بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
موضوع:ساعد و بازو
به نام خدا
اسلاید 2 :
فهرست
1.اشنایی با ساعد و بازو
2.بیماری های ساعد و بازو
3.شکستگی ها
4.تکنیک های تصویربرداری
اسلاید 3 :
مقدمه ی ساعد وبازوی دست
آناتومی استخوان ساعد
در مرکز ساعد دو استخوان رادیوس و اولنا قرار گرفته اند. این دو استخوان در مفصل آرنج و مفصل مچ دست با هم مفصل میشوند.
آناتومی استخوان رادیوس
استخوان رادیوس یا زند اعلی یا زند زبرین موازی با استخوان اولنا بوده و از آن کوتاه تر است. بالاترین قسمت استخوان رادیوس را سر رادیوس Radial head مینامند که به شکل یک استوانه کم ارتفاع یا یک دیسک است. سطح رویی سر استخوان رادیوس به توسط غضروف هیالن پوشیده شده است.
سطح بالایی سر، بصورت مقعر بوده و با کاپیتلوم Capitellum (قسمتی از سطح مفصلی پایین استخوان بازو) مفصل میشود. دور سر استخوان هم پوشیده از غضروف بوده و در یک فرورفتگی که در قسمت بالای استخوان اولنا وجود دارد(رادیال ناچ Radial notch) قرار گرفته و به این ترتیب مفصل رادیواولنار بالایی یا پرگزیمال را میسازد.
اسلاید 5 :
در زیر سر استخوان رادیوس گردن استخوان Radial neck قرار گرفته است. پایینتر از گردن، یک برجستگی بر روی استخوان وجود دارد که به آن توبروزیته رادیوس Radial tuberosity میگویند. این برجستگی محل اتصال تاندون عضله دوسر بازویی است.
تنه استخوان رادیوس به شکل منحنی و قوس دار است.
قسمت پایینی یا دیستال استخوان رادیوس، پهن ترین قسمت استخوان است. سطح مدیال یا داخلی قسمت پایینی بصورت یک فرورفتگی درآمده و به آن اولنار ناچ Ulnar notch میگویند. سر استخوان اولنا در داخل این فرورفتگی قرار گرفته و با آن مفصل میشود و بدین ترتیب مفصل رادیواولنار پایینی یا دیستال را تشکیل میدهد.
لبه خارجی پایینترین قسمت استخوان رادیوس بصورت نوک تیز درآمده و به آن استیلوئید یا زائده نیزه ای رادیوسof radius styloid process میگویند. سطح مفصلی پایین استخوان رادیوس با سه استخوانچه اسکافویید، لونیت و تری کتروم در مچ دست مفصل میشود.
اسلاید 6 :
آناتومی استخوان اولنا
استخوان اولنا یا زند اسفل یا زند زیرین موازی استخوان رادیوس بوده و در قسمت داخلی ساعد و در طرف انگشت کوچک دست قرار گرفته است. طول آن از استخوان رادیوس بیشتر است.
انتهای بالایی استخوان اولنا به سمت پشت و بالا رفته و یک زائده قوسی شکل را میسازد که به آن اولکرانون Olecranon میگویند. سطح قدامی یا جلویی زائده اولکرانون بصورت مقعر بوده و پوشیده از غضروف مفصلی است. به این تقعر ناچ تروکلئار Troclear notch هم میگویند. به سطح پشتی زائده اولکرانون تاندون عضله سه سر بازویی میچسبد.
اسلاید 7 :
بالاترین قسمت استخوان اولنا در قسمت جلو کمی برجسته شده و زائده کورونوئید Coronoid process را میسازد. سطح خارج بالاترین قسمت استخوان اولنا مقعر بوده و به آن رادیال ناچ Radial notch میگویند. در داخل رادیال ناچ سر استخوان رادیوس قرار گرفته و مفصل رادیواولنار بالایی یا پرگزیمال را میسازد.
پایینترین قسمت استخوان اولنا کمی برجسته شده و به آن سر استخوان میگویند. در پایینترین قسمت سر استخوان اولنا یک برجستگی به نام زائده استیلوئید یا نیزه ای استخوان اولنا styloid process of ulna قرار دارد.
اسلاید 8 :
بازو The Arm
بازو یک استخوان دارد به نام هومروس Humerus یا استخوان بازو. هومروس از استخوان های دراز است که از اسکاپولا تا آرنج ادامه دارد. گرچه توسط عضلات پوشیده شده، ولی می توان آن را در تمامی طولش لمس کرد.
انتهای فوقانی Upper End
انتهای فوقانی شامل سر، گردن تشریحی، تکمه ی بزرگ، تکمه ی کوچک و قسمت فوقانی ناودان اینترتوبرکولار (بین تکمه ای یا بایسپتال Bicipital ) است و خود، توسط گردن به تنه وصل می گردد، بدین شرح:
سر Head
صاف و مدور و تقریباً کمی کمتر از نیمه ی یک کره است و با حفره ی گلنوئید اسکاپولا مفصل می شود. حفره ی گلنوئید خیلی کوچکتر از سر هومروس است. اگر آگزیلا ریلکس Relax باشد و انگشت ها را عمیقاً بالا ببریم، سر را می توانیم لمس کنیم.
گردن تشریحی یا آناتومیک Anatomical Neck : به صورت شیاری است که محیط قاعده ی سر را دور می زند و آن را از تکمه های بزرگ و کوچک جدا می کند.
اسلاید 9 :
گردن جراحی Surgical Neck : قسمتی است از استخوان که بلافاصله در زیر سر و تکمه های بزرگ و کوچک قرار دارد و خود در امتداد تنه ی استخوان قرار می گیرد و جایگاه مساعدی است برای شکستن. کپسول مفصل شانه در بالا به گردن تشریحی می چسبد، ولی در پایین تا 5/1 سانتی متر روی گردن جراحی فرود می آید. در سمت داخل گردن جراحی و به فاصله ی نزدیکی از آن، عصب آگزیلاری می گذرد و از خلف گردن، شریان سیرکمفلکس هومرال عبور می کند.
تنه Body
تنه ی هومروس گرچه در نیمه ی فوقانی گرد و در نیمه ی تحتانی مقطع سه گوش دارد، ولی در مجموع می توان آن را به صورت یک منشور با قاعده ی مثلث شکل فرض کرد که دارای سه کنار (قدامی، داخلی، خارجی) و سه سطح (قدامی-داخلی، قدامی-خارجی، خلفی) است.
انتهای تحتانی هومروس عریض است و از جلو به عقب تخت شده و در مجموع کمی هم به جلو تا شده است. این انتها شامل دو قسمت مفصلی میانی است به نام تروکلئا Trochlea و کاپیتولوم Capitulum و دو برجستگی زیر طرفی به نام اپی کندیل داخلی Medial Epicondyle و اپی کندیل خارجی Lateral Epicondyle حفره ی کورونوئید Coronoid Fossa در بالا و جلو و حفره ی اوله کرونان Olecranon Fossa در بالا و عقب تروکلئا قرار دارند.
اسلاید 11 :
بیماری ها
1.آرتروز
آرتریت روماتوئید (RA) یکی دیگر از دلایل درد ساعد دست است. آرتریت روماتوئید باعث التهاب، درد و تورم در مفاصل می شود. این بیمار اغلب بر روی آرنج تاثیر می گذارد و از آن جا که ساعد با آرنج در ارتباط است ممکن است درد به این ناحیه نیز سرایت کند.
آرتریت همچنین می تواند بیماری های دیگر که منجر به آسیب عصبی و آسیب تاندونی می شود، را ایجاد کند. به عنوان مثال، متخصص روماتولوژی، دکتر Ravinder N. Maini می گوید که از هر ۵ نفر مبتلا به آرتریت روماتوئید؛ ۱ نفر درد ساعد دست را به دلیل سندرم تونل مچ دست تجربه می کند.
به گفته دکتر تیم کنی؛ در صورت وجود ورم مفاصل، شما ممکن است متوجه توده بدون درد کوچکی بر روی پوست ساعد و آرنج شوید. به یاد داشته باشید که در کنترل آرتروز، مواد غذایی که می خورید بسیار موثر است.
اسلاید 12 :
2.عفونت
عفونت در سیستم خون و یا عروق لنفاوی می تواند یکی دیگر از علل درد ساعد دست باشد. عفونت جدی معمولا زمانی رخ می دهد که باکتری استرپتوکوک بر اثر برش، خراش، و یا زخم، به عروق لنفاوی و جریان خون، وارد شود.
یکی دیگر از عفونت ها باکتریایی در عروق لنفاوی که ممکن است درد عضلانی ایجاد کند lymphangitis نام دارد. lymphangitis باعث التهاب در منطقه آسیب دیده شده و می تواند منطقه را دردناک و حساس به لمس کند. در این حالت شما ممکن است رگه های قرمز رنگی را روی دست آسیب دیده مشاهده کنید.
اگر رگه های قرمز رنگ بر روی پوست دیدید که با لمس آن ها احساس گرما کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید. این علائم، از نشانه های عفونت است و مراجعه سریع به پزشک خطر ابتلا به گسترش عفونت و مسمومیت خون را کاهش می دهد.
اسلاید 13 :
3.بیرون خمیدگی ساعد
یرونخمیدگی ساعد یا کوبیتوس والگوس (Cubitus valgus): در این نوع نابهنجاری شکلی (دفرمیتی) وقتی فرد در حالت ایستاده قرار گرفته و بازو را به تنه چسبانده و آرنج را در حالت باز و آویزان قرار میدهد بطوریکه کف دست رو به جلو باشد میبینیم مچ دست کاملاً از تنه دور شده و با آن فاصله گرفتهاست. درحالت طبیعی مقدار ۷-۱۴ درجه بیرونخمیدگی ساعد وجود دارد ولی بیش از آن بیماری تلقی میشود.
شایعترین علت این تغییر شکل، جوش نخوردن در محل شکستگی لقمهای (کندیل) بیرونی استخوان بازو در ناحیه آرنج و در دوران کودکی است. وقتی که شکستگی لقمهای بیرونی استخوان بازو جوش نمیخورد بتدریج و با گذشت زمان به سمت بالاتر تغییر مکان میدهد. نتیجه آن میشود که سر استخوان زند زبرین radius هم که با آن مفصل است به سمت بالا رفته و در نتیجه کل ساعد به سمت خارج انحراف پیدا میکند.
در بیرونخمیدگی ساعد برجستگی فوقلقمهای (اپیکندیل) داخلی در سمت داخلی آرنج بیش از معمول برجسته به نظر میرسد. این تغییر شکل آرنج معمولاً برای بیمار فرد مشکلی ایجاد نمیکند مگر ایجاد فلج دیررس عصب زند زیرین ulna در ناحیه آرنج.
همانطور که میدانیم عصب زند زیرین از پشت زائده فوقلقمهای درونی آرنج عبور میکند. بدنبال نابهنجاری بیرونخمیدگی ساعد، مسیر حرکت این عصب طولانی شده و در نتیجه تحت کشش قرار میگیرد و این کشش موجب بروز علائم فلجی در عصب زند زیرین میشود. به این بیماری فلج دیررسی عصب زند زیرین یا نشانگان دالان ساعدی Cubital tunnel syndrome میگویند. در صورت بروز این عارضه بیمار تحت عمل جراحی قرار گرفته و محل عصب از پشت فوقلقمهای درونی به جلوی آن تغییر داده میشود تا کشش روی عصب کم شود.
اسلاید 14 :
4.شانه ی یخ زده
مشخصه ی این بیماری شروع درد خود بخودی و معمولا بدون علت در شانه است، که به مرور و بصورت پیشرونده محدودیت حرکتی در مفصل را به دنبال دارد. یعنی ممکن است فرد بدون هیچ مشکلی شب بخوابد و صبح با درد شدید از خواب بیدار شود و موهایش را با درد شانه بزند یا به سختی کیف پولش را در جیب پشتی شلوار قرار دهد.
این بیماران معمولا با مشکلاتی از قبیل: درد های شبانه و بیدار شدن از خواب هنگام حمله های حاد، درد در حرکت و همچنین حین حمله ی حاد آن در زمان استراحت و درد در عضلات پشت گردن و شانه مواجه هستند. ممکن است وضعیت قرارگیری شانه ها و کتف ها از حالت طبیعی خارج شود و مثلا شانه ها جلوتر از محل درست خود قرار بگیرند.
در شانه ی یخ زده، کپسول مفصلی شانه ملتهب می شود و باند های ضخیم شده ای در بافت کپسول ایجاد می شود که موجب ضخیم شدن و سفت شدن آن و در نتیجه محدودیت فضای مفصلی می شوند. علامت شاخص این بیماری درد شدید و ناتوانی در حرکت دادن شانه، چه با استفاده از کمک و چه بدون آن است.
اسلاید 15 :
شکستگی ها
شکستگی ساعد در بالفین
ساعد از دو استخوان تشکیل شده است به نام های رادیوس و اولنا. در اکثر مواقع در بالفین هر دو استخوان می شکند. شکستگی ساعد می تواند نزدیک ناحیه مچ دست اتفاق بیفتد و یا در قسمت میانی و فوقانی. این مبحث از شکستگی ساعد مربوط به قسمت میانی و فوقانی است.
آناتومی:
اگر دست را کنار بدن قرار دهید و کف دست به سمت جلو باشد، استخوان اولنا در سمت انگشتان کوچک و استخوان رادیوس در سمت انگشتان شست دست قرار می گیرد. استخوان اولنا در آرنج بزرگ تر بدن و استخوان رادیوس در مچ دست بزرگ تر است. حرکت اصلی ساعد حرکت چرخشی است.
استخوان اولنا ثابت مانده و استخوان رادیوس حول آن می چرخد.
اسلاید 16 :
علل شکستگی ساعد:۱٫ ضربه مستقیم۲٫ افتادن روی دست باز (ورزش یا ارتفاع)۳٫ تصادفات
درمان: تقریبا در تمام شکستگی های ساعد هر دو استخوان در بالفین نیاز به عمل جراحی دارند.
ابتدا دست به طور موقت در آتل قرار داده میشود
اسلاید 17 :
شکستگی های بازو
شکستگی تنه استخوان بازو معمولا بدنبال زمین خوردن یا پس از تصادفات اتومبیل یا سقوط از ارتفاع ایجاد میشود. این شکستگی ها در اکثر اوقات با جابجایی همراه هستند با این حال درمان اکثر آنها را میتوان بدون انجام عمل جراحی انجام داد. درمان غیر جراحی معمولا با استفاده از آتل گچی یا گچ بلند دست و یا با استفاده از بازوبند های مخصوصی که تمام طول بازو را میپوشاند انجام میشود.
در این روش درمانی شکستگی معمولا بعد از حدود یک ماه جوش میخورد. جااندازی و درمان بدون جراحی شکستگی تنه استخوان بازو گرچه ممکن است نتواند قطعات شکسته شده را بطور دقیق در موقعیت اولیه خود قرار دهد ولی حتی اگر شکستگی با کمی انحراف جوش بخورد در غالب اوقات مشکلی جهت کارکرد اندام فوقانی ایجاد نمیشود.
در موارد خاصی درمان شکستگی های تنه استخوان بازو نیازمند استفاده از عمل جراحی است. یکی از این موارد بیمارانی است که بجز شکستگی بازو دچار آسیب ها و شکستگی های دیگری هم شده اند.
بیماری که در اینجا در مورد او توضیح میدهیم مرد سی ساله ایست که بدنبال تصادف اتومبیل دچار شکستگی همزمان تنه استخوان بازو و شکستگی لگن شده است.
بیمار همچنین به علت خونریزی داخلی تحت عمل جراحی در ناحیه شکم قرار گرفته است. این بیمار پس از گذشت سه روز از تصادف تحت عمل جراحی ارتوپدی قرار گرفته و شکستگی لگن و شکستگی تنه استخوان بازوی وی جااندازی باز شد.
اسلاید 19 :
تکنیک های تصویر برداری
1.تصویر AP
بازو در حالت دفع (کف دست به سمت بالا) و با کشش کامل است. قسمت پشت بازو باید در تماس با صفحه باشد مفصل سپس از بالا تصویر شده است.
یک تصویر خوب مفصل آرنج را نشان می دهد .
اسلاید 20 :
2.تصویر جانبی
برای یک تصویر کاملاً جانبی ، شانه باید در همان سطح آرنج باشد. نکته مهم این است که قسمت میانی کل بازو باید در تماس با جدول باشد. بعضی اوقات کیسه شن ممکن است مفید باشد.
دست به صورت عمودی چرخانده شده است ، کف دست که به سمت بیمار قرار دارد
پرتوهای ایکس بطور موازی با اپیکوندهای هومرال از مفصل عبور می کنند.
