بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
AHP
Analytical Hierarchy process
فرایند تحلیل سلسله مراتبی
اسلاید 2 :
به طور کلی جهان مجموعه ای است از اجزا یا عناصری که برهم اثرمتقابل دارند و به عنوان یک سیستم عمل می کنند.برای مثال، اقتصاد به انرژی و منابع کمیاب وابسته است، دست یابی به انرژی به شرایط جغرافیایی یک کشور و سیاست کلی آن وابسته است، شرایط سیاسی به توانایی نظامی و توانایی نظامی به فناوری بستگی دارد . فن آوری نیز به وجود ایده ها و منابع و پذیرش ایده ها به حمایت سیاستمداران بستگی دارد و این دورتسلسل به همین نحو ادامه دارد.
اسلاید 3 :
دنیای اطراف ما پر ازمسایل چند معیاره است و انسان ها همیشه مجبور به تصمیم گیری در این موارد هستند .
اسلاید 4 :
بطور مثال،برای انتخاب آپارتمان مسکونی،شاخصهای مختلفی مانند هزینه ، نزدیکی به محل کار، دسترسی به مراکز خرید ، فرهنگ مردم محل ، دسترسی به مراکز آموزشی کودکان مطرح می باشد ، که تصمیم گیرنده باید بهترین گزینه را از نظر این شاخص ها انتخاب کند . مثال دیگر ، در تصمیم گیری های کلان مانند تنظیم بودجه سالانه کشور نیز متخصصین اهداف متفاوتی همچون امنیت ، آموزش ، توسعه صنعتی ، اقتصادی و بهداشت و . را دنبال می کنند و تمایل دارند که این اهداف بهینه شوند .
اسلاید 5 :
در مثالی دیگر اگر هدف احداث یک سد باشد، شاخص های مختلفی مانند توسعه کشاورزان ، تولید نیروی الکتریسیته ، توسعه اقتصادی و اجتماعی و تغییر شرایط آب و هوایی و .. دنبال می شود که تصمیم گیرنده ها علاقه مند هستند که تمامی این اهداف در حد ممکن بهینه شوند .در زنجیره تامین، برای انتخاب بهترین تامین کننده اهدافی مانند قیمت،کیفیت،خدمات پس از فروش مورد توجه قرار مي گيرد.
اسلاید 6 :
سازمانهاي مدرن امروزي چنان وسيع و پيچيده شده اند كه مديريت آنها از عهده يك فرد بر نمي آيد و مدير مجبور است در تصميم گيريها و اداره امور سازمان از ديگران كمك بگيرد.پيچيدگي تصميمات مديريت باعث خواهد شد كه مدير براي تصميم گيري بهتر ،از افراد متعدد و با موقعيتهاي شغلي مختلف و تخصصهاي گوناگون دعوت به عمل آورد.
اسلاید 7 :
به علاوه در دنياي پيچيده امروزي پيچيدگي تصميمات به حدي است كه نياز به يك روش جامع مانند فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP)احساس مي گردد.
اسلاید 8 :
فرايند تحليل سلسله مراتبي((Analytical Hierarchy process
یکی از جامع ترین سیستم های طراحی شده برای تصمیم گیری چند منظوره با معیارهای چند گانه است كه اولين بار توسط توماس.ال.ساعتي در دهه1970 ابداع گرديد . این تکنیک امکان فرموله کردن مساله را بصورت سلسله مراتبی فراهم می کند وامکان در نظر گرفتن معیارهای مختلف کمی وکیفی را در مساله دارد.
اسلاید 9 :
اساس اين روش تصميم گيري بر مقايسات زوجي نهفته است.تصميم گيرنده با فراهم كردن درخت سلسله مراتب تصميم آغاز مي كند. درخت سلسله مراتب تصميم ،عوامل مورد مقايسه و گزينه هاي رقيب مورد ارزيابي در تصميم را نشان مي دهد. سپس يك سري مقايسات زوجي انجام مي گيرد. اين مقايسات وزن هر يك از فاكتورها را در راستاي گزينه هاي رقيب مشخص مي سازد.در نهايت منطق AHP به گونه اي ماتريسهاي حاصل از مقايسات زوجي را با همديگر تلفيق مي سازد كه تصميم بهينه حاصل گردد.
اسلاید 10 :
بطور کلی AHP روشی است که درآن یک وضعیت پیچیده به بخش های کوچک تر آن تجزیه شده ، سپس این اجزا در یک ساختار سلسله مراتبی قرار می گیرد . در این روش به قضاوت های ذهنی با توجه به اهمیت هر متغیر (گزینه) ارزش های عددی اختصاص داده ، متغییرهایی که بیشترین اهمیت را دارند، مشخص می شوند .به عبارت دیگر ، ترتیب اولویت متغیرها تعیین میشود.
اسلاید 11 :
توماس ساعتی (بنیانگذار-AHP) چهار اصل زیر را به عنوان اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بیان نموده و همه محاسبات ، قوانین و مقررات را بر این اصول بنا نهاده است . این اصول عبارتند از :
شرط معکوسی (Reciprocal Condition)
همگنی (Homogenity)
وابستگی (Depedency)
انتظارات (Expectation)
اسلاید 12 :
اصل 1-شرط معکوسي (Reciprocal Condition) اگر اولویت عنصر A برعنصر B برابر n باشد ، اولویت عنصر B برعنصر A برابر 1/n خواهد بود .
اصل 2- همگنی (Homogeneity) عنصر A برعنصر B باید همگن و قابل مقایسه باشد. به بیان دیگر،برتری عنصر A بر عنصر B نمی تواند، بی نهایت یا صفر باشد .
اسلاید 13 :
اصل 3- وابستگی (Dependency)هر عنصر سلسله مراتبی برعنصر سطح بالاتر خود میتواند وابسته باشد و به صورت خطی این وابستگی تا بالاترین سطح می تواند ادامه داشته باشد .
اصل 4- انتظارات (Expectation) هرگاه تغییری درساختمان سلسله مراتبی رخ دهد فرآیند ارزیابی باید دوباره انجام بگیرد
اسلاید 14 :
این فرایندمجموعه ای ازقضاوتها (تصمیم گیریها) و ارزش گذاری های شخصی به یک روش منطقی میباشد، بطوری که می توان گفت تکنیک ازیک طرف، وابسته به تصورات شخصی و تجربه برای شکل دادن وطرح ریزی سلسله مراتبی یک مساله بوده و از طرف دیگر به منطق، درک و تجربه برای تصمیم گیری وقضاوت نهایی مربوط می شود .
اسلاید 15 :
همه افراد اعم ازدانشمندان اجتماعی وفیزیکی ، مهندسان وسیاستمداران وحتی افراد عامی میتوانند این روش را بدون استفاده ازمتخصصین به کار ببرند . امتیاز دیگر AHP این است که ساختار وچارچوبي را برای همكاري ومشارکت گروهي درتصمیم گیري ها یا حل مشکلات مهیا میکند .
اسلاید 16 :
AHP با تجزیه مسایل مشکل و پیچیده، آنها را به شکلی ساده تبدیل و به حل آنها می پردازد . این روش کاربرد های زیادی درمسایل اقتصادی و اجتماعی، پیدا کرده است و در سال های اخیر در امور مدیریتی و سیستم های اطلاعاتی نیز به کار گرفته شده است.
اسلاید 17 :
فرض کنید که ازبین سه اتومبیل A،B،C می خواهیم یکی را انتخاب کنیم، چهارمعیار: قیمت، مصرف سوخت، راحتی ،ومدل مطرح است .
حل مسائل را با سه اصل اساسی که در تفکر تحلیلی وجوددارد که به تصمیم گیری ازطریق AHP مرتبط می شوند ، مورد بحث قرار می دهیم . این سه اصل عبارتند از :
1-ساختن سلسله مراتب(اصل رسم درخت سلسله مراتب)
2- اصل تدوین و تعیین اولویت ها ( محاسبه وزن) 3- اصل سازگاری سیستم
اسلاید 18 :
1- ساختن سلسله مراتبی بطریق نمایش ترسیمی از مساله اولین مرحله در AHP ، ایجاد نمایشی ترسیمی ازمساله مورد نظرمیباشد که درآن هدف، معیارها وگزینهها درسطح های مختلف نشان داده شده اند . نمودارزیر،سلسله مراتبی انتخاب ماشین را نشان می دهد .
اسلاید 19 :
سطح اول :سلسله مراتبی هدف را نشان می دهد که انتخاب بهترین اتومبیل است .
سطح دوم : چهارمعیارسلسله که قیمت، مصرف سوخت، راحتی و مدل را نشان می دهد
سطح سوم : گزینه های ممکن اتومبیل های AوBوC نشان داده شده اند .
اسلاید 20 :
انتخاب بهترین اتومبیل
مدل
راحتی
مصرف سوخت
قیمت
نمودار سلسله مراتبی انتخاب ماشین
