بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
اختلال هماهنگی رشدی
اسلاید 3 :
اختلال هماهنگی رشدی (Developmental coordination disorder ) چیست؟
زمانی که کودک از نظر رشد مهارت های حرکت و هماهنگی سیستم حرکتی دچار تاخیر و مشکلات پس از آن باشد ، در این صورت می گوییم کودک مبتلا به DCD است و در اجرای کارهای روزانه اش دچار مشکل می شود.
اسلاید 4 :
تاریخچه
اختلال هماهنگی رشدی در سال 1994 در جلسه ای بین المللی در رابطه با کودکان و خام حرکتی در انگلیس و کانادا برگزار شد تا برای توصیف ، تعریف، سنجش و مدیریت کودکان با مشکلات حرکتی تدابیری اتخاذ شود. در این جلسه اصطلاح هماهنگی رشدی مورد توافق همگان قرار گرفت. قبل از این، کودکان با عناوینی چون :خام حرکتی، دست و پا چلفتی ، دارای اختلال حرکتی و بدون مهارت فیزیکی نامیده می شدند. و همانطور که گفته شد در سال 1994 در کنفرانس بین المللی توافق روی اصطلاح" اختلال هماهنگی رشدی" برای نامگذاری آن انجام شد.
اسلاید 5 :
میزان شیوع
اعتقاد بر این است که 6-5 درصد کودکان سنین مدرسه مبتلا به DCD هستند. در تعدادی از این کودکان تنها اختلال DCD مشخص و بارز است اما در کودکان دیگر ممکن است علاوه بر DCD ، اختلال یادگیری نظیر مشکلات زبان و گفتار و اختلال کمبود توجه نیز وجود داشته باشد. میزان شیوع آن که در پسران ٣ تا ٧ برابر بیشتر از دختران است، مشخص شده است زایمان قبل از ٣٢ هفتگی احتمال ابتلا به این اختلال را افزایش میدهد .
اسلاید 6 :
مشخصه هاي كودك مبتلا به DCD
مشخصه هاي فيزيكي
مشخصه هاي رفتاري (هيجاني ) و روانی
اسلاید 7 :
علائم:
علائم اختلال روانی – حرکتی در 6 هفتگی
1-وجود خواب زیاد و مداوم اولین علامت اختلال می باشد و ویژگی بالینی کودک است. هر اندازه کمبود در قوای هوشی باعث می شود تا کودک قادر به واکنش در برابر محرکهای وارده همانند کودکان عادی نباشد.
2-کوچکی یا بزرگی بیش از اندازه دور سر
اندازه طبیعی 37 – 32 سانتی متر
در یک سالگی دور سر به 50 سانتی متر می رسد .
میکروسفالی اگر کمتر و هیدروسفالی اگر بیشتر باشد .
اسلاید 8 :
علائم اختلال روانی – حرکتی در 8 هفتگی
1-از 3 روز تا 7 هفتگی لبخند اجتماعی از علائم کودکان عادی است. اگر کودک سیر باشد ، زیرش خشک باشد ، ناراحتی نداشته باشد چه خواب باشد چه بیدار این علامت در وی مشاهده می شود ولی کودک دچار این اختلال ممکن است این ویژگی را نداشته باشد.
2-قادر به گردن گرفتن نیست
اختلال روانی – حرکتی در 6 ماهگی
1-کند بودن در تمام جنبه های حرکتی تا این زمان ( نشستن ، گردن گرفتن )
2-برنگرداندن سر به دنبال سرچشمه صدا که می تواند از نشانه های کودک ناشنوا باشد .
3-شلی یا سفتی عضلانی
4-وجود اختلالات بینائی، لوچی چشم یا زنش چشم
5-صرع
اسلاید 9 :
اختلال روانی – حرکتی در 10 ماهگی
1-عدم تحمل وزن بدن بر روی پاها
2-محدودیت حرکات مفاصل ( فلج مغزی )
3-اشکال در صداسازی 6-3 ماهگی را مرحله Babling گویند یعنی غان و غون در 9-7 ماهگی غان و غون پیشرفته
4-اشکال در تعادل
5-اشکال در جویدن که از علامتهای فرد با آسیب مغزی است
6-هرگونه تاخیر در رشد گردن گرفتن ، نشستن ، ایستادن
اختلال روانی – حرکتی در 18 ماهگی
1-وجود آبریزش از دهان ( 8-6 ماهگی طبیعی است )
2-گذاشتن اشیای خوراکی و غیر خوراکی در دهان
3-پرتاب کردن عمدی وسایل بازی به جای بازی
4-عدم توانایی و ایستادن بدون کمک
5-محدودیت در باز کردن رانها
6-نگاه نکردن به دیگران ، جواب ندادن به دیگران ، فقدان علاقه به محیط
اسلاید 10 :
اختلال روانی – حرکتی در 2 سالگی
1-عدم توانایی در راه رفتن بدون کمک
2-اختلال در دستها ، بسته شدن دست ، لرزش در دست
3-اختلال در تکلم : دایره لغات کودک عادی در 2 سالگی حدود 300 کلمه است در حالی که در این کودکان این تعدا بسیار اندک است و استفاده از واژگان در صحبت کردن همراه با مکث می باشد.
4-ضعفِ تمرکز قوای فکری
5-هرگونه تاخیر رشد عمومی
اختلال روانی – حرکتی در 3 سالگی
1- اشکال شنوایی ، اختلال در گفتار ، ( عدم استفاده از جمله 3 کلمه ای ، محدودیت واژگان، اشکال در تلفظ ( حذف کردن صدا در کلمه ، سیب ایب ، جابجا گفتن صدا در کلمه مثل اسب است .
اختلال در راه رفتن ، اختلال در تعادل ، هرگونه تاخیر در رشد عمومی
اسلاید 11 :
اختلال روانی – حرکتی در 4 سالگی
1-اختلال در دقت
2-ضعف تمرکز قوای فکری
3-فعالیت های حرکتی ضعیف
4-کندی در انجام اعمال
5-اختلال در تکلم به صورت تاخیر در گفتار
6-محدودیت واژگان
7-اشکال بینایی
8-هرگونه تاخیر در رشد عمومی
اسلاید 12 :
مشخصه هاي فيزيكي
در اجراي حركاتش خام و بدن برنامه عمل مي كند ، برخورد با وسايل ، ريخت و پاش و تخريب ناخواسته ي اشياء اطراف.
تاخير در توسعه ي توانايي هاي حركتي خاص مثل دوچرخه سواري ، گرفتن توپ ، استفاده از چاقو، قاشق و چنگال ، بستن دكمه و مهارت هاي دست نويسي.
مشكل در مهارت هاي حركتي درشت و ظريف.
وجود اختلاف معنادار ميان توانايي هاي حركتي و توانايي هاي ديگر كودك در ساير حيطه ها؛ به عنوان مثال ممكن است مهارت هاي هوشي و زباني به اندازه ي كافي قوي باشند در حالي كه در زمينه ي مهارت هاي حركتي تاخير هاي بارزي مشاهده مي شود
در يادگيري مهارت هاي حركتي جديد دچار مشكل مي شود ، ممكن است مهارت حركتي خاصي را ياد بگيرد اما همچنان درساير مهارت ها ناپخته عمل مي كند.
اسلاید 13 :
در يادگيري فعاليت هايي كه نيازمند تغيير وضعيت بدني به صورت پيوسته يا تطبيق با محيط است با مشكل روبرو مي شود( مثل : بيس بال ، تنيس يا طناب بازي )
ضعف در اجراي فعاليت هايي كه هماهنگي دو طرفه ي بدن را مي طلبند ( مثل : بريدن با قيچي ، گام هاي بلند برداشتن ، بستن پيچ و مهره يا استفاده ي هماهنگ قاشق و چنگال )
واكنش هاي تعادلي ضعيف و خام. ممكن است از اجراي فعاليت هايي كه در آن ها حفظ تعادل نياز باشد اجتناب كند.
ضعف در مهارت هاي دست نويسي ( رونويسي يك مطلب يا كپي كردن يك شكل ) زيرا در اين مهارت فرد بايد به طور پيوسته بازخوردهاي دريافتي از حركات دست را تفسير كند و در عين حال حركات جديدي را طرح ريزي كند.
اسلاید 14 :
مشخصه هاي رفتاري هيجاني
ممكن است نسبت به فعاليت هاي خاصي بي ميل باشد و از شركت كردن در آن ها اجتناب كند به خصوص فعاليت هايي كه نيازمند عملكردهاي فيزيكي هستند. براي كودك مبتلا به DCD مهارت هاي فيزيكي بسيار دشوار هستند و با تقلا و سعي بسياري همراه هستند.
مشكلات ثانويه هيجاني مثل تحمل شكست پايين ، عزت نفس پايين ، كمبود انگيزه و نياز به محركات تشويق كننده به علت تقلاي هميشگي با فعاليت هايي كه در طول روزمره با آن ها سر و كار دارد .
اسلاید 15 :
مشخصه هاي رفتاري هيجاني
اجتناب از برقراري ارتباط با افراد ديگر به خصوص در فعاليت ها يا بازي هاي گروهي . بعضي از آن ها به دنبال كودكان كوچك تر از خود هستند و بعضي ديگر به تنهايي فعاليت يا بازي را انجام مي دهند . اين ويژگي ممكن است به علت كاهش اعتماد به نفس يااجتناب از فعاليت هاي فيزيكي باشد .
كودك ممكن است از كاركردخود راضي نباشد ( پاك كردن زياد نوشته هايش ، شكايت از عملكرد خود در كارهاي فيزيكي ، نااميد از نتيجه ي اكثر كارهايش)
ممكن است نسبت به تغيير برنامه ي روزانه يا هرگونه تغيير در محيط مقاومت نشان دهد ، هر گاه كودك براي اجراي يك عملكرد( تواليي از حركات ) برنامه ريزي مي كند حتي يك تغيير كوچك در محيط اجراي كار ممكن است مشكل بزرگي براي او محسوب شود .
اسلاید 16 :
ساير مشخصه هاي مشترك
عدم توانايي در ايجاد تعادل بين دقت و سرعت انجام يك كار ( به عنوان مثال : دست خط كودك ممكن است بسيار شسته و مرتب باشد اما بسيار كند مي نويسد.)
ضعف در موضوعات مختلف درسي مثل رياضيات ، هجي كردن يا نوشتن درست و سازمان يافته ي زبان مادري.
مشكل در اجراي كارهاي روزمره ي زندگي (لباس پوشيدن و در آوردن ، استفاده از قاشق و چنگال ، تا كردن و مرتب كردن لباس ها ، گره زدن بند كفش ، بستن دكمه و زيپ و ..)
تمام نكردن يك كار در زمان مشخص و تعيين شده براي آن ، وقتي از كودك در خواست مي شود در يك كار دقت و انرژي بيشتري بگذارد ممكن است با ميل و اشتياق بالا بدون اينكه ترس از كار داشته باشد ، آن كار را نامرتب و نسنجيده انجام دهد . در حالي كه ممكن است در اجراي بسياري از كارهاي ساده نااميد و بي ميل باشد.
در مورد مرتب كردن ميز كار ، قفسه ، انجام تكاليف و يا حتي استفاده ي سازمان يافته از تمام فضاي يك صفحه ي كاغذ دچار مشكل است
اسلاید 17 :
معیارهای تشخیص اختلال هماهنگی رشدی
الف- عملکرد در فعالیتهای روزمره که نیازمند هماهنگی حرکتی است به میزان قابل توجهی پایین تر از سن تقویمی و سطح هوشی فرد باشد که می تواند به اشکال زیر نمایان گردد:
تاخیر در دستیابی به بارزه های رشدی از قبیل راه رفتن ، خزیدن و ..
انداختن اشیا
دست و پا چلفتی بودن
عملکرد ضعیف در ورزش
دست نویسی ضعیف
اسلاید 18 :
ب: از هم گسیختگی که در موفقیت تحصیلی یا امور زندگی روزمره افراد مداخله می کند.
ج: اختلال در نتیجه سایر بیماری ها از قبیل فلج مغزی یا مشکلات عضلانی- اسکلتی دیگر باشد.
د) اگر کم توانی ذهنی وجود داشته باشد مشکلات حرکتی فراتر از آن چیزی است که به طور معمول ، با کم توانی ذهنی همراه می شود.
اسلاید 19 :
ارتباط DCD با انواع اختلالات
در کودکان دچار این اختلال ابتلا به اختلالات زبان و تکلم بیشتر دیده میشود و در مطالعات مربوط به کودکان دچار اختلالات تکلم، میزان بالایی از دست و پا خام حرکتی گزارش شده است. اختلال رشد هماهنگی همچنین با اختلالات خواندن، اختلال ریاضیات و اختلال بیان نوشتاری ارتباط دارند. در افراد مبتلا به این اختلال میزان بروز اختلالات کمتوجهی/بیشفعالی بیش از حد مورد انتظار است.
اسلاید 20 :
عوامل خطرساز با DCD
نارسی
هیپوکسی
سوتغذیه پریناتال
وزن کم هنگام تولد