پاورپوینت مدلسازی کارکردهای مرتع

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

مدلسازی کارکردهای مرتع

اسلاید 3 :

مبانی و فرایند مدلسازی
تعریف مدل
ضرورت و اهداف مدلسازی
فرایند مدلسازی

اسلاید 4 :

مدل در مفهوم گسترده، هر نوع بیانی از یک سیستم را شامل می شود (دورانت، 1370)، به طوری که در اساس خود، نمادی از یک واقعیت در جهان است و با بهکارگیری آن میتوان ویژگیهای مهم دنیای واقعی را به شکلی ساده و کلی بیان کرد. مدل همچنین با تشریح مفاهیم و کاهش پیچیدگیهای یک سیستم، سازنده یا کاربر خود را در رسیدن به درک آسان واقعیت آن سیستم کمک میکند (لی، 1366). بیان یک سیستم که از آن به عنوان مدل یاد میشود، میتواند شکلهای گوناگون ذهنی، فیزیکی، حرفی، تصویری یا ریاضی به خود بگیرد (دورانت،1370).

تعریف مدل

اسلاید 5 :

ضرورت و اهداف مدلسازی

مدلها به پژوهشگران، برنامهریزان و مدیران در زمینههای اقتصادی، اجتماعی و نیز محیط زیستی کمک شایان توجهی میکنند تا در مواردی که از نظر فنی، اقتصادی، سیاسی و محیط زیستی امکان دانش افزایی از راه آزمون و خطا میسر نیست بتوانند با بهرهگیری از مدل، ضمن کاهش هزینههای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیط زیستی، بر میزان دانش خود بیفزایند. از اینرو، از مدلها میتوان در کارهای گوناگونی همچون پیشبینی، برنامهریزی، تصمیمگیری و مدیریت سیستم یا سیستمهای مورد نظر، بهره گرفت. اگرچه پیشبینی را میتوان سنگ بنایی برای رسیدن به سایر هدفهای مدلسازی همچون برنامهریزی، تصمیمگیری و مدیریت سیستمهای مورد نظر دانست، گسترش دانش مدلسازی سبب شده است که مدلهای ویژه برای هر کدام از زمینههای مذکور ابداع و معرفی شوند.

اسلاید 6 :

فرایند مدلسازی

اسلاید 7 :

تعریف مسئله و تعیین هدف

مدلسازی همچون سایر مطالعات و بررسیهای علمی، باید از تعریف مسئله و براساس آن تعیین مرز و محدوده آن مسئله شروع شود، چرا که مدل برای حل مسئله تعریف، ابداع، معرفی و بهکار میرود. نکته دیگری که در آغاز کار باید به آن توجه داشت، تعیین هدف یا هدفهایی است که با مدلسازی میخواهیم به آن برسیم. در فرایند مدلسازی مشخص کردن هدف یا هدفهای مدلسازی سبب میشود تا منابع مورد نیاز مربوط به زمان، پول و نیروی انسانی، به شکل کارآمدی تخصیص یابند (جفرز، 1982).

اسلاید 8 :

تعیین مرز سیستم

مشخص کردن مرز یا محدوده سیستمی که در نظر است مدلسازی برای آن صورت گیرد، اهمیت زیادی دارد. با توجه به اینکه سیستمهای بومشناختی و محیط زیستی دارای سلسله مراتب سازمانی یا سیستمهای فرادست و سیستمهای فرودست خود هستند، مدلساز باید مشخص کند که در کدام یک از سطوح دانش بومشناختی و زیستشناسی به دنبال ساختن آن است. توضیح اینکه کربس (1388) برای زیستشناسی یازده سطوح سازمانی را که از سطح مولکول آغاز شده و به بلاترین سطح یعنی سیمای سرزمین ختم میشود، تعریف کرده است که با مراجعه به آن، میتوان سطح مورد نظر خود را انتخاب کرد. با تعیین مرز سیستم، مدلساز میتواند فهرستی از اجزای تشکیلدهنده آن را تهیه کند و تنها اجزایی که اهمیت لازم را دارند، در فرایند مدلسازی وارد کند. این کار مانع از ابداع و معرفی مدلهای بیش از حد لزوم پیچیده میشود.

اسلاید 10 :

تعیین نیاز اطلاعاتی

پس از گذر از مرحله اول و دوم در فرایند مدلسازی، مدلساز باید مشخص کند چه داده ها و اطلاعاتی برای ساخت مدل مورد نیاز است تا بر اساس آن (که خود یکی از مراحل انجام هر گونه پژوهشی بهشمار میرود) به جمعآوری یا تولید دادههای مورد نیاز خود بپردازد. در این گام باید از جمعآوری یا تولید داده بیشتر از حد مورد نیاز، پرهیز کرد.

طراحی نمودار ادراکی

در این گام، مدلساز با دانش بهدست آمده از گامهای پیشین و نیز دانش اکولوژی و محیطزیستی، نموداری ادراکی از سیستمی که میخواهد مدلسازی کند، طراحی می کند.

اسلاید 11 :

نمودار ادراکی نموداری است دارای مرز که در آن اجزای تشکیلدهنده سیستم و چگونگی ارتباط آنها با یکدیگر با استفاده از نشانههای مرسوم در نمودارهای جریانی و در فرآیندهای ماده و انرژی اودوم (1969) نشان داده میشود. با طراحی نمودار ادراکی، مدلساز میتواند دانش خود را از سیستمی که میخواهد مدلسازی کند، سازمان دهی کند، اجزاء و روابط میان آنها را تشریح کند و در نهایت تا حد امکان به سادهسازی روابطی که قرار است مدلسازی شوند، بپردازد (جفرز، 1982). با توجه به اهمیت طراحی مدلهای ادراکی با بهکارگیری علائم و نشانههای استاندار و شناخته شده، علائم ابداع شده از سوی اودوم (1969) و فارستر (1961) معرفی میشوند.

اسلاید 12 :

طراحی نمودار ادارکی

نشانه های جریان

فارستر (1961) نشانههای شکل زیر را برای بهکارگیری در طراحی مدلهای ادراکی که از جمله گامهای مهم در مدلسازی بهشمار میرود، پیشنهاد کرده است. برای مثال از نشانه دایره برای نشان دادن آغاز یا پایان یک کار یا فرایند استفاده میشود.

اسلاید 13 :

اودوم در سال 1969 یک مجموعه نشانه را به عنوان زبان مدار انرژی برای سیستمهای اکولوژیک و اجتماعی ابداع و معرفی کرد. شکل زیر یک مجموعه نشانههای فرایند را که میتوان از آنها برای طراحی نمودارهای ادراکی و سیستمی بهره گرفت، نشان میدهد.

اسلاید 14 :

تعیین روابط میان اجزای سیستم

در این گام مدلساز باید روابط میان اجزای سیستمی را که قرار است مدلسازی شود، تعیین کند، به طور کلی، میان اجزای یک سیستم میتواند ماده، انرژی یا اطلاعات تبادل شود. پس از مشخص شدن نوع رابطه میان اجزای سیستم، مدلساز باید مدلی را برای آن تدوین کند. برای این کار با مبنا قرار دادن مدل ادراکی و به کمک معادلههای ریاضی، باید قواعد حاکم بر جریان مواد، انرژی و اطلاعات در سیستم را توصیف کند (گرنت و همکاران، 1382). پس از تعیین ساختار کمی کلی، باید معادلههای ریاضی آن را تشکیل داد. به طوری که آن معادلهها بر روی هم مدل مورد نظر را بسازند. به این منظور، مدلساز باید مراحل زیر را طی کند (گرنت و همکاران، 1382):

اسلاید 15 :

فرایند مدلسازی

1- انتخاب واحد زمانی پایه (روز، هفته، ماه و سال) برای حل معادلههای مدل
2- تعیین شکل تابع معادلههای مدل (مانند خطی، لگاریتمی، نمایی، توانی، سینوسی و غیره)
3- برآورد پارامترهای معادلههای مدل

میتوان با بهکارگیری دادههای بهدست آمده از سیستمی که در حال مدلسازی آن هستیم و بهرهگیری از روشهای استاندارد، اقدام به تعیین شکل تابع معادلههای مدل و برآورد پارمترهای آن کرد (گرنت و همکاران، 1382)؛ این کار در مدلسازی، کالیبراسیون مدل خوانده میشود.