بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مشاركت:
زير بناي فعاليت هاي ارگونومي
اسلاید 2 :
پيش زمينه
مشاركت مفهوم نسبتاً جديدي نيست. در طول ساليان متمادي ، متون علمي به موضوعاتي از قبيل روابط بهتر كارگران ، حمايت بيشتر از آنان ، كار معني دارتر و جالب تر توجه داشته اند .
در امريكا طرفداران افزايش مشاركت كارگران ريشه در مكتب روابط انساني روانشناسي دارند كه در واكنش به مديريت علمي تيلور ظهور كرد.
اسلاید 3 :
پيش زمينه
بسياري از سازمانها با اين باور به مشاركت روي آوردند كه جامعه نبايد صرفاً به اقتصاد و بهره وري بينديشد بلكه بايد در انديشه كيفيت زندگي كاري باشد كه سازمانها به كارگران عرضه مي كنند.
ويژگيهاي شغلي از قبيل خود گرداني و معني دار ساختن مشاغل با رضايت و عملكرد شغلي رابطه دارد.
همچنين اين باور كه مشاركت كارگران در فرآيند تغيير بمنظور پذيرش و استقرار آن امري حياتي است بطور فزاينده اي مقبوليت يافت .
اسلاید 4 :
پيش زمينه
امروزه همه چيز در حال تغيير است .
بسياري از مديران و سازمانها اكنون كارهايي را كه ساليان سال انجام داده اند مورد تجديد نظر قرار داده اند .
در حال حاضر سازمانها به كارگرانشان بعنوان منابع ارزشمند حل مساله ، طراحي ، توسعه و اجراي تكنولوژي بمنظور افزايش اثر بخشي سازماني، بهبود كيفيت محصول و كيفيت زندگي كاري نگاه مي كنند.
اسلاید 5 :
تاريخچه
در طول نيمه اول قرن بيستم كه امريكا در اوج رشد اقتصادي و قدرت بود تغيير اندكي بوقوع پيوست زيرا نياز واقعي به تغيير وجود نداشت .
در اين برهه ، سازمانهاي امريكايي از طريق استراتژي رشد به سود دست يافتند .
در اقتصاد امروز دنيا از آنجا كه رشد تضمين شده نيست ، سود بايد از طريق كيفيت و بهره وري حاصل شود.
بسياري از سازمانهاي بزرگ در امريكا به همين دليل بازارهايشان را از دست داده اند و از افت بهره وري، كيفيت پائين محصول و فقدان نوآوري رنج مي برند.
اسلاید 6 :
تاريخچه
يكي از دلايل اساسي اين عملكرد ضعيف، تمركز قدرت در سطوح بالاي سازمان بوده است. تمركز دانش و اطلاعات در سطوح بالا و كنترل شديد سيستم هاي پاداش باعث تشديد اين مساله شده است .
در بازار آشفته امروز دنيا ، رقابت خارجي ، ساختار جديد نيروي كار و تغيير سريع ارزشهاي جامعه، نيروهاي قدرتمندي هستند كه تغيير در فلسفه ، استراتژي و شيوه هاي مديريت را گريز ناپذير مي نمايد .
اين امر بنوبه خود زمينه ساز برنامه هاي تغيير در سطح سازمان است كه فرصت مناسبي را براي مشاركت فعال كارگران در فعاليت ها و تصميم گيريهايي كه مستقيماً به آنها مربوط است فراهم مي سازد .
اسلاید 7 :
انواع مشاركت
انواع مشاركت را مي توان به سه دسته تقسيم نمود :
مشورتي:
تصميم گيري با مديراست و كارگران نظراتشان را ببان مي كنند.
شورايي:
نمايندگان منتخب كارگران در تصميم گيري شركت دارند ولي تصميم گيري نهايي با مدير است.
توافق عمومي;
همه مي توانند نظر بدهند و از طريق گفتكو به هدف مي رسند.
اسلاید 8 :
مزاياي مشاركت
بطور كل مزاياي مشاركت را مي توان به دو دسته تقسيم كرد:
دسته اول شامل هدف اصلي و ويژه رويكردي است كه در مشاركت بكار گرفته شده است.
دسته دوم بيشتر ماهيت سيستمي دارد . رويكرد مشاركتي احساس مالكيت به كار در بين مشاركت كنندگان ايجاد مي كند كه اين امر بنوبه خود مي تواند تضمين كننده موفقيت باشد.
هر سازماني كه از دانش كارگرانش در تجزيه و تحليل مشكلات و اجراي فرآيند تغييراستفاده كند از منبع فراموش شده سازمانش بهره گفته است . چنين منبعي (مهارت، شايستگي و دانش كارگران) در روند مشاركت جويانه تضعيف نمي شود بلكه تقويت ميشود.
اسلاید 9 :
منافع بالقوه مشاركت براي مديران
ارتقاء نقطه نظرات مديران
بهبود كيفيت تصميم گيري از طريق افزايش اطلاعات در فرايند تصميم گيري
ايجاد تعهد بيشتر در كاركنان نسبت به اجرا ي تصميمات
كنترل شكايات كاركنان
تقويت مشروعيت مديريت
اسلاید 10 :
معايب مشاركت
اينكه مشاركت مي تواند مضراتي در پي داشته باشد نبايد از نظر دور بماند.
معايب يا مشكلات مشاركت را مي توان به دو دسته تقسيم نمود :
دسته اول شامل مشكلاتي است كه خاص رويكرد مشاركتي بكار گرفته شده است .
دسته دوم شامل مشكلاتي است كه نتيجه كاربرد ناقص مشاركت است .
اسلاید 11 :
ارگونومي مشاركتي رويكردي به ماكرو ارگونومي است و مبتني براين اصل است كه درجه پيشرفت ارگونومي وابسته به ميزان مشاركت انسانها در سازمان است.
بعبارت ديگر، ارگونومي مشاركتي نيازمند آن است كه كاربران نهايي كاملاًَ در توسعه و اجراي ازگونومي در گير شوند.
واژه ارگونومي مشاركتي در اواسط دهه 80 ميلادي توسط نورو وايمادا ابداع شد.
اسلاید 12 :
ارگونومي مشاركتي بمعناي مشاركت فعال سازمان در توسعه و اجراي دانش ارگونومي با حمايت كامل مديريت بمنظور ارتقاء شرايط محيط كار، كيفيت و بهره وري است.
از ويژگي هاي ارگونومي مشاركتي آن است كه كاركنان را قادر مي سازد ارگونومي را بعنوان يك دانش و همچنين بعنوان يك تكنولوژي فرا گيرند و از آن براي حل مشكلات محيط كارشان استفاده كنند.
ارگونومي مشاركتي Participatory Ergonomics
اسلاید 13 :
ارگونومي مشاركتي بر بهره گيري از پتانسيلهاي كارگران براي اجراي بهبودهاي ارگونوميكي در محيط كار تاكيد دارد.
رويكردها و روشهاي ارگونومي مشاركتي بطور قابل توجهي با ارگونومي سنتي كه عمدتا متكي به متخصصين است تفاوت دارد.
ارگونومي مشاركتي يكي از استراتژيهاي ماكرو ارگونومي براي پياده سازي ارگونومي است .
روشهاي مشاركتي دردهه هاي اخير در زمينه هاي بيشماري گسترش يافته اند كه اين گسترش بمنظور تطبيق با نيازهاي در حال تغيير تكنولوژي ، سازمان و انسان لازم بوده است.
اسلاید 14 :
مفهوم ارگونومي مشاركتي ريشه در بحث هاي بين دكتر نورو و دكتر كوگي در سنگاپور در سال 1983 دارد.
دكتر كوگي واژه '' ارگونومي مشاركتي ''را پيشنهاد كرد. سپس دكتر نورو مفهوم آن را در يك كارگاه آموزشي در شهر تورنتو كانادا در سال 1984 تبيين كرد .
از آن سال تا كنون ، توجه و گرايش روز افزوني به كاربرد روشهاي مشاركتي براي اجراي ارگونومي وجود داشته است . اكنون اين واژه در بين متخصصين ارگونومي در سطح جهان محبوبيت يافته است و با پارادايم هاي مشاركتي فرهنگ هاي گوناگون همخواني دارد.
اسلاید 15 :
ارگونومي مشاركتي ، زمينه اي رو به رشد در ارگونومي و طراحي سازمان و مديريت است .
ارگونومي مشاركتي و ديگر رويكرد هاي مشاركتي منجر به تغييرات مثبتي در بهره وري ،كيفيت زندگي كاري ، بروز خلاقيتها و پتانسيل هاي انساني خواهد شد و هر چه پايبندي سازمان به الگوهاي پايدار مشاركتي بيشتر باشد احتمال نيل به بهره وري بالاتر در دراز مدت امكان پذيرتر مي گردد.
اسلاید 16 :
نورو و ايمادا حداقل سه دليل براي در گير كردن افراد در توسعه و اجراي تكنولوژي ارگونومي ذكر كرده اند:
1-ارگونومي يك علم كشفي است . در بسياري از موارد ارگونومي ايده ها ، اصول و روشهايي كه كارگران در حال استفاده از آن هستند را نام و نشان دار مي كند . ارگونومي به ايده ها و تجربياتي كه در كارگران از فرآيند انجام كارشان حاصل شده مشروعيت مي بخشد.
اسلاید 17 :
نورو و ايمادا حداقل سه دليل براي در گير كردن افراد در توسعه و اجراي تكنولوژي ارگونومي ذكر كرده اند:
2-مالكيت ايده ها ، احتمال اجراي موفقيت آميز ارگونومي را افزايش مي دهد. افراد با احتمال زياد ، از پروژه هايي كه نسبت به آن احساس مالكيت دارند بيشتر حمايت مي كنند . اين امر زمينه ساز در گير شدن بيشتر نيروي كار در حل مسايل و مشكلات در دراز مدت است.
اسلاید 18 :
نورو و ايمادا حداقل سه دليل براي در گير كردن افراد در توسعه و اجراي تكنولوژي ارگونومي ذكر كرده اند:
3-مشاركت كارگران منجر به ايجاد فرآيند منعطف حل مسأله مي شود. اگر كارگران خودشان تغيير را انجام دهند قادر خواهند بود در صورت بروز مشكلات در آينده آن را بر طرف نمايند.
اسلاید 19 :
ارگونومي مشاركتي چرا؟
جهان توسعه يافته در طول نيم قرن گذشته مشاركتي تر شده است.
امروز جامعه و نيروي كار در بسياري از كشورها ، شيوه هاي مديريتي متعلق به 50 سال پيش را نمي پذيرند.
اكنون تأكيد بيشتري روي كيفيت ، انعطاف و خدمت به مشتري وجود دارد كه بنوبه خود مستلزم مشاركت بيشتر نيروي كار است .
شركتهاي داراي عملكرد بالا، تواناسازي كارگران را بعنوان يكي از عوامل موفقيت ميدانند و اين امر اغلب با كار تيمي تؤام است .
اسلاید 20 :
مدل ها و ساختارهاي ارگونومي مشاركتي
Haims M.C., Carayon P,
Theory and practice for
implementation of in – house
participatory ergonomics programs,
Applied Ergonomics, 1998; 29(6): 461-472.
