بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
معارف اقتصادي قرآن
بسم الله الرحمن الرحيم
اسلاید 2 :
سرفصلها
چيستي معارف اقتصادي قرآن
روششناسي معارف اقتصادي قرآن
موضوعات معارف اقتصادي قرآن
اسلاید 3 :
چيستي معارف اقتصادي قرآن
تا كنون چه ابعادي از معارف قرآن مجيد را آموختهايد؟
ما چه انتظاري از معارف اقتصادي قرآن مجيد داريم؟
اسلاید 4 :
تعريف اقتصاد
تدبير منزل : در یونان باستان، واژه اقتصاد، بهمفهوم مديريت امور منزل و بهطور خاص كسب درآمد به كار ميرفت.
هنر مديريت خزانه دولت: واژه اقتصاد سياسي نیز به هنر مديريت خزانه عمومي به منظور افزايش ثروت جامعه اشاره داشت.
علم ثروت: در اواخر قرن 18 ميلادي، آدام اسميت اقتصاد را علم بررسي افزايش ثروت تعريف كرد. ريكاردو ابعاد توزيعي را نيز بدان اضافه كرد.
علم كميابي : در دهه 1930، ليونل رابينز اقتصاد را بهعنوان دانش بررسي چگونگي تخصيص منابع كمياب به نيازهاي بيشمار تعريف کرد.
دانش انتخاب: دانش بررسي چگونگي انتخاب در شرايط كميابي
اسلاید 5 :
چيستي معرفت اقتصادي
تعريف اقتصاد اسلامي
اسلاید 6 :
چيستي معرفت اقتصادي/تعريف اقتصاد اسلامي
اقتصاد اسلامي
راهي كه اسلام ميخواهد در زندگي اقتصادي براي تحقق عدالت دنبال شود (شهيد صدر)؛
----------------------------------------------------------------------------------------------------
دانشي كمككننده به تحقق خوشبختي انسان از طريق تخصيص و توزيع منابع كمياب به شكلي هماهنگ با مقاصد شريعت؛ بدون ايجاد محدودسازي غيرضروري آزاداي فردي، عدم تعادل اقتصادي، تضعيف خانواده و استحكام روحيه اخلاقي جامعه (چپرا)
----------------------------------------------------------
مطالعه رفتار اقتصادي عاملان اقتصادي فردي و جوامع و پديدههاي جمعي ( قحف)
----------------------------------------------------------
مشتمل بر
اقتصاد تشريعي؛ وضعيت اقتصادي مطلوب و ارزيابي وضعيت اقتصادي موجود(نظام اقتصادي) احكام اقتصادي تكليفي و وضعي؛
اقتصاد تحليلي (تجزيه و تحليل رفتار اقتصادي افراد به منظور دستيابي به قدرت پيشبيني)
اقتصاد تدبيري (تدابير مبتني بر قواعد اقتصاد تشريعي جهت بهبود وضعيت اقتصادي جامعه) (دفتر همكاري حوزه و دانشگاه)
اسلاید 7 :
توليد/توزيع/مصرف ثروت
كار و توليد
پس انداز و سرمايهگذاري
مصرف/انفاق
توزيع قدرت
راي دادن،كانديدا شدن، قانونگذاري، مديريت جامعه
تنظيم روابط اجتماعي
تشكيل خانواده، فرزندآوري، معاشرت
تنظيم باورها و گرايشها
سوادآموزي، توليد دانش،
هويت بين رشتهاي اقتصاد اسلامي
علوم سياسي
علوم تربيتي
جامعهشناسي
اقتصاد
اسلاید 8 :
چيستي معرفت اقتصادي
كاركرد نظريه در اقتصاد اسلامي
اسلاید 9 :
تقسيمبندي مباحث اقتصاد
تمايز
اقتصاد اثباتي : بررسي چگونگي رفتار عاملان اقتصادي
اقتصاد هنجاري: ارزشداوري و توصيه سياست
تمايز
اقتصاد اثباتي: توصيف و تبيين
اقتصاد هنجاري: ارزشداوري
اقتصاد تدبيري: توصيه سياست
اسلاید 10 :
تقسيمبندي مباحث اقتصاد
تفكيك مباحث بر اساس عرصه هاي رفتاري
توليد، توزيع، مصرف
تفكيك مباحث بر اساس حوزه هاي مطالعاتي
اقتصاد خرد
اقتصاد كلان
اقتصاد رفاه
اقتصاد پول و بانكداري
اقتصاد توسعه
اقتصاد بينالملل
نظام اقتصادي
اسلاید 11 :
هويت معارف اقتصادي قرآن
قرآن مجيد حاوي چه معارف اقتصادي است؟
سه ديدگاه
قران جامع تمامي علوم از جمله اقتصاد است.
قران بي ارتباط با علوم از جمله اقتصاد است.
قرآن حاوي برخي معارف اقتصادي است.
معارف اقتصادي قران ميتواند در قالب نظريات اثباتي، نظريات هنجاري و يا حتي پيشفرضهاي نظريه ظاهر شود. البته ممكن است نظريات اقتصادي قران به صورت صريح وارد نشده و تنها بخشي از نظريه وارد شده باشد.
اسلاید 12 :
هويت معارف اقتصادي قرآن
شهيد صدر در كتاب اقتصادنا، معارف اقتصادي اسلام را در قالب مكتب اقتصادي معرفي مي كند.
در نگاه ايشان مكتب اقتصادي حاوي جهتگيريهاي كلي براي اداره اقتصاد جامعه اسلامي است.
ايشان اين جهتگيري هاي كلي را در كتاب الاسلام يقود الحياه در ضمن 13 جهت گيري بيان ميكند.
اين جهتگيريها شامل قوانين و قواعدي براي سامان دان به وضع مالكيت منابع طبيعي، چگونگي سهم بري در توليد و وظايف دولت ميباشد.
اسلاید 13 :
قواعد اساسی اقتصاد اسلامی
قواعد توزیع اولیه ثروتهای طبیعی: 1. مالکیت عمومی منابع ثروتهای طبیعی؛ اموال غیرمنقول؛ 2. امکان مالکیت خصوصی ثروتهای طبیعی منقول (مانند ماهی، چوب،.)
قواعد تولید و توزیع محصولات آن: 3.تولید برای خدمت به انسان، 4. کار و نیاز ملاک توزیع عواید تولید اولیه؛ 5.تعلق محصول به مالک نهاده در تولید ثانویه، 6. لزوم تعیین دستمزد نیروی کار و ابزارآلات تولید توسط دولت، 7. لزوم مداخله دولت برای حفظ توازن اجتماعی، 8. لزوم جلوگیری پسانداز و کنز پول نقد
قواعد مبادله و مصرف: 9. ممنوعیت کسب و کار متکی بر قیمت احتکاری پول (ربوی)؛ 10. لزوم سیاستگذاری دولت برای کاهش فاصله میان تولیدکننده و مصرفکننده و حذف درآمد مبادله گسسته از تولید و فاقد عنصر کار،11. ممنوعیت سطح زندگی بسیار بالاتر از سطح رفاه عمومی جامعه و ضرورت مداخله دولت برای تحقق این وضعیت و جلوگیری از اسراف
قواعد ناظر به وظایف دولت اسلامی: 12. اجرایی کردن عناصر ثابت و تعیین عناصر متغیر بر اساس شاخصهای کلی اسلامی، 13. پیگیری تحقق تامین اجتماعی جهت تضمین سطح حداقلی رفاه برای تمامی افراد جامعه، توازن اجتماعی در سطح زندگی(نزدیککردن بین سطحزندگی افراد، جلوگیری از احتکار و تمرکز اموال)بهرهبرداری حداکثری از اموال عمومی جهت رشد اقتصادی، نزدیککردن قیمت کالاها و دستمزدها به ارزش حقیقی مبادلهای با مقابله با انحصار
اسلاید 14 :
هويت معارف اقتصادي قرآن
در نگاه شهيد صدر معارف اقتصادي اسلام تنها منحصر به قواعد مكتب اقتصادي نيست
بلكه مي توان علم اقتصاد اسلامي به مفهوم تبيين و پيشبيني رفتار اقتصادي افراد نيز داشت.
اين تحليل وابسته به تحقق عملي قواعد ساختاري اقتصاد اسلامي است.
البته مي توان تحقق اين قواعد را مفروض گرفت و بر اساس آن تحليل كرد.
اسلاید 15 :
هويت معارف اقتصادي قرآن
مالكيت منابع عمومي چگونه بايد سامان يابد (نظريه توزيع قبل از توليد)
توليد چگونه بايد ساماندهي شود و محصولات آن چگونه بايد توزيع شود (نظريه توليد و توزيع نتايج آن)
مبادله و مصرف چگونه بايد سامان يابد؟ (نظريه مبادله و مصرف)
دولت چه وظايفي در اقتصاد دارد؟ (نظريه وظايف دولت در اقتصاد)
اسلاید 16 :
پرسش های اساسی
مواهب و فراوردههاي طبيعي چگونه بايد توزيع شود؟
توليد با چه هدفي بايد صورت گيرد؟
ملاك توزيع عوايد توليد چيست؟
مبادله چه نقشي بايد در اقتصاد داشته باشد؟
ميزان مصرف مجاز چقدر است؟
دولت چه وظايفي د راقتصاد دارد؟
نظريه توزيع قبل از توليد
نظريه وظایف دولت
نظريه تولید
نظريه توزيع بعد از توليد
نظريه مبادله
نظريه مصرف
مالكيت عمومي ثروت هاي طبيعي غيرمنقول
توليد در خدمت انسان
توزيع بر اساس كار و نياز
تجارت نبايد اصالت پيدا كند
لزوم هم سنگي مصارف افراد جامعه
تامين اجتماعي، توازن اجتماعي
اسلاید 17 :
قواعد اساسی اقتصاد اسلامی
نظريه توزیع اولیه ثروتهای طبیعی: 1. مالکیت عمومی منابع ثروتهای طبیعی؛ اموال غیرمنقول؛ 2. امکان مالکیت خصوصی ثروتهای طبیعی منقول (مانند ماهی، چوب،.)
نظريه تولید و توزیع محصولات آن: 3.تولید برای خدمت به انسان، 4. کار و نیاز ملاک توزیع عواید تولید اولیه؛ 5.تعلق محصول به مالک نهاده در تولید ثانویه، 6. لزوم تعیین دستمزد نیروی کار و ابزارآلات تولید توسط دولت، 7. لزوم مداخله دولت برای حفظ توازن اجتماعی، 8. لزوم جلوگیری پسانداز و کنز پول نقد
نظريه مبادله و مصرف: 9. ممنوعیت کسب و کار متکی بر قیمت احتکاری پول (ربوی)؛ 10. لزوم سیاستگذاری دولت برای کاهش فاصله میان تولیدکننده و مصرفکننده و حذف درآمد مبادله گسسته از تولید و فاقد عنصر کار،11. ممنوعیت سطح زندگی بسیار بالاتر از سطح رفاه عمومی جامعه و ضرورت مداخله دولت برای تحقق این وضعیت و جلوگیری از اسراف
نظريه وظایف دولت اسلامی: 12. اجرایی کردن عناصر ثابت و تعیین عناصر متغیر بر اساس شاخصهای کلی اسلامی، 13. پیگیری تحقق تامین اجتماعی جهت تضمین سطح حداقلی رفاه برای تمامی افراد جامعه، توازن اجتماعی در سطح زندگی(نزدیککردن بین سطحزندگی افراد، جلوگیری از احتکار و تمرکز اموال)بهرهبرداری حداکثری از اموال عمومی جهت رشد اقتصادی، نزدیککردن قیمت کالاها و دستمزدها به ارزش حقیقی مبادلهای با مقابله با انحصار
اسلاید 18 :
پرسشهای اساسی
مالک اين مواهب طبيعي و فرآوردههاي طبيعت و انسان، يعني کالاها و خدمات کيست؟
اين مالکيت از چه طریقی و به چه اسبابي حاصل ميشود؟
آيا قابل نقل و انتقال هست يا خیر؟
با فرض قبول، با چه اسبابي این نقل و انتقال حاصل ميشود؟
چه کسانی مالک می شوند؟ آیا مالکیت خصوصی اصل است یا دولتی و جمعی؟
....
اندازه دولت چه مقدار است و دولت در اقتصاد چه وظایفی دارد؟
-----------------------------------------------------------
کالاهايي که آماده و نهایی نیست، ولی مواد خامش در طبيعت وجود دارد، چگونه توليد ميشود؟
چه عواملي در توليد کالا و خدمات مؤثر هستند؟
چه مقرراتي درباره اینها بايد رعايت شود؟
چه بايد توليد شود؟ کالاها چگونه و به چه مقدار بايد توليد شوند؟
مقررات مربوط به توليد کالا و خدمات چه مقرراتی است؟
----------------------------------------------------------------------------
وقتي محصولات مورد نياز انسان فراهم شد، چگونه بايد توزيع شود؟
-------------------------------------------------------------------
سرانجام، بعد از اينکه کالاها در جامعه پخش شد و در دسترس قشرهاي مختلف و افراد مختلف قرار گرفت، چگونه بايد مصرف شود؟ چه بايد مصرف شود؟ چه مقدار، به چه کيفيتي و چگونه باید مصرف شود؟
حقوق مالکیت
وظایف دولت
تولید
توزیع
مصرف
ساختار نظام اقتصادی
اسلامی
بخشهای و
فعالیتهای
اقتصادی
