بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ثقل وحی در روایات
اسلاید 3 :
نمونه روایات
در مناقب ابن شهر آشوب آمده که هر گاه وحی بر ایشان نازل می گشت آن حضرت دچار سختی شده، رنگ چهره اش تغییرمی کرد و سر خود را به زیر می انداخت و اصحاب نیز سرهایشان را به زیر می انداختند.
حارث ابن هشام از پیامبر (صلّی الله علیه وآله وسلّم) پرسید: وحی چگونه بر شما نازل می شود؟ حضرت فرمود: گاه صدایی همانند صداي جرس به گوش من می رسد و این سخت ترین حالت وحی بر من است، سپس این صداها قطع شده و آن چه را جبرئیل می گوید فرا می گیرم و گاه جبرئیل به صورت مردي براي من مجسم میشود و سپس با من سخن می گوید و من گفته هاي او را حفظ می کنم. (مجلسی، 18)
اسلاید 4 :
بررسی روایات
حسینی جلالی این روایات را به طور کلی مورد نقد قرارداده و می نویسد: روایات تقریباً اتفاق دارند که وحی، تأثیرات جسمانی بر رسول اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) داشت و بر اثر آن، حضرت عرق می ریخت و حتی دچار سبته (بیهوشی) می شد، چنان که مشاهدات صحابه درمورد حالت ایشان در حین نزول وحی، تصریح به این مطالب دارند.
شاید گفته هاي اغلب صحابه شرحی از تصورات خود آنها بوده از این جهت که هیچ کس غیر از خود آن حضرت به شناخت وحی نائل نمی گردد و کسی که تجربۀ این حالت را نداشته، آن را مطابق با تصور و نگاه خود گزارش می نماید.
امکان ندارد یک چنین اضطراب و تشویش و هراسی بر اثر دیدن یک حقیقت ثابت و استوار پدید آید. در حالی که خداوند یکی از نتایج وحی را این چنین بیان می کند:« کذلک لنثبت به فوادك»این گونه [ما آن را به تدریج نازل کردیم] تا قلبت را به وسیله آن استوار گردانیم). (الفرقان، 32)
اسلاید 5 :
بحث اغما
روایاتی که از امام صادق (ع) رسیده است، حاکی از این است که حالت شبیه به اغماء مربوط به زمانی بوده است که وحی به صورت مستقیم و بدون وساطت جبرئیل بر آن حضرت نازل می شد.
بنابراین، عروض غش یا بیهوشی اشکال عقلی ندارد، زیرا پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) خود را مستقیماً در محضر عظمت و جلال خداوند بزرگ میدید و این حالت براي هر کس و در هر مقامی عارض شود به جاست.
روایاتی وجود دارد حاکی از این که آسمانیان با شنیدن صداي وحی بیهوش می شدند که نمونه هاي از آن در فصل گذشته در بیان عظمت کلام خداوند آمد. حال با توجه به این که اهل آسمان و ملائکه تحمل صداي مهیب وحی را نداشته اند، بیهوشی پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در هنگام نزول وحی نیز عجیب نیست.
اسلاید 6 :
اشکال خاورشناسان و پاسخ آن
در تفسیر قمی در ذیل جمله « و قالوا معلم مجنون » (دخان، 14 ) آمده که مشرکان این سخن را وقتی گفتند که دیدند هنگام نزول وحی به رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) حالت غشوه و بیهوشی دست میدهد، لذا گفتند او مجنون است.
اما نه تنها مشرکان بلکه برخی از خاورشناسان مغرض نیز از تغییر حال پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به هنگام وحی نتیجه گرفته اند که وحی چیزي جز حملۀ غش و صرع عضلانی یا نوعی بیماري روانی نیست.
اسلاید 7 :
در پاسخ باید گفت:
1- حالت صرع از نظر پزشکی داراي یک سري خصوصیاتی است مثلا کسی که دچار این حالت می شود دست و پایش به شدت تکان می خورد و پس از بهبودي نیز از آن چه انجام داده اظهار بی اطلاعی می کند، در حالی که پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به هنگام وحی اگر چه حالشان تغییر پیدا میکرد ولی دچار چنین حالاتی نمی شدند و اصلا حالت فراموشی نیز نداشتند، چرا که پس از اتمام وحی تمام آن چه را که فرشته وحی بر ایشان خوانده بود قرائت می نمودند.
2-ایشان برخلاف بیماران روانی که مقاومت و تحمل ندارند و رفتار نامعقول از خود نشان می دهند، همواره از روحیه اي مقاوم برخوردار بوده و هیچ گاه رفتاري که نشانۀ بیماري یا حتی عوارضی شبیه بیماري روانی باشد در ایشان دیده نشد.
3- اساسا اًمکانپذیر نیست شخصی که دچار بیماري روانی است بتواند از عهدة هدایت افراد دیگر برآمده و آنها را در شاهراه کمال رهبري کند.
4- از این گذشته اگر حالت وحی همان حالت صرع بوده است، چرا این حالت فقط به هنگام نزول آیات الهی براي پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) پیش می آمده است نه در مواقع دیگر؟
اسلاید 8 :
خلاصه مقاله
با بررسی آیاتی از قرآن کریم و روایات رسیده از پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و صحابۀ ایشان دریافتیم که نزول قرآن کریم بر قلب مبارك آن حضرت سنگین و داراي عوارضی براي ایشان بوده که البته لازمۀ دریافت وحی میباشد.
اما نکاتی در این باره شایان توجه است:
1)بر اساس برخی روایات رسیده از اهل بیت (ع) پی میبریم که عوارضی همچون اغماء، زمانی براي آن حضرت رخ می داد که وحی به صورت مستقیم و بدون وساطت جبرئیل نازل می شد.
2) اگر چه ثقل وحی امري غیرقابل انکار است، اما در روایات صحابه مبالغه ها و تعابیري وجود دارد که در شأن پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نیست و آنها بر اساس درك مادي خود از این حالات و عوارض تعبیر به غش، صرع و غیره نموده اند.چرا که تنها شخص دریافت کننده وحی میتواند حقیقت این امر عظیم را درك نماید.
اسلاید 9 :
3) شاید سنگینی نزول وحی بر قلب مبارك پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم)، در وهلۀ اول این گمان را ایجاد نماید که آن حضرت آمادگی و استعداد دریافت وحی را نداشته اند، اما با توجه به برخی آیات قرآن کریم که حاکی از عظمت کلام پروردگار است از جمله این آیه که می فرماید :
« لو أنزلنا هذا القرآن علی جبل لرأیته خاشعا متصدعا من خشیه الله» (الحشر، 21 )
به عظمت و ظرفیت بالاي آن جناب پی میبریم که در مواجهه با چنین امر عظیمی مقاوم بوده و کلام وحی را به طور کامل حفظ و به مردم ابلاغ می فرمودند.
اسلاید 10 :
4) برخی از افراد معاند به ویژه خاورشناسان که همواره قصد مخدوش نمودن وحی را داشته اند، با استفاده از این روایات بر این گمان شده اند که وحی چیزي جز حالت غش و صرع نیست؛ اما حقیقت این است که این غش و صرعی که در گزارشهاي برخی از صحابه از آن یاد شده، حالتی است که به معناي واقعی در علم پزشکی شناخته شده نیست و عوارضی همچون فراموشی را در پی ندارد، بلکه این تعابیر میتواند براي تقریب به ذهن مخاطب صورت گرفته باشد و چنان که گفتیم قسمتی از آن هم به درك مادي برخی صحابه و مبالغه هاي آنان بازمیگردد.
