بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
برنامه ریزی پابرجا برای یک قرن
اسلاید 2 :
برنامه ریزی پابرجا برای یک قرن
فهرست مطالب
چالش تحلیل سیاست درازمدت
عدم قطعیت عمیق
توان رایانه های مدرن، ایجاد امکانات جدید
آینده پژوهی: آخرین پیشرفت های علمی
تصمیم گیری پابرجا: چهار مولفه کلیدی
گام های متوالی تعامل انسان و رایانه
اسلاید 3 :
چالش تحلیل سیاست درازمدت
اتخاذ تصمیم های مهم ------------ تحلیل نظام مند گزینه ها و راهکارها
افق دو الی سه دهه آینده --------- تحلیل نظام مند و کمّّی؟
پیش بینی های نادرست ----------- محدودیت های رشد، پایان جنگ سرد --- دلسردی و ناامیدی تحلیل گران
ارزیابی نظام مند آینده درازمدت به این دلیل نادر است که اکثریت معتقدند که نمی توان چنین ارزیابی هائی را به شیوه ای معتبر و علمی انجام داد
اسلاید 4 :
افق زمانی تحلیل های کمّی
مدل سازی عملکرد اقتصادی ---------- چند فصل آینده
برنامه ریزی بنگاه -------------------- بیش از یک سال استراتژیک
تحلیل های دفاعی --------------------- 10-15 سال آینده
برنامه ریزی شهری ------------------ دو دهه آینده
تولید و مصرف انرژی --------------- دو دهه آینده
اسلاید 5 :
شکل بخشیدن به آینده درازمدت
جورج کنان، 1947، X ---------- دکترین محدود سازی گسترش کمونیسم، تناقض های درونی، 40 سال
حمل و نقل ریلی در آمریکای شمالی ---------- 1860
جهاد خودکفائی در صنایع دفاعی (از سیم خاردار به موشک)
انرژی هسته ای
اسلاید 6 :
سیاست گذاری درازمدت
سیاست درازمدت آنگاه به عمل می آید که تصمیم گیران در گزینش اقدام های سیاستی کوتاه مدت خود به رویدادهائی توجه می کنند که شاید ظرف 30 سال آینده یا بیشتر اتفاق بیافتد
یکی از ویژگی های کلیدی افق درازمدت این است که به گونه ای چشمگیر و اجتناب ناپذیر متاثر از تصمیم های کسانی است که در آینده زندگی می کنند
هدف عمده تحلیل سیاست درازمدت شناسائی، ارزیابی، و انتخاب اقدام های کوتاه مدتی است که به گزینه های در دسترس نسل های آینده شکل می بخشند
اسلاید 7 :
عدم قطعیت عمیق
عدم قطعیت عمیق زمانی وجود دارد که تحلیل گران موارد زیر را نمی دانند یا نمی توانند درباره آنها به وفاق برسند:
1- مدل های مناسب برای توصیف تعامل های بین متغیر های یک سیستم (عدم قطعیت پارامتری، عدم قطعیت ساختاری)
2- توزیع های احتمالی آماری برای نمایاندن عدم قطعیت متغیرها و پارامترهای کلیدی مدل
3- چگونگی ارزشگذاری مطلوبیت پیامدهای مختلف گزینه ها
اسلاید 10 :
انسان و عدم قطعیت (قوت ها)
اگر شهود درباره سیستم به شایستگی کار کند واکنش موفقیت آمیزاست
تجربه های گذشته و شناسائی الگوها ------- موقعیت جدید؟ -------- شبیه سازی ذهنی
روش های ابتکاری و قوانین سرانگشتی
دستورالعمل ها، رویه ها، و نهادهای جاافتاده
بهترین واکنش به شرایط عدم قطعیت عمیق این است که به جای پیگیری یک استراتژی بهینه برای یک آینده پیش بینی شده، استراتژی ای را جست و جو کرد که در برابر طیفی از آینده های مختلف به خوبی جواب دهد و همگام با ظهور اطلاعات جدید در طول زمان استعداد تکامل داشته باشد
اسلاید 11 :
انسان و عدم قطعیت (ضعف ها)
شرایط بدیع و کاملا نو، انبوهی از اطلاعات، آزمون استراتژی ها بر روی دامنه وسیعی از پیشامدها، زنجیره های طولانی علت و معلولی، پیچیدگی، سوگیری های ادارکی
انسان شکست می خورد!
نیاز به ابزارها کمّی برای تحلیل تصمیم --------- ارزیابی نظام مند حجم انبوهی از اطلاعات و پرهیز از سوگیری ها
عدم قطعیت عمیق ---------- ابزارهای رایج تحلیل تصمیم ناکافی
تصمیم گیری گروهی ------- مطلوبیت ها و نظام های ارزشی مختلف
شکنندگی در برابر رویدادهای غافل گیر کننده
انسان چه شهودی عمل کند و چه به کمک روش ها و ابزارهای تحلیلی رایج از پس عدم قطعیت عمیق بر نمی آید
اسلاید 12 :
توان رایانه های مدرن
ناکارآمدی دانش شهودی درباره روابط علت و معلولی ---------- پشتیبان حیاتی تصمیم : ریاضیات و رایانه
دسترسی همگانی به توان پردازشی سریع، حافظه نامحدود، تعامل تصویری Visualization
با توجه به وجود ابزارهای کمی بسیار اثر بخش و توان زیاد رایانه ها -------- محاسبات سرانگشتی برای چه؟
اسلاید 13 :
امکانات جدید
ابزارهای کمّی سنتی از رایانه به عنوان یک ماشین حساب استفاده می کنند!
ورودی ----------- داده های نه چندان کامل و فرضیات محدود کننده
خروجی ---------- مطلوب ترین استراتژی، راهکار، گزینه
محدود شدن دامنه گمانه زنی ----- رسیدن به یک گزینه قطعی ----------- استدلال قیاسی Deductive، اثبات گزاره در روش جدید ”تصمیم گیری پابرجا Robust Decision Making“ رایانه یک ابزار تعاملی و همکار در استدلال است
تقویت تفکر خلاق درباره آینده های گوناگون
شناسائی بهترین راه های شکل بخشیدن به آینده آنطور که دوست داریم
آزمون نظام مند راه های پیشنهادی بر روی دامنه کاملی از آینده ها
ساخت سبدهای بسیار بزرگ سناریوها (صد ها الی میلیون ها سناریو)
تطبیق عملکرد استراتژی ها بر روی دامنه بزرگ سناریو، رقابت استراتژی ها، استدلال قانع کننده و استقرائی Inductive
اسلاید 14 :
آینده پژوهی: آخرین پیشرفت های علمی
استدلال و تخیل همیشه انسان ها را به کاوش درباره گذشته و گمانه زنی درباره آینده واداشته است
در طی هزاران سال گذشته ابزارهای فراوانی برای کشف آینده درازمدت و چگونگی تاثیر گذاری بر چنین آینده ای توسعه یافته اند.
دو یافته کلیدی:
امیدوار کننده------------------ ابزارها و و روش های تفکر درباره آینده و بررسی پیامدهای درازمدت اقدامات سابقه بسیار طولانی دارند. منبعی غنی از دانش، بینش، و تجربه
چالش برانگیز----------------- به رغم توانمندی های چشمگیر روش های سنتی و رایج، هیچ روش یا ابزار آینده پژوهانه ای برای پشتیبانی کاملا رضایت بخش از تحلیل سیاست درازمدت وجود ندارد. همه روش های کنونی یک ضعف مشترک دارند. اینکه نمی توانند مساله چندگانگی و گوناگونی آینده های ممکن را خوب فهمیده و به آن بپردازند.
اما فنآوری رایانه قادر به گشایش محدودیت های پیشین است
اسلاید 15 :
داستان پردازی Narrative
داستان پردازی ابزاری فوق العاده نیرومند برای نمایش، تشویق، و کاربرد تخیل و تجسم است
پیش گوئی و غیب گوئی، مشورت فرعون با جادوگران، معبد دلفی و پریکلس حاکم آتن
جمهوری افلاطون، اتوپیای توماس مور، نگاه به گذشته ادوارد بلامی، کتاب های علمی – تخیلی، کتاب های ژول ورن و سفر به فضا، کتاب بهار خاموش راشل کارسون و جنبش محیط زیست
ارائه وصف هائی از آینده ----------- درک جایگاه خود -------------- شناخت مسیرهای اقدام مناسب
جوهره اصلی تحلیل سیاست درازمدت نیز همین است: شناخت رابطه بین اقدام های کوتاه مدت و پیامدهای درازمدت
اسلاید 16 :
مطالعه تاریخ و درس های آن
تاریخ چیزی جز داستان گذشته نیست و منبعی غنی از اطلاعات مرتبط با رویدادهای آینده است
رجوع به درس های تاریخ برای پیش بینی های قابل اتکاء
اشراف تاریخی------------- شناخت مرزها و حدود تغییرات و ثبات دهه ها و قرن های گذشته
کلان روندها ------------ تعمیم --------- پیش بینی آینده
جیمز دوار ------------ صنعت چاپ: رفورماسیون و انقلاب علمی، صنعت اینترنت: انقلاب جدید؟
اسپنگلر ---------- تمدن یک ارگانیسم است: تولد، رشد، مرگ
توئین بی --------- تجدید حیات تمدن امکان پذیر است. رشد و شکوفائی مستلزم واکنش به یک سری چالش هاست
هرمان کان ------- اثر کلاسیک: 200 سال آینده (1976)، تکمیل انقلاب صنعتی در سراسر جهان در سال 2176، پیش بینی مفصل کمّی و بیان کیفی
اما تاریخ حساسیت به تفسیر دارد. آنچه ثابت می شود در آینده متفاوت است به اندازه مشابهت ها اهمیت دارد
باید مجموعه ای از دیدگاه های بدیل و متفاوت تاریخی تهیه شود
اسلاید 17 :
داستان پردازی گروهی
عوامل تاثیر گذار بر آینده فراتر از دامنه تخصص یک نفر یا گروه کوچکی از خبرگان است
لزوم توسعه روش شناسی های رسمی برای اینکه عقل های خود را روی هم بریزیم
روشی برای ترکیب نظام مند دانش و بینش گروه بزرگی از خبرگان
اسلاید 18 :
دلفی: تولید پاسخ های تفاهم آمیز
1964 در اندیشگاه رند RAND---- تی جی گوردون و اولاف هلمر : ارائه 8 پیش بینی که 7 مورد آن غلط از آب در آمد!
(1984 تا 2000)
هدف کاهش غافل گیری -------- غافل گیر شدیم!
دللفی به آشکار سازی خردمتعارف Conventional Wisdom کمک می کند
اما هیچ تضمینی وجود ندارد که محصول نهائی دلفی ربطی به آنچه در آینده رخ می دهد داشته باشد
دولت ژاپن از سال 1970 تا کنون در دوره های پنج ساله دلفی ملی انجام می دهد: هزاران تن از خبرگان علم و فنآوری
تکیه بر پیش بینی خبرگان + حجم بالای فعالیت = ابزار عملی و کارآمد برای سیاست گذاری درازمدت؟
اسلاید 19 :
آینده نگاری Foresight
دلفی ------------- محصول نهائی، همگرائی نظرات خبرگان، نتیجه بحث ها و مذاکره ها،
آینده نگاری ----- تمرکز بر خود بحث ها و مذاکره ها، ایجاد بستری برای گفتمان رهبران دولت، بنگاه ها، صاحب نظران
آغاز موج آینده نگاری در اروپا و آسیا!
سایت آینده نگاری در ایران IranForesight.ir
گروهی از خبرگان می کوشند به شکلی نظام مند روندهای تاثیر گذاری بر آینده و پیامدهای آنها و همچنین اقدام هائی که شاید از طریق آنها بتوان روندها و پیامدها را اصلاح و بررسی کرد
چالش چندگانگی آینده
پرداختن به عدم قطعیت عمیق + توصیه های عملی و اجرائی
پیش از ارائه هر گونه راهکار باید طیف آینده های ممکن را کاهش داد. یک یا چند پیش بینی.
داده های کمّی ------------ تحلیل روند ---- آینده استمرار روندهای امروز است
اسلاید 20 :
مدل شبیه سازی
تحلیل روند و تفکر سیستمی : ناپیوستگی ها و جابجائی ها
چگونه تغییر مولفه های کلیدی یک سامانه با توجه به تعامل بین این مولفه ها
منطق شبیه سازی ------- نمایش فرآیندهای دنیای واقعی -------- ترکیب داده های مربوط به روندهای گذشته با فرض هائی درباره روابط کلیدی علت و معلولی بین عوامل مرتبط و درک چگونگی تغییر این عوامل در بستر زمان