بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تاریخچه
بهره برداری از آبهای زیرزمینی برای رفع نیازهای روزمره به گذشته های دور برمی گردد.
بهره برداری از آبهای زیرزمینی بخصوص در مناطق خشک آسیا سابقه طولانی دارد.
اولین راه بهره برداری به احتمال زیاد چاه بوده است. قدیمی ترین چاه آبی که تاکنون به جای مانده در دره رود سند است که به 6000 سال پیش مربوط می باشد.
مصریان در 3000 سال قبل از میلاد مسیح در حفر چاه در زمین های سنگی مهارت داشته اند.
چینیان قدیم با روش حفاری آهسته که به آن حفاری ضربه ای می گویند چاه هایی با عمق 1500 متر حفر کرده اند.
بزرگترین ابتکار در استفاده از آبهای زیرزمینی در گذشته ساختن قنات یا کاریز بوده است که ایرانیان مبتکر ساختن قنات هستند.
ساختن قنات در ایران از حدود 3000سال پیش شروع شده و سپس به دیگر نقاط گسترش پیدا کرده است.
اسلاید 2 :
ویژگی های آب زیرزمینی در مقایسه با آبهای سطحی
امکان آلودگی کمتری دارد.
عاری از میکروارگانیسم های بیماری زا می باشند.
میزان تبخبر از آبهای زیرزمینی بسیار ناچیز است.
امکان استفاده از آبهای زیرزمینی معمولاً در اغلب مناطق وجود دارد.
عموماً دارای ترکیب شیمایی ثابتی هستند.
نیازی به تصفیه فیزیکی برای مصارف مختلف نمی باشند.
غالباً بی رنگ و فاقد مواد تیره کننده می باشند.
دمای آبهای زیرزمینی در طول سال تغییرات زیادی ندارند.
آبهای زیرزمینی کمت تحت تأثیر خشکسالی های کوتاه مدت قرار می گیرند.
اسلاید 3 :
منشاء آبهای زیرزمینی
1) آبهای جوی – نزولات جوی (Meteoric Water)
نفوذ مستقیم آب از طریق نزولات جوی و بارش ها
نفوذ از طریق ذوب برف و یخ در فصول گرم سال
نفوذ از بستر و کناره های رودخانه ها و انهار طبیعی
نفوذ آب به لایه های زیرزمین از طریق آبهای ساکن مانند دریاها و اقیانوس ها
2) آبهای اولیه
2-1) آبهای محبوس یا فسیلی: (Metamorphic Water)
آبهای محبوس شده در فضاهای خالی لایه های زیرزمین در هنگام رسوبگذاری
آبهای محبوس (فسیلی) در اعماق زمین وجود دارند واستخراج آنها دارای صرفه اقتصادی نمی باشد.
دارای کیفیت نامناسب بوده و معمولاً شور هستند.
معمولاً همراه با مخازن نفت یافت می شوند.
اسلاید 4 :
2-2) آبهای آتشفشانی (Volcanic Water)
این آبها به همراه مواد آتشفشانی خارج شده و در جایی تجمع می یابند.
حاوی مواد زیادی املاح و مواد معدنی می باشند.
بخشی از آبهای معدنی و چشمه های اطراف کوه های آتشفشانی مانند دماوند و سبلان از این نوع آبها محسوب می شوند.
2-3) آبهای ماگمایی: (Magmatic Water)
این آبها در اثر سرد شدن مواد مذاب و گداخته زمین بوجود می آیند.
حاوی مواد زیادی املاح و مواد معدنی می باشند و دارای کیفیت خوبی نمی باشند.
بخشی از آبهای معدنی وچشمه های اطراف کوه های آتشفشانی مانند دماوند و سبلان از این نوع آبها محسوب می شوند.
2- 4) آبهای سماوی: (Cosmic Water)
این آبها همراه با سنگ های آسمانی به زمین منتقل شده اند.
اسلاید 5 :
آب در زمین
و لایه های آبدار
اسلاید 6 :
تخلخل
اسلاید 7 :
انواع تخلخل
تخلخل مفيد (موثر) (Effective Porosity)
نسبت حجم فضاهاي خالي مرتبط به هم به حجم کل نمونه متخلخل اطلاق مي شود.
نسبت حجم آب قابل استخراج از محيط متخلخل اشباع شده در اثر نيروي ثقل به حجم کل نمونه متخلخل (آبدهي ويژه–Specific Yield ) یا تخلخل مفيد گويند.
اسلاید 9 :
مقادیر تخلخل کل و تخلخل مفید در برخی از مواد رسوبی
اسلاید 10 :
انواع تخلخل
تخلخل غیرموثر (Non-effective Porosity)
حجم فضاهاي خالي در محیط خاک یا سنگ که بدون ارتباط با هم باشند.
اسلاید 11 :
انواع تخلخل از نظر منشاء
تخلخل اولیه (primary Porosity)
به آن دسته از فضاهای خالی که در هنگام رسوبگذاری بوجود می اید.
تخلخل ثانویه (Secondary porosity)
تخلخل ثانویه به آن دسته از فضاهای خالی گفته می شود که پس از رسوبگذاری و در اثر فرآیندهای دیگر زمین شناسی بوجود می آید.
اسلاید 12 :
عوامل موثر در تخلخل
1) شکل دانه هاي جامد
دانه هاي کروي شکل نسبت به دانه هاي داراي گوشه و زاويه محيط متخلخل تري ايجاد مي کنند.
2 ) يکنواختي اندازه دانه ها
دانه ها با اندازه يکسان و هم اندازه داراي تخلخل بيشتري نسبت به دانه هايي با اندازه هاي مخلف مي باشند.
3) نحوه قرار گيري دانه ها ( چينش يا چيدمان دانه ها)
دانه ها با چينش قائم تخلخل بيشتري نسبت به چينش مايل دارند.
4) به پيوستگي دانه ها ( سيمانته شدن)
هر چقدر به پيوستگي دانه بيشتر باشد ميزان تخلخل کاهش مي يابد.
اسلاید 13 :
عوامل مؤثر بر تخلخل در رسوبات سخت نشده
اسلاید 14 :
نقش چيدمان دانه ها در ميزان تخلخل
اسلاید 15 :
عوامل مؤثر بر تخلخل در سنگ ها
شکستگی ها
هوا زدگی
انحلال
اسلاید 16 :
نسبت پوکی
عبارت است از نسبت بين حجم فضاهای خالی به حجم قسمت جامد.
e نسبت پوکی
Vv : حجم فضای خالی
VS : حجم قسمت جامد
نسبت بین تخلخل و نسبت پوکی
اسلاید 17 :
پخش آب در زمین
منطقه تهويه يا غير اشباع :بخشی از زمين است که از سطح فوقانی تا منطقه اشباع ادامه دارد .
منطقه اشباع :در زير منطقه تهويه قرار دارد ودر آن تمام منافذ به وسيله آب اشغال شده است .
اسلاید 20 :
مقدار رطوبت خاک
