کیفیت اکوسیستم، اجزا و یا پدیده های آن رخ می دهد و یا جایی است که در آن تغییرات کوچکی از جانب محرک های زیست محیطی موجب ایجاد پاسخ شدید در اکوسیستم می شود.
اسلاید 6 :
مدل توپ و فنجان برای نمایش آستانه ها
اسلاید 7 :
آستانه ها( A,B) مرزهایی در زمان و مکان هستند که در میان وضه های پایدار پوشش گیاهی (1,2,3) قرار می گیرند.
یک وضع تا زمانی که یک عامل مخرب نتواند آن را از آستانه عبور دهد پایدار می ماند که در صورت گذر توپ از آستانه به یک وضعیت پایدار دیگر می رسد.
آستانه ها علاوه بر نمایش تغییرات ناگهانی پوشش گیاهی، تغییرات شدید در عملکرد سیستم که ناشی از بهم خوردن توازن موجود در جریانات اکولوژی است را نیز مشخص میکنند.
بنابراین آستانه ها مرزهایی در زمان و مکان میان وضع های موجود در یک سیستم هستند که گذرازآنها باعث تغییرات شدیدی در پوشش گیاهی و همچنین یک یا چند جریان اکولوژیکی مهم در سیستم می شود.
اسلاید 8 :
شناخت رفتار آستانه در زمان
برای توسعه عوامل و راهبردهای نظارت، تعین اینکه آیا یک اکوسیستم در حال نزدیک شدن به آستانه است یا نه ضروری به نظر می رسد.
به عنوان مثال یکی از مشکلات عمده در در دهانه وردودی رود ها به دریاها و دریاچه ها در پژوهش های ساحلی، زمان ورود مواد مغذی و آلاینده ها به محیط دریا ها می باشد به نحوی که این با افزایش زمان و حجم مواد ورودی تغییرات چشم گیری در حال اکوسیستم مشاهده نشود.( خلیج فلوریدا)
باید توجه داشت که شناسایی و توصیف رفتار آستانه در اکوسیستم های زمینی سخت تراز اکوسیستم های آبی است چرا که اجزای اکوسیستم در اکوسیستم های زمینی آهسته تر دچار تغییر می شوند به علاوه در اکوسیستم های زمینی بستر اصلی خاک بوده و لایه های خاک به نوبه خود بسیار آهسته تر تغییر میکنند در مقایسه با تغیر سریع آب در یک بازه زمانی کوتاه.
اکوسیستم های زمینی و خشک در پاسخ دادن به تغییرات اقلیمی و مدیریتی انسان و همچنین نسبت به رفتار آستانه حساس تر به نظر می رسند.
اسلاید 9 :
بررسی آستانه در مکان
روش های متعدد مفیدی برای بررسی ارتباطات مکانی آستانه در لنداسکیپ ها وجود دارد از جمله نظریه های مهم در این زمینه نظریه پرکولاسیون و مدل چشم انداز بی طرف است.
تغییرات فراوان زیستگاه ها درنزدیکی آستانه های بحرانی رخ می دهد که ممکن است موجب تغییرات بزگی در اکوسیستم شود و سیستم تولید زیستگاه به طور ناگهانی قطع یا وصل گردد. به عنوان مثال گسترش آتش بستگی به حضور، توزیع، و اتصال آتش به سوخت قابل اشتعال در منطقه دارد.
اسلاید 10 :
مکانیسم های آستانه
شناخت عواملی که باعث می شود یک آستانه روی دهد کمک شایان توجهی در تفسیر مفاهیم اکولوژیکی آن دارد.
اولین مکانیسم نقش عوامل تخریبی زنده را در وارد کردن یک وضع پایدار برای رسیدن به آستانه و گذر از آن مهم میداند.
در مکانیسم دوم تغییرات غیر زنده های که در یک وضع اتفاق می افتد موجب شکل گیر آستانه ها و گذر از آنها می شود که این عوامل شامل تغییر در خصوصیات خاک و اقلیم می باشد.
اسلاید 11 :
مدل توپ و فنجان برای نمایش دو مکانیسم فرضی مؤثر بر پیش وضع های گذر از یک آستانه
اسلاید 12 :
در یک اکوسیستم مرتعی بزرگی (شدت) و جهت( اثرات مثبت یا منفی) نیروهای وارده برسیستم رخداد و گذر از یک آستانه را مشخص می کند.
این نیرو ها به دو دسته تقسیم می شوند:
نیروهایی که باعث نگهداری سیستم در در شرایط اولیه خود می شوند.
نیروهایی که موجب رخداد یک آستانه و گذر از آن می شوند.
بازخورد ها در آستانه
اسلاید 13 :
بازخورد منفی=NFB
بازخورد مثبت= PFB
محرک ها = Trigger
اسلاید 14 :
انواع آستانه ها:
آستانه های اقتصادی
آستانه های اکولوژیکی
آستانه های مدیریتی
آستانه های ساختاری
اختفای گونه ای
آستانه های عملکردی
اختفای عملکردی
اسلاید 15 :
مراحل انقال از یک پیش وضع به پس وضع
اسلاید 16 :
آستانه های ساختاری
براساس تغییراتی که در ترکیب گیاهی و یا فراوانی های انواع اشکال رویشی، تغییر در توزیع مکانی پوشش گیاهی، تغییر در پوشش خاک و همچنین هجوم گونه های مهاجم رخ میدهد، قابل تشخیص است (استرینگهام و همکاران 2003).
این آستانه ها به دلیل آسانی در شناسایی و بررسی، به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته اند.
با استفاده از این نوع آستانه ها می توان آستانه عملکرد را پیش بینی نمود.
اسلاید 17 :
اختفای گونه ای
دارای ارتباط نزدیکی با آستانه های قبلی است با این تفاوت که به موضوع تنوع زیستی نیز توجه می کند و در شرایطی اتفاق می افتد که تنوع گیاهی و همچنین تنوع ژنتیکی تغییر کرده باشد.
وقتی اکوسیستم هنوز از آستانه عملکرد خود خارج نشده باشد به احتمال زیاد شرایط اکولوژیکی سایت از طریق فعالیت های مدیریتی، معرفی گونه های حذف شده را ممکن می سازد که در این صورت می توان به احیای پیش وضع ها امیدوار بود.
اسلاید 18 :
آستانه های عملکردی
این نوع آستانه در ارتباط با تغییرات جریانات اکولوژیکی و عملکرد یک سیستم می باشدو نشان دهنده ی نقطه ای در زمان ویا مکان می باشد که بازخوردهای منفی دیگر قادر به نگهداری جریانات اکولوژیکی پیش وضع ها نمی باشند( بریسک و همکاران 2006).
این نوع آستانه در مراحل انتهایی رسیدن به پس وضع ها اتفاق قرار می گیرند.
زمانی که این نوع آستانه رخ می دهد احیای عملکرد پیش وضع ها با مشکلات زیادی همراه خواهد بودو بسیار پر هزینه و زمانبر است.
اسلاید 19 :
اختفای عملکردی
آخرین مرحله جایگزینی پس وضع ها مرتبط با گذر از این آستانه می باشد.
در این شرایط خصوصیات باز مانده از پیش وضع ها بکلی از بین رفته است و چیرگی کامل بر وضع ها نمایان است.
با رخداد این آستانه و گذر ازآن شانس احیای پیش وضع ها حتی با کاربرد فعالیت های مدیریتی دقیق و هزینه بر بیش از پیش کاهش می یابد( بریسک و همکاران، 2006).
اسلاید 20 :
کابرد های مدیریتی
هر کدام از آستانه های ذکرشده با الگوهای مهمی در مراتع رد ارتباطند و شناخت چگونگی رخ دادن آنها در یک اکوسیستم نقش مهمی در جلوگیری از ایجاد وضع های نامطلوب در یک مرتع دارند:
آستانه های ساختاری در در ارتباط با تغییر در تولید و ترکیب پوشش گیاهی قرار می گیرد.
آستانه مرتبط با اختفای گونه ای به موضوع تنوع زیستی در یک مرتع مرتبط هستند.
دو آستانه عملکرد و اختفای عملکرد نیز تغییرات شدید در جریانات بارز یک مرتع از قبیل جریان انرژی و چرخه مواد را مدنظر دارند.
باری هرکدام احتمالا نسخه مدیریتی متفاونی لازم می باشد.
