بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خداوند بخشنده مهربان
اسلاید 2 :
عنوان درس : سیاستگذاری در نظام های آموزشی
موضوع: نظامهای متمرکز و غیر متمرکز در سیاستگذاری آموزشی
اسلاید 3 :
مقدمه
در دانش سیاسی و اداری عصر ما مفاهیم تمرکز و عدم تمرکز در هاله ای از ابهام و پیچیدگی قرار دارد و در موارد گوناگونی بکار می رود . ریشه این ابهام در ایدئولوژیهای اجتماعی و سیاسی است . تمرکز و عدم تمرکز به هر شکل و صورت که باشد در یک مورد وجه تشابه دارد و آن این است که مظهر شکل و ترکیب قدرت در تصمیم گیری است . به عبارت دیگر منظور از تمرکز این است که قدرت تصمیم گیری در بالاترین سطح نظام در دست افراد معدودی می گیرد .
اسلاید 4 :
انواع تمرکز و عدم تمرکز
در مجموعه ساختار سیاسی - اداری سه نوع تمرکز و عدم تمرکز مطرح می باشد
1 – سازمانی
2 – اداری
3 - سیاسی
اسلاید 5 :
تمر کز و عدم تمر کز سازمانی
در تمر کز سازمانی مر کز ثقل تصمیم گیری در قسمت بالای سلسله مراتب سازمان قرار دارد در حالیکه مبنای عدم تمرکز سازمانی تفویض اختیار است و صرفا به توزیع قدرت دردرون سازمان یا تشکیلات اطلاق شده و ناظر بر روابط مقامات یک سازمان روسای واحدهای داخلی همان سازمان است
اسلاید 6 :
تمرکز و عدم تمرکز اداری
تمرکز اداری وقتی است که تمرکزهای سه گانه زیردر مرکز امور محلی و عمومی اداره شود :
1)تمرکز اختیارات و صلاحیت و وضع قانون و دیگر مقررات
2) تمرکز تشکیلات وسیع اداری
3)تمرکز امور مالی در صورت واحدی بنام بودجه کل کشور
عدم تمرکز اداری وقتی است که امور محلی توسط مقاماتی که نماینده و معرف محل باشد اداره شود نه مامور منصوب از جانب قدرت مرکزی
اسلاید 7 :
تمرکز و عدم تمر کز سیاسی
اگر قدرت سیاسی واحدی مجری بر کلیه امور ناظر باشد حکومت اداری تمرکز سیاسی خواهد بود مانند نظام سیاسی ایران و فرانسه
اما در عدم تمرکز سیاسی قدرت و مسولیتها بین حکومت مرکزی و حکومتهای محلی مانند استان ، شهرستان ، بخش و غیره تقسیم میشود مانند حکومت امریکا که به حکومت فدرال مرسوم است
اسلاید 8 :
عوامل محیطی تمرکز
1 – فرهنگ جامعه : مهمترین عامل در تمرکز یا عدم تمرکز یک جامعه منظور از فرهنگ کلیه آثار فکری و مادی جامعه است .
2 – لزوم پیشرفت سریع اقتصادی : وقتی رهبران سیاسی در برابر مشکل بزرگی قرار می گیرند مانند انقلابها و جنگ
3 – بوروکراسیهای وسیع
4 – تشتت نظام : نظامهای اجتماعی کشورهای در حال توسعه وقتی از حالت سنتی خارج می شوند قبل از رسید به دوره پیشرفت دچار تشتت می شوند
اسلاید 9 :
5 – تبعیض : با گسترش دانش و تنوع افکار عمومی ، جامعه منطق جدیدی به خود می گیرد که این منطق بسیاری از رفتارهای سنتی را تبعیضانه می داند
6 – کمبود نیروی انسانی : یکی از عوامل موثر در جلوگیری از واگذاری کلیه امور اجرایی سازمان برنامه به وزارتخانه ها کمبود نیروی انسانی داست
7 – نوع وظیفه : ماهیت امور ستادی با تمرکز و امور اجرایی با عدم تمرکز سازگاری دارد
8 – عامل خارجی : هر قدر نظام حاکم یک کشور تمرکز بیشتر داشته باشد برای سازش با عوامل خارجی دارای قدرت بیشتری خواهد بود .
اسلاید 10 :
مقتضيات تمركز و عدم تمركز
در برخی موقعيتها تمركز نسبت به عدم تمركز رجحان پيدا ميكند. وقتی در تصميمگيری، ديدگاه جامع مورد نياز است؛ يا جايی كه تمركز، صرفهجويی های اقتصادی را موجب می شود، مزيتهای ويژهای برای تمركز ايجاد ميشود. مدارك و شواهد نشان میدهند كه تمركز بيشتر تصميمات كاری ، در محيطهايی مشاهده می شود كه به كاركنان، آموزشهای حرفهای كمتری ارائه شده است؛ يعنی در محيطهايی كه كاركنان، غير متخصص هستند، بايد برای راهنمايی افراد قوانين و مقررات متعددی [تمركز بيشتر] را تدوين كرد. از طرف ديگر اگر سازمانها متشكل از كاركنان حرفهای باشند؛ بايد انتظار داشت كه رسميت و تمركز كمی بر سازمان حكم فرما باشد.
اسلاید 11 :
عوارض ساختار سازمانی متمرکز در آموزش و پرورش
1 – جابه جا شدن هدف و وسیله
2 – وابستگی کارکردی واحدهای سازمانی
3 – عدم انطباق ساختار نظام با ماموریت آن
4 – توام نبودن اختیار با مسئولیت و عدم پاسخگویی در قبال مسئولیت
5 – عدم تطبیق نظام آموزشی با احتیاجات کاری جامعه
6 – نارسایی سیستم انگیزشی و بی توجهی به نیاز سازندگی افراد
اسلاید 12 :
7 – موثر بودن بیش از حد عامل شانس و راوابط درسرنوشت افراد
8 – اتکای بیش از حد به دولت و تغذیه از آن
9 – بیکاری پنهان و تورم بیش از حد کارکنان در دستگاه اداری
10 – حمایت بیش از حد توقعات غیر منطقی گروه به جای جوابگویی به نیازهای منطقی گروه زحمتکش
11 – تنظیم قوانین استخدامی و نظام دستمزد
12 – استفاده از مفهوم سنتی و رایج کنترل به معنای مچ گیری
اسلاید 13 :
معایب شیوه متمرکز در آموزش و پرورش
1 – پیشرفت امور و تصمیم گیری کند می شود
2 – بیشتر برنامه ها و طرحها به موقع به اتمام نمی رسد .
3 –افزایش هزینه ها و فشار به بودجه عمومی کشور
4 – توسعه بوروکراسی
5 – تقویت بی علاقگی و بی تفاوتی
6 – کاهش و نوآوری و سرکوب استعداد ها
اسلاید 14 :
محاسن شیوه غیر متمرکز در آموزش و پرورش
1– امور هر ناحیه یا شهرستان با توجه به امکانات و رعایت پاره ای مقتضیات محلی اداره می شود
2 – مسیر مصرف بودجه از مرکز تا استان کاهش می یابد
3 – اصل خود یاری در امور محلی با مشارکت مردم محل
4 – تشدید مسئولیت و علاقمندی به کار در مردم
5 – ابداع ، ابتکار و اعتماد به نفس تقویت می گردد
6 – کاهش تصمیمات متعدد و متمرکز مدیران سطوح بالا
اسلاید 15 :
محاسن شیوه غیر متمرکز در آموزش و پرورش
7 - تقویت تصمیم گیری در سطوح پایین مدیریت
8 – ایجاد انگیزه با استفاده از سیستمهای کنترلی
9 – امکان مقایسه عملکرد واحدهای مختلف سازمان
10- زمینه پرورش و رشد مدیرانی را برای اشتغال مسئولیتهای بالاتر فراهم می سازد و قابلیت تطبیق با محیط و پاسخگویی به نیازهای اجتماعی را افزایش می دهد
اسلاید 16 :
مقایسه سطوح اداره آموزش و پرورش در کشورهای صنعتی و در حال توسعه
در پنج کشور زیمبابوه ، سنگال، مالزی ، فرانسه ، نامیبیا سازمانهای مرکزی و سازمانهای ناحیه ای مسئولیت اکثر تصمیم گیریهای آموزش را برعهده دارند . در سه کشور مکزیک ، نیجریه و هند مشارکت در اختیارات در مراحل اولیه میان سازمان های مرکزی و منطقه ای انجام می گیرد . در انگلستان تصمیمات مربوط به برنامه درسی توسط دولت مرکزی اتخاذ می شوند . در حالی که در آمریکا این اختیارات میان سازمانهای ایالتی و ناحیه ای تقسیم می شود .
اسلاید 17 :
درصد سطوح چهارگانه تصمیم گیری در 14 کشور عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی
سطح میانی پایین : ناحیه ، شهرداری یا سازمان مردمی مسوول آموزش
سطح میانی بالا : دولت منتخب منطقه ای یا نهاد خدماتی غیر متمرکز
اسلاید 19 :
سیاستگذاری و برنامه ریزی آموزش و پرروش ایران
1 - برنامه اول عمرانی(1333-1327) : سیاستگذاری و برنامه ریزی آموزشی ، بخشی از برنامه ریزی عمران و توسعه کل کشور است و شورای عالی فرهنگ با همکاری صاحب نظران تعلیم و تربیت مهمترین هدفها و سیاستهای آموزش و پرورش را تعیین نمودند .
2- برنامه دوم عمرانی (1341 – 1334) : ضمن توجه به برنامه اول ، شورای عالی آموزش و پرورش ، اهداف دوره اول و دوم متوسطه را تصویب و ساختار نظام آموزش و پرورش 6 ، 3 ،3 (ابتدایی 6 سال و 3 سال سیکل اول و 3 سال سیکل دوم متوسطه نظری و آموزش و فنی حرفه ای ) تعیین نمود .
اسلاید 20 :
3 – برنامه سوم عمرانی (1346 – 1341) : طرح مقدماتی توسط وزارت آموزش وپرورش اعلام گردید . در برنامه ریزی جدید آموزش و پرورش هدفهای جدیدی تنظیم گشت که هریک از آنها جنبه معینی از نیازهای زندگی را پاسخ می دهد
4 – برنامه چهارم عمرانی (1346 – 1352) : تا قبل از شروع برنامه چهارم عمرانی کشور سازمان برنامه وزارت آموزش و پرورش مسئول سیاستگزاری برنامه های آموزش و پرورش بودند اما با تصویب قانون تاسیس وزارت علوم و آموزش عالی مسئولیت سیاستگذاری و برنامه ریزی آموزشی در کلیه سطوح تحصیلی به عهده وزارت علوم واگذار گردید .


