پاورپوینت انسان و ایمان

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

اندیشه اسلامی

اسلاید 3 :

فصل اول - انسان و ایمان

الف) چیستی انسان

1- اهمیت خودشناسی:
قرآن: علیکم انفسکم + بر شما باد رسیدگی به خودتان
علی: کسی که به خودشناسی دست یابد به بزرگترین سعادت رسیده
کانت: انسان باید قبل از هر چیز به ارزیابی و شناخت خود بپردازد.

2- ضرورت خودشناسی:
مقدمه کمال
مقدمه جهان شناسی: کیف یعرف نفسه من یجهل نفسه

3- حقیقت انسان:
مادیون انسان صرفاً مادی است.
الهیون = انسان دو بعدی است: 1- 2- الهی روح تمام حقیقت انسان

دلیل:
2- الله یتوفی الانفس حین موتها (زمر 42)
خداوند تمام حقیقت انسان را زمان مرگ دریافت می کند.
مقدمه خداشناسی
حلال مشکلات

اسلاید 5 :

نقش دین در رفع بحران ها
دین تمامی بحرانها را حل می کند.

1-دین با معرفی انسان بعنوان خلیفه خدا به انسان بها می دهد و آینده جهان را نیکو ترسیم می کند و مانع بحران معرفتی است.

دین با طرح مساله نظارت خدا و مساله معاد انسان را از مفاسد اخلاقی باز میدارد.

دین با طرح مساله توکل به خدا و راضی بودن به رضای خدا و اجر اخروی و .. مانع بحران روحی می شود.

قرآن : الا بذکرالله تطمئن القلوب: همانا یادخدا آرامش بخش دلهاست (در پناه خدا بحرانهای اخلاقی و روانی حل می گردد.)

قرآن: و من اعرض عن ذکری فان له معیشه ضنکا ( طه 124) : هر کس از یاد خدا دوری کند زندگی بر او سخت می شود.

اسلاید 6 :

فصل 2 – ایمان

معنای لغوی ایمان = پناهندگی به محل امن

معنای اصطلاحی ایمان = (تصدیق قلبی و اقرار زبانی و عمل به ارکان)

1- رابطه ایمان و معرفت = (ایمان مبتنی بر معرفت است)

انما یخشی الله من عباده العلما = همانا دانایان خدا ترسند.

2- رابطه ایمان و عقل = ( ایمان مبتنی بر عقل است)

ان شر الدواب عندالله الصم الیکم الذین لا یعقلون (افعال 22): همانا بدترین جانور نزد خدا کرو لالهایی هستند که اندیشه نمی کنند.

3- رابطه ایمان و عمل =(عمل برخاسته از ایمان است)

علی(ع): اگر ایمان تنها شهادتین بود، روزه و نماز: تشریع نمی شد.

اسلاید 7 :

4- ایمان و اختیار←ایمان ( ایمان مبتنی بر اختیار است)
قل الحق من ربکم فمن شاء فلیؤمن و من شاء فلیکفر (کهف 29)(حق از جانب خدا آمد هرکس بخواهد ایمان آورد و هرکس بخواهد کافر شود)

5- متعلقات ایمان:
1-توحید (ایمان به خدا و صفات او و ملائکه)
2 – نبوت (ایمان به پیامبران و کتابهای آسمانی و آخرین پیامبر و ..)
3 – معاد (ایمان به برزخ، دوزخ، بهشت و ..)

6- درجات ایمان:
ایمان ده پله دارد ابوذر در پله نهم و سلمان در پله دهم قرارداشت (و ما با عمل صالح می توانیم پله های بالاتر ایمان برویم)

اسلاید 8 :

بخش دوم – وجود خدا
فصل 1: برهان فطرت
معنای فطرت – شروع و آغاز تحقق شی – نوع آفرینش

ویژگی های امور فطری: در همه افراد هست- ثابت اند – نیاز به تعلیم ندارند

تقسیم فطرت: ● شناخت های فطری ● میل های فطری

فطری بودن خداشناسی

دلیل نقلی: وقتی سوار کشتی می شویند خدا را خالصانه می خواننند اما چون به ساحل میرسند دوباره مشرک می شوند.

دلیل بر فطری بودن خداشناسی * حوادث بیدار کننده ====-=

انسان در حوادث، فطرتا خدا را جستجو می کند. و از او طلب کمک میکند

فطری بودن خداجویی + خدا پرستی

اسلاید 9 :

فصل 2 : برهان علی

1- تعریف علت و معلول: هرگاه تحقق وجود "ب" متوقف بر موجود "الف" باشد به الف علت و به ب معلول گویند.

2- اقسام علل:
علت فاعلی
علت صوری
علت مادی
علت غایی

مثال: برای صندلی:

▪ علت فاعلی= نجار ▪ علت صوری شکل: صندلی

▪ علت مادی = چوب و میخ و ..

▪ علت غایی: نشستن روی آن

3- اصل علیت: هر معلولی نیاز به علت دارد.

4- اثبات معلولیت عالم: همه موجودات عالم ضعف وجودی دارند
وابسته به غیرند
یعنی معلولند
لذا نیاز به علت دارند.

اسلاید 10 :

اساس برهان علی:

الف - جهان سراسر معلول است

ب- هر معلولی نیاز به علتی دارد.

نتیجه: جهان نیاز به علتی دارد. 

5- دور چیست و چرا باطل است

گویند: جهان، خود، علت خود می باشد = دور

جواب: در این صورت لازم می آید موجود برخود مقدم باشد (یعنی خودش قبل از خودش موجود باشد) که این عقلاً محال است چون لازمه آن اجتماع متناقضین است.

آیه درباره بطلان دور: اَم خلقوا مِن غَیر شَی اَم هُم الخالقون

یعنی آیا از هیچ خلق شده اند یا آنکه خودشان خالق خود هستند.

6- تسلسل چیست و چرا باطل است

گویند: سلسله علل جهان تا بینهایت ادامه می یابد لذا جهان علت نمی خواهد.

نقد: مجموع بی نهایت محتاج هرگز موجود غیر محتاج نخواهد شد (یعنی وقتی چند پدیده محدود نیاز به علت دارند هر چه تعداد پدیده¬ها بیشتر شوند نیازمندی به علت بیشتر خواهد شد نه اینکه اصلاً علت نخواهد).

اسلاید 11 :

فصل 3 – برهان نظم

1- تعریف نظم: نظم یعنی گرد آمدن اجژاء متفاوت در یک مجموعه که از هماهنگی و همکاری آنها هدف معینی دنبال شود.

2- عناصر سازنده نظم: * برنامه ریزی * سازماندهی * هدفمندی

3- اساس برهان نظم: الف- جهان مجموعه منظمی است. ب- هر مجموعه منظم ناظمی دارد.

 نتیجه: جهان ناظمی حکیم دارد.

4- قران:ایا به شتر نگاه نمی کنید که چگونه خلق شده و به آسمان که چگونه برافراشته شده و به کوه ها که چگونه نصب شده - و به زمین که چگونه گسترده شده

5- برهان هدفمندی: با توجه به هدفمندی پدیده های جهان پی به یک هدف گزار حکیم می بریم.

6- برهان هماهنگی: با توجه به هماهنگی پدیده های جهان پی به یک هماهنگ کننده حکیم می بریم.

7- نظریه تکامل و برهان نظم: نظریه تکامل داروین کشف یک نظم جدید در جهان است لذا این نظریه مؤید برهان نظم است.

اسلاید 12 :

بخش 3 صفات خدا

فصل 1- امکان شناخت صفات خدا: سه نظر هست:

1- دیدگاه اهل تعطیل: گویند ما از شناخت صفات خدا ناتوانیم (معطله)

2- دیدگاه اهل تشبیه: گویند صفات خدا مانند صفات ماست (مشبه)

3- دیدگاه اثبات بلا تشبیه: گوئیم اولاً ما می توانیم پی به صفات خدا ببریم و ثانیاً صفات خدا شبیه صفات انسان نیست.

دلیل

در قرآن به دهها صفت خدا اشاره شده و قرآن برای فهم ماست پس ما می توانیم به صفات خدا پی ببریم.

اسلاید 13 :

فصل 2 – راه های کلی شناخت صفات خدا

1- راه عقلی:(راه فلسفی) واجب الوجود همه کمالات ممکن الوجودها را دارد.مثلاً برخی از ممکن الوجودها عالم و قادر و مدرک . هستند پس واجب الوجود هم عالم و قادر و مدرک و . است.

2- راه سیر در آفاق و انفس (راه برهان نظم) با توجه به پیچیدگی ها و عظمت و. .. نظام جهان پی می بریم که خالق جهان علم به این پیچیدگی ها و قدرت برآن عظمت ها دارد.

3- آیات و روایات: در آیات و روایات زیادی به صفات خداوند اشاره شده است. مانند آیات آخر سوره حشر و یا مانند دعای جوشن کبیر

4- کشف و شهود: عرفاً با صیقل دادن آینه نفس خود صفات جمال الهی را از درون مشاهده می کنند.

تذکر: صفات خداوند توقیفی است یعنی باید به همان صفاتی که در آیات و روایات آمده بسنده کنیم.

بررسی صفات ذاتی: 1- علم الهی

تعریف علم: الهی: حضور اشیاء نزد خداوند متعال+(همه چیز نزد خدا حاضر است یعنی خدا به آن عالم است)

دلائل علم الهی: 

1- هر موجود مجردی عالم است چون مادیت حجاب است.و چون خدا مجرد تام است به همه چیز آگاه است 

2- با توجه به پیچیدگی های نظام طبیعت پی می بریم که خالق جهان علم به این پیچیدگی ها دارد.

3- دلیل قرآنی: الا یعلم من خلق و هو اللطیف الخبیر: آیا کسی که آفریده علم ندارد در حالیکه او بسیار دقیق و آگاه است.

4- عرفان: عرفا از راه صیقل دادن نفس با تمام وجود پی به علم الهی می برند.

مراتب علم الهی: 1- علم به ذات2-علم به موجودات قبل از خلق3- علم به موجودات بعد از خلق

علی (ع): چیزی ار خدا مخفی نیست نه قطرات آبها نه ستارگان، نه ذرات خاک و نه حرکات مورچگان.

اسلاید 15 :

2- قدرت الهی

دلیل بر قدرت الهی:

1- اعطا کننده کمال، فاقد کمال نیست (انسان قدرت دارد ← خالق او بطریق اولی قدرت دارد )

2- علی (ع) = و خدا نیروی هر ناتوانی است.

3-علی (ع) = آیات و مخلوقات او شاهد قدرت اویند.

4-آیه اِن الله علی کُل شیءِ قدیر ( خدا بر هر چیزی تواناست )

عمومیت قدرت الهی: خدا بر هر چیزی تواناست.

سوال : 1- آیا خدا می تواند سنگی بیافریند که نتنواند بلند کند؟

2- آیا می تواند جهان را درون تخم مرغی قرار دهد بدون انکه جهان کوچک یا تخم مرغ بزرگ شود؟

جواب: قدرت بر محال تعلق نمی گیرد (نقص به قابلیت قابل برمی گردد نه فاعلیت فاعل )

یعنی خدا بر هر کاری تواناست اما این کار نشدنی است – محال عقلی است

امام علی: خداوند به عجز و ناتوانی متصف نمی گردد – بلکه آنچه تو گفتی موجود نمی شود)

اسلاید 16 :

3-حیات الهی

تعریف حیات: علم + قدرت (عالم بودن + فاعلیت) = قدرت عالمانه حاکم بر نظام جهان

دلیل حیات: چون خدا عالم و قادر است پس حی است.

تفاوت های حیات الهی با حیات موجودات: حیات موجودات مستلزم: رشد، تغذیه، جذب، دفع، تولید مثل است بخلاف حیات الهی.

قرآن وَ تَوکل عَلی الّحی الذی لا یموت: توکل کن به خدای زنده ای که نمی میرد.

دلیل 2- هر امر عرضی به امر ذاتی برمی گردد – چون حیات موجودات عرضی است باید به حیاتی ذاتی (خدا) برگردد.

4-سمیع وبصیر

• ایندو صفت به علم الهی باز می گردد (سمیع = علم به شنیدنی ها بصیر= علم به دیدنیها)

اسلاید 17 :

5-اراده الهی

انما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون (سوره یس آیه 82): هرگاه اراده چیزی کند به آن می گوید باش موجود می شود

تعریف اراده= حالتی نفسانی که انسان می یابد که افعالش را خودش انجام می دهد.

گویند اراده = علم به سودمندی فعل 

نقد = گاهی علم به سودمندی داریم اما انجام نمیدهیم پس اراده چیزی غیر از علم است.

گوینداراده = شوق نفسانی

نقد= گاهی فعل را انجام میدهیم اما شوق هم نداریم پس اراده چیزی غیر از شوق است.

اراده = کیفیتی نفسانی که بین علم و فعل قرار دارد = قصد – عزم

تعریف اراده الهی = خداوند افعال خود را بدون اجبار انجام میدهد.

اسلاید 18 :

اقسام اراده الهی:

1- اراده تکوینی= رابطه خاص خدا با مخلوقات = چون امری را اراده کند تحقق می یابد = تخلف ناپذیراست

2-اراده تشریعی= رابطه خاص با افعال اختیاری انسان = تخلف پذیراست

6- حکمت الهی

معانی حکمت الهی :

1- افعال الهی در نهایت اتقان واستواری و کمال است. 

دلیل = نظام جهان مستحکم و پایدار است پس خالق جهان حکیم است.

2- تناسب اثر با مؤثر = پدیده ها بدون عیب اند پس خالق انها حکیم است.

3- نبودن دلیلی بر نا استواری جهان (نظام جهان نظام احسن است پس خدا حکیم است

الذی احسن کل شیء خلقه

4- حکمت = بیهوده نبودن فعل الهی = هیچ پدیده ای قبیح و بیهوده نیست (نقض ناشی از جهل ماست)

نتیجه حکمت =- عدل =:خداوند ظلم نمی کند یعنی عادله

نتیجه حکمت = ضرورت معاد: افحسبتم انما خلقناکم عبثا: آیا می پندارید شما را بیهوده آفریدیم خداوند حکیم است پس باید معادی باشد تا هدف از خلقت عبث نننماید.

اسلاید 19 :

7-عدل الهی

تعریف عدل= قراردادن هر چیزی در جای خود: ( العدل یضع الامور مواضعها ) (علی)

دلیل بر عدل الهی

1- خداوند در جهان تکوین و تشریع هر چیزی را در جای خود قرار داده = عادله

2-کسی ظلم می کند که ترس یا نیاز یا جهلی داشته باشد اما خداوند قادر و غنی و عالم است پس انگیزه ظلم در او راه ندارد (یعنی عادل است)

اقسام عدل: 

1- عدل تکوینی = به هر موجودی به اندازه قابلیتش به او نعمت داده شده. (بالعدل قامت السموات و الارض: آسمانها و زمین براساس عدل برپا شده)

2- عدل تشریعی= لا نکلف نفساً الا وسعها = از هر کس به اندازه توانش تکلیف میخواهیم.

3- عدل جزائی = خداوند در روز قیامت حق هر کس را عطا میکند ( نضع الموازین القسط لیوم القیامه فلا تظلم نفس شیئا. ترازوهای عدالت را روز قیامت بر پا می کنیم پس به هیچ کس ظلمی نمی شود. )

اسلاید 20 :

مسئله شر

تعریف شر = بدی – چیزی که مردم آنرا ناپسند می شمارند.

اقسام شر:1- شر اخلاقی(شری که انسان عامل آن است مانند دزدی)

2- شر طبیعی (افات طبیعی مانند سیل و زلزله)

راه حلهای مسئله شرور:

1- شر لازمه جهان مادی است = جهان، عالم تزاحمات است + در مجموع خیراتش بیشتر است.

2- شر ناشی از آزادی انسان: = اکثر شرها ساخته دست بشر است

3- برخی از شر ناشی جزئی نگری انسان است (مثل کسیکه فقط چاه فاضلاب خانه را می بیند)

4- برخی از شر ناشی از جهل انسان ا ست (خدا خیر محض است و شر از او صادر نمیشود)

فواید شرور 

1-شکوفایی استعدادها

2- بیداری از غفلت

3- هدیه ای به بندگان خاص

4- آزمون الهی