بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
کاليبراسيون CALIBRATION
اسلاید 3 :
فهرست مطالب
اهمیت کالیبراسیون و تعریف کالیبراسیون
استانداردها
دلایل عدم قطعیت و انواع خطا
تعیین زمان کالیبراسیون و بازنگری زمان کالیبراسیون
مکان و فنون کالیبراسیون
وضعیت کالیبراسیون ،ثبت نتایج و نگهداری سوابق
پروتکل هارت
انواع سیگنال های ابزار دقیق و ولتاژ ابزار دقیق و کایبراسیون
کالیبراسیون الکتریکی
کالیبراسیون دما
کالیبراسیون فشار
کالیبراسیون فلو
کالیبراسیون PH
اسلاید 4 :
اهمیت ابزار دقیق در پروسه کنترل
کنترل فرایند تولید در یک پروسه صنعتی به تجهیزات ابزار دقیق سپرده شده که میتواند نحوه کنترل فرایند ، محصول و ایمنی تاثیر بگذارد
اگر فرایند درست کنترل نشود موجب ضایعات ، محصول بی کیفیت ، حادثه و خسارت گردد
فرسودگی تجهیزات
استفاده مکرر
حوادث غیر قابل پیش بینی
تاثیر شرایط محیط
کالیبراسیون
اسلاید 5 :
کاليبراسيون چيست ؟
(دراستاندارد ملي ايران در بخش "واژه ها واصطلاحات پايه و عمومي اندازه شناسي" )
مقايسه ابزار دقيق با يک مرجع استاندارد آزمايشگاهي در شرايط استاندارد ، جهت اطمينان از دقت و سلامت آن و تعيين ميزان خطاي اين وسيله نسبت به آن استاندارد وتنظيم آن در مقايسه با استاندارد.
کالیبراسیون درمعنای عام ،تنظیم کردن وسایل اندازه گیر است
اسلاید 6 :
استانداردها
اسلاید 8 :
انواع خطا
:(zero shift calibration error) خطاي شیفت صفر
اسلاید 9 :
انواع خطا
:(span shift calibration error) خطاي شیفت بازه
اسلاید 10 :
انواع خطا
:(A linearity calibration error) خطا در رفتار خطی
اسلاید 11 :
انواع خطا
:(hysteresis calibration error) خطاي هیسترزیس
زمانی اتفاق میافتد که دستگاه ابزاردقیق پاسخهاي متفاوتی به ورودي در حالتهاي افزایشی و کاهشی می دهد.
خطاي هیسترزیس تقریباً همیشه بوسیله اصطحکاك مکانیکی برخی قطعات ایجاد می شود (و یا شل
،(bellows) بیلوزها ،(bourdon tubes) شدن اتصالات مابین قطعات مکانیکی) مانند بوردون تیوب ها
.(levers) اهرم ها ،(pivots) پیووتها ،(diaphragms) دیافراگ
اسلاید 12 :
پارامترهای مهم در تعیین فاصله زمانی کالیبراسیون
1-اطمينان از انطباق مداوم تجهيزات با الزامات مشخص شده
2-به حداقل رساندن هزينه با كاهش كاليبراسيون هاي اضافي
اسلاید 13 :
تعیین زمان برای کالیبراسیون برای اولین بار
توصيه كارخانه سازنده و گواهي كاليبراسيون اوليه كه به همراه ابزار ارسال ميشود
ماكزيمم خطاي مجاز ، وسعت و دقت استفاده از ابزار
سوابق ابزار مشابه
تاثير پذيري ابزار نسبت به محيط و تمايل به فرسايش و رانش
تنظيمات منحصر به فرد ابزار
ريسك هاي جابجايي ابزار در مدت زمان استفاده
بازه زماني براي اولين بار مي بايست به صورت سختگيرانه انتخاب شود.
اسلاید 14 :
بازنگري فاصله زماني كاليبراسيون
جهت بهينه سازي بين هزينه و ريسك مي بايست فركانس كاليبراسيون به طور مداوم مورد بازنگري قرار گيرد.
دربازنگري فاصله زماني، تجهيرات به سه دسته تقسيم مي شوند.
عدم تغيير دوره كاليبراسيون
افزايش دوره كاليبراسيون
کاهش دوره كاليبراسيون
اسلاید 15 :
عدم تغيير دوره كاليبراسيون
هر زمان يك ابزار بر اساس يك روتين مشخص كاليبره گردد و اگر خطاي ابزار از 80% ماكزيمم خطاي مجاز تجاوز نكرده باشد. آنگاه بازه زماني آن مي تواند تمديد گردد
مثال:گيج فشار كلاس1 با گستره 0-500bar و دوره كاليبراسيون6 ماهه پس از اتمام تاريخ انقضاء جهت كاليبره مجدد به واحد كاليبراسيون ارجاع شده.با توجه به اينكه ماكزيمم خطاي مجاز ابزار(مطابق استانداردDIN837-1) ±5bar است،اگر در كاليبراسيون دوره اي ماكزيمم خطاي ابزار از 4bar تجاوز نكند، مي توان يك دوره شش ماهه مانند دوره قبلي براي ابزار در نظر گرفت
اسلاید 16 :
افزايش دوره كاليبراسيون
وقتي تجهيزات اندازه گيري مشكلي در عدم پايداري نداشته باشند بازه كاليبراسيون آنها مي تواند طولاني شود.
اگر حد اقل سه بار از دفعات كاليبراسيون بدون مشكل باشد و ابزار اندازه گيري داراي مشخصات كاليبراسيون يكسان با دفعات قبل باشد مي توان بازه كاليبراسيون را طولاني كرد.
نكته1:بايد توجه كرد طولاني كردن بازه زماني كاليبراسيون نبايد بيشتر از ماكزيمم بازه زماني كاليبراسيون ويا در تجهيزات حساس بازه زماني طولاني نشود.
نكته 2:در صورتيكه ابزار اندازه گيري A كه قابليت پايداري بيشتري دارد و به موازات ابزار اندازه گيري B استفاده شود مي توان بازه كاليبراسيون B را مطابق A انتخاب كرد.
نكته 3:در حالتي كه ابزار اندازه گيري در محلي استفاده شود كه سازنده آن ابزار موارد دقيق تر از محل استفاده را پيش فرض قرار دهد فركانس كاليبراسيون مي بايست افزايش يابد.
اسلاید 17 :
كاهش دوره كاليبراسيون
وقتي ابزار اندازه گيري از مشخصات تعيين شده خود انحراف بالايي داشته باشد(خطابيشتر از80%خطاي مجازباشد) دستور العمل زير مي بايست انجام شود.
در مواقعي كه اين انحراف از طريق خرابي ابزار يا استفاده نادرست از آن ايجاد شود مي بايست علت خرابي يا عدم استفاده صحيح مشخص شود و اقدام اصلاحي لازم و همچنين در صورت نياز آموزش لازم براي بالابردن مهارت اپراتور جهت جلوگيري از وقوع حوادث مشابه صورت پذيرد.
در مواقعي كه ابزار به دليل وجود علل سيستماتيك انحرافي در آن ايجاد شود، بازه زماني كاليبراسيون به نصف بازه زماني اوليه تغيير يابد و بررسي شود كه آيا بازه زماني ابزار مشابه نيز مي بايست تغيير كند يا خير
اسلاید 18 :
مکان کالیبراسیون
کالیبراسیون در آزمایشگاه های مرجع انجام می پذیرید.
کالیبراسیون می تواند در مکانی که وسیله اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرد نیز انجام شود.
مزایا :1-تنش های ناشی از جابجایی وسیله به حداقل می رسد 2- کالیبراسیون ساده تر و ارزان تر تمام می شود چون کالیبراسیون فقط در نقاط مورد نظر كاربران انجام می شود 3-کاربران می توانند از حفاظت دستگاههای خود مطمئن باشند 4- کالیبراسیون در کوتاه ترین زمان خود انجام می گیرد و در عملکرد دستگاه انقطاعی پیش نمی آید
5- تغییرات شرایط محیطی روی دستگاه های مرجع ممکن است تاثیر گذار باشد
اسلاید 19 :
فنون کاليبراسيون
بطور کلي کاليبراسيون به سه روش قابل اجراست:
روش اول کاليبراسيون براي بدست آوردن خطا و ثبت نتايج حاصله مي باشد.
روش دوم، روش اول را در بر گرفته و علاوه بر آن نتايج حاصله با استاندارد و دستورالعمل مقايسه شده و وضعيت وسيله نيز از جهت قبول و يا رد آن مشخص ميشود
روش سوم، روش دوم را در بر گرفته و علاوه بر آن تنظيم، تعمير و يا حذف خطاي ايجاد شده را نيز در بر ميگيرد.
اسلاید 20 :
وضعیت کالیبراسیون
پس از انجام کالیبراسیون وضعیت کالیبراسیون ابزار باید مشخص باشد .
1- کالیبره بودن ابزار 2- دقت و صحت واقعی ابزار 3- تاریخ انجام کالیبراسیون بعدی 4- محدودیت های کاربرد و استفاده از ابزار 5- نگهداری سوابق کالیبراسیون