بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
سمینار مسائل کشورهای جهان سوم
گروه دوم
موضوع سمینار:
مکاتب نظریه ها و موضوعات توسعه
اسلاید 3 :
نظریه ها
اسلاید 4 :
عوامل تاکیدبرتوسعه اقتصادی:معلول توسعه یاتوسعه نیافتگی اند
درنتیجه: اگر تحول فرهنگی وسیاسی درجهت توسعه صورت پذیرد راه برای تحول اقتصادی و تکنولوژی هموار خواهد شد
اسلاید 5 :
زمینه وگرایش عمومی نظریه های علوم اجتماعی:
اسلاید 6 :
هدف علوم اجتماعی مدرن
کشف اصول وقواعد حاکم بر امور پدیده ها اصول وقواعد کلی حاکم برامور پدیده ها
بازسازی عقلانی جامعه ی انسانی وایجاد شرایط ترقی اجتماعیعقلانی جامعه ی انسانی وایجاد شرایط ترقی اجتماعی
تاریخ فرایندی جهت مند تلقی میشد جهت مند تلقی میشد
بزرگان اندیشه قرن نوزدهم:آگوست کنت-مارکس-دورکهایم-اسپنسر-وبر برجهت مندی تاریخ تاکید داشتندی قرن نوزدهم :آگوست کنت –مارکس-دورکهایم-اسپنسر-وبر برجهت مندی تاریخ تاکیدداشتند
مفاهیمی بنیادی چون علم،وجه تولید،همبستگی وغیره. را برای فهم تاریخ عرضه میکردند.
اسلاید 8 :
الگوهای کلی نظریه های توسعه سیاسی
دردوران پس ازجنگ جهانی دوم علمای سیاسی درپی عرضه ی نظریه ای تجربی درباره چگونگی پیدایش فرایند توسعه سیاسی برامدند.
توسعه سیاسی درمتن عوامل تاریخی ،اجتماعی،اقتصادی وفرهنگی صورت میگیردوطبعا نمی تواند درخلاء تحقق یابد.
درباره پیدایش توسعه سیاسی دوالگوی اصلی که عمده مطالعات غربی ها به این دو الگوها خلاصه میشود:
الگوی همبستگی
الگوی علّی
اسلاید 9 :
مبتنی برجامعه شناسی کارکردی است.دراین الگو اجزای نظام اجتماعی متقابلا مرتبط به یکدیگر تلقی میشوند به عبارتی بخش های مختلف جامعه نمی توانند ازلحاظ سطح توسعه فاصله زیادی بایکدیگر داشته باشند ونوعی ملازمت بین توسعه نیافتگی سیاسی وتوسعه نیافتگی درسایر زمینه ها ویا توسعه ی سیاسی وتوسعه درسایرزمینه ها قائل هستند. عمده ترین پژوهش های این الگو توسط افرادی همچون مارتین لیپست،جیمز کلمن،فیلیپ کاترایت،نیدلروسیمپسون صورت گرفت.
الگوی همبستگی
اسلاید 10 :
به کشف رابطه علّی وعلت ومعلولی بین توسعه درحوزه های گوناگون زندگی اجتماعی می پردازد
توسعه سیاسی تابعی ازگسترش شهرنشینی،اقتصادشهری ویاعوامل دیگرتلقی میشود
دیدگاهی است مکانیکی است وبر تابعیت مطلق توسعه سیاسی و اولویت تعین کننده ی عوامل اقتصادی واجتماعی تاکیدمی کند
به نقش عوامل سیاسی ،ساخت قدرت،دولت ودیوان سالاری توجهی نشده است وبه همین دلیل این برداشت عناصر یک نظریه ی دقیق ومتقاعدکننده درمورد توسعه سیاسی نیست
توسعه سیاسی عمدتا در کشورهایی موفق شده است که دارای الگوی تحول سیاسی زودرس درساخت قدرت وتحول اقتصادی-اجتماعی دیررس بوده اند
الگوی علّی
اسلاید 11 :
مکاتب نظریه پردازی درباب توسعه:
اسلاید 12 :
مکتب نوسازی :الف-زمینه های پیدایش
اسلاید 13 :
ب:بنیادهای نظری
اسلاید 14 :
ج-ویژگی های مطالعات اولیه:(عمده ترین ویژگی های آثارحقیقی اولیه درچارچوب مکتب نوسازی عبارتنداز:
1- پژوهشگران آثارخودرادرسطحی کلی وانتزاعی مطرح میکنند.
2-درخصوص واحد تحلیل دولت سرزمینی ملی از اهمیت نظری خاصی برخوردار است.
3-نوسازی فرآیندی مرحله به مرحله است.
اسلاید 15 :
4-نوسازی یک فرآیند متجانس آفرین است.
5-نوسازی یک فرآیند غربی شدن است.
6-نوسازی یک فرآیند غیرقابل بازگشت است.
7-نوسازی یک فرآیند روبه پیشرفت است.
8-نوسازی یک فرآیند طولانی ویک تغییر تدریجی وتکاملی است نه یک تحول انقلابی.
اسلاید 16 :
9-نوسازی فرآیندی نظام یافته است.
10-نوسازی فرآیندی انتقالی است
11-نوسازی فرآیندی درون زا است.
اسلاید 17 :
انتقادات وارده به مطالعات اولیه
تاکید دیدگاه تکامل گرایی بر توسعه ی تک خطی و قطعیت رسیدن کشورهای جهان سوم به توسعه.
منتقدان با فرض ناسازگاری میان سنت وتجدد که از سوی کارکرد گرایان مطرح میشود مخالف اند.
انتزاعی بودن بحث های پژوهشگران نوسازی
غفلت از عامل مهم سلطه ی خارجی
اسلاید 18 :
ه : ویژگی های مطالعات متاخر:
سنت و تجدد مفاهیم متباینی در نظر گرفته نمیشوند.
دوری از بحث های انتزاعی و توجه به موارد مشخص تر.
عدم ارائه تحلیل های تک متغیری و عدم اعتقاد به مسیر یکطرفه توسعه.
در نظر گرفتن نقش مهمتر برای عوامل خارجی بین المللی .
اهمیت دادن بیشتر به پدیده ی ستیز اجتماعی و عواملی چون منازعات طبقاتی، سلطه ی ایدئولوژیک و انقلاب مذهبی .
اسلاید 19 :
مکتب وابستگی
الف) زمینه های پیدایش
درباره مکتب وابستگی می توان گفت ازدیدگاه جهان سوم به توسعه می نگرد. مکتب وابستگی ابتدا در آمریکای لاتین به عنوان واکنشی نسبت به شکست برنامه کمیسیون اقتصادی سازمان ملل برای آمریکای لاتین و نیز تحت تاثیر نو مارکسیسم دراوایل دهه ی 1960 مطرح شد .
اسلاید 20 :
ب) ویژگی های مطالعات اولیه
هدف مکتب وابستگی طرح الگوی عام وابستگی در جهان سوم است .
وابستگی به عنوان یک وضعیت (خارجی) قلمداد می شود که از بیرون تحمیل شده است .
این که وابستگی به عنوان یک وضعیت اقتصادی تلقی می شود .
وابستگی به عنوان بخشی از قطب بندی مناطق در اقتصاد جهانی است .
این که وابستگی و توسعه دو فرآیند ناسازگارند .
اعتقاد به اینکه ارتباط بیشتر با کشورهای مرکز به زیان کشورهای پیرامونی تمام می شود .
بعید دانستن قطع رابطه نخبگان سنتی کشورهای پیرامون با کشورهای مرکز و شرکت های چند ملیتی آنها .