بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
سن گندم sunn pest
اسلاید 3 :
اين گونه مهم ترين آفت كشاورزی كشور ما به شمار می آيد.
به جز مناطق خوزستان، اراضی ساحلی خليج فارس، دريای عمان، دريای خزر و كويرهای مركزی فلات ايران، در ساير مناطق كشور وجود دارد.
سن گندم هم به صورت كمی (خسارت به برگ، خشك كردن جوانه مركزی، سفيد كردن وخشك كردن سنبله ها و يا قسمتی از آن ها توسط سن مادر) و هم به صورت كيفی (سن زدگی دانه ها توسط پوره ها و سن های نسل جديد) خسارت وارد می كند.
طبق يك برآورد نظری در 3 ميليون هكتار اراضی آلوده كشور، در صورت عدم مبارزه با سن گندم حدود 90 هزار تن خسارت كمی و 900 هزار تن خسارت كيفی ايجاد خواهد شد.
مناطق انتشار و ميزبان
اسلاید 5 :
سن گندم سرتاسر تابستان، پائيز و زمستان ( حدود 9 ماه از سال) را به شكل حشره كامل در پناهگاه های تابستانه و زمستانه در ارتفاعات، زير بوته های گون (Astragalus spp. )، درمنه (Artemisia spp. )، کلاه میر حسن (Acantholimon spp. )، چوبك (Acanthophillum spp.)، و درجنگل های بلوط غرب كشور در زير برگ های ريزش كرده بلوط و برخی ديگر از درختان و درختچه ها به سر می برد.
اين سن دياپوز داشته و در اوايل بهار به مزارع گندم و جو ريزش می كنند.
يك نسل در سال دارد.
زيست شناسی
اسلاید 6 :
در بهار با گرم شدن هوا سن های مادر زمستان گذران به مزارع حمله می كنند.
حشره ماده 200 – 150 تخم در دسته های كوچك می گذارد.
تخم ها پس از حدود دو هفته تفريخ می شوند.
پوره های سن يك تغذيه ندارند و از اواسط سن دو تغذيه شروع می شود.
زيست شناسی
اسلاید 7 :
دوره پورگی پوره های سن سه و چهار و پنج هر كدام حدود 15 – 10 روز است.
دوره مختلف پورگی با رشد گياه هماهنگی دارد و تغذيه اكثر سنين در هنگام برداشت كامل است و سن با ذخيره كافی به پناه گاه تابستانه می رود.
در پاييز با شروع سرما سن ها به طرف ارتفاعات بالا حركت می كنند.
در سن های بالغ زمستان گذران پروتئين های ضد يخ توليد می شود.
زيست شناسی
اسلاید 8 :
شكل شناسی
طول حشرات کامل 12.8 – 8 وعرض انها 8 – 5 میلیمتر.
شاخك 5 بندی.
پنجه پا 3 بندی.
اسكوتلوم تمام سطح شكم را پوشانده است.
رنگ پوره های سن اول در ابتدا سبز و بعد سياه رنگ.
پوره های سنين بعدی متمايل به قهوه ای.
اسلاید 10 :
خسارت سن گندم معمولی
خسارت سن مادری روی بوته
اين آفت اليگو فاژ بوده ولی گندم و جو را ترجيح می دهد.
خسارت سن مادر به صورت كمی ولی خسارت پوره ها وحشرات كامل نسل جديد كمی وكيفی می باشد.
بيشترين ريزش سن های مادر در زمان پنجه زنی گندم است.
از جوانه مركزی تغذيه كرده و باعث زردی و پژمرگی گندم می شود.
قادر است خرطوم خود را در هر نقطه ای از بوته گندم خارج از خاك فرو كند.
اسلاید 11 :
خسارت سن گندم معمولی
خسارت سن گندم روی سنبله
خسارت سن گندم روی دانه
تغذيه از روی خوشه باعث سفيد شدن خوشه از محل نيش تا انتهای ساقه می شود.
حمله به دانه توسط پوره های سن 5،4،3 وحشره كامل نسل جديد صورت می گيرد.
هر چه آفت به سنين آخر نزديك می شود بر ميزان خسارت به دانه افزوده می شود.
علائم ظاهری خسارت :
خشك وسفيد شدن خوشه های تازه از غلاف خارج شده.
كاهش ارزش نانوائی گندم.
اسلاید 13 :
مهم ترين عامل افزايش جمعيت و طغيان سن گندم در سال های اخير، تخريب مراتع (خصوصا در ديم زارهای كشور) و كشت گندم و جو در مراتع تخريب شده بوده است.
اين كار در افزايش وزن، افزايش ميزان تخم ريزی و تبديل سن های ساكن مراتع به سن های مهاجر، موثر بوده است.
جلوگيری از كشت گندم و جو در مراتع تخريب شده.
مديريت تلفيقی سن گندم
اسلاید 14 :
اختصاص دادن اراضی ديم كم بازده به كشت گياهان مناسب ديگر، در كاهش جمعيت اين آفت بسيار موثر است و لازم است به عنوان يك راهكار اساسی، برنامه ريزی های لازم در اين خصوص صورت گيرد.
سن گندم دشمنان طبيعی فراوانی دارد و در بين آنها زنبورهای پارازيتوئيد تخم و مگس های پارازيتوئيد سن گندم از نظر كاهش جمعيت اين آفت از اهميت بيشتری برخوردارند.
مديريت تلفيقی سن گندم
اسلاید 15 :
مهم ترين گونه های زنبورهای پارازيتوئيد تخم سن گندم به خانواده Scelionidae و جنس Trissolcus تعلق دارند.
مهم ترين گونه های آن به شرح زيرمی باشند:
Trissolcus grandis Thomson
Trissolcus semistriatus Nees
Trissolcus vassilievi Mayr
Trissolcus rufiventris Mayr
Trissolcus basalis Wollaston
در بين گونه های فوق T. Grandis گونه غالب اين زنبورها در اكثر مناطق كشور می باشند.
پارازيتوييدها
اسلاید 16 :
دسته دوم دشمنان طبيعی سن گندم كه از اهميت زيادی برخوردارند، مگس های پارازيتوئيد سن گندم هستند كه به خانواده Tachinidae تعلق دارند.
اين مگس ها پوره های سنين 4 و 5 و سن های بالغ را پارازيته می كنند.
پارازيتوييدها
اسلاید 17 :
چند جدايه از قارچ بيماری زای Beauveria bassiana از سن گندم جداسازی شده و بررسی هايی در رابطه با حساسيت مراحل مختلف رشدی سن گندم در برابر اين قارچ صورت گرفته است.
در بسياری از نوشته ها، كشت جو به جای گندم توصيه شده است.
كشت زود هنگام گندم.
استفاده از ارقام زودرس گندم، به عنوان يكی از روش های موثر در كاهش جمعيت و خسارت سن گندم توصيه شده است.
ساير روش ها
اسلاید 18 :
استفاده از سموم شيميايی در حال حاضر به عنوان موثرترين روش كنترل سن گندم در ايران و ديگر كشورهای سن خيز دنيا عموميت دارد.
استفاده از سموم حشره كش فسفره يا پيرتروئيد.
خودداری از سم پاشی عليه سن مادر ومبارزه شيميائی عليه پوره ها.
بهتر است مبارزه عليه پوره سن 2 انجام شود.
با مشاهده اولين پوره سن چهارم عمليات مبارزه شروع می شود زيرا در اين هنگام فرم غالب جمعيت آفت پوره سن دوم می باشد.
مبارزه با سن مادر در مواردی به علت كمی آلودگی يا تدريجی بودن مهاجرت از كوه به طرف مزارع امكان پذير نمی باشد.
ازانجام عمليات مبارزه شيميائی در سطوح وسيعی از مزارع غلات، نواحی دشت ودور از پناهگاههای زمستانه خود داری كرد.
كنترل شيميايی
اسلاید 19 :
سمومی كه پس از برآورد دقيق جمعيت آفت و تشخيص ضرورت مبارزه توصيه می گردد عبارتند از:
فنيتروتيون EC 50% (1 لیتر در هکتار).
فنتيون EC 50% (1 لیتر در هکتار).
تری كلرفون SP 80% (2/1 کیلو در هکتار).
دلتامترين EC 2.5% (300 میلی لیتر در هکتار)، می باشد.
در بين سموم فوق فنيتروتيون غير انتخابی عمل می كند و انتخابی ترين حشره كش برای كنترل سن مادر و پوره ها تری كلرفن است.
كنترل شيميايی
اسلاید 20 :
آستانه زيان اقتصادی يا نرم مبارزه با سن گندم در شرايط ديم و آبی
