بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
عوارض تزریق خون و مراقبت های پرستاری
اسلاید 2 :
هدف هموویژیلانس
در واقع هموویژلانس به معنای مراقبت از دریافت کنندگان خون و فراورده های خونی در مقابل عوارض ناخواسته ناشی از انتقال خون است.
اسلاید 4 :
1- گزارش عوارض ناشي از تزريق به صورت سيستماتيك و جمع آوري در يك واحد
2- گردآوري و تجزيه و تحليل داده هاي مربوط به اثرات ناخواسته انتقال خون و اعلام خطر به منظور تصحيح و اخذ اقدامات اصلاحي لازم براي جلوگيري از وقوع مجدد آنها
3- مستند سازي موارد تزريق خون در يك بيمارستان و بررسي مقايسه اي آن در سال هاي متوالي
4- هدايت و ارتقاي تزريق خون در بيمارستان ها
اهداف اجراي هموويژلانس
اسلاید 5 :
* شناسايي و تشخيص عوارض+ مستندسازي+گزارش آنها
* گزارش تمام عوارض مرتبط با تزريق خون
* تجزيه و تحليل عوارض و اخذ اقدامات اصلاحي مناسب به جهت پيشگيري از وقوع مجدد آنها
موثر بودن سيستم هموويژلانس بستگي دارد بر :
اسلاید 6 :
پرستاری در تزریق خون
اسلاید 7 :
ترانسفوزيون خون يك اقدام كلينيكي منحصر بفرد است. پرستاران نقش مهمي در كاربرد بي خطر خون و فراورده هاي آن دارند.
ارتباط مستقیم پرستار در مراحل تزریق خون با بیمار ،پزشک، آزمایشگاه و تاثیر مشاهدات و مستندات پرستاری در جلوگیری از عوارض تزریق خون نقش بسزایی دارد.
اسلاید 8 :
تزریق خون خود یک نوع انتقال بافت زنده است، و انجام آن تنها در موارد خاص و حیاتی توصیه می شود. گر چه پزشکان وظیفه تجویز تزریق خون را بر عهده دارند ، لیکن اجرای آن از مسئولیت های پرستاران به شمار می آید. لذا دانش و مهارت هر دو گروه در زمینه تشخیص نیاز بیمار به تزریق خون، نحوه صحیح اجرا و شناخت سریع عوارض و مداخلات مناسب ضروری می باشد.
اسلاید 9 :
جهت کاهش عوارض تزریق خون باید اقداماتی از جمله آموزش کارکنان، اطمینان از عدم تنبیه و مسائل قانونی در خصوص گزارش عوارض، راحت کردن فرآیند گزارش و طراحی آسانتر فرم مربوطه صورت گیرد تا مسیر برای گزارش عوارض تزریق خون هموار شود.
اسلاید 10 :
1- نام كامل بيمار ، شماره اتاق بيمار ، جنس ، سن ، ( چنانچه نام بيمار مشخص نيست ، شماره پرونده و شماره اتاق بيمار ، جنسيت و محدوده سني بايد ذكر شود ) .
2- در خواست تزريق خون و فرآورده
3- نام و مقدار فرآورده
4- تاريخ و ساعت تزريق
5 -سابقه تزريق خون در چند روز گذشته
6- تشخيص بيماري
7- درخواست هاي ويژه
8- امضاي پزشك
پس از تكميل كليه مشخصات بالا در فرم درخواست خون توسط پزشك ، برگه در خواست را داخل كيسه پلاستيكي (Lock bag) قرار داده و همراه با نمونه بيمار به بانك خون ارسال نماييد.
فرم درخواست خون و فرآورده بايد توسط پزشك بطور كامل پر شده و امضاء شود.
اصل فرم در خواست خون و فرآورده پس از تكميل به همراه نمونه بيمار در پلاستيك مخصوص قرار داده شده و هر چه سريعتر به بانك خون ارسال شده و نسخه كپي در پرونده نگهداري شود.
اطلاعات الزامي براي درخواست تزريق خون و فرآورده ها در « درخواست غيراورژانس
)Elective)
اسلاید 11 :
*نام ونام خانوادگي بيمار
*تاريخ تولد
*شماره پرونده
*تاريخ و ساعت خونگيري
*نام فردي كه نمونه گيري كرده است .
(از برچسب زدن قبلي لوله هاي چند بيمار (به عنوان مثال در ايستگاه پرستاري) و سپس اقدام به نمونه گيري از بيماران شديداً پرهيز گردد.)
مواردی که بایدحتماروی برچسب قیدشود:
اسلاید 12 :
اقدامات لازم قبل از تزريق
الف : قبل از هر تزريق بایدموارد زير مهيا بوده و سپس اقدام به تحويل گرفتن خون و فرآورده از بانك خون شود:
*انتخاب محل مناسب تزريق در بيمار – آماده بودن بيمار و پرستار جهت تزريق
*ست تزريق خون
سر سوزن با سايز مناسب
*موجود بودن داروهايي از قبيل آنتي هيستامين – اپي نفرين
*محلول سديم كلرايد تزريقي
*كپسول اكسيژن
*دستگاه ساكشن
*بررسي شود آيا طبق تجويز پزشك معالج بيمار قبل از تزريق نياز به دريافت دارو دارد يا خير
*حداكثر فاصله زماني بين تحويل گرفتن كيسه خون كامل و گلبول قرمز از بانك خون تا تزريق 30 دقيقه مي باشد.
اسلاید 13 :
ب- مواردی که بایدموقع تحويل گرفتن خون و فرآورده توسط بخش چک شود
1-هر گونه نشت از كيسه
2-رنگ غير طبيعي (بنفش - ارغواني .)
3-هموليز
4-وجود لخته
5-گذشتن از تاريخ انقضاء فرآورده
6-وجود كدورت
7-وجود گاز در كيسه (كيسه باد كرده)
8-برچسب ناسالم وناخوانا
نکته:(در صورت وجود هر كدام از موارد بالا پرستار بايد از تحويل گرفتن خون و فرآورده خودداري كند و با تكميل قسمت مربوطه در فرم مشخصات خون ارسالي براي بيمار كيسه را عودت دهد.)
9-نوع فرآورده درخواستي
10-گروه خون وRhبيمار و كيسه خون
11-شماره ويژه واحد اهدايي قيد شده بر روي كيسه خون باشماره اهدا قيد شده در فرم تحويل خون
اسلاید 14 :
تأييد هويت بيمار
قبل از تزريق از خود فرد ، نام ونام خانوادگي ،تاريخ تولد، را پرسيده و مشخصات بيمار را با پرونده و فرم در خواست تكميل شده خون مقايسه نمائيد.
*در صورت وجود مچ بند ، مطابقت مچ بند، با اطلاعات فرم درخواست خون و فرم مشخصات كيسه خون و فرم مشخصات فرآورده ارسالي از بانك خون
ضروريست دو پرستار بايد موارد صفحه قبل را جداگانه مقايسه و بررسي نمايند. (براي مثال پرستار بخش و سر پرستار)
در صورتي كه مشخصات برگه درخواست يا مشخصات كيسه خون و هر دو با اطلاعات موجود در فرم مشخصات خون ارسالي براي بيمار ، همخواني داشته باشد اجازه تزريق خون داريم.
-در برخي موارد ديده شده كه به علت شباهت اسمي خون اشتباهاً تزريق شده و باعث مرگ بيمار گرديده است . براي جلوگيري از اين اشتباه ، بايد هم نام بيمار و هم نام پدر و شماره پرونده و بخش بيمار و گروه خوني و وRh بيمار و كيسه خون منطبق گردد .
اسلاید 15 :
علل خطا هاي موجود در زنجيره انتقال خون
**عدم رعايت اصول ذخيره سازي و نگهداري و حمل و نقل خون
*خطاهاي فني (مانند آزمايشهايي كه به روش صحيح انجام نشوند)
*نمونه گيري يا برچسب گذاري غير صحيح
*اشتباه در ارسال خون از بانك خون به بخش بيمارستان
*خطا در طي تزريق خون يا فرآورده خون
*عدم شناسايي بيمار در زمان نمونه گيري يا در زمان تزريق خون و فرآورده به بيمار
*تجويز نا صحيح (بيمار نياز به خون يا فرآورده نداشته ولي براي وي تجويز شده است و يا اشتباه در انتخاب فرآورده صورت گرفته است)
اسلاید 16 :
پلاسماي تازه منجمد
تعریف: مايع حاصل از يك واحد خون كامل است كه طي8-6 ساعت جمع آوري و درعرض یک ساعت منجمد مي شود .
- حجم هر واحد تقريبا 250-200 ميلي ليتر است .
اين فرآورده داراي مقادير نرمال فاكتورهاي انعقادي و آلبومين ايمونو گلوبولين و آنتي ترومبين مي باشد .
دماي مناسب براي نگهداري اين فرآورده خوني در بانك خون 18- درجه سانتي گراد و پايين تر مي باشدپس از ذوب شدن در عرض حداكثر 4 ساعت مصرف كرد چنانچه پلاسمايي پس از ذوب شدن مورد استفاده قرار نگيرد ، مي توان آن را در يخچال در دماي يك تا 6 درجه سانتي گراد گذاشت وتا 24 ساعت ، هنوز هم به عنوان پلاسماي تازه مورد استفاده قرار داد . .
اسلاید 17 :
در تزريق پلاسما احتياجي به كراس مچ نيست. ولي همگروهي سيستم ABO بين دهنده و گيرنده را بايد رعايت كرد و چنانچه پلاسماي هم گروه يا سازگار با بيمار يافت نشود ،مي توان از پلاسماي اهداكننده گروه AB به عنوان دهنده همگاني پلاسما استفاده كرد ، چون اين افراد فاقد آنتي A و آنتي B هستند .
اسلاید 18 :
كرايو پرسيپيتات Cryo precipitate
تعریف: كرايو رسوبی ازFFPاست که به صورت کنترل شده ذوب گشته ومجدداًبا cc20-10پلاسمابصورت سوسپانسیون درآمده است. این فراورده حاوی فاکتورهای زیر است :
1-فاکتور VIII: به میزان 120-80 واحد بین المللی
2- فیبرینوژن mg 300-150
3- فاکتور فون ویلبراند(VWF) به میزان 70%-40% مقدار اولیه
4- فاکتور XIII به میزان 30% - 20% مقدار اولیه
5- مقادیر قابل توجهی فیبرونکتین
* حجم هر واحد تقريبا 15 ميلي ليتر است
اسلاید 19 :
كرايو را پس از تهيه بايد هر چه زودتر مصرف نمود و يا حداكثر در عرض 2 ساعت پس از تهيه در دماي منفی 30 درجه سانتي گراد منجمد شود. كرايو بايد از طريق فيلتر 260-170 ميكروني (صافي استاندارد ) تزريق شود .
* براي مصرف كرايو ابتدا بايد در 37 درجه سانتي گراد ذوب شود وپس از ذوب شدن نبايد دوباره منجمد گردد و لازم است هر چه سريعتر مصرف گردد. پس از ذوب شدن فقط حداكثر تا 24ساعت در دماي 6-1درجه قابل نگهداري و مصرف است .
* سرعت تزريق بسته به تحمل بيمار داشته و بايد هر چه سريعتر تزريق شود .
اسلاید 20 :
پلاكت متراكم (Platelet concentration)
تعریف:حجمي از سلولهاي پلاكتي كه ازخون كامل جداشده است.
* حجم70-50 ميلي ليتر
* پلاكت در دماي 24-20 درجه سانتي گراد و به طور متوسط 22 درجه به مدت5-3 روزهمراه باتکانهای ملایم وآژیتاسیون قابل نگهداري است.
* تزريق پلاكت همگروه و يا سازگار از نظر سيستم ABO با گلبول قرمز گيرنده توصيه مي گردد.
بيماران RH منفي بايستي پلاكت RH منفي دريافت نمايند به خصوص در كودكان و يا زنان در سنين باروري در غير اين صورت بايد از ايمونوگلوبولين RH استفاده شود .درموردسایربیماران تزریق پلاکت بدون درنظرگرفتن سازگاری ABOامکانپذیراست.
