بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
هفته پیشگیری از مسمومیت ها
(1 تا 7 آبان ماه 1398)
معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد
اسلاید 2 :
شیوهی جدید زندگی ماشینی و دسترسی آسان هموطنان ما به انواع مواد شیمیایی، داروها، سموم و . بدون داشتن اطلاعات کافی از نحوهی نگهداری، مصرف، عوارض، خطرات و هشدارهای مربوطه، شیوع مسمومیتهای اتفاقی و تعمدی را در جامعه به میزان زیادی افزایش داده است.
اگرچه بسیاری از این مسمومیتها توسط کادر پزشکی - درمانی کنترل شده و به مرگ منتهی نمیگردد و لیکن خسارات جبرانناپذیری را به پیکرهی اقتصاد، سلامت و بهداشت جسمی و روانی جامعه و خانوادهها وارد خواهد نمود.
معرفی هفته پیشگیری از مسمومیتها
اسلاید 3 :
با عنایت به موارد فوق و همچنین در نظر گرفتن شرایط خاص جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی ایران، مقرر شده است امسال مانند سال های گذشته، در اولین هفتهی آبان ماه با عنوان «هفته پیشگیری از مسمومیتها» اقداماتی در خصوص آموزش راههای پیشگیری از بروز انواع مسمومیتها و چگونگی کنترل آن و نحوهی انجام اقدامات اولیه در مواجهه با فرد مسموم، توسط معاونت غذا و دارو دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور و در راس آن، مرکز ملی اطلاعرسانی داروها و سموم و کلیه مراکز DPIC (Drug Poisoning Information Center) کشور، انجام پذیرد.
اسلاید 4 :
نامگذاری هفته ای به نام هفته پیشگیری از مسمومیتها ممکن است در آموزش و اطلاعرسانی کلیهی قشرهای جامعه و به تبع آن کاهش موارد مسمومیتهای اتفاقی و تعمدی مفید واقع شود. با توجه به محدودیت تختهای بیمارستانی و هزینههای بالای دارو و درمان، این امر ممکن است به کاهش هزینهها کمک شایانی نماید؛ و در عین حال به میزان قابل توجهی سبب ارتقای سطح سلامت و بهداشت عمومی جامعه شود.
در این هفته ارگانهای اطلاعرسانی، از طریق چاپ بروشورها و پمفلتهای آموزشی جهت آگاهی خانوادهها، نصب بیلبوردهای آموزشی در خیابانها، توزیع پوسترهای جذاب و آگاهیدهنده در مراکز آموزشی- درمانی، دانشگاهها، مراکز آموزش عالی، کارخانجات، موسسات، مدارس و عملیات وسیع اطلاعرسانی از طریق رسانههای عمومی شامل روزنامهها، رادیو و تلویزیون میتوانند اقدام به آموزش پیشگیری و کنترل مسمومیتها نمایند.
اسلاید 5 :
چهارشنبه 98/8/1 روز پیشگیری از بروز مسمومیت ناشی از داروها
پنجشنبه 98/8/2 روز پيشگيري از مسموميت ها در کودکان
جمعه 98/8/3 روز پيشگيري از مسموميت ناشی از گازها و منوکسيد کربن
شنبه98/8/4 روز پيشگيري از مسموميت با مواد غذايي قارچ ها و گياهان سمي
عناوین روزهای هفته
اسلاید 6 :
یکشنبه 98/8/5 روز پيشگيري از بروز مسموميت با سموم دفع آفات نباتی، مواد شيميايي شامل اسید، قلیا و شوینده های خانگی، فرآورده های نفتی، فلزات سنگین مانند سرب ، جیوه و باتری مینیاتوری
دوشنبه 98/8/6 روز پيشگيري از مسموميت ناشي از گزیدگی جانوران سمی
سه شنبه 98/8/7 روز پيشگيري از مسموميت ناشي از سوء مصرف مواد مخدر و محرک
عناوین روزهای هفته
اسلاید 8 :
1 آبان ماه
پیشگیری از بروز مسمومیت ناشی از داروها
اسلاید 9 :
1. با مصرف خودسرانه داروها بدون تجويز پزشك، سلامت خود را به خطر نيندازيد.
2. مقادير بالاي برخي از داروهاي به ظاهر كم خطر، مي توانند براي فرد خصوصاً کودکان و افراد مسن كشنده باشد.
3. شايعترين علت بروز مسموميت در جهان، مصرف داروها بيش از مقادير درماني مي باشد.
4. هفتاد درصد از مسمومیت های ارجاع شده به مراکز اطلاع رسانی داروها و سموم کشور، مسمومیت های دارویی می باشد.
5. دهان، شایع ترین راه ورود سموم به بدن.
6. داروها را دور از ديد و دسترس كودكان و در ارتفاع بالا ودر كمد مجهز به قفل نگه داري نماييد.
7. در هنگام بيماري كودكتان مراقب باشيد تا دوز تكراري دارو به وي ندهيد.
8. برای کاهش تب در کودکان، داروی استامینوفن را بر اساس وزن و سن کودک و با مشورت پزشک و داروساز به کودک بدهید. مقادیر بیش از حد درمانی استامینوفن می تواند ایجاد مسمومیت نماید.
9. داروهاي مصرفي افراد خانواده را دور از دسترس كودكان نگهداريد.
پیشگیری از مسمومیت ناشی از داروها
اسلاید 10 :
10. از قرار دادن دارو در كيف دستي پرهيز كنيد تا مانع خورده شدن دارو توسط كودكان شود.
11. داروهاي خود را در مقابل چشم كودكان نخوريد، چرا كه كودكان از رفتار بزرگسالان تقليد مي كنند و ممكن است دور از چشم والدين داروها را به دهان ببرند.
12. اگر به كودك خود دارو مي دهيد به او تفهيم كنيد كه اين دارو است و از كلماتي مثل آبنبات، شكلات و يا خوراكي استفاده نكنيد.
13. بهتر است داروهای بیمار افسرده و یا بیمارانی که تعادل رفتاری ندارند و یا افرادی که سابقه اقدام به خودکشی دارند را دور از دسترش ایشان قرار دهید و مراقبت دقیقی در خصوص میزان داروی مصرفی ایشان به عمل آورید.
14. بر مصرف داروی افراد مسن خانواده نظارت داشته باشید چراکه ایشان به دلایل زیر ممکن است داروی خود را به اشتباه یا بطور تکراری مصرف نمایند: تشابه ظاهری شکل داروها، ابتلا به فراموشی، عدم اطلاع از نام داروها، بی سوادی یا کم سوادی و یا خوانا نبودن مقادیر مصرفی دارو مندرج روی جعبه دارویی.
اسلاید 11 :
15. بهترین کار برای پیشگیری از خوردن دوز تکراری دارو، یادداشت کردن دفعات مصرف دارو و یا قرار دادن قرصها در داخل جعبه های مخصوص تقسیم بندی شده (برحسب صبح، عصر و شب) می باشد.
16. مصرف مقادیر بالای بسیاری از داروها در اقدام به خودکشی، ممکن است در ابتدا علامت و نشانه خاصی نداشته باشد ولی وضعیت فرد مسموم به طور ناگهانی وخیم گردد.
17. بروز مسمومیت توسط برخی از داروها هرچند ممکن است منجر به مرگ نگردد ولی مقادیر بالای این داروها می توانند منجر به صدمات دائمی کبد و کلیه فرد مسموم شود.
18. داروها را مطابق با توصیه پزشک یا داروساز و نه بیشتر از آن مصرف نمائید چراکه با مصرف چند برابر مقادیر درمانی داروها به طور خودسرانه، نه تنها روند درمان شما سریعتر نمی شود بلکه تنها دچار عوارض سوء و یا مسمومیت با داروها خواهید شد.
19. مصرف بیش از مقادیر توصیه شده داروهای مسکن سبب سمیت و تخریب کلیه ها خواهد شد.
20. مصرف خودسرانه داروی استامینوفن جهت درمان درد و تب بیش از مقادیر درمانی، منجر به صدمات کبدی خواهد شد.
21. داروها خصوصا داروهای خوش طعم مخصوص کودکان را از دسترس ایشان دور نگه دارید. ممکن است با استفاده از غفلت شما، کودک اقدام به مصرف دارو نماید.
اسلاید 12 :
22. در برخورد با فرد مسموم غیر هوشیاری که در کنارش بسته های داروی خورده شده وجود دارد، ضمن حفظ خونسردی خود و عدم القاء استفراغ در این فرد، بسته های دارویی را همراه بیمار به بیمارستان ببرید.
23. در مسمومیت های تعمدی با دارو، بهتر است در صورت هوشیاری فرد مسموم، نام دارو یا داروهای مصرفی و تعداد هر یک از آنها را از وی بپرسید و به کادر درمانی اطلاع دهید.
24. در اغلب مسمومیت های اتفاقی و یا تعمدی با داروها، برای اطلاع از نحوه انجام اقدامات اولیه، هرچه سریع تر با شماره تلفن مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم 190 و یا اورژانس 115 تماس بگیرید.
25. آیا می دانید شایعترین علت مسمومیت در کشور ما بروز مسمومیت های دارویی می باشد؟
26. چنانچه در خانه کودک زیر 5 سال دارید، حتما داروها را در کمدهای بالاتر و مجهز به قفل قرار دهید.
27. کودکان کنجکاوند و ممکن است زمانی که افراد سالمند فامیل در حال مصرف داروهای خود می باشند، کودکان اقدام به چشیدن و یا بلعیدن دارو بنمایند.
28. برای پیشگیری از مسمومیت دارویی کودک دلبندتان، از والدین خود بخواهید داروهای مصرفی خود را دور از دسترس کودکان نگهداری نمایند.
اسلاید 13 :
29. متاسفانه سالانه تعدادی از کودکان کشورمان به دلیل مصرف ناخواسته شربت متادون که در شیشه داروهای دیگری نگهداری می شده است به کام مرگ می روند.
30.در آمار بدست آمده از مراکز اطلاع رسانی داروها و سموم کشور، کماکان درصد بالایی از مسمومیت ها یعنی در حدود 50 تا 60 درصد از کل مسمومیت های ثبت شده در این مراکز به مسمومیت دارویی تعلق دارد.
31. با توجه به آمار سازمان پزشکی قانونی کشور درخصوص مرگ و میر ناشی از مسمومیت با داروها، مشاهده می شود در پنج سال اخیر به طور میانگین هر سال بین 680 تا 780 نفر از هموطنانمان در اثر مسمومیت با دارو جان سپرده اند.
32. در سال 1396 تا 1397، از هر صد نفر مراجعه کننده به بیمارستان لقمان حکیم تهران 40 تا 45 نفر در اثر دارو مسموم شده بودند و 87 درصد از این موارد تعمدی بوده است.
33.مسمومیت دارویی چهارمین عامل مرگ ناشی از مسمومیت با شیوع 13 درصد است.
اسلاید 14 :
یکشنبه دوم آبان ماه
پيشگيري از مسموميت ها در کودکان
2 آبان ماه
اسلاید 15 :
1. كودكان زير 5 سال، پر خطرترين گروه سني از نظر بروز مسموميت هستند.
2. كودكان خردسال ممكن است هر چيزي را به دهان ببرند. اين عمل بخشي از آموزش و درك اين گروه سني از محيط اطرافشان است و اين عمل زمينه ساز بروز مسموميت است.
3. در هنگام بيماري كودكتان مراقب باشيد تا دوز تكراري دارو به وي ندهيد.
4. كيف دستي، ساك خريد و كيسه هاي نايلوني را دور از دسترس كودكان قرار دهيد. ممكن است داخل آنها وسايلي باشد كه توسط كودك بلعيده شود و يا كودك ضمن بازي آنها را روي سر خود كشيده و سبب خفگي وي شود.
5. گلها و گياهان آپارتماني را دور از دسترس كودكان قرار دهيد و هنگام بازي كودكان در فضاي باز مراقب آنها باشيد تا توسط گلها و گياهان سمي، مسموم نشوند.
6. نام گياهان خانگي را به خاطر بسپاريد و آن را روي برچسبي كنار آنها بنويسيد. بسياري از گياهان و گلهاي آپارتماني مانند خرزهره و ديفن باخيا، سمي هستند و تماس پوست با آنها و يا به دهان بردن آنها منجر به مسموميت و سوختگی مخاط مي شود.
پيشگيري از مسموميت ها در اطفال
اسلاید 16 :
7. از نگهداری گیاهان و گل های آپارتمانی مانند خرزهره و دیفن باخیا در منزل چنانکه دارای کودک هستید خودداری نمایید.
8. مواد شيميايي، شوينده و سفيد كننده را در منزل در كمدهاي داراي قفل و دور از ديد و دسترس كودكان قرار دهيد.
9. درب كمدهايي كه در آن مواد شيميايي خطرناك را نگه مي داريد با قفل يا طناب محكم نمائيد.
10. داروهاي مصرفي افراد خانواده را دور از دسترس كودكان نگهداريد.
11. در هنگام بروز مسائل و مشكلات خانوادگي، بيشتر مراقب كودكان باشيد. در اين شرايط كودكان در برابر حوادث و مسموميت اتفاقي آسيب پذيرترند.
12. هميشه پس از استفاده از مواد شيميايي سريعاً درب آن را ببنديد، ولي بدانيد هيچ ظرف دربسته اي از دسترسي كودكان در امان نيست.
13. هیچگاه الكل و ضد يخ را در دسترس كودكان قرار ندهيد.
اسلاید 17 :
14. در صورتيكه كودك شما ماده اي غير خوراكي را بلعيد، با مركز اورژانس 115 و يا مركز كنترل مسموميت ها با شماره تلفن 190 تماس بگيريد.
15. بلع باطري کوچک ساعت در كودك مي تواند با عوارض جدي همراه باشد. در اين موارد كودك را در اسرع وقت به يك مركز درماني منتقل كنيد.
16. از دسترسی کودکان به اسباب بازی های دارای باتری خصوصا باتری های دیسکی و مینیاتوری خودداری کنید.
17. شماره تلفن هاي زير را در دسترس و يا در كنار تلفن نصب نمائيد: شماره تلفن پزشك كودك، شماره تلفن مركز كنترل مسموميت: 190، شماره تلفن اورژانس: 115.
18. محصولات شيميايي و شوينده، نفت و بنزين را هميشه در ظرف اصلي آن نگهداري كنيد. هيچگاه اين فرآورده ها را در ظرف مواد خوراكي (مانند بطري نوشابه) نگه داري نكنيد. اين عمل سبب خورده شدن اتفاقي اين مواد توسط كودكان مي شود.
19. متاسفانه نگهداری شربت متادون (جهت ترک اعتیاد) در ظرف خالی نوشابه، منجر به مصرف دارو، مسمومیت و مرگ چند کودک شده است.
20. از سال 1389 تا 1391 بیست و سه مورد مرگ ناشی از خوردن شربت متادون (داروی ترک اعتیاد بزرگسالان ) در کودکان ایرانی بروز نموده است.
اسلاید 18 :
21. از نگهداری شربت متادون در داخل یخچال و در کنار بقیه نوشیدنی ها خودداری نمایید.
22. شربت متادون جهت درمان ترک اعتیاد، بسیار سمی است. آن را دور از دسترس خانواده و در کمد قفل دار نگهداری نمایید.
23. به كودكان بياموزيد هيچ چيزي ننوشند و يا نخورند مگر اينكه با اجازه بزرگسالان باشد.
24. داروهاي خود را در مقابل چشم كودكان نخوريد، چرا كه كودكان از رفتار بزرگسالان تقليد مي كنند و ممكن است دور از چشم والدين داروها را به دهان ببرند.
25. زمانيكه شما در منزل نيستيد و كوك را به فرد ديگري مي سپاريد ، كودكان در معرض بيشترين خطر مسموميت قرار دارند.
26. اگر به كودك خود دارو مي دهيد به او تفهيم كنيد كه اين دارو است و از كلماتي مثل آبنبات، شكلات و يا خوراكي استفاده نكنيد.
27. در هنگام استفاده از محصولات شيميايي و پاك كننده چنانچه مجبور شديد به زنگ درب ورودي و يا تلفن جواب دهيد، قبل از هر چیز درب ظرف را ببندید و هرگز از كودك خود چشم برنداريد.
اسلاید 19 :
28. عمده ترين موارد مسموميت در كودكان در اثر خوردن داروها، مواد شيميايي و محصولات خانگي مانند مواد آرايشي بهداشتي، فرآورده هاي شوينده، سفيدكننده و لوله باز كن، لاك پاك كن (استون) و گياهان آپارتماني سمي بوده است.
29. مسموميت اتفاقي در اثر بلع نفت در كودكان بسيار خطرناك مي باشد. در صورت بلع نفت توسط كودك هر چه سريع تر او را نزديك ترين مركز درماني منتقل نماييد.
30. اگر کودکی نفت را ببلعد کشنده نیست ولی اگر کودک وادار به استفراغ شود این امر می تواند منجر به مرگ وی شود.
31. کودکان کنجکاوند و ممکن است زمانی که افراد سالمند فامیل در حال مصرف داروهای خود می باشند، کودکان اقدام به چشیدن و یا بلعیدن دارو بنمایند.
32. برای پیشگیری از مسمومیت دارویی کودک دلبندتان، از والدین خود بخواهید داروهای مصرفی خود را دور از دسترس کودکان نگهداری نمایند.
اسلاید 20 :
33. کودکان به دلیل روند رشدشان اغلب دست و اجسام اطراف خود را به دهان میبرند. این کار سبب ورود مقادیری از سرب به بدنشان میشود.
34. کودکان 4 تا 5 برابر بیشتر از بزرگسالان ، سرب محیط را جذب می کنند.
35. کودکان زیر 5 سال و زنان باردار دو گروه اصلی در معرض خطر در اثر تماس با سرب هستند. اصلی ترین عارضه ی سرب در تکامل سیستم عصبی کودکان و بهره هوشی کودک بروز میکند.