بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فصل دوم:
آشنایی با جغرافیای مرزی
ایران و عراق
اسلاید 2 :
جغرافیای مرزی ایران و عراق
جغرافیا یک علم و دانش است.
تبیین کننده رابطه میان انسان و محیط است
در جنگ ها: وضعیت و پدیده های جغرافیایی در حرکات و فعالیت های نیروی نظامی اثر گذارند
در دفاع مقدس با تسلط بر جغرافیا پیروزی های بزرگ بدست امد
اسلاید 3 :
تعاریف مرز
دكتر حافظ نيا درباره مرز مينويسد:
«مرز عامل تشخيص و جدايي يك واحد متشكلسياسي يا كشور از ديگري واحدهاي مجاور و به عبارتي جدا ساز قلمرو فرمانروايي دو نظام سياسي است».
آخرین حد قلمرو زمینی، هوایی و زیر زمینی هرکشور را مرز آن کشور گویند.
اسلاید 4 :
موقعیت جمهوری اسلامی
ايرانكشورايران ازلحاظ شكل جغرافيايي شبه يك چهار ضلعي نامنظمي است كه بزرگترين قطر آن درجهت شمال غربي به جنوب شرقي از آرارات مرز بازرگان تا خليج گواتر 2250 كيلومتراست وقطر كوچك از سرخس تا دهانه اروندرود حدود 1400 كيلومتر مي باشد.. به طور كلي ايران با داشتن موقعيت خوب و مساحت زياد وشكل هندسي مطلوب مي تواند درمعادلات امنيتي بين كشورهاي همجوار نقش اول راداشته باشد وتنها كشوري كه مي تواند صلح وثبات را در منطقه تأمين كند، ايران است .امتیازات:
1- متصل به اسیا و اروپاست
2- سواحل طولانی در خلیج فارس
3- داشتن تنگه هرمز..
اسلاید 5 :
الف) عوامل ثابت
موقعيت :
1- متصل به موقعيت بري اوراسياست
2-داراي سواحل طولاني درخليج فارس ودرياي عمان
3- دراختيار داشتن تنگه هرمز به عنوان هارتلند انرژي جهان
وسعت :
1- مساحت ايران 1648195 كيلومتر ومحيط آن بالغ بر8731 كيلومتركه 4113 كيلومترآن مرز خشكي و1918 كيلومترآن مرزرودخانه اي و2700كيلومتردرياچه اي مي باشد
موقعیت ايران
اسلاید 6 :
همسایگان
مرزهای شمالی: آذربایجان – روسیه – ترکمنستان - قزاقستان- ارمنستان
مرزهای جنوبی: خلیج فارس و دریای عمان
مرزهای شرقی: افغانستان - پاکستان
مرزهای غربی: ترکیه - عراق
اسلاید 7 :
مرزها ایران
ایران با 15 کشور در اطراف خود مرز داردو
ایران بیش از 6000 کیلومتر با کشورهای پاکستان- افغانستان- ترکمنستان- جمهوری آذربایجان- ارمنستان- ترکیه و عراق مرز خشکی مشترک دارد.
کناره های خلیج فارس- دریای عمان و خزر را به آن بیفزاییم طول مرزهای ایران به حدود 8755 کلیومتر می رسد.
کوتاهترین مررزهای ایران مرز ایران و ارمنستان است.
- مرزها از نوع خاکی- آبی و باتلاقی است
اسلاید 8 :
موقعيت رياضي: کشور عراق از نظر قلمرو فضایی آن قسمت از آسیای جنوب غربی را شامل می شود که به طورسنتی به هلال خصیب معروف است .این هلال از فلسطین و مصر شروع و به طرف جنوب شرقی درۀ بین النهرین ودر ملتقای رودخانه های اروند ، دجله و فرات به خلیج فارس منتهی می شود.
الف- عوامل ثابت جغرافیایی عراق
موقعیت: عراق در غرب آسیا و در حاشیه خلیج فارس قرار دارد که از شمال به ترکیه، از غرب به سوریه و اردن، از جنوب به عربستان، از جنوب شرقی به کویت و از شرق به جمهوری اسلامی ایران با 1609 کیلومتر هم مرز است.
وسعت: وسعت کل عراق برابر000 438 کیلومتر مربع است که000 432 کیلومتر مربع آن خشکی و 4910کیلومتر مربع آبی شامل دریاچه ها ، باطلاق ها ، و سایر پهنه های آبی می باشد.
جغرافیای عراق
اسلاید 9 :
شکل نقشه عراق:
شکل هندسی کشور ها در مسائلی نظیر ارتباطات ، وحدت و یکپارچگی ، ملاحظات دفاعی و امنیت ملی واجد اهمیت است .شکل کشور عراق تقریباً شبیه مثلث متساوی الاضلاعی می باشد که رأس آن متوجه اردن و قاعدۀ بزرگ آن مرز مشترک ایران و عراق است.
شکل کشور عراق
اسلاید 10 :
ب – عوامل متغییرجغرافیایی عراق
1- جمعّيت : جمعیت عراق در سال 1359 حدود 13 میلیون نفر، سال 1367 حدود 16 میلیون نفر، سال 1380 حدود 22 میلیون نفر، سال 1386حدود 28 میلیون نفر و در سال 1390نیز حدود 32 میلیون نفر می باشد.
تركيب قومي : عرب ها 80 - 75 درصد ، كردها 20 – 15 درصد و همچنین تركمن و آشوري 5 درصد است.
مذهب و زبان : 97 درصد مسلمان هستندکه 65 – 60 درصد آن شیعه ، 35 - 30 درصد آن سنی و ساير اديان 3 درصد.زبان رسمي مردم این کشور؛ عربي و در مناطق كردنشين ، عربي و كردی است.
اسلاید 11 :
نفت : نفت ، ركن اساسي اقتصاد اين كشور محسوب ميشود و حدود 50% درآمد عراق از نفت و فرآوردهاي آن ميباشد .
كشاورزي و دامپروري : وجود دو رودخانه دجله و فرات اين كشور را براي امور كشاورزي ، مستعد نموده است. ودر امر توليد خرما با 400 هزار اصله نخل، مقام اول را در دنيا به خود اختصاص می دهد
واردات : واردات عراق شامل ماشينآلات صنعتي ، وسايل ترابري ، پارچه ، دارو ، مواد شيميايي ، وسایل الكترونيكی و پزشکی، شكر و چاي ميباشد .
صادرات : صادرات عراق شامل نفت ، خرما ، جو ، پشم ، صابون ، كفش و سيمان ميباشد .
جهانگردي : كشور عراق با سابقه تمدن چند هزار ساله و وجود اماكن مقدسه كربلا ، نجف ، سامرا ، كاظمين و اماكن متبركه شهر كوفه و آثار باستاني متعددي دارد
2- منابع اقتصادي عراق
اسلاید 12 :
نجف اشرف :
1- حرم حضرت امير (ع) و مرقد علما ، دانشمندان و شخصيت هاي مختلف است.
2- وادي السلام (مرقد حضرت هود و صالح ، مقام امام زمان (عج) و امام صادق (ع) با وسعت 20 كيلومترمربع در شمال شرقی نجف قرار دارد.
كربلا :
شهر کربلا در جنوب غربي فرات ، در ميان منطقه اي آبرفتي ، مشهور به سودا واقع است و مکان مرقد مطهر امام حسین (ع) و 72 تن از یاران حضرت می باشد که در واقعه عاشورا به شهادت رسیده اند.
كاظمين :
این مکان که امروزه جزیی از شهر بغداد است مرقد مطهر امام موسی بن جعفر(ع) و امام جواد(ع) می باشد.
سامــــراء :
این شهر در استان صلاح الدين و در شرق دجله قرار دارد . مرقد مطهر امام هادی (ع) و امام حسن عسگری (ع) در شهر سامرا می باشد.
اماكن متبركه عراق
اسلاید 13 :
1- دجله: ازكوههاي توروس و كوههاي جنوب غربي درياچه وان در خاك تركيه سرچشمه مي گيرد.طول آن1718 كيلومتر است كه 1418 كيلومتر آن درخاک عراق است.
2- فرات : از محل برخورد دو رود قره سو و مراد سو در تركيه سرچشمه مي گيرد. رودخانه فرات ابتدا وارد خاک سوریه شده و سپس وارد عراق می گردد.این رودخانه تا مصب اروند رود در حدود 2320 كيلومتر طول داردكه1200 كيلومتر آن در خاك عراق، 675 كيلومتر در سوريه و 445 كيلومتر آن نیز در تركيه است.
3- شط العرب: از محل اتصال دجله و فرات در القرنه تا نهرخین به طول 80کیلومتر، شط العرب است . این رودخانه از نهر خین تا خلیج فارس به طول 93 کیلومترکه مرز مشترک ایران و عراق را تشکیل می دهد ،اروندرود نامیده می شود.
رودخانه های هاي عراق
اسلاید 14 :
حدودۀ جغرافیایی مرزهای ایران و عراق
ایران و عراق افزون بر 1600 کیلومتر در آب و خشکی از دهانه فاو در جنوبغربی کشور (استان خوزستان) تا دالامپرداغ در شمالغربی کشور (استان آذربایجانغربی- مرز سه کشور ایران، عراق و ترکیه) به شرح زیر مرز مشترک دارند:
مرزهای خشکی به طول بیش از 1250 کیلومتر
الف – مرزهای آبی درمجموع به طول 350 کیلومتر
اسلاید 15 :
فصل سوم مناقشات مرزی ایران و عراق
اسلاید 16 :
(روابط تاریخی و مناقشات مرزی)
1.علل دوردست
روابط تاریخی ایران و عثمانی
از تشکیل دولت صفویان تا قرارداد مرزی 1913اسلامبول و شروع جنگ جهانی اول در سال1914
2 - روابط تاریخی ایران و عراق
ازپایان جنگ جهانی اول 1918 و تجزیه عثمانی به 16 کشور ازجمله عراق تا 1980 (1359) شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران
اسلاید 17 :
دولت عثمانی تا تشکیل عراق
در اوایل قرن دهم هجری، شاه اسماعیل صفوی دولت قدرتمندی تشکیل داد که موجبی نارضایتی عثمانی شد
در نتیجه جنگ های خونینی بیثن ایران و عثمانی در گرفت
حدودو 5 قرن تا انحلال عثمانی ادامه یافت
اولین آن چالدران بود.آخرین ان در زمان فتحعلی شاه قاجار این جنگ ها در دوره صفویه، زندیه و افشاریه و قاجاریه ادامه داشت. و مرزهای دو کشور همواره تغییر می کرد.
اسلاید 18 :
مهم ترین علل جنگ ایران و عثمانی
1- اختلاف مرزی
2- دامن زدن انگلیس
3- بدرفتاری حاکمان و ماموران عثمانی با زائران ایرانی
4- تحریک کشورهای اروپایی
5- اوضاع نابسامان داخلی ایران
6- پناهنده شدن امیران و شاهزادگان
7- وضعیت ایلات و عشایر - مراتع
اسلاید 19 :
قراردادهای بین ایران و عثمانی
حدود 24 جنگ تا انحلال امپراتوري عثماني در جنگ جهانی اول رخ دادو 18 قراردادمنعقد گردید یکی از این قراردادها ارز رم دوم می باشد
قراردادها ارز رم دوم که در سال (1847م) بین محمدشاه قاجار و سلطان عبدالمجید به امضاء رسیده است
در سال 1253 ق در اثر لشكر كشي عليرضا پاشا والي بغداد به محمره (خرمشهر فعلي) و غارت اين شهر و سپس كشتار شيعيان در كربلا و بياحترامي عثماني به بقاع متبركه كه با اعتراض شديد دولت ايران مواجه شده بود ميرفت كه جنگ خونين ديگري بين دو دولت درگيرد كه با وساطت دول روس و انگليس كه وقوع جنگ تازه بين ايران و عثماني به نفع منافع منطقهاي آنان نبود يك كميسيون چهار جانبه از نمايندگان ايران و عثماني و روس و انگليس (به عنوان ميانجي) براي رسيدگي به اختلافات ايران و عثماني و حل و فصل آنها تشكيل شد. محل مذاكرات شهر ارزروم بود
اسلاید 20 :
ساختارسیاسی: کشور عراق نوپا و جدیدالتأسیس است که بعد از جنگ جهانی اول با تجزیه امپراطوری عثمانی در جغرافیای کره زمین موجودیت یافت
1- تاریخ قبل از اسلام
عراق خود را میراث دار تمدن های بزرگ سومریان که در هزاره چهارم قبل از میلاد و به مدت 2000 سال حکومت می دانند .بعد به دست کوروش کبیر ، امپراطوری ایران ، سقوط و در حوزه ی ایران تا ساسانیان قرار گرفت.
2- بعد از اسلام
عراق با عنوان سرزمین بین النهرین جزو خلافت امویان ( شهادت امام حسین (ع) – قیام مختار) – کودتای ابومسلم و ترکان مغول – سلجوقیان –تیموریان – ایران و عثمانی قرار داشت
تاریخ سیاسی عراق
