بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
پایگاه تغذیه سالم
اسلاید 2 :
پايگاه تغذيه سالم
به مكاني اطلاق ميشود كه تهیه و یا عرضه و فروش مواد خوردني و آشاميدني آماده مصرف به صورت سرد و گرم در آن انجام مي گيرد .
تذكر : باتوجه به هماهنگي هاي بعمل آمده، قوانين و مقررات مربوط به پايگاه تغذيه سالم در مورد تعاوني آموزشگاهي نيز صدق مي كند .
اسلاید 3 :
مواد غذايي سالم
غذاي سالم يا ايمن غذايي است كه از مواد اوليه سالم و ايمن تهيه شده باشد وعاري از مواد زيان بخش ومضر باشد.
مواد غذايي فاسد و یا غیر قابل مصرف
مواد غذايي است كه رنگ، بو، مزه وقوام آن تغيير كرده و يا تاریخ مصرف آن منقضی شده و یا در شرایط نامطلوب نگهداری شده باشد.
اسلاید 4 :
ميان وعده
موادغذایی است که در فواصل بین غذاهای اصلی مصرف میگردد. با مصرف اين میان وعده بخشی از مواد مغذی مورد نیاز روزانه دانشآموزان تأمین مي شود.
اسلاید 5 :
مواد غذایی مجاز قابل عرضه در بوفه ها
اسلاید 10 :
تذکر
جدول فهرست مواد غذایی قابل عرضه در پایگاه تغذیه سالم و جدول مواد غذایی که عرضه آن در پایگاه سالم غیر مجاز است باید در محل مناسب و در معرض دید دانش آموزان و کارکنان مدارس نصب گردد .
اسلاید 11 :
بهداشت مواد غذايي سرد يا گرم
1 ـ ميوه و سبزيهايي كه به صورت خام مصرف ميشوند، باید مطابق دستور العمل های مرکز سلامت محیط کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به شرح ذیل به دقت شسته و گندزدایی گردند:
1- 1- مرحله اول: شستشو، سبزيجات به خوبي پاك و شستشو گردد تا مواد زائد و گل و لاي آن برطرف شود.
1-2- مرحله دوم: انگل زدایی، سبزیجات در يك ظرف 5 ليتري آب حاوی مایع ظرف شویی (3 تا 5 قطره مایع ظرفشویی به ازای هر لیتر آب) قرار داده شود و بعد از 5 دقیقه به آرامی سبزیجات از ظرف خارج گردد و با آب شستشو داده شود.
1-3- مرحله سوم: گندزدایی، یک گرم (نصف قاشق چایخوری) قاشق پودر پرکلرین (یا یك قاشق مرباخوري آب ژاول10درصد يا دو قاشق مرباخوري آب ژاول 5 درصد) در 5 لیتر آب حل گردد و سبزیجات به مدت 5 دقیقه در داخل محلول قرار داده شود.
1-4- مرحله چهارم: شستشو با آب، سبزيجات گندزدايي شده مجدداً با آب سالم شسته شوند تا باقيمانده كلر يا ماده گندزدا از آن جدا گردد.
اسلاید 12 :
1-5-در صورتی که از سایر مواد گندزدای سبزیجات استفاده می گردد باید این مواد دارای پروانه ساخت یا ورود بوده و گندزدایی سبزیجات مطابق دستورعمل شرکت سازنده انجام گردد.
1-6- سبزی و صیفی جاتی که بعد از طبخ مصرف می گردد باید قبل از طبخ به خوبي پاك و شستشو گردد و نیازی به گندزدایی نیست.
1-7- در صورتی که سبزیجات به صورت بسته بندی و گندزدایی شده خریداری و مصرف می گردد باید سبزیجات بسته بندی دارای پروانه ساخت باشند در این صورت نیاز به سالم سازی سبزیجات نمی باشد.
2 ـ مواد غذايي از قبيل سبزي و ميوه پس از تهیه بلافاصله شسته وگندزدایی شده، در يخچال نگهداری شود.
3 ـ محصولات غذایی بسته بندي شده بايد از توليدات كارخانجات معتبر تهيه و دارای پروانه ساخت، سري ساخت ، تاريخ تولید و مصرف باشد.
اسلاید 13 :
4 ـ غذا بايد در محلي تميز و عاري از گرد و خاك، مگس، حشرات و جانوران موذی نگهداری شوند.
6 ـ غذاهاي خام و پخته را بايد در يخچال جدا از هم نگهداري كرد و با هم مخلوط ننمود.
8 ـ غذاهاي پخته شده نبايد بيش از نيم ساعت خارج از يخچال نگهداري شوند.
9 ـ در تهيه غذا از نمك يددار تصفيه شده که دارای پروانه ساخت از وزارت بهداشت می باشد، استفاده شود.
10 ـ از بستهبندي و عرضه مواد خوراكي در كاغذهاي باطله ، روزنامه و كيسههاي پلاستيكي مصرف شده و رنگي اكيدا خودداري شود.
اسلاید 14 :
11- در صورت استفاده از ظروف یکبار مصرف این ظروف باید مخصوص مواد غذایی گرم یا سرد باشند.
12- غذا از زمان پخت تا هنگام توزيع باید کاملا داغ باشد.
13- موادغذايي پس از خارج شدن ازحالت انجماد (يخ زدگي ) بايد هرچه زودتر مصرف شوندواز انجماد مجدد موادغذايي خودداري گردد در غير اينصورت بزودي فاسد مي گردند.
اسلاید 15 :
بهداشت فردي و عمومي
1 ـ كليه كارگران، متصديان و يا اشخاصي (دانش آموزان )كه به نحوي در امر تهيه و توزيع و فروش مواد غذايي در پايگاه تغذيه سالم مدارس انجام وظيفه مينمايند. موظفند كارت بهداشت معتبر (معاينه پزشكي) صادره از مراكز بهداشت وابسته به دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي ـ درماني در محل كار خود داشته باشند. (مدت اعتبار كارت معاينه پزشكي افرادي كه در تهيه وتوزيع وفروش مواد غذايي سروكار دارند شش ماه و افرادي كه صرفا در توزيع وفروش مواد غذايي بسته بندي شده دخالت دارند يك سال مي باشد.)
2 ـ اشخاصي كه در محل پايگاه تغذيه سالم كار ميكنند ميبايست ملبس به روپوش سفيد (و در محل پخت نيز ملبس به كلاه) بوده و موظف به استفاده از وسايل بهداشتي ( حوله و صابون مايع )ميباشند.
اسلاید 16 :
3 ـ كليه پرسنل پايگاه تغذيه سالم ملزم به رعايت بهداشت فردي شامل كوتاه نگهداشتن ناخنها و شستن دست ها با آب و صابون بعد از هر بار توالت و قبل از شروع به كار ميباشند.
4 ـ مسئول دريافت وجه در تهيه و توزيع مواد خوراكي دخالتي نداشته باشد.
5 ـ نصب جعبه كمكهاي اوليه مجهز به لوازم مورد نياز در محل پايگاه تغذيه سالم الزامي است.
6 ـ نظافت روزانه محيط پايگاه تغذيه سالم ضروري است.
اسلاید 17 :
7 ـ كاركنان پايگاه تغذيه سالم در صورت ابتلاء به بيماريهاي واگير مثل سرماخوردگي، اسهال، آنژين و بيماريهاي پوستي تا بهبودي كامل بايد از تماس با مواد غذايي خودداري نمايند.
8 ـ مسئول پايگاه تغذيه سالم جهت خشك كردن ظروف شسته شده از وسيله خشك و تميز و عاري از آلودگي استفاده نمايد.
9 ـ مسئول پايگاه تغذيه سالم جهت برداشتن مواد غذايي آماده مصرف از پنس ( انبرك ) استفاده نمايد.
10 ـ از دست به دست كردن غذاي پخته شده ( دستمالي ) بخصوص گوشتها خودداري گردد.
اسلاید 18 :
تجهيزات و لوازم كار
الف ـ ظروف مورد استفاده در طبخ مواد غذايي يا آماده سازي مواد خوراكي در پايگاه تغذيه سالم مدارس بايد داراي شرايط زير باشند :
1ـ استفاده از ظروفي كه به وسيله وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي غيرمجاز اعلام شده ، ممنوع است .
2ـ در صورت استفاده از ظروف لعابي ميبايست كاملا سالم و فاقد شكستگي و لب پريدگي باشند.
3 ـ براي پخت مواد غذايي از ظروف ضد زنگ ومتناسب بادرجه پخت استفاده شود .
4ـ وسايل و ظروف غذا بايد پس از هر بار مصرف كاملا شسته و هر چند يكبار گندزدايي شوند.
5ـ وسايل و ظروف غذاخوري و تهيه غذا بايد در ويترين يا قفسه دردار نگهداري شوند.
6ـ استفاده از قندان، نمكدان و نظير آنها بدون سرپوش ممنوع است.
اسلاید 19 :
ب - ميز كار ميبايست داراي شرايط زير باشد :
1ـ سطح ميز كار بايد صاف، تميز، سالم و بدون درز بوده و روكش آن از جنس قابل شستشو باشد و پس از هر بار استفاده شسته و گندزدايي گردد.
2- سطل زباله بهداشتي ، قابل شستشو و مجهز به كيسه زباله بوده و پس از هر بار تخليه شسته شود.
3- در صورت استفاده از گاز شهري و يا كپسول گاز مايع، كنترل مستمر لولهها، بستها و شيرآلات از نقطه نظر ايمني وجلوگيري از نشت گاز ضروري است.(استفاده از كپسول آتش نشاني الزامي است)
