بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به خدا
مدیریت بیماری های گیاهی
اسلاید 2 :
سر فصل درس
تعریف
تاریخچه
ضرورت شناخت بیماری و بیولوژی عامل آن در مدیریت
اپیدمیولوژی و اهمیت آن در مدیریت
اثر عوامل محیطی در رشد اپیدمی
مدل های ریاضی در رشد اپیدمی
پیش آگاهی و اهمیت آن
استفاده از اصول اپیدمیولوژی در پیش آگاهی
پیش آگاهی در مبارزه با بیماری های تک چرخه ای و چند چرخه ای
روش های مختلف کنترل بیماری های گیاهی
مدیریت تلفیقی
مثال هائی از مدیریت بیماری های گیاهی
اسلاید 3 :
تعریف بیماری گیاهی
اسلاید 4 :
عوامل بیماریزای
گیاهی
دمای کم یا بیش از اندازه آن
کمبود یا زیادی رطوبت خاک
نور ناکافی و یا بیش از حد
فقدان اکسیژن
آلودگی هوا
کمبود یا مسمومیت مواد غذایی
زنده
(Biotic)
غیرزنده
(Abiotic)
قارچ ها
پروکاریوت ها
گیاهان عالی پارازیت
ویروس ها
ویروئیدها
پروتوزوآها
نماتد ها
اسلاید 5 :
موجودات بدون کلروفیل
به اشکال مختلف
دارای سلول یوکاریوتی (هسته و دیگر اجزای سلول)
دارای غشاء دو لایه)
فاقد پلاست
هتروتروف
تامین غذا از طریق تجزیه بیرونی مواد و جذب آن ها
دیواره سلولی حاوی کتین و سلولز
فاقد ریشه، ساقه و برگ
مواد ذخیره ای از نوع قند و چربی
زندگی ساپروفیتی، پارازیتی یا همزیستی با دیگر
موجودات (میکوریزا و گلسنگ ها)
تولید انواع آنزیم (جهت تجزیه مواد آلی) ریسه هیف (رشته های نخی شکل)
دارای دیواره عرضی یا فاقد آن
قارچ ها
اسلاید 6 :
قدمت: (فسیل های بدست آمده حدود 460 ملیون سال)
پراکنش: در تمام در مناطق دنیا
زیستگاه
آب
هوا
خاک (اغلب ساپروفیت)
صخره
مواد پوسیده گیاهی و جانوری
پارچه
چرم
پوست
گیاهان (زنده- خشک)
جانوران (زنده-مرده)
قارچ ها
حشرات
نماتدها
مدفوع جانوران
فضولات پرندگان
اسلاید 7 :
واحد ساختمانی
(ریسهhyphae=)
تک سلولی (yeasts)
رشته ای
میسیلیوم (mycelim) ناشی از تجمع و انشعاب هیف
ریزومورف (rhizomorphe): رشته های هیفی با دیواره ضخیم
دارای دیواره عرضی (septate)
بدون دیواره عرضی (coenocytic)
ساختار دیواره عرضی
منفذ: برای جابجائی مواد سیتوپلاسمی از سلولی به سلول دیگر (تک منفذ یا مشبک)
ورونین (woronin): اجسام کروی در دو طرف منفذ (باز و بسته کردن منافذ) در آسکومیست ها
دولیپور (dolipore): ساختار خمره ای شکل در اطراف منفذ دیواره عرضی بازیدیومیست ها به جز زنگ ها و سیاهک ها که توسط غشائی مشبک احطه شده
اسلاید 8 :
لایه بیرونی: ترکیبات قندی
لایه میانی: پروتئینی
لایه درونی: کتینی (ریز لوله هائی شبیه سلولز)
دیواره سلولی
(هیف های جذب کننده
دیواره نازکی دارند)
سیتوپلاسم
بخش های
سلولی
غشاء
اندامک های درون سیتوپلاسمی
میتوکندری (شبیه میتوکندری گیاهان)
شبکه اندوپلاسمی پراکنده
ریبوزوم فراوان (s80)
واکوئل
دیکتیوزوم ها
کیسه های غشا دار (نقش در ترشح آنزیم های هضم کننده)
اسلاید 9 :
محدویت های مطالعه
هسته در قارچ ها
کوچک بودن هسته (کمتر از 2 میکرون)
یک نواختی و عدم تمایز کروماتین
قابل رویت نبودن کروموزوم
امکان پذیر نبودن تعیین عدد کروموزومی به علت کوچک بودن کروموزوم ها
تقسیم بندی قارچ ها از نظر تغذیه
-انگل (parasite): تغذیه از بافت های زنده (بدون کشتن
میزبان) انگل های هوشمند طوری از میزبان تغذیه کرده
که میزبان آن ها راخودی دانسته و مواد غذائی را به سویشان
ارسال می نماید.
-گندرو (saprophyte): تغذیه از بافت های مرده
-قارچ های همزی (Symbiosis)
اسلاید 10 :
اندام های قارچی
اسلاید 11 :
متحرک (zoospore) در ماستیگومیکوتینا
غیر متحرک (aplanospore) اغلب در زیگو
میکوتینا
اسپورانژیوسپور: در داخل اسپورانژیوم و روی اسپورانژیوفورها تشکیل می شوند
کنیدی ها: روی کنیدیوفورها تشکیل می شوند
آرتروسپورها: ازقطعه قطعه شدن هیف ایجاد می شود
کلامیدوسپورها: اسپور مقاوم که در انتها یا بین هیف تشکیل می شوند
انواع اسپور
و اندام های
اسپورزا
از نظر تحرک
از نظر شکل
اسلاید 12 :
تولید مثل (Reproduction)
قطعه قطعه شدن (fragmentation): تبدیل هر قطعه به قارچ جدید
تقسیم دو تایی (binary division): تقسیم هر سلول اصلی یا مادری
به دو سلول دختری (در بعضی مخمرها)
جوانه زدن (budding): برجسته شدن بخشی از دیواره سلولی ، تقسیم هسته سلول اصلی، انتقال به جوانه ، رشد و
تبدیل به قارچ جدید
تولید اسپور (رایجترین روش تکثیر قارچ ها)
غیر جنسی
تولید مثل جنسی: نتیجه آمیزش دو سلول جنسی (gamete) مخالف n کروموزومی
مراحل تولید
مثل جنسی (لقاح)
پلاسموگامی (plasmogami): نزدیکی دو سلول جنسی باهم و ترکیب سیتوپلاسم آن ها
کاریوگامی (karyogami): ترکیب دو گامت با هم و ایجاد سلول 2n نام سلول تخم (zygote)
تقسیم میوز: تقسیم هسته زیگوت به روش میوز و تولید 4 سلول هاپلوئیدی
اسپورانژیوسپور: در کیسه ای به نام اسپورانژیوم و روی پایه ای
به نام اسپورانپزیوفور تشکیل می شوند
کنیدی: روی کنیدیوفورها تشکیل می شوند
آرتروسپور: ازقطعه قطعه شدن هیف ایجاد می شود
کلامیدوسپور: اسپور مقاوم که در انتها یا بین هیف تشکیل می شود
اسلاید 13 :
انواع تولید مثل جنسی
ایزوگامی: ترکیب ایزوگامت ها (دو گامتی که از نظر شکل،
اندازه و فعالیت یکسان هستند)
آن ایزوگامی: ترکیب دو گامتی که از نظر شکل یکسان،
ولی از نظر اندازه متفاوت هستند
هتروگامی (اووگامی): ترکیب دو گامتی که هم از نظر شکل،
و هم از نظر اندازه متفاوت هستند
ترکیب گامتهای متحرک
تماس گامتانژها
ترکیب گامتانژها
اسپرم زائی
ترکیب هیف های رویشی
(سوماتوگامی)
کنار هم قرار گرفتن دو گامتانژ نر وماده
ایجاد منفذ در نقطه تماس دو گامت
انتقال هسته از یک گامتانژ به گامتانژ دیگر
تشکیل زیگوت در اووگونیوم
رشد دو گامتانژیوم به طرف هم
تماس دو گامتانژیوم
هضم دیواره در محل تماس
ترکیب با هم و تشکیل ساختار واحد
انجام پلاسموگامی و کاریوگامی
تشکیل زیگوت و یا زیگوسپور (اسپور مقاوم)
تشکیل اسپرماتیوم (هاپلوئید و غیر متحرک در اندام نر)
تشکیل هیف پذیرنده (در اندام ماده)
اتصال اسپرماتیوم به هیف پذیرنده
هضم دیواره در محل اتصال
انتقال هسته سپرماتیوم به هیف پذیرنده (توسط باد، آب و حشرات)
و ترکیب با هسته آن
تشکیل زیگوت
کنار هم قرارگرفتن هیفهای رویشی هاپلوئید از دو تیپ جنسی متفاوت
ترکیب دو هیف هموکاریون (یک هسته ای)
تشکیل هیفهای هترو کاریوتیک یا دیکاریوتیک (دو هسته ای)
اسلاید 14 :
رده بندی قارچ ها
رده بندی موجودات زنده قبل از ویتاکر
گیاهان
جانوران
اولین رده بندی گیاهی توسط ارسطو بر اساس شکل ظاهری
درختان
بوته ها
علفها
دومین رده بندی گیاهی توسط لینه (1754) بر اساس خصوصیات دستگاه زایشی شامل:
1- گیاهان گلدار (بر اساس تعداد پرچم و مادگی)
2- گیاهان بی گل و تولید کتتده اسپور(spore)
یا کریپتوگامها (Cryptogams)
طبقه بندی بعدی، بعد از تئوری تکاملی داروین (Darvin, 1895) بر اساس خویشاوندی
(از گیاهان ساده تا پیشرفته)
خزه ها (Beryophyta)
سرخس ها (pteriophyta)
ریسه داران(Thlophyta)
جلبک ها (Algae)
قارچ ها (Fungi)
گلسنگ ها (Lichen)
طبقه بندی موجودات زنده
توسط ویتاکر (1969)
سلسله مونرا یا تک زیان (جلبک های سبز-آبی)
سلسله پروتیست ها یا آغازیان (اوگلنها، دیاتومه ها و
بعضی از جلبک های سبز-آبی)
سلسله گیاهان
سلسله جانوران
سلسله قارچ ها
اهداف
نامگذاری علمی و بین المللی
(International Code of Botanical Nomenclature)
بررسی روابط بین گونه ای با هم، یا با سایر
موجوجودات بر مبنای خویشاوندی
اسلاید 15 :
اصول نامگذاری و رده بندی قارچها
نامگذاری علمی قارچها همانند گیاهان بر اساس کد بین المللی نامگذاری گیاهان (International Code of Botanical Nomenclature) است. نام علمی قارچ شامل اسم جنس و صفت گونه ای و به زبان لاتین است. اسم جنس با حرف بزرگ و گونه با حرف کوچک شوع می شود. سلسله مراتب رده بندی به شرح زیر است:
گونه: کوچکترین واحد رده بندی
اسلاید 16 :
تقسیم بندی
قارچ ها
شاخه قارچ های کاذب (Myxomycota)
شاخه قارچ های حقیقی (Eumycota)
Mastigomycotina
Zygomycotina
Ascomycotina
Basidiomycotina
Deuteromycotina
اسلاید 17 :
Myxomycota شاخه
بخش رویشی: آمیبی، تشکیل شده از پلاسمودیوم (شبیه جانوران)
بخش زایشی: شبیه قارچ ها
تغذیه: هتروتروف - فاگوسیتوز (ریزه خوار)
تجمع سلول های آمیبی در یک نقطه و پوشیده شدن در یک لایه ژلاتینی
لغزنده در اثر تولید مواد شیمیائی خاص در شرایط نا مساعد
(کمبود غذا و تغییرات نور)
کشیده شدن به سمت نور به صورت عمودی
تشکیل پایه و هاگدان در اثر تغیر سلول های آمیبی
ایجاد هاگ یا اسپور در درون هاگدان
رویش اسپور در شرایط مساعد و تشکیل سلول های آمیبی جدید
چرخه زندگی
ویژگیهای عمومی
اسلاید 18 :
Myxomycota شاخه
رده بندی
Acrasiomycetes
کپک های لزج سلولی
(Cellular slime
molds)
Myxomycetes
کپک های لزج پلاسمودیومی یا حقیقی
(plasmodial slime molds/
True slime molds)
Physarum polycephalum
هتروتروف
زندگی روی خاک های نمناک، آب های شیرین و گیاهان در حال پوسیدن
مرحله رویشی: میکسامیب، فاقد دیواره سلولی و یک هسته ای
تجمع وایجاد توده لزج در شرایط نا مساعد
مرحله زایشی: تشکیل اندام تولید مثلی و تولید اسپور در اثر
ساکن شدن توده لزج، پراکنده شدن اسپور، جوانه زدن و ایجاد توده آمیبی جدید در شرایط مناسب
به شکل آمیب های خزنده
چند هسته ای
(تفاوت با رده قبلی که تک هسته ای بوده)
با حجم چند سانتی متر مکعب
فاقد دیواره سلولی
حرکت آمیبی (با پاهای کاذب)
تغذیه به صورت بلع و هضم غذا
مرحله رویشی
تشکیل هاگدان و اسپورهای دیپلوئید مقاوم (دوام در شرایط نا مساعد تا چند سال)
روی پایه های قرار گرفتن پلاسمودیوم، آزاد شدن اسپورها
تقسیم میوز و تشکیل 4 هسته هاپلوئید، باقی ماندن یک هسته و تشکیل
اسپور تک هسته ای (با از بین رفتن 3 هسته دیگر)
جوانه زدن اسپور و تشکیل دو نوع اسپور (تک سلولی تاژکدار یا زئوسپور و یا آمیب
بدون تاژک)
تولید مثل جنسی با ترکیب دو سلول جنسی مخالف و تشکیل سلول تخم (پلاسموگامی و
کاریوگامی)
تقسیم هسته ها بدون تقسیم سیتوپلاسم، افزایش حجم و تشکیل توده پلاسمدیومی
مرحله زایشی
اسلاید 19 :
ویژگیهای عمومی
Mastigomycotina شاخه
تولید زئوسپور
ریسه تک یاخته ای یا میسیلیوم ساده
تکامل نیافته
اکثرا آبزی یا در خاک های مرطوب و برخی ساپروفیت
ساختار میسیلوم
Endobiotic: قرار گرفتن پیکر قارچ در داخل سلول میزبان
Epibiotic: برون زی یعنی بخش ریزوئیدی در داخل میزبان و اسپورانژیوم در بیرون
ا:holocarpic تبدیل شدن تمام ریسه به اندام تولید مثلی
Eucarpic: بخشی از ریسه به اندام تولید مثلی و بخش دیگر رویشی
رده بندی
4 رده (2 رده مهم)
9 راسته
Chytridiomycetes
Oomycetes
اسلاید 20 :
Chytridiomycetes, Mastigomycotina
راسته Chytridiales
زندگی در آب یا خاک های مرطوب
تال کروی، ساده و holocarpic
پارازیت داخلی ریشه گیاهان یا ریسه جلبک ها (endobiotic)
گونه معروف Olpidium brassicae (انگل کاهو و کلم)
جنس Olpidium
تولید مثل
تقسیم مکرر هسته زئوسپورهای هاپلوئید طی 4 تا 5 روز
تشکیل ریسه چند هسته ای (تماما به اسپورانژیوم تبدیل می شود)
ایجاد تعداد زیادی زئوسپور یک تاژکی
خروج اسپورها از سلول میزبان، حرکت در آب، چسبیدن به
تارهای کشنده میزبان دیگر، از دست دادن تاژک (کیست شدن)،
وارد شدن به داخل ریشه در اثر ایجاد منفذ در تار کشنده
غیر جنسی
جنسی
ترکیب دو گامت مشابه (زئوسپورها) در خارج از سلول میزبان
پلاسموگامی و کاریوگامی (ایزوگامی)
تشکیل زیگوت
ورود زیگوت به داخل ریشه
تقسیم میوز و ایجاد سلول های هاپلوئید
تقسیم مکرر میتوز و ایجاد زئوسپور فراوان
خروج زئوسپورها از میزبان و ایجاد آلودگی در میزبانهای دیگر
