پاورپوینت مبانی و روش های برنامه ریزی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

عنوان: مبانی و روش های برنامه ریزی

اسلاید 3 :

نظریه های ساخت شهر
1- ساخت دوایر متحدالمرکز نظریه ی ارنست برگس
2- ساخت قطاعی شهر- نظریه ی همرهویت
3- ساخت ستاره ای شکل
4- ساخت چند هسته ای (نظریه ی ادوارد اولمن و جانسی هاریس)
5- ساخت عمومی شهرها
6- ساخت طبیعی شهرها
7- ساخت خطی

اسلاید 4 :

ساخت دوایر متحد المرکز نظریه ارنست برگس
در این طرح گسترش شهر از ناحیه ی مرکزی به طرف خارج شهر صورت گرفته است و تعدادی حوزه های متحدالمرکز را تشکیل می دهد.
این حوزه ها با ناحیه ی شاغل مرکزی شروع شد و به حوزه ی سفرکنندگان ختم می شود و به قسمت اعظم آن به صورت اراضی بازاست. وجود دهکده ها در آن باعث شده خصوصیات خود را تبدیل به سکونت گاه های خوابگاهی نماید.
ساخت قطاعی شهر
این نظریه بر آن است که واحدهای مسکونی گران قیمت از کانون اصلی خود در طول خطوط شبکه رفت و آمد شروع به گسترش می کند و چنین واحدهایی به طرف ز مین های دور از خطر سیلاب و عوامل آلوده کننده ی محیط زیست قرار می گیرد.

اسلاید 5 :

ساخت ستاره ای شکل
در نظریه ی دایره ای در مقابل گسترش شهر موانع طبیعی مثل شیب تند- تپه- کوه و عوامل بازدارنده وجود دارد. شهر به آن جهت گسترش پیدا نمی کند. در نتیجه مسیرهای حمل و نقل- شاه راه رو- خیابان ها و خطوط آهن تحت تاثیر وجود عوامل نامنظم و نامساعد طبیعی شهرها و اطراف آنها واقع می شود. این شبکه های ارتباطی در شکل شعاعی بوجود می آیند.
و شکل دایره های متحدالمرکز تعدیل پیدا کرده و به شکل شعاعی و یا ستاره ای تبدیل می شود و به گسترش شهر ساخت ستاره ای می بخشد.
ساخت چند هسته ای:
اساس این نظریه بر این اصل است که شهرهای کوچک تنها دارای یک مرکز یا هسته ی واحد می باشد اما شهرهای بزرگ همگی دارای هسته های متعددی هستند که در داخل شهرها، وجود راه های ارتباطی تشکیل این هسته ها را امکان پذیر می کند.

اسلاید 6 :

ساخت عمومی شهرها:
بر اساس نظریه ی رابرت دیکنسن محدودیت ساخت شهرها به قرار زیر است.
1- حوزه ی مرکزی
2- حوزه ی میانی
3- حوزه ی بیرونی
4- حاشیه ی شهر یا مرزهای ده شهر
ساخت طبیعی شهرها
این نظریه ی بر مبنای ویژگی جغرافیایی شهر استوا است.
به این صورت که مشخصات طبیعی شهر و خصوصیات فرهنگی مردم، ساخت حوزه طبیعی شهر را معلوم می کند (طبیعت و انسان در شکل گیری شهر دخالت مستقیم دارد)

اسلاید 7 :

ساخت خطی
بر اساس این نظریه، شهرها گسترش خود را از شکل ستاره ای شروع می کنند و به شکل دایره ای نزدیک می شوند ولی گسترش شبکه ی راه ها و مسیرهای اصلی ارتباطی تمایل گسترش شهر را در مسیر چنین شبکه هایی به صورت خطی قرار می دهد.
تجزیه و تحلیل نظریه های ساخت شهر
ساخت شهرها از یک الگوی معین و مشخص پیروی نمی کند .
ممکن است شهری هم به صورت قطاعی و هم به صورت چند هسته ای و هم به صورت ستاره ای شکل پیدا کند و یا ممکن است هیچ یک از ساخت های فوق را نداشته باشد.
مثال از بعضی از شهرهای ایران تعدادی از این خصیصه ها را دارند ولی بسیاری از عوامل دیگر بر نحوه ی ساخت آنها دخالت داشته.

اسلاید 8 :

عواملی بر نحوه ی ساخت شهرها دخالت دارند.
1- تاثیر عوامل طبیعی و آب و هوایی
2- نحوه ی معیشت و اصولاً اقتصاد جمعیت
3- تاثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی
(عوامل طبیعی- اقتصادی- اجتماعی)
در مطالعه ی ساخت شهر برای سهولت کار لازم است: حوزه های مسکونی و تجاری شهر از یکدیگر مشخص شوند زیرا بسیاری از چهره های متضاد شهری، در حوزه های داخلی شهرها ناشی از تاثیرات این دو حوزه است.
از جمله عواملی همواره در ساخت حوزه های داخلی شهر نقش تعیین کننده دارد، عامل فرهنگ شهری است.
از جمله عوامل شهری 1- علاقه به ایجاد واحدهای مسکونی یک خانواری
2- آپارتمان نشینی یا حومه نشینی

اسلاید 9 :

مهم ترین نقش ها و وظایف شهری
1- نقش بازرگانی و تجاری
2- نقش صنعتی
3- نقش نظامی و دفاعی
4- نقش فرهنگی- نقش مذهبی و زیارتگاهی، آموزش، دانشگاهی، ادبی و هنری، فستیوال و کنگره ای از تقسیمات این نقش است.
5- نقش گردشگری و پذیرایی- نقش های بیمارستانی و درمانگاهی، آب معدنی، تفریحات ییلاقی و استراحتگاهی از تقسیمات این نقش است.
6- نقش اداری و سیاسی
7- نقش کشاورزی
8- نقش های مختلط (مجموعه از چند نقش و وظیفه)

اسلاید 10 :

طرح های مختلف گسترش شهری
1- شهر ستاره ای- شعاعی
2- شهر اقماری
3- شهر خطی
4- شهر گسترده
5- شهر الگوی کهکشان
6- شهر در الگوی حلقه ای
7- شهر الگوی متمرکز
8- شهر در الگوی شبکه محوری باروک

اسلاید 11 :

شهر ستاره ای شعاعی
در این طرح شهر دارای یک مرکز اصلی است و مراکز فرعی در طول شعاع عای منشعب از مرکز شهر و بخش می شود که خلاء دوری نواحی مختلف شهر را از مرکز آن پر می کند و مشکل تمرکز و استقرار جمعیت کالا و خدمات در مرکز شهر را کاهش می دهد.
مزایای طرح: 1- کشانده شدن حمل و نقل عمومی، مرکز شهر برای دسترسی مردم
2- وجود فضاهای سبز که به فضاهای روستایی هم دسترس دارند و محیطی برای پیاده روی، چرخ سواری- اسب دوانی و گردش را به وجود می آورد.
معایب طرح:
با گسترش طرح شعاع ها و شهری از یکدیگر دور می شوند و برای رفع این مشکل باید بزرگراه های حلقوی ایجاد شود.
قابلیت اجرایی و نظارت بر فضاهای سبز از جمله های این طرح است.

اسلاید 12 :

شهر اقماری: در چنین طراحی فعالیت های اصلی اقتصادی و تجاری در هسته ی مرکزی و داخل شهر ایجاد شده و در نواحی پیرامون و حومه ی شهر عهده دار اسکان قسمتی از جمعیت خواهد بود.
در این طرح ادامه ی گسترش توسط راه هایی که به زیستگاه های اطراف منتهی می شود و به طور کامل از شهر اصلی نیز جدا هستند صورت می گیرد.
از مزایای این طرح کاهش حجم آمد و شد سواره و کاهش آلودگی محیطی است.
از معایب این طرح محدودیت ابعاد منطقه ای است.
شهر خطی: اساس طرح خطی برای راه هایی است که از آن ها راه های فرعی دیگری منشعب شده و به قسمت های مختلف شهر منتهی می شود.
در این طرح گسترش شهر را به تبعیت از راه آهن، شاه راه ها، شبکه های عمده ی ارتباطی، رودها، و آبراهه ها به صورت خطی و در نواحی اطراف این مسیرها می کشاند.
از مزایای این است که در هیچ جای شهر مرکز عمده ای که تراکم زا باشد وجود ندارد.
از معایب این طرح فواصل میان فعالیت های مختلف شهر است که باعث شده مخارج ایجاد تاسیسات زیر بنای سنگین شود میزان جمعیت پذیری شهر با مشکل مواجه شود وسایل حمل و نقل عمومی در تمام نقاط قادر به توقف نیستند و در میانه ی مسیرها قابلیت دسترسی کم است.

اسلاید 13 :

شهر گسترده: در این طرح با تکیه بر گسترش شبکه ی راه ها و ساختن جاده های متعدد گسترش شهرها و حوزه های جمعیتی آن ها به صورت پراکنده پیشنهاد می شود.
شهر در الگوی کهکشان: نواحی حاشیه ای این الگو را فضای سبز احاطه می کند. از نظر شبکه های ارتباطی ، راه ها می تواند به صورت عمود بر هم یا به طور مورب ایجاد شود. در این بافت تمرکز شهری در برخی از نواحی وجود دارد. این الگو حدی بنیابین از الگوی گسترده و متمرکز است.
مکمل الگوی کهکشان: این الگو بیشتر برای شهرهای بزرگ کابرد دارد. شهر از مراکز متعددی تشکیل یافته که هر کدام واحدهای دیگری را به وجود آورده و توسط شبکه های ارتباطی به یکدیگر پیوند می یابد. مجموعه ی این بافت ها و شبکه ها یک شبکه ی کهکشانی را به وجود خواهد آورد.
شهر در الگوی حلقه ای: در این الگو دور تا دور بافت را گره های شهری به وجود می آورد و در امتداد خطوط اصلی حمل و نقل آن فضای شهری گسترش می یابد. در این الگو با توجه به این که شبکه ارتباطی و فعالیت ها شکل حلقه ای یا زنجیره ای به خود می گیرد. هیچ جایی از شهر نباید از جای دیگر آن فاصله ی زیادی داشته باشد تا مشاغل و مراکز مختلف فعالیت های شهری بتواند در طول این محیط دایره ای شکل به ایفای نقش خود بپردازد.

اسلاید 14 :

شهر در الگوی متمرکز:
در الگوی متمرکز نظام حمل و نقل شهری عمودی خواهد بود این به معنای تمرکز شهر در یک محدوده خاص است که درست بر خلاف بافت گسترده می باشد در حقیقت بافت های متمرکز و گسترده در تضاد و رقابت با یکدیگرند.
بارزترین مثال الگوی متمرکز را می توان در آثار معمار بزرگ اروپایی لوکوربوزیه مشاهده نمود.
شهر در الگوی شبکه محوری باروک:
این الگو بدین نحو شکل خواهد گرفت که نقاط مسلط در یک پهنه شهر را تشکیل داده و ساختمان های نمادین مهم را در آن نقاط قرار می دهند این کانون ها توسط خیابان های اصلی که برای ترافیک عمده شهر مناسب است به یکدیگر متصل شده و به نحوی آن را طراحی می کنند که کانون ها یا گره ها را به یکدیگر اتصال دهند مرز و حدود این خیابان ها باید مشخص باشد.
خیابان ها و ساختمان های میانی نباید کانون های اصلی را تحت شعاع قرار دهد. این فکر مربوط به عصر باروک است. این الگو بیشتر برای شهرهایی با جمعیت متوسط مناسب است.
این مدل برای شهرهای بزرگ- مادرشهرها- نیز مناسب نیست.