بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
استانداردهای نمونه برداری در بخش میکروب شناسی، انگل شناسی و بیوشیمی ادرار
اسلاید 2 :
نمونه گیری صحیح
نیاز به دانش و مهارت توام دارد.
اسلاید 3 :
مدیریت نمونه در آزمايشگاه های پزشكی
نتايج آزمايش ها تحت تاثير متغيرهای گوناگونی است :
مراحل قبل از آزمايش Pre-Examination
حین آزمايش Examination
پس از آزمايش Post-Examination
*شناسايی این متغیرها واستاندارد نمودن روش های آزمايشگاهی جهت تفسير و
استفاده بهينه از داده های آزمايشگاهی ضروری است.
اسلاید 4 :
متغییر های Pre-Examination
عوامل موثر بر نتایج آزمایش:
* رژیم غذایی، مصرف دارو، سن ، جنس ، حاملگی ، مصرف دخانیات و الکل ، جمع آوری و انتقال نمونه زمان ونحوه نمونه گیری
**نحوه نمونه گیری از جمله عواملی است که مستقیماً روی نتایج آزمایش اثر دارد.
اسلاید 5 :
مراحل قبل از آزمايش Pre-Examination
هر آزمایشگاه با توجه به دامنه فعالیت خود باید دستورالعمل نحوه
جمع آوری نمونه های کلینیکی را تهیه و در اختیار کارکنان پذیرش آزمایشگاه قرار دهد.
انتقال نمونه های بیولوژیک مانند خون، ادرار و سایر مایعات بدن از
محل نمونه گیری تا آزمایشگاه بخش مهمی از چرخه کاری در آزمایشگاه است.
در آزمایشگاه باید شرایط انتقال نمونه از نظر درجه حرارت ،ظرف مورد استفاده ،حداکثر زمان مجاز جهت انتقال نمونه ، نحوه انتقال نمونه با درخواست اورژانس و ملاحظات ایمنی تعریف،مکتوب و کارکنان مرتبط از آن اطلاع داشته باشند.
اسلاید 6 :
نکته بسیار مهم:
درحین نمونه گیری رعایت ایمنی فردی الزامیست و باید در تمامی مراحل نمونه گیری از وسایل حفاظت فردی(عینک، دستکش،ماسک و.) استفاده گردد.
اسلاید 7 :
جمع آوری صحیح نمونه
دقت درانتخاب محل نمونه گیری و جمع آوری نمونه های مناسب که به آزمایشگاه فرستاده میشود.
نمونه برداری صحیح از محل مناسب
عدم استفاده از آنتی بیوتیک حداقل ازسه روز قبل (مگر به درخواست پزشک)
انتقال سریع به آزمایشگاه
شرح مختصر در مورد علائم کلینیکی
اسلاید 8 :
جمع آوری صحیح نمونه ها
مواردی مانند بزاق، خلط، مدفوع ،ادرار ،ترشحات ،پوسته زخم وچرک باید در ظروف استریل یا لوله های شیشه ای در پیچ دار به آزمایشگاه ارسال شود.
برای نمونه گیری از سطوح خشک باید سوآپ را قبل از نمونه برداری با سرم فیزیولوژی یا محیط کشت مایع مرطوب کرد.
در برخی موارد از ماده شستشو شده نمونه برداری میشود بعنوان مثال در جستجوی ویروس معمولاً از شستشوی گلو استفاده میشود و بیمار سرم فیزیولوژی را غرغره میکند .
برای گرفتن نمونه مایع مغزی-نخاعی ، ترشحات داخل حفرات و آبسه ها نمونه باید توسط سرنگ و فرد متخصص گرفته شود.
اسلاید 9 :
میکروبشناسی
اسلاید 10 :
انواع مختلف جمع آوری ادرار
1- ادراراتفاقی جهت بررسی شیمیایی کیفی و نیمه کمی
2-اولین ادرار صبحگاهی (8 ساعته) جهت بررسی اجزای سلولی،سیلندر و کست وعفونت ادراری
3-دومین ادرار صبحگاهی(7-10صبح)جهت بررسی های کمی وسیتولوژی
4-ادرار 24 ساعته برای بررسی های کمی
5-ادرار تمیز (ادرار میانی،کاتتر و سوپراپوبیک)
اسلاید 11 :
جمع آوری کشت ادرار
*اولین ادرار صبحگاهی (8 ساعته) جهت بررسی عفونت ادراری
ادرار تمیز: جهت بررسی های باکتری شناسی گرفته میشود و بخش اول ادرار دور و بخش میانی با شرایط استریل جمع آوری میگردد.
برای نوزادان و اطفال باید از کیسه های مخصوص استفاده کرد.
ادرار تهیه شده توسط کاتتر و سوپراپوبیک هم از روش های ادرار استریل در مواقع خاص و به درخواست پزشک است.
اسلاید 12 :
نمونه گیری کشت ادرار
برای گرفتن نمونه از خانم ها بهترین روش این است که دستگاه تناسلی با گاز استریل آغشته به صابون شسته و آبکشی ودر نهایت موضع خشک شود و بعد نمونه میانی گرفته شود.
در مورد آقایان تمیز کردن موضع ضروری نیست ولی بهتر است انجام شود.
در مورد بیماران با کاتتر ادراری ،نمونه بایستی از محل رابط لاستیکی سوند و کیسه انجام گیرد.
به هیچ وجه نباید از کیسه ادرار نمونه گیری انجام شود.
اسلاید 13 :
نمونه گیری کشت ادرار
نیازی به محدودیت غذایی قبل از آزمایش نیست.
نمونه بخش میانی ادرار اول صبح که حداقل 8 ساعت درمثانه مانده و تغلیظ شده باشد و به شکل تمیز گرفته شده باشد بهترین ومناسب ترین نمونه است.
پیش از نمونه گیری از نوشیدن بیش از حد مایعات باید جلوگیری شود.
پیش از شروع آنتی بیوتیک نمونه گرفته شود.
از سه روز قبل از آنتی بیوتیک استفاده نشود.
حداقل نمونه 10میلی لیتر و در ظرف دهان گشاد استریل جمع آوری شود.
نمونه حتما باید مید استریم باشد.
*در مورد کودکان زیر دو سال از کیسه Urine Bag باید استفاده شود و نباید بیش از 45 دقیقه به مجرای ادرار متصل باشد.
اسلاید 14 :
نمونه گیری کشت ادرار
در روش سوپراپوبیک پزشک با سر سوزن 22 برای خردسالان و بزرگسالان نمونه را گرفته و باید کمتر از یکساعت به آزمایشگاه منتقل شود.
هنگام ارسال نمونه حتما روش نمونه گیری باید روی نمونه قید گردد:
1-ادرار معمولی
2-ادرار از کاتتر
3-ادرار سوپراپوبیک
اسلاید 15 :
کشت خون
استریل موضع نمونه گیری با الکل اتیلیک70% و سپس بتادین 10-1% و مجدداً الکل اتیلیک70% بصورت دورانی از داخل به خارج و سپس برای یک تا دو دقیقه خشک شدن موضع
بهترین زمان نمونه گیری بلافاصله قبل تب یا بعد از شروع تب و لرز است.
نسبت نمونه خون به محیط کشت خیلی مهم است و باید یک به پنج باشد برای50 سی سی محیط کشت، 10-5 سی سی خون و در بچه ها برای 25 سی سی محیط کشت 5-3 سی سی خون نیاز هست.
خون عرض یک دقیقه باید به محیط کشت تلقیح شود.
کلر هگزیدین گلوکونات جهت نوزادان و بزرگسالان دارای حساسیت به جای بتادین استفاده میشود.
اسلاید 16 :
جمع آوری نمونه دستگاه تنفسی
برای بررسی ارگانیسم های عامل عفونت دستگاه تنفسی به کار میرود.
بهترین زمان جمع آوری نمونه در طول سه روز اول ایجاد علایم بیماری است.
بسته به محل عفونت ،نمونه ها از قسمت فوقانی و تحتانی دستگاه تنفسی جمع آوری میشوند.
دستگاه تنفسی فوقانی: نمونه برداری از گلو و لوزه ها-بینی
دستگاه تنفسی تحتانی:نمونه خلط
اسلاید 17 :
کشت گلو
نمونه گیری با سوآپ استریل از قسمت های التهابی لوزه ها و یا قسمت های پشتی گلو انجام میشود.
سوآپ نباید با سطح داخلی حفره دهانی تماس پیدا کند.
زمانی که نمونه ای از گلو به آزمایشگاه فرستاده میشود،چنانچه پزشک ارگانیزم خاصی را مشخص نکرده باشند،آزمایشگاه معمولاً وجود یا فقدان استرپتوکک پایوژنز را باید گزارش کند .
استرپتوکک پایوژنز،استافیلوکک آرئوس،کورینه باکتریوم دیفتری، هموفیلوس انفلوانزای تیپ B در گلو وحلق مهم هستند.
اسلاید 18 :
کشت بینی
با سواپ پنبه ای گرفته میشود.
اگر مخاط بینی خشک باشد باید سواپ را با نرمال سالین خیس نمود و بعد نمونه گیری انجام شود.
سواپ را در بالاترین حد خود دربینی فرو برده(6-5 سانت) و با حرکت چرخشی اقدام به نمونه گیری کرد.
از هر سوراخ بینی دو سواپ یکی برای لام و یکی برای محیط ترانسپورت وکشت گرفته میشود.
اسلاید 19 :
نمونه خلط
به دلیل اینکه تعداد باسیل سل دفع شده در زمان ها مختلف متفاوت است ،آزمایش یک نمونه خلط برای تشخیص کفایت نمیکند و باید سه نمونه تهیه شود.
اولین نمونه:در اولین مراجعه بیمار به واحد درمانی تهیه میشود وتحویل ظرف نمونه دوم.
دومین نمونه:خلط صبحگاهی است و در منزل تهیه میشود.
نمونه سوم:همزمان با مراجعه بیمار برای تحویل نمونه دوم از بیمار گرفته میشود.
بهترین نمونه، نمونه اول صبح است وبیمار باید ناشتا باشد.
بهتر است قبل از نمونه گیری دهان چند بار با آب معمولی شسته شود.
نمونه بعد از یک تنفس عمیق و با سرفه عمیق نمونه خلط گرفته میشود .(5-3 سی سی)
باید سعی شود که خلط با آب دهان مخلوط نشود.
نمونه خلط 24 ساعته برای کشت مناسب نیست.
بیمار از 72 ساعت قبل نباید آنتی بیوتیک مصرف کرده باشد.
اسلاید 20 :
بافت ملتحمه چشم و کناره های پلک
قبل نمونه برداری مصرف دارو وقطره چشمی مجاز نیست.
با سواپ به ندرت میتوان نمونه مناسبی از بافت ملتحمه چشم برداشت،مگر اینکه چرک قابل مشاهده باشد.
ترشحات قرنیه و ملتحمه باید از نظر چپ یا راست بودن برچسب گذاری شود.
دو سواپ یکی برای تهیه لام و یکی برای محیط انتقالی گرفته میشود.
فلور طبیعی شامل استافیلوکک ، باسیل های دیفتروئید،استرپتوکک ویریدنس و نایسریاهای غیر بیماریزا
گونوکک ،استاف آرئوس ،استرپتوکک پنومونیه،هموفیلوس انفلوانزا، هموفیلوس ایجیپتوس،کلامدیا تراکوماتیس و غیره بیماریزا ومهم هستند.
