بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فصل دوم : استراتژی مطالعات موردی در مطالعات سازمان و مدیریت
اسلاید 2 :
مطالعات سازمانی (*روانشناسی سازمانی و رفتار سازمانی )
رشته های علوم اجتماعی ( جامعه شناسی )
روابط صنعتی انسان شناسی
در عین حال در روانشناسی اجتماعی ، استراتژی مطالعه موردی نوعی استراتژی پژوهشی محسوب می شود که کمتر مورد استفاده قرار گرفته است .
مطالعات موردی از لحاظ نظری می توانند
1- جالب باشند
2- اطلاعات غنی ایی ارائه دهند
از این رو تحلیل نقاط ضعف و قوت مطالعات موردی و همین طور ارائه رهنمودی عملی در مورد نحوه انجام آنها حائز اهمیت است .
مطالعات موردی به طور گسترده ای در موارد زیر استفاده می شود
اسلاید 3 :
به زعم برخی از پژوهشگران
مطالعات موردی در مقایسه با برخی از فنون کمی تجربه گرایانه، معنی دارتر و غنی تر هستند
مطالعات موردی می توانند جزئیات فرآیندهای اجتماعی را در بستر مناسب خود بسیار روشن سازند
مطالعات موردی، فاقد دقت و پایانی اند و به اندازه شیوه های کمی، تعمیم پذیری را میسر نمی سازند
در عین حال سطح استدلال و نوع این استدلال کاملاً بی جهت است. در مورد نفس یک شیوه که آنرا ضعیف یا قوی می سازد هیچ گونه معیار جامعی وجود ندارد.
مطالعات موردی چیست؟
رابطه ی شیوه با نظریه و چالشهای پژوهشگر به عنوان مجری مطالعات موردی
مطالعات موردی در چه شرایطی ممکن است استفاده شوند؟
مواردی را که در این فصل
بحث می نماییم
اسلاید 4 :
- مطالعه موردی اگرچه غالبا در فنون یا شیوه های کیفی استوار است ولی نمی تواند صرفا از طریق فنون پژوهش کیفی تعریف شود بلکه باید در قالب جهت گیری نظری آن تعریف شود.
این جهت گیری نظری ضرورتا نظریه بنیادی (جوهری) نیست بلکه بیشتر تاکید بر درک فرآیندهای در راستای زمینه و بستر های سازمانی (و غیره ) آنهاست
استدلال در مورد کیفیت به دو عامل بستگی دارد
نخست - رابطه بین نظریه و شیوه (روش)
دوم - چگونه پژوهشگر به نقاط ضعف بالقوه شیوه توجه می کند
اسلاید 5 :
شیوه نقاط ضعف و قوت استراتژی مطالعه موردی توسط - مایلز - اوخر دهه 1970 مطرح گردید
ادبیات قابل توجهی در مورد نحوه انجام و تحلیل داده ها بر اساس مطالعات موردی وجود دارد توسط – کمپل 1975 و آیزنهارت 1989 و گامسون 1991 و مک کلینتوک 1979 و روز 1991 ین 1989 و 1981 مطرح گردید
مطالعات موردی شامل نوعی بررسی تفصیلی (همراه با داده های اطلاعاتی در یک دوره زمانی ) از یک یا چند سازمان یا از گروه های درون سازمانی است که به هدف ارائه تحلیلی از زمینه و فرآیندهای دخیل در پدیده مورد بررسی انجام می شود. پدیده مورد نظر از بسترش جدا نمی شود ( مانند پژوهش های آزمایشگاهی )بلکه چون با بسترش رابطه تنگاتنگی دارد در پیوند با بسترش مورد بررسی قرار می دهد.
مطالعات موردی می تواند روی افراد نیز صورت گیرد (آبراهامسون1922و دیگران ) اگرچه در این جا رویکرد کلی مشابه است (عموما" تحلیل استقرایی بر فرآیندها در بستر اجتماعی اشان متمرکز است ) اما با سطح متفاوتی از تحلیل صورت می گیرد.
مطالعات موردی یک شیوه یا روش نیست بلکه نوعی استراتژی پژوهشی است همان طور که ین (1981) معتقد است چون بستر یا زمینه، بخشی از طرح پژوهشی است همیشه متغیرهای متعددی وجود خواهند داشت که باید مشاهده شوند بر این اساس به کارگیری طرح ها و معیارهای آزمایشی مناسب نیستند .
اسلاید 6 :
مطالعات موردی چیست ؟
- مطالعات موردی ممکن است (در برخی موارد) با یک نظریه مقدماتی یا نوعی چارچوب اولیه آغاز شوند ولی در انتهای پژوهش که داده ها غنی می شوند به تدوین چارچوب های نظری نیاز دارند، و این امر نه تنها نوعی احساس منحصر به فرد بودن به مطالعه موردی می دهد بلکه آنچه را که در پی آنیم را نیز فراهم میکند در برخی موقعیت ها نظریه داده بنیاد گلیزر و استراوس (1976) ممکن است به نظریه جدیدی منجر شود در حالی که در دیگر وضعیت ها پژوهشگران ممکن است برای پژوهش و بررسی دارای نوعی پیش فرض های روشن و مشخص باشند .
اسلاید 7 :
- مطالعه موردی بدون یک چارچوب نظری ممکن است جزئیات قابل توجه و جذابی در مورد زندگی در یک سازمان خاص فرآهم کند ولی جزئیاتی که معنای چندانی ندارند.
- در حقیقت مطالعه موردی بدون اتکا به یک نظریه به نوعی داستان تبدیل می شود، ممکن است حاصل آن ارائه توصیه های متعدد و شرحی مفصل از فعالیت ها تعارضات و تصمیم ها باشد ولی این محصولات اگر ایده هایی در مورد فرآیندهای سازمانی یا اجتماعی ارائه ندهند برای آنان که خارج از گود اند اهمیت چندانی ندارد.
** البته در هر مطالعه موردی به واسطه ویژگیهای سازمانی و شخصیتها و نقش افراد ویژگی های منحصر به فردی وجود دارد.
این ویژگیها ( ویژگیهای منحصر بفرد ) به مطالعه موردی نوعی غنا و کیفیت می دهد که ذهن و قوه تخیل خواننده را به طریقی مشغول می کند که غالبا مفاهیم عملیاتی شده در یک پرسشنامه از عهده آن بر نمی آید.
مطالعات موردی چیست ؟
اسلاید 8 :
نکته مهم این است که بدون یک چارچوب نظری پژوهشگر در خطر ارائه تجویزی بدون معنا قرار خواهد گرفت .
- یکی دیگر از ویژگیهای مطالعات موردی رویکرد آنها نسبت به نظریه سازی است که عموما حالتی استقرایی دارد (اما نه منحصرا) تدوین نظریه می تواند از طریق کنار هم چیدن قرائن و شواهد مفصل به طور نظامند برای ایجاد (یا شاید تکرار) نظریه های عمومی تر صورت گیرد .
اسلاید 9 :
شیوه کار آگاهی ین : مدعی است که کارآگاه باید مدارک یا شواهد را (که برخی های مربوطه موضوع هستند و برخی ها خیر) دقیقا بررسی کند تا تصویری از انگیزه و شیوه متهم بسازد.
شیوه کار آگاهی مطالعه موردی : درپژوهش موردی چنین کار کارآگاهی نه تنها برای درک ویژگی های منحصر به فرد و خاص مورد ها بلکه برای استنتاج نوعی تحلیل که کاربرد وسیعی دارد صورت میگیرد .
شیو های کارآگاهی ( ین و مطاله موردی )
استفاده از مطالعات موردی در چه مواردی است ؟ مطالعات رفتار سازمانی خصوصا در درک تغییر و نوآوری سازمانی که متاثر یا برآیند هم تغییرات درونی و هم محیط خارجی است به طور گسترده ایی استفاده شده است .
تحلیل مطالعات موردی چیست ؟ آماده سازی بررسی روند تغییر در گذر زمان را که واکنشی است نسبت به
نیروهای تاریخی
فشارهای زمینه ایی
پویایی های گروه های ذینفع گوناگون، در حمایت یا مخالفت از تغییر
مطالعات موردی چیست ؟
اسلاید 10 :
مطالعه موردی استراتژی مهمی در روابط صنعتی و جامعه شناسی صنعتی است ( برای مثال بیت استون و همکاران و.) زیرا موجب شده است که پیچیدگی فرآیندهای تعارض و همکاری به خصوص در خرده فرهنگ های سازمانی به طریقی توصیف و تحلیل شود .
مطالعه موردی به عنوان یک استراتژی در روان شناسی (اجتماعی) کمتر گسترش یافته ولی در درک فرآیندهای رسمی و غیر رسمی حائز اهمیت بوده است .
مطالعات موردی برای بررسی سازمانهای رسمی یا غیر رسمی استفاده شده است . (برای مثال هارتلی و همکاران 1983).
اسلاید 11 :
دلایل استفاده کمتر از مطالعات موردی
مطالعات موردی چیست ؟
به نیروی کاری پژوهشی زیادی نیاز دارد
دشواری مطابقت با چارچوب استاندارد معمول پژوهشی
مطالعات موردی (جامعه شناسی و روانشناسی) به صورت کتاب بوده تا در قالب مقاله
متداول بود آموزش مواد درسی بر اساس رویکرد مطالعه موردی
اسلاید 12 :
اگرچه بنا به نوع پرسش ها، شیوه ها و فنون مشخص می شوند ولی عموما بیشتر این فنون (شیوه) کیفی هستند.
فنون یا شیوه های مورد استفاده در استراتژی پژوهشی ( مطالعه موردی ) :
کمی، کیفی، یا (کمی،کیفی)
اسلاید 13 :
مشاهده مشارکتی است که در پژوهش یکی از دانشمندان به نام بوراوی (1979) به کاربرد برده شد . در این پژوهش پژوهشگر به منظور پاسخ به پرسش هایی در مورد نحوه ایجاد توافق بر سر شیوه های کاری بین کارگران و سرپرستان به بررسی یکی از مشاغل در خط تولید پرداخت
مشاهده در نقش پژوهشگر نه مشارکت کننده فعال نیز از جمله فنون یا شیوه های دیگری است که به طور وسیعی مورد استفاده قرار داده می شود . این فن مبنای پژوهش هارتلی (1989) در مورد اعتصاب کنندگان در یک اعتصاب ملی بود.
مصاحبه با مطلعین در سازمان است که مصاحبه های نیمه ساختارمند تا نسبتا منظم را در بر می گیرد کار پژوهشی ادواردز و شولیون (1982) در مورد اشکال متفاوت تعارض صنعتی در 7 سازمان بر اساس این رویکرد انجام شد.
پرسشنامه
گاهی اوقات ترکیبی از این فنون و شیوه ها استفاده می شود برای مثال مطالعه عدم امنیت شغلی توسط هارتلی و همکاران وی (1991) از ترکیبی از فنون یا شیوه ها استفاده کرد.
گاهی هم استفاده از ماخوذات اطلاعاتی دیگری که درون سازمان وجود دارد، که گه گاهی در قالب فرصت هایی که پیش می آید و گاهی هم با اتکا به شیوه های از قبل تعیین شده به این کار مبادرت میکنند برای مثال تحلیل اسناد شرکت، حضور در جلسات، گفتگو با افراد یا در راهروها ،یا در اتومبیل های مستقر در سازمان از این جمله هستند .
فنون یا شیوه های مورد استفاده
اسلاید 14 :
در مطالعه موردی مصاحبه های بیشتر برای بررسی عمیق شرایط خاص سازمان و رابطه بین رفتار سازمانی و بستر خاص آن استفاده می شود .
در حالی که در مصاحبه های پیمایشی تاکید بر مقایسه های پدیده هایی از قبل تعیین شده بین سازمانهاست (یا گروهای درون سازمانی ) است.
بنابراین، فنون و شیوه های مطالعه موردی احتمالا
** ارزش نظریه ،کلید و محور اصلی است
تفاوت بین مصاحبه های مطالعه موردی با مصاحبه های پیمایشی
بهتر قادر به بررسی نظریه اصلی (مادر) و نظریه ظهور یافته هستند
بهتر قادر به تطبیق پذیری اند
اسلاید 15 :
سئوال هایی که می توان با استفاده از مطالعات موردی بررسی کرد ؟
نقطه قوت مطالعات موردی : در توانایی مطالعات موردی برای بررسی فرآیند های اجتماعی آن طور که در سازمانها رخ می دهند نهفته است.
پزوهشگر با استفاده از فنون و شیوه های متعدد و غالبا کیفی از جمله مشاهده میتواند نکات بیشتری نسبت به استراتژی پیمایش در مورد فرآیند بیاموزد.
- از مطالعه موردی میتوان از کنش ها و معانی مختلفی که درون سازمان اتفاق می افتد یا شکل می گیرند ، تحلیل های ذیل را بدست آورد.
تحلیل های فرآیندی– تحلیل های زمینه ای و عموما تحلیل های دوره ای ( طولی )
حال در خصوص فرآیند باید متذکر شویم چون ماهیت گردآوری اطلاعات نامحدود می باشد بهمن دلیل بررسی عمیق فرآیندها میسر میشود. که این شیوه با استراتژی پیمایش در تقابل است زیرا در آن استراتژی میتوان به روابط بین متغیر ها پی برد ولی درک فرآیند هایی که فرای این روابط و یا همبستگی ها وجود دارد میسر نیست. بعنوام مثال اعتصاب در کارخانه فولاد را میتوان نام برد که پژوهشگر ( هارتلی ) تواانست به روابط درون مجموعه رهبری اعتصاب پی ببیرد. حتی مصاحبه هم نتوانست به رفع این مشکل کمک نماید زیرا رفتارهای واقعی و ظاهری در شرایط مختلف متفائتند و ماهیت سیاسی درون کمیته اعتصاب را نشان نمیدهند. اما پژوهشگر با مطالعه موردی قادر به دیدن نحوه تصمیم گیری و تغییر ان در گذر زمان شد.
اسلاید 16 :
سئوال هایی که می توان با استفاده از مطالعات موردی بررسی کرد ؟
- از مطالعه موردی زمانی که درک فرآیند های اجتماعی در بستر سازمانی و محیطی اشان اهمیت دارد استفاده مفید میتوان کرد. رفتار ممکن است فقط در بستر نیروهای وسیع عمل کننده درون سازمان بطور کامل قابل درک باشد. A خواه این نیروها تاریخی باشتد B خواه متعلق به زمان حال باشند
بمانند بررسی عدم امنیت شغلی در بستر اوفول سازمانی ( واکاوی ) که در این حال استراتژی پیمایش میسر نیست .
- از مطالعه موردی میتوان در موارد ذیل استفاده کرد.
بررسی فرآیند ها و رفتارهای جدید
فرآیندها و رفتارهایی که کمتر قابل درکند.
در حالات فوق الذکر مطالعات موردی وظیفه مهمی دارند که عباتست از : ایجاد فرضیه ها و نظریه سازی
اسلاید 17 :
سئوال هایی که می توان با استفاده از مطالعات موردی بررسی کرد ؟
احتمال ایجاد نظریه جدید به وسیله مطالعه موردی زیاد است ، بعلاوه نظریه ظهور یافته حاصله از مطالعات موردی با سازه هایی که قابل اندازگیری هستند و فرضیه های که قابل تایید هستند، قابل آزمون می باشند . چون در اینجا نظریه پردازی تا حد زیادی استقرایی است ( از جزء به کل )
- مطالعه موردی میتواند در درک ویژگی های خواص واقعی و نوظهور زندگی در سازمان مفید باشد.
- مطالعه موردی در درک رفتار سازمانی که غیر رسمی، نامعمول، محرمانه یا حتی غیر قانونی است استراتژی مفیدی است.
- مطالعه موردی مفصل ممکن است در پژوهش های تطبیقی کشوری، جایی که درک بلاواسطه ای از معانی مفاهیم برای افراد ، معانی رفتارهای خاص و نحوه پیوند رفتار از اهمیت اساسی برخوردار است مفید باشد.
اسلاید 18 :
مطالعات موردی : طرح پژوهش ( موریس – وود 1991 )
یک مطالعه موردی که نتیجه هفته ها یا سالها کار یک پزوهشگر در یک سازمان است، میتواند اطلاعات ارزشمندی در مورد سئوال پژوهش ارائه دهد.
نکته : اگر کمبود ماخد و نبود فرصت امکان انجام یک مطالعه وسیع را نمی دهد مطالعه موردی ممکن است تنها راه کار پژوهش باشد.
نکته : در یک مطالعه موردی خاص، تفکیک موارد منحصر بفرد سازمان از دیگر موارد مشترک و عام دیگر سازمان میتواند دشوار باشد. ( مدیریت بیش ا ز12 مورد مطالعه ممکن نیست یا شیوه مطالعات موردی را تضعیف میکند.
نکته : در جاهایی که انجام تنها یک مطالعه موردی میسر است بهتر است درون ان مورد به مجموعه ای از مقابله ها و مقایسه ها بپردازیم. ( آیا کارمندان در ادارات مختلف وضعیتشان را نسبت به همتایان خود در ادارات دیگر متفاوت میبینند و اگر جواب مثبت است چرا ؟
اسلاید 19 :
مطالعات موردی : طرح پژوهش ( موریس – وود 1991 )
هم از مطالعات موردی
هم از سایر استراتژی های پژوهشی (مدل A : بعنوان مثال نتایج یک پیمایش در نحوه مدیریت منابع انسانی به ما نشان داد بعضی از شرکتها نوعی خط مشی رسمی برای مدیریت منابع انسانی دارند و یا شرکتها این استراتژی را به کارمندان ابلاغ کرده اند. ) (مدل B : مطالعات موردی توسط موریس و وود نشان داد بسیاری از مدیران بدون توجه به خط مشی دست به اقدام می زدند و در برخی از شرکتها از وجود آن مطلع نبودند) حالا میتوان نتیجه گرفت شرکت با ترکیب مطالعات موردی و پیمایش میتواند قادر به تدوین دستورات رسمی در زمینه منابع انسانی شود و شاخص های مدیریت در امور منابع انسانی را نیز تدوین نماید.
در نتیجه استراتژی مطالعه موردی با پیمایشی قادر به استفاده از یک نمونه بزرگتر خواهند شد که موثر نیز خواهد بود .
یک طرح پژوهشی مفید میتواند از چه استراتژی هایی استفاده کند ؟
اسلاید 20 :
انجام پژوهش موردی ( هارتلی– آیزنهارت – روز – وین )
انتخاب مورد برای مطالعه
دسترسی به موضوع پژوهش
انتخاب یک چهارچوب نظری اولیه
گردآوری نظامند داده ها
مدیریت گردآوری داده ها
تحلیل دادها
پایان مطالعه موردی
تعمیم پذیری و مطالعات موردی
نتیجه گیری
