پاورپوینت درس آشنایی با بانکهای اطلاعاتی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

درس آشنایی با بانکهای اطلاعاتی

اسلاید 2 :

مفهوم اطلاعات
وانور بوش: AS we may think
به او می گفتند ژول ورن کتابداران. وی روی ایده ممکس کار کرد.
نزدیک به شصت و پنج سال پیش، از اینکه روش محققان در بازیابی و انتقال اطلاعات به کندی صورت می گیرد و برای نسل جدید ناکافی و بیهوده است شکوایه می کرد. و چه زیبا ترسیم کرد که مولف آینده، با مداد و قلم و ماشین تحریر خداحافظی خواهد کرد و این بار خود رسانه ها را وادار خواهد کرد که اطلاعات او را ضبط و منتقل کنند.

اسلاید 3 :

وی در نهایت خلاقیت، ایده ممکس را مطرح کرد و بیان داشت که ممکس، وسیله ای است که کتابها، نوشته ها و همه مطالب ضبط شده در آن به صورت مکانیزه نگهداری می شود و به هنگام لزوم با سرعت زیاد و به نحو انعطاف پذیری مورد استفاده قرار می گیرد. آنها با صفحه و چند کلید.

اسلاید 4 :

هر داده ای که بتوان به آن معنایی منتسب کرد و در یک عرصه خاص از آن استفاده کرد اطلاعات است.
برندا دروین:
انسان با دو چیز مواجه است:
سوالات و ابهامات
داده ها

اسلاید 5 :

ذهن به کمک قوه منطق، داده ها را با سئوالات هماهنگ می کند. برداشت خود را به دست می آورد و بر مبنای اطلاعات به دست آمده تصمیم گیری و اقدام می کند و او مجددا اطلاعات را تولید میکند. این چرخه اطلاعاتی است.

در سال 1974 فردی به اسم لوکاس، مفهوم انفجار جهل را مطرح کرد یا ignorance explosion
هرچه زمان بیشتر می گذرد، داده ها بیشتر گسترش می یابد. ظرفیت ذهن ثابت است و دست به انتخاب اطلاعات آگاهی بخش می زند.

اسلاید 6 :

باید زیرساختهای اطلاعات را شناخت. یعنی مجموعه عناصری که بدون آن یک بنا را نمیتوان ساخت. نگاه ما باید فراتر از کتاب و مجله باشد. محوریت ما به جای محمل اطلاعاتی باید خود اطلاعات باشد.

اینکه برای کتابخانه رایانه بخریم خوب است اما اگر فیبر نوری نباشد، سرعت رایانه ها بالا نباشد، به اینترنت مجهز نباشد و ندانیم چطور از این ابزار استفاده کنیم زیر ساختی نداریم.

اسلاید 7 :

اطلاعات با بشر آمیخته شده و بخشی از زندگی اجتماعی محسوب می شود. چرا؟
چون در جایی که انسانها حضور دارند انتقال اطلاعات صورت گرفته است. اجتماعات بشری و شهرها زمینه ساز انتقال اطلاعات هستند.
از یک خانواده شروع، تا جوامع مختلف بشری به منظور تامین نیاز. مثلا نفت در برابر بنزین. حضور در یک نشست.
این مراودات سبب انتقال اطلاعات می شود.

اسلاید 8 :

گروهی از فیزیکدانان، اطلاعات را نوعی انرژی می دانند. گاهی به جای اطلاعات، اصطلاح انرژی را به کار می برند.
مقدار معینی از انرژی به مقدار معینی از کار مفید تبدیل می شود. برای این تبدیل، باید بین انرژی و کار، اختلاف دما وجود داشته باشد. یعنی آنتروپی
در عرصه اطلاعات، باید سطح فرستنده از گیرنده بالاتر باشد. کار مفید در حوزه اطلاعات، یعنی تصمیم گیری.

اسلاید 9 :

آنتروپی
آنتروپی از دو جنبه حائز اهمیت است:
هرچه آنتروپی بیشتر باشد برای رفع آن نیاز به اطلاعات بیشتری نیاز است. در موتورهای حرارتی برای سرد کردن منبع گرم کننده، اختلاف دما را کم میکنند تا کار مفید صورت گیرد.
در علم اطلاعات، منبع ارسال کننده را در سطح بالا نگه می دارند تا اختلاف سطحی وجود داشته باشد و امکان تصمیم گیری فراهم باشد.

اسلاید 10 :

آنتروپی بالا، یعنی حضور اطلاعات در سیستم بالاست. یعنی سطح دو منبع فرستنده و گیرنده اطلاعات به هم نزدیکتر است.
نبودن اطلاعات، سبب جریان نیافتن آن از منبعی به منبع دیگر می شود. یعنی هیچ کاری صورت نمی گیرد. این یعنی نگا آنتروپی

اسلاید 11 :

بنابراین باید در ساخت ذهنی منبع پایین تر، دگرگونی و تغییر ایجاد شود. تردید و بی نظمی را از بین ببرد و دانش را افزایش می دهد.

اسلاید 12 :

مفاهیم اولیه در پایگاههای اطلاعاتی
در زندگی روزمره از پایگاهها و بانکهای اطلاعاتی زیادی استفاده می کنیم مثل:
فهرست تلفنها، برنامه حرکت اتوبوس یا قطار، فهرست کتابخانه، زونکن بایگانی مدارک
فایل: به مجموعه ای از رکوردها که به وسیله موضوع خاصی مشخص می شوند. مثل فایلی از موجودی کتابخانه، فایل تولیدات یک شرکت، فایل زمان حرکت قطار، فایل دانشجویان کارشناسی کتابداری دانشگاه علامه طباطبایی

اسلاید 13 :

مجموعه کاراکترها: هر نوع اطلاعاتی که لازم است رایانه پردازش کند. این قطعات اطلاعاتی توسط هر قطعه از سخت افزار پردازش می شود. در ابتدای تولید رایانه ها، هر سیستمی دارای رمز بندی خاص خودش بود. اشکال کار در این زمینه، انتقال رمزها بود. روزگاری از کدهای اسکی استفاده می شد.
Amercian Standards Codes for Information Interchange
اما امروز پروتوکلهای z39.50
@$%(؟.)3ب

اسلاید 14 :

رکورد: به مجموعه ای از فیلدهای مختلف درباره یک موضوع رکورد گفته می شود.
هربرگه در برگه دان، هر آیتم بازیابی شده در پایگاه اطلاعاتی یا نرم افزار کتابخانه ای یک رکورد محسوب می شود.
فیلد: به فضایی که در آن مجموعه ای از کاراکترها وجود دارد. فیلد می تواند ثابت باشد یا متغیر.
در فیلد ثابت، میتوان تعریف کرد که دقیقا چند کاراکتر وارد شود. مثل اسامی افراد، یا عنوان کتاب، مشکل اینجاست که ممکن است نام یک فرد یا نام یک کتاب به طور کامل قابل ثبت نباشد.
در فیلد متغیر طول فیلد متفاوت است. شاید پایانی برای یک فیلد در نظر گرفته نشود. برای کتابدار یا کاربر نهایی بسیار ساده است. لیکن برای بازیابی اطلاعات کار را با دشواری مواجه می سازد.

اسلاید 15 :

رشد و توسعه بازيابي پيوسته
تعريف پايگاه اطلاعاتي
در فرهنگ اصطلاحات كامپيوتري (آريا، 1372) اصطلاح پايگاه اطلاعاتي اين گونه تعريف شده است: ‹مجموعه اي از اطلاعات كه به منظور تامين نيازهاي اطلاعاتي يك موسسه در كاربردهاي مختلف و حذف دوباره كاري و ايجاد هماهنگي و استقلال اطلاعات، به روش هاي ويژه اي سازمان مي يابد.›

اسلاید 16 :

به طور كلي، هر مجموعه ي نظام مند از اطلاعات را در هر قالبي كه باشد، حتي به صورت چاپي، مي توان پايگاه اطلاعاتي ناميد. (دايرة المعارف بين المللي اطلاع رساني و كتابداري، فدرو استارجز، 2004).
تعريف پايگاه اطلاعاتي

اسلاید 17 :

دايره المعارف ارتباطات و اطلاعات(شمنت 2002)نيز در يك تعريف ”پايگاه اطلاعاتي“را مجموعه اي سازمان يافته از داده هائي كه ايجاد و نگهداري و جستجو مي شوند دانسته و در تعريفي ديگر پايگاه اطلاعاتي را (نرم افزاري كه براي ايجاد ونگهداري داده ها به كار مي رود)دانسته است.
تعريف پايگاه اطلاعاتي

اسلاید 18 :

اطلاعاتي كه روي يك فايل كامپيوتري ذخيره شده است و از راه دور يا نزديك به وسيله ي پايانه ها و ارتباط هاي الكترونيكي قابل دسترسي است.پايگاه اطلاعاتي
مي تواند حتي به صورت چاپي باشد.

در مجموع می توان گفت که یک پایگاه اطلاعاتی، دارای اطلاعات است، سازمان دهی شده است، قابل بازیابی و جستجوست، قابل روزآمد شدن است، و چندکاربره است.
تعريف پايگاه اطلاعاتي

اسلاید 19 :

تقسيم بندي پايگاه هاي اطلاعاتي

بر اساس اين تقسيم بندي، مهمترين پايگاه هاي اطلاعاتي عبارتند از :
پايگاه هاي اطلاعاتي متني
پايگاه هاي اطلاعاتي عددي
پايگاه هاي اطلاعاتي تصويري
پايگاه هاي اطلاعاتي صوتي

اسلاید 20 :

رشد و توسعه بازيابي پيوسته
پايگاه هاي اطلاعاتي متني

پايگاه هاي متني به ارائه اطلاعات در قالب متن
مي پردازند و شامل انواع پايگاه هاي كتاب شناختي، راهنما، واژه نامه ها، دايرة المعارف ها، پايگاه هاي تمام متن، پروانه هاي ثبت اختراع و علايم تجاري، است. پايگاه واژه نامه پيوسته علوم كتابداري و اطلاع رساني (ODLIS) در روي وب نمونه اي از اين نوع است.