پاورپوینت زمین شناسی فصل سنگ ها

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

به نام خدا

مبحث زمین شناسی فصل سنگ ها

اسلاید 2 :

سنگ ها
سنگ ها، اجسام طبیعی، غیرزنده، و جامدی اند که از یک یا چند نوع کانی تشکیل شده اند .
که معمولا در سه گروه :
1-آذرین
2-رسوبی
3- دگرگونی
تقسیم می شوند .

اسلاید 3 :

نحوه تشکیل ماگما

در فرایند تشکیل ماگما به جز افزایش دما،عوامل دیگری همچون فشار،حضور مواد فرار(به ویژه آب)نیز مهم است.با افزایش دما نظم بلورهای کانی های سازنده سنگ ها به هم خورده و فاصله یون ها زیاد می شود. به این ترتیب ماده افزایش حجم یافته و چگالی آن کاهش می یابد.زمانی که ماگما متبلور می شود عکس این پدیده رخ می دهد.اجزای ماگما همگی باهم و همزمان متبلور نمی شوند بلکه به تدریج و در دماهای مختلف به صورت بلور در آمده و ته نشین می شوند.به این ترتیب به جز سنگ های آذرین،مواد گازی و محلول های آبی گرم نیز تولید می شوند.

اسلاید 4 :

سنگ های آذرین

بر اساس مطالعات انجام شده، هرچه از سطح زمین به سمت داخل زمین برویم، دما افزایش می یابد؛ به طوری که به ازای هر یک کیلومتر عمق، حدود ۳۰ درجهٔ سانتی گراد دما افزایش می یابد. این گرماباعث می شود که سنگ ها به ماگما (مواد مذاب) تبدیل شوند. این مواد مذاب، طبیعی، داغ، متحرک وسرشار از گاز است.

ماگما به دلیل داشتن گاز فراوان و حرارت زیاد، نسبت به سنگ های اطراف سبک تر است و به سمت بالا حرکت می کند. حال اگر ماگما در بیرون یا خارج زمین سرد شود به دو دسته ی آذرین بیرونی وآذرین درونی تقسیم بندی می شود.

اسلاید 5 :

آذرین درونی

این مواد مذاب اگر در داخل زمین باقی بمانند و در همان جا سرد و متبلور شوند،به سنگ های آذرین درونی تبدیل می شوند که نسبتاً درشت بلورند کانی های آنها بدون میکروسکوپ قابل رؤیت اند. مانند:
گابرو: نوع درونی بازالت با بلورهای درشت هستند.

گرانیت:نوع درونی ریولیت است.گرانیت ازریولیت درشت بلورتراست.

اسلاید 6 :

آذرین بیرونی

اگرمواد مذاب از راه شکستگی ها و شکاف های موجود در سنگ کره به سطح زمین راه پیدا
کند، به سنگ های آذرین بیرونی تبدیل می شوند. این سنگ ها ریز بلورند. مانند:
ریولیت:نوع بیرونی گرانیت است.ریولیت ریز بلور است.

بازالت:نوع بیرونی گابرو با رنگ تیره است. با بلورهای ریز هستند.

اسلاید 7 :

بافت سنگ آذرین

منظور از بافت سنگ،اندازه،شکل و آرایش بلورهای سنگ است.مهم ترین عامل موثر در بافت یک سنگ،سرعت سرد شدن ماگما است.سرد شدن سریع ماگما سبب تشکیل بلورهای ریز و آهسته سرد شدن ماگما موجب تشکیل بلورهای درشت می شود.

در اثر فعالیت انفجاری کوه آتشفشان،گدازه ها به صورت ذرات ریز به هوا پرتاب می شوند.زمانی که این ذرات به صورت لایه ای در محیط های رسوبی ته نشین شوند،سنگ هایی را می سازند که به آن آذرآواری می گویند مانند توف بافت حفره دار و اسفنجی نیز که در سنگ پا و پوکه معدنی دیده می شود به علت خروج گاز ها از گدازه در حال انجماد است.

اسلاید 8 :

کاربرد سنگ آذرین

سنگ های آذرین کاربردهای بسیار زیادی در زندگی مادارند. برخی از آنها مانند گرانیت و گابرو به عنوان سنگ تزیینی در نمای ساختمان کاربرد دارند، همچنین از این سنگ ها درساختن پله (شکل ب)، کف ساختمان و ساخت بناهای یادبود(شکل الف) استفاده می شود. از خرده سنگ های آذرین درتهیهٔ بتون، جاده سازی، زیر سازی راه آهن و.استفاده می گردد.

اسلاید 9 :

سنگ های رسوبی

معمولاً سنگ های سطح زمین در اثر عواملی مانند آب، باد، تغییرات دما، فعالیت های جانداران،به ویژه انسان و . متلاشی و خرد می شوند وبه صورت ذّرات و قطعات خرد شده و مواد محلول به وسیلهٔ رودخانه ، یخچال و باد به اقیانوس ها،دریاها و دریاچه ها حمل می شوند و پس ازروی هم انباشته شدن، لایه های رسوبی را به وجودمی آورند. لایه های رسوبی با گذشت زمان و در اثرفشار ناشی از وزن لایه های بالایی، سخت و به سنگ های رسوبی تبدیل می شوند (شکل ۴).

اسلاید 10 :

ویژگی های سنگ های رسوبی

سنگهای رسوبی لایهلایهاند که رنگ یا جنس هر لایه با لایه دیگر متفاوت است. ریگ، شن و سنگهای آهکی نمونههایی از سنگهای رسوبی هستند. سنگهای رسوبی تقریبا تمام سطح قارهها را پوشش میدهند ولی به طور کلی ۸٪ از کل سنگهای پوسته را در بر میگیرند. همچنین سنگهای رسوبی منبع مهمی برای منابع طبیعی مانند زغال سنگ، سوختهای فسیلی، آب یا سنگهای معدنی میباشد. مطالعه سنگهای رسوبی منبع اصلی دست یافتن به تاریخچه زمین و تاریخچه حیات میباشد.

نکته:
دویژگی بسیارمهم سنگ های رسوبی
لایه لایه بودن و داشتن فسیل در آن هاست.

اسلاید 11 :

مواد تخریب شده:مانند شن وماسه و رس که بیشتر توسط تغییرات شیمیایی و فیزیکی در پوسته ی زمین بوده اند.

بقایای بدن جانداران:رسوباتی هستند که از بقایای بدن موجودات بوجود آمده اند.و بعد از مرگ آنها جزو رسوبات قرار می گیرند.

مواد شیمیایی:بعضی از موادی که در روی خشکی ها در آب حل می شوند و به طور شیمیایی در آب رسوب می کنند.

اسلاید 12 :

دیاژنز

به مراحلی که طی آن از رسوبات نرم و جدا از هم،سنگ های سخت و متصل پدید می آید،دیانژ(سنگ شدگی )می گویند.

اسلاید 13 :

روش های تشکیل سنگ رسوبی

1- سیمانی شدگی
2- متراکم و خشک شدن
3- تبخیر و تبلور
4- انجام واکنش های شیمیایی

اسلاید 14 :

سیمانی شدگی

در این روش فواصل موجود در بین ذرات و قطعات رسوبی را نوعی ماده شیمیایی پر می کند و آنها را به هم می چسباند.

اسلاید 15 :

متراکم و خشک شدن

در فرایند متراکم شدن،با ته نشین شدن رسوبات
همراه آب،به دلیل فشار لایه های فوقانی، فضاهای بین ذرات به تدریج کم شده،از قطر لایه رسوبی کاسته شده و بر تراکم و چسبندگی آن ها افزوده می شود.

اسلاید 16 :

تبخیر و تبلور

اگر مواد محلول شده در آب دریاها به همراه آب حاوی آنان تبخیر شود،مقدار رسوباتی باقی می ماند. که پس از انباشته شدن این رسوبات در طی زمان طولانی سنگ های رسوبی پدید می آیند.
در یاچه حوض سلطان

اسلاید 17 :

انجام واکنش های شیمیایی

مواد محلول در آب در اثر واکنش شیمیایی رسوب می کنند.با متبلور شدن این رسوبات نوعی سنگ رسوبی پدید می آید.

غار کتله خور

اسلاید 18 :

طبقه بندی سنگ های رسوبی

سنگ های آواری :سنگ های که آنها بر اثر تخریب سنگ های قدیمی تشکیل شده و به محیط رسوبی وارد شده اند.
سنگ های غیر آواری:سنگ هایی که مواد تشکیل دهنده آنها بر اثر فعالیت های شیمیایی،زیستی یا ترکیبی از این دو به وجود می آیند گفته می شود.

اسلاید 19 :

طرز تشکیل زغال

گیاه زغال نارس لیگنیت زغال سنگ معمولی انتراسیت زغال کک حدود10% 45تا60% 60تا70% 70تا90% 90تا95% 95تا100%

اسلاید 20 :

کاربرد سنگ های رسوبی

سنگ های رسوبی اهمّیت فراوانی در زندگی ما دارند. ذخایر نفت، گاز و زغال سنگ در سنگ های رسوبی
تشکیل می شوند. از سن گهای آهکی و تراورتن در ساختمان سازی استفاده می شود.
از ماسه سنگ در پل سازی و جاده سازی بهره می گیرند. برای تهیهٔ گچ و سیمان بنّایی نیز از
سنگ های رسوبی استفاده می شود. از فسیل های موجود در سنگ های رسوبی در بازسازی گذشتهٔ زمین
استفاده می گردد. برخی از عناصر فلزی مانند آلومینیم و آهن از سنگ های رسوبی استخراج می شوند.