بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
نقد طرح های جامع شهری ايران
به نام خدا
اسلاید 2 :
فهرست مباحث
طرح مسئله
تعريف طرح جامع
ساختار نهادی طرح های جامع شهری
آسيب شناسی طرح های جامع شهری
سیاستگذاری
هدایت و راهنمایی
تهیه طرحها
نظارت بر تهیهی طرحها
بررسی و تصویب طرحها
مرحله اجرای طرحها
نظارت براجرای طرح
بازنگری و اصلاح طرحها
نتیجهگيري
اسلاید 3 :
طرح های شهري Urban Master / Comprehensive Plans
طرح هاي رايج در برنامه ريزي فضايي شهري و منطقه ای:
مقياس ملي :
طرح هاي جامع سرزمين / آمايش سرزمين
طرح کالبدي ملي (چند استان)
طرح های کالبدي منطقه ای (استان)
مقياس منطقه ای / ناحيه اي:
طرح جامع ناحيه ای
طرح مجموعه شهري
مقياس محلي :
طرح جامع شهر
طرح تفصيلي شهر
طرح های بهسازي و نوسازي
طرح ساماندهي سکونتگاه های غيررسمي
طرح آماده سازي توسعه هاي جديد شهري
طرح طراحي شهري
طرح تفصيلي موضعي
طرح شهرهاي جديد
طرح شهرک های جديد، ساير طرح ها .
اسلاید 4 :
طرح های جامع شهري Urban Master / Comprehensive Plans
طرح جامع شهر: طرحي بلند مدت که نحوه استفاده از زمين های شهري را مشخص مي کند و از طريق پهنه بندي يا زونينگ، اولويت های توسعه در شهر را معين مي نمايد.
هدف طرح جامع شهري ساماندهي فعاليت ها و استانداردسازي نيازها در شهر است.
از دهه ی 1940 ميلادي در اروپا مطرح و به تدريج گسترش يافتند و از سال 1345 در ايران رايج شدند.
اسلاید 5 :
نظريه پردازاني که در شکل گيري اين طرح ها تأثيرگذاشتند:
پتريک گدس
لوييس ممفورد
ابنيزر هاوئِرد
ريموند آنوين
کلرنس پري
کلرنس اشتاين
پاتريک ابرکرامبي
آرتور سورياماتا
توني گارنيه
ارنست ماي
ريچارد باري پارکر
لِکوربوزيه
لوييد رايت
اسلاید 6 :
از ابتدای برنامه ی عمرانی سوم پيش از انقلاب (1346-1341)
تهیه اولین طرح های جامع در ایران از 1345 به این سو
ورود طرح های جامع به قوانین ملی شهرسازی از سال 1353
طرح جامع شهری
اسلاید 7 :
مراحل عمومي انجام طرح جامع شهري
1- تهيه طرح و شناخت وضع موجود
2- تحليل وضع موجود
3- ارائه ي گزينه هاي توسعه و برنامه ها و طرح
4- تصويب و ابلاغ طرح براي اجرا
5- اجراي طرح و نظارت بر آن.
خروجي اصلي طرح جامع نقشه کاربري و ضوابط اجرايي آن است.
اسلاید 8 :
محتواي طرح جامع شهر:
مطالعات وضع موجود شهر
محيطي، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، کالبدي، زيرساختها و غيره.
تجزيه و تحليل
محيطي، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، کالبدي، زيرساختها و غيره.
تدوين برنامه
اغلب در بخش کالبدي .
تهيه طرح تفصيلي
جزييات مربوط به استفاده از زمين شهري است.
قوانين و مقررات اجرايي
مقررات اجرايي کاربري زمين
اسلاید 9 :
اسناد اصلي طرح جامع شهر:
گزارش طرح
ضوابط و مقررات طرح
نقشه هاي طرح در حوزه کاربري زمين و پهنه بندي موجود و پيشنهادي.
محتواي گزارشات طرح های جامع شهري:
ساخت و ساز و رشد و توسعه ي آتي شهر
شامل ريخت شناسي شهر
حوزه های عملکردي
شبکه ی ارتباطي
نظام تقسيمات واحدهاي شهري
تعيين پهنه ها و طرح های خاص
اسلاید 10 :
اسناد اصلي طرح جامع شهر:
جهات و توسعه آتي و ظرفيت پذيري شهر
ظرفيت جمعيت پذيري
ظرفيت زيربناهاي شهري
تراکم جمعيتي
حرايم
معيارها و ضوابط و مقررات
سرانه ها
پهنه ها و عملکردها
توزيع جمعيت
حفاظت از عناصر ارزشمند
مناطق خاص
سيماي شهر، معماري، بافت و منظر و غيره.
اسلاید 13 :
طرح مسئله
نیاز به تغيير در نظام سياستگذاري، قوانين و برنامهريزي فضايي در ايران
تهیه اولین طرح های جامع در ایران از 1345 به این سو
ورود طرح های جامع به قوانین ملی شهرسازی از سال 1353
نظام ناکارآمد و متمرکز تصمیمگیری، عدم هماهنگی میان بخشی
ناهماهنگی و عدم انطباق با طبیعت و سرشت شهر
ناهماهنگی با شرایط جامعهی شهری
عدم انطباق طرحها با واقعیتها و نیازهای شهر
عدم مشارکت مردم در تهیه و اجرای طرحها
برنامهریزی متمرکز، طولانی شدن زمان تهیهی طرحها
نبود پشتوانههای مشخص و روشن مالی
اسلاید 14 :
ساختار نهادی طرح های جامع شهری
فرآيند تهيه، تصويب و اجراي طرحهاي جامع شهري در ايران
اسلاید 15 :
آسيب شناسی طرح های جامع شهری
70 درصد از پیش بینیهای این طرحها در مورد جمعّیت و رشد جمعّیت شهرها، نادرست بوده است
تراکمهای جمعیتی و ساختمانی پیش بینی شده توسط این طرحها، اغلب محقّق نشدهاند.
پیشنهادات این طرحها برای توسعهی آتي شهرها تحقق نیافتهاند.
در ایجاد و ساماندهی شبکهی معابر شهری ناموفق بودهاند (مشاور زیستا، 1994).
سیاستگذاری
بررسی و تصویب
اجرای طرح ها
نظارت بر اجرا
هدایت و راهنمایی
تهیه طرح ها
نظارت بر تهیه
بازنگری و اصلاح
آسیب شناسی هشت مرحله کلیدی تهیه و اجرا
اسلاید 16 :
رويکرد تصميم گيري فن سالار، متمرکز و فردسالار
تمرکز تصميم گيري و بي توجهي به جامعه ي هدف طرح
تفرق عملکردي و برنامه اي
بي توجهي به مشارکت شهروندان
فاصله زياد بين واقعيت و طرح
رويکرد و روش شناسي
اسلاید 17 :
سیاستگذاری، هدايت و راهنمایی
نگرش کالبدی به توسعهی شهری
فاقد مبانی نظری منعطف و انسانی
ماهیّت تصمیمگیری و سیاستگذاری عمدتا" متمرکز و از بالا به پایین است
فاقد ساز و کارهای مشارکتی
نگرش و سیاستگذاری متمرکز دولتی
توجه کمتر به محتوای اقتصادی و اجتماعی شهرها
تعدد نهادهای تصمیمگیر و ناهماهنگیهایی در اجرای این طرحها
عدم توجه به ویژگیهای محلی و بومی شهرها
فقدان اسناد راهنما برای سیاستگذاران، برنامهریزان، مدیران وکارشناسان و به عبارتی برای ذینفعان
اسلاید 18 :
مرحله چهارم: تهیه و نظارت بر تهیه طرح ها
زمان زیادی صرف نوشتن گزارشات و جمع آوری داده ها می شود.
تجویز استانداردهای مشابهی برای اغلب شهرها
نادیده گرفتن محتوای اقتصادی، اجتماعی، محيطزیستی و پویایی زندگی اجتماعی شهری
آینده نگری لازم در توسعهی آتی شهرها انجام نمیشود.
نبود ارتباط مناسب و کارآمد بین مرحلهی تهیه و مرحلهي اجرای طرحهای جامع
نبود سند و سازوکار اجرایی مناسبی برای نظارت
انحصار طرح ها در دست مشاوران با دیدگاه های صرف معماری
عدم مشارکت شهروندان در روند تهیه طرح ها
طولانی بودن روند تهیه و تصويب
حجم زياد داده ها و کمبود تحليل ها و روش های اجرا
نگاه دولتی و قیم مآبانه در طرح ها
عدم ارتباط بين طرح ها با قوانين دائما در حال تغيير
عدم انعطاف در طرح ها
بي توجهي به محتواي شهر
اسلاید 19 :
مرحله پنجم: بررسی و تصویب طرح ها
نبود ارتباط مناسب و کارآمد بین مرحلهی تهیه و مرحلهي اجرای طرحهای جامع
نبود سند و سازوکار اجرایی مناسبی برای نظارت
سازوکار طولانی بررسی و تصويب طرح ها
فقدان اطلاع و آگاهی کافی شهروندان از سازوکارهای بررسی و تصويب طرح ها
فقدان اطلاع سازمان ها و نهادهای غيررسمی توسعه از فرآیند بررسی و تصویب طرح ها
اسلاید 20 :
مرحله ششم: اجرا و نظارت بر اجرای طرح ها
نبود نظارت مستمر بر اجرای طرح ها
فقدان هماهنگی بین نهادهای شهری
تخلف در اجرای طرح ها توسط نهادهای رسمی و غیررسمی
ضعف مشارکت شهروندی
فقدان برنامه زمانی
عدم اجراي طرح ها به دليل تغييرات سريع شهري
عدم هماهنگي نهادي
قوانين نامناسب شهري
نبود برنامه و پشتوانه هاي مالي مشخص
بي ثباتي مديريت شهري
ضعف اقتصاد شهري و مسائل ساختاري
