بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
اپیدمیولوژی بالینی
مبحث:
غربالگري Screening
اسلاید 2 :
پديده كوه يخ
اپيدميولوژيستها و ديگر كساني كه بيماريها را مطالعه مي كنند درمي يابند كه الگوي بيماري در بيمارستانها با آنچه در جامعه است متفاوت مي باشد
يعني: بخش بزرگي از هر بيماري (ديابت و فشار خون و.) بيش ازآنچه که به نظر پزشكان و كاركنان بهداشتي ميآيد درجامعه مخفي ميباشد.
اسلاید 3 :
بخش زير آب کوه يخ نشان دهنده توده پنهان بيماري است:
(بیماران بدون علامت، اشخاص حامل و موارد تشخيص داده نشده)
بخش روي آب آن نشانه بخشي از بيماري است كه در عمل پزشكان آن را مشاهده مي كنند.
اسلاید 4 :
تعریف غربالگری
جستجوی فعال برای یافتن بیماری در افراد به ظاهر سالم به وسیله آزمایشهای سریع، معاینات یا دیگر روشها
اسلاید 5 :
يك آزمون غربالگري جنبه تشخيصي ندارد و تنها يك آزمايش ابتدايي است
(البته بعضي از آزمونها هم براي غربالگري وهم براي تشخيص به كار مي روند)
بنا براين
افرادی که در غربالگری داراي نتیجه مثبت يا مشكوك مي باشند بايد براي تشخيص قطعی و در صورت لزوم درمان لازم نزد پزشك فرستاده شوند.
اسلاید 6 :
آزمون غربالگری آزمون تشخیصی
بر روی افراد بیمار یا مشکوک
در یک فرد
نتیجه، نهائی است
نتیجه همراه با ارزیابی علایم و نشانه ها تعیین می شود
دقت زیاد
گران
اساس درمان است
آغاز از فرد بیماری است که یک ناراحتی دارد
بر روی افراد به ظاهر سالم
در گروههای جمعیتی
نتیجه، نهائی نیست
نتیجه براساس یک معیار یا یک نقطه مشخص تعیین می شود
دقت کمتر
ارزان
اساس درمان نیست
آغاز از سازمانهای ارایه خدمت است
اسلاید 7 :
به آزمون تشخیصی، استانداردطلایی (Gold Standard) هم می گویند.
چرا همیشه از Gold Standard استفاده نمی کنیم؟
گران است
زمان بر است
سخت است ( تهاجمی است! )
گاهی اوقات امکان ندارد
اسلاید 8 :
The Natural History of Disease
Time
Primary
Prevention
Secondary
Prevention
Tertiary
Prevention
Well
Asymptomatic
Symptomatic
Risk Factors
Prognostic
Factors
Biologic
Onset
Early Dx
Possible
Usual
Clinical
Treatment
Outcome
اسلاید 9 :
مهلت تصمیم گیری Lead time
دورهای ما بین زمان تشخیص معمول و زمانی که میتوان بیماری را با ابزار تشخیص زود هنگام تشخیص داد
برای بیماریهایی است که بین شروع بیماری و زمان تشخیص ” فاصله زمانی“ وجود داشته باشد.
اسلاید 10 :
مفهوم مهلت تصمیم گیری (Lead Time)
زمان مناسب غربالگری
مهلت تصمیم گیری
زمان معمول تشخیص
شروع بیماری
نقطه بحران برای تشخیص نها یی
اولین نقطه ممکن برای تشخیص
اسلاید 11 :
اهداف و مقاصد غربالگری
ظاهراً سالم
ظاهراً ناسالم
افراد به ظاهر سالم
حد وسط
سالم
غربالگری دوره ای
آزمون غربالگری
بیمار
مراقبت
درمان
اسلاید 12 :
معيارهاي انجام غربالگري: الف) شرایط بيماریي كه قرار است غربال شود:
1-يك معضل مهم سلامتی مهم با شد
علت وجود اين شرط در اين است كه غربالگري به هزينه مالي و نيروي انساني نياز دارد
2 - سير طبيعي بيماري (شامل دوره بدون علامت و .) به خوبی شناخته شده باشد (تا زمان مناسب غربالگری معلوم باشد)
3- بيماري در مراحل مخفي يا اوليه و بدون علامت، قابل تشخيص باشد
4- بايد آزمون يا روش تشخيصي مناسب برای تشخیص بیماری موجود باشد
5- تسهيلات لازم براي تأييد تشخيص در اختيار باشد
6- روش درماني مؤثری براي بيماران وجود داشته باشد و یا شناسایی بیماران فایدهای برای سایر افراد جامعه داشته باشد (مثل ایدز)
7- در مورد افرادي كه به عنوان بيمار تحت درمان قرار خواهند گرفت روش توافق شده اي موجود باشد
8- شواهد کافی موجود باشد که نشان دهد شناسايي و درمان زودرس باعث کاهش مرگ و میر می شود
9-منافع انجام غربالگری در مقايسه با كل مخارج احتمالي مراقبت از بيماران (در صورت عدم تشخیص زودرس) قابل توجه باشد
اسلاید 13 :
1- سادگي
2- بي خطر بودن
3-آسان بودن انجام آن
4- ارزان بودن
5- تكرار پذيري (Repeatability) یا پایایی(Reliability)
6- معتبر بودن نتایج آن (Validity)
7- مقبوليت عمومی
معيار هاي غربالگري:
ب) شرایط آزموني كه قرار است برای غربالگری به کار رود:
اسلاید 14 :
مقبوليت آزمون از اين جهت اهميت دارد كه همكاري گروه هدف را در پي خواهد داشت
آزمونهاي دردناك و ناراحت كننده (كولونوسكپي و .) خيلي مورد قبول مردمي كه قرار است مورد غربالگري قرار بگيرند نميباشند
اسلاید 15 :
Reliability
Repeatability
قابليت اطمينان
تکرارپذيری
..
تكرار پذيري آزمون نشان دهنده كيفيت مناسب آن است
(اگر آزمایش بر روی یک فرد چند بار تکرار شود، نتایج یکسان باشد).
اسلاید 16 :
تكرار پذيري به سه عامل بستگي دارد:
1- گوناگوني مشاهده كنندگان
2- گوناگوني بيولوژيك
3- اشتباه مربوط به روشهاي فني
اسلاید 17 :
1-گوناگوني مشاهدهكنندگان (variation observer)
الف : گوناگوني در درون مشاهدهكننده (intra observer variation)
اختلافات بين مشاهدات مکرر توسط يك مشاهده كننده بر روي يك بيمار يا يك شي
(اندازه گيري 2 بار فشار خون يك نفردر يك جلسه)
راه كنترل آن : ميانگین گرفتن بين نتايج اندازه گيريهاي متعدد و همزمان است
ب : گوناگوني در بين مشاهدهكنندگان (inter observer variation)
در بين چند مشاهده كننده مختلف بر روي يك فرد يا شي رخ ميدهد
مثلاً در اندازهگیری فشار يك بيمار توسط چند پرستار
راه هاي كنترل :
استاندارد كردن روشهاي اندازهگيري و طبقهبندي
آموزش دقيق همه مشاهدهكنندگان
استفاده از دو يا چند مشاهدهگر براي ارزيابيهاي مستقل
اسلاید 19 :
2- گوناگوني بيولوژيك:
در مورد متغيرهایي از قبيل فشار خون، قند خون، كلسترول خون و .
علل ايجاد:
تغييرات در متغيري كه اندازهگيري ميشود (مثلاً متفاوت بودن فشار خون در لحظات مختلف شبانه روز)
متفاوت بودن نحوه درك بيمار از نشانههايش در زمانهای مختلف
بازگشت به ميانگين ( regression to mean)
ارقام دو سوي يك توزيع (دور از میانگین)، در اندازه گيريهاي مكررتمايل دارند به سمت ميانگين دادهها (وسط توزیع) ميل كنند.
