بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
Sensation & perception Psychology
اسلاید 2 :
تاریخچه:
کلیات
علم و ادراک از نظر فلاسفه یونان:
تمامی این فلاسفه بر این اعتقاد بودند که معلومات ما از جهان اعتباری ندارد و تمامی ادراکات انسانی حتی بدیهات اولیه باطل و خیال محض است!
سقراط و ارسطو:
برخلاف فلاسفه قبلی (سوفسطاییان) اعتقاد داشتند که «جهان معلومات، هیچ در هیچ نیست» و انسان می تواند با نیروی عقل واقعیت های جهان بیرون را به درستی دریابد.
اسلاید 3 :
علم و ادراک از نظر حکمای جدید غرب:
دکارت:
تجربه حسی وسیله ارتباط انسان با خارج است، نه تنها برای کشف حقیقا امور بلکه برای زندگی کردن.
جان لاک:
تصورات ذهنی و معلومات حاصل تجربه حسی است. (لوح سفید)
اسلاید 4 :
علم و ادراک از نظر حکمای جدید غرب:
لایب نیتس:
مخالف دکارت لاک بود و عقیده داشت نفس انسان به 2 روش ادراک میکند : ادراک پنهان و بالقوه که نفس از آن غافل است و ادراک آشکار و بالفعل که نفس بدان واقف است.
اسلاید 5 :
علم و ادراک از نظر فلاسفه و دانشمندان اسلامی:
کندی:
احساس و ادراک را از جمله قوای نفس می داند که آنها را به 3 مقوله قوه حاسه (حواس پنج گانه )، قوه متوسطه (که صور حاصل از قوه حاسه را بدون حضور ماده در ذهن ایجاد می کند) و قوه عاقله (صور اشیاء را مجرد از شکل و هیئت خارجی درک می کند مثل درک رابطه علی - معلولی)
ابن سینا:
ادراک یعنی درک صورت اشیاء به کمک دستگاه های حسی و تجرید آنها از شی مادی که به وسیله ادراک حسی و عقلی صورت می پذیرد.
اسلاید 6 :
احساس و ادراک در روانشناسی امروز:
امروزه ادراک حسی فرایندی است که از واقعین محرک های فیزیکی و شیمیایی محیط آغاز شده و با چگونگی واکنش موجود زنده و تجزیه و تحلیل روانی وی پایان می پذیرد.
اسلاید 7 :
موضوع و تعریف احساس و ادراک:
موضوع ادراک:
انسان واقعیت های خارجی یا داخلی را به وسیله گیرنده های حسی دریافت نموده و پس از تعبیر و تفسیر به به ادراک می رساند که تکامل این ادراک به شناخت برخی پدیده های عالم هستی منجر می شود.
در روانشناسی علمی در زمینه ادراک حسی به کشف قوانین ادراکی و میکانیزم های آن می پردازد.
رفتارگرایان عقیده داشتند رفتار ادراکی یا پاسخی است که همواره به دنبال اثر محرک خارجی یا داخلی از موجود زنده سر می زند.
اسلاید 8 :
موضوع ادراک:
روانشناسان گشتالت بدنبال چگونگی شکل گیری ادراک و عوامل موثر برآن و تعیین موقعیت هایی که منجر به خطای ادارکی می شوند می باشند.
تعریف احساس:
انتقال اثر محرک از گیرنده حسی به سیستم اعصاب مرکزی که به صورت عینی قابل پیگیری است.(فاقد ارزش شناختی – منفعل حاصل می گردد – اساسی 100% فیزیولوژیک دارد)
اسلاید 9 :
تعریف ادراک:
فرایند ذهنی یا روانی که گزینش و سازمان دهی اطلاعات حسی و نهایتا معنی بخشی به آنها را به گونه ای فعال بر عهده دارد.
بنا به اینکه موجود انسانی در معرض اطلاعات حسی بی شماری در آن واحد قرار دارد پس سازماندهی ادراکی و گزینش از بین اطلاعات حسی برای وی دارای اهمیت است.
در جریان گزینش فرضیات ماقبل ادراکی تجربیات و یادگیری های قبلی وحالات انگیزشی در لحظه ادراک نقشی تعیین کننده دارند.(این می تواند پایه ای برا ی پیدایش خطاهای ادراکی نیز باشد!)
اسلاید 10 :
پسیکوفیزیک
«فخنر» به همراه «وبر» و «وونت» جزء اولین کسانی بود که بین تاثیرات ذهنی و تغییرات محیطی رابطه برقرار کرد.
اهمیت کار فخنر:
1- از بعد نظری مطرح کردن رابطه ریاضی میان تغییرات محرک فیزیکی و تغییرات احساس ناشی از آن.
2- از بعد روش شناختی موجب پیدایش روش های کمی سنجش در روانشناسی گردید.
اسلاید 11 :
پسیکوفیزیک
مفهوم آستانه حسی
آستانه حسی مفهومی اساسی در پسیکوفیزیک است.
تعاریف نظری:
«آستانه احساس» یا «آستانه مطلق احساس» :
کمترین شدت محرکی که موجب پاسخ ادراکی موجود زنده می شود.
«آستانه اختلافی» :
کوچکترین اختلاف قابل درک در میان دو محرک از یک نوع.
اسلاید 12 :
تعریف نظری آستانه های احساس نسبتا آسان است ولی حتی برای یک آزمودنی معین و یک شدت محرک مشخص، میزان آستانه مشخص نیست. به علاوه این میزان برای افراد مختلف متفاوت است. بنابراین هرگز نمی توان شدت واقعی آستانه حسی را بدست آوریم.
تعاریف عملی:
«آستانه احساس» یا «آستانه مطلق احساس» :
حداقل شدت محرک لازم که در 50% موارد احساس می شود.
«آستانه اختلافی» :
حداقل شدت لازم میان 2 محرک که در 50 % موارد تفاوت آن برای آزمودنی قابل تشخیص ست
اسلاید 13 :
بنابراین مفهوم آستانه حسی کاملا نسبی است تحت تاثیر عواملی چون خستگی آزمودنی، عدم توجه و دقت لازم، نقایص ابزار سنجش و .قرار می گیرد.
اولین پسیکوفیزیک دانان بر این امید بودند که بتوانند این خطاها را رفع نمایند اما به مشکلات غیر قابل حلی از جمله تتشخیص های غلط ، اثرات زمینه ارائه محرک ها ، حالات روانی آزمودنی و نوسانهای معیار تصمیم گیری وی برخوردند.
اسلاید 14 :
پسیکوفیزیک
سنجش احساس
تعریف «سنجش» از منظر پسیکوفیزیک:
ایجاد رابطه میان برخی خصوصیات محرک ها با برخی خصوصیات اعداد.
برای «سنجش احساس» باید 2 دسته متغیر را از هم متمایز کرده و روابط میان آنها را بررسی کنیم:
1- متغیر های مربوط به محرک ها که آنها را با روش ها ی فیزیکی توصیف و اندازه گیری کرد.
2- متغیر های مربوط به تجارب حسی که مورد سنجش هستند.
روش های سنجش احساس به 2 دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شوند.
اسلاید 15 :
روش های غیر مستقیم:
در این روش ها از آزمودنی می خواهند که 2 محرک را مقایسه کرده و بگوید به نظر او کدامیک شدیدتر است. به عبارت دیگر در این روش بیشتر تغییر پذیری پاسخ های ازمودنی اندازه گیری می شود تا احساس به معنای دقیق کلمه.
روش های مستقیم:
در این روش ها که ساده تر از روش های غیر مستقیم است از آزمودنی می خواهند که مستقیما حدفاصل میان محرک ها یا شدت آنها را تخمین بزنند.
اسلاید 16 :
سازمان و تشکل ادراکی
آیا انسان بدون دخل و تصرف و به صورت کاملا غیر فعال محیط اطراف خود را در ادراک می کند؟
نتایج تحقیق ها و آزمایشات نشان می دهد که اطلاعات دریافتی به وسیله اعضای حسی گیرنده در رشته های عصبی به جریان می افتد و در مراکز عصبی مغز تجزیه و تحلیل می شود ، این داده های با داده های تجربیات ادراکی قبلی، نیاز ها، تمایلات و فعالیت موجود زنده موجب بروز پاسخ ادراکی نهایی می گردد.
اسلاید 17 :
چگونگی سازمان ادراکی
اسلاید 18 :
سازمان و تشکل ادراکی
سازمان شکل و نظریه گشتالت
مفهوم گشتالت: کل چیزی بیشتر از اعضای آن است، زیرا کیفیتی دارد که هیچ کدام از عناصر تشکیل دهنده آن را ندارد.
تغییر در یکی از عناصر، شکل کلی آن را تغییر می دهد. این شکل کلی دارای قواعد و قوانین سازمان یابی ادراکی است که که اساس نظریه گشتالت را بیان می کند.
اسلاید 19 :
سازمان و تشکل ادراکی
سازمان شکل و نظریه گشتالت
به نظر این مکتب ادراک ما از اشیاء و امور خارج از خود به صورت یک شی واحد و کل صورت می پذیرد و این سازمان یابی شامل مراحلی است:
وهله نخست: طرح شی مورد نظر ادراک می شود (شی از زمینه یا محیطی که رد آن قرار دارد جدا است).
وهله دوم: در این مرحله متوجه شکل آن می گردیم.
وهله سوم: زمینه ای را که شی در آن قرار دارد درک می کنیم.
بنابراین ادراک آدمی همیشه بر اساس طرح، شکل و زمینه که دارای نظم خاصی است سازمان می یابد و اگر این سه عنصر وجود نداشته باشد درک صحیحی از اشیاء و امور صورت نمی گیرد . به نظر این مکتب روابط میان پاسخ ادراکی و محرک فیزیکی باید هم از لحاظ وابستگی علی و معلولی و هم از نظر استقلال محتوی مطالعه شود.
اسلاید 20 :
قوانین گشتالت:
ذهن در عمل ادراک 2 کار مهم را انجام می دهد، یکی سازمان دادن طرح های گوناگون و دیگری معنی دادن به این طرح ها.
در این عمل ادراکی و سازمان یابی ادراکی دو اصل مهم به عنوان قانون ادراکی حائز اهمیت هستند:
قانون ترکیب با دسته بندی
تحریک های جدا از هم در تحت این قانون به صورت یک محرک کلی در می آیند.
قانون تجزیه
تجزیه یک کل به واحد های کوچکتر.
