پاورپوینت تکنولوژی محصول علم مدرن

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

مقدمه

تکنولوژی محصول علم مدرن؛

بعضی از محصولات تکنولوژیکی: هواپیما، راه آهن، کامپیوتر، موبایل، داروهای شیمیایی، بمب های شیمیایی، تسلیحات هسته ای، روش های جلوگیری از بارداری، سقط جنین، مرگ آسان، ارتباطات اینترنتی و رایانه ای و

سفرهای فضایی؛

فلسفه تکنولوژی زاده تأملات انسانی است که زندگی اش سخت تحت تأثیر تکنولوژی قرار گرفته است، لذا می توان آن را به مثابه تلاش چنین انسانی برای خود آگاهی دانست.

اسلاید 3 :

تکنولوژی، فعالیت ذاتی بشر

دو ادعا در مورد تکنولوژی:

تکنولوژی به عنوان ابزار: تکنولوژی صرفا ابزاری است که بشر به کمک آن، به منظور تأمین نیازهای خود، به تغییر محیط و طبیعت پیرامون می پردازد.

تکنولوژی به عنوان فعالیت انسانی: انسان در مقام کار(جوزف پیت): تکنولوژی خلق و به کارگیری ابزار به منظور رفع نیازهای بشری است.

اسلاید 4 :

انسان ها چرا تکنولوژیکی رفتار می کنند:

برآورده کردن نیازها.
آبراهام مازلو: نیازفیزیولوژیکی، نیاز به ایمنی، نیاز به تعلق خاطر و عاطفه، نیاز به ارج و اعتبار و نیاز به خود

شکوفایی؛
فریدریش راپ و سه انگیزه عمده: انگیزه نیاز پایه ای برای بقاء، انگیزه انگیزه قدرت و کنترل، انگیزه وابسته به قابلیت های عقلانی.

اسلاید 5 :

تکنولوژی و فرهنگ

تعریف فرهنگ: اجمالا مجموع فرآورده های عقلی و هنری، آداب و رسوم، اخلاق، عقاید، قواعد و عرفیات یک مجموعه انسانی؛

تکنولوژی امری خنثی و عاری از محتوای ارزشی؟

نظریه های موجود درمورد تکنولوژی از نظر فینبرگ:

نظریه ابزار انگارانه؛
نظریه ذات انگارانه؛

اسلاید 6 :

نظریه ابزار انگارانه

تکنولوژی عاری از محتوای ارزشی و امری خنثی؛

تکنولوژی نسبت به اهدافی که می تواند تحقق بخشد خنثی است؛

اگر محصولات تکنولوژیکی سبب خیر یا شر شوند، این موضوع تنها به کاربران آنها در هنگام استفاده از آنها بستگی خواهد داشت و تکنولوژی برای هرگونه هدفی که می تواند از پس آن برآید، چه خوب و چه بد، قابل به کارگیری است.

اسلاید 7 :

نظریه ذات انگارانه

ریشه این نگاه در فلسفه هایدگر و ایلول؛

تکنولوژی خنثی نیست و ارزش بار است؛

در این نگاه تکنولوژی یک ابزار نیست، بلکه از ذاتِ مستقل برخورد است و به نحوی خاص برای تامین هدفی خاص طراحی می شود و از طریق تعامل با محیط اطراف به یک کل یکپارچه تبدیل می شود.]

اسلاید 8 :

فلاسفه قائل به نظریه ذات انگارانه

هایدگر: تلقی بیش از پیش انسان از محیط پیرامون خود و کاهش کیفیت وجود؛
امکان تبدیل شدن وجود بشری به وجودی تکنولوژیکی؛
هایدگر در مصاحبه ای معروف با مجله آلمانی تسایت(Der Zeit):
”فقط خدایی می تواند اکنون ما را نجات دهد.“
ژاک ایلول(فیلسوف فرانسوی): تکنولوژی به سازو کاری خودمختار و خود سامان بخش تبدیل شده که جامعه هیچ تأثیر و نفوذی بر آن ندارد.

اسلاید 9 :

فلاسفه قائل به نظریه ذات انگارانه

تحلیل ژرژ سیموندون از مصنوعات تکنولوژکی: مصنوعات تکنولوژیکی به عنوان واسطه هایی میان جهان طبیعی و جهان مصنوعی؛

در این حالت سه امکان به چشم می خورد: یا آنها جهان های طبیعی و مصنوعی را رودرروی یکدیگر قرار می دهند(برای مثال هنگامی که به محیط زیست آسیب می رسد)، یا آنها جهان طبیعی را منزوی می کنند(به عنوان نمونه هنگامی که شهری زیر زمین ساخته می شود) و یا آنها به موجب تلاقی دوجهان از کارکردی برخوردار می شوند(برای مثال آسیاب بادی).

اسلاید 10 :

نقد نظریه ابزار انگارانه از نگاه دن آیدی

دن آیدی از فیلسوفان تکنولوژی معاصر- در سنت پدیدار شناسی و اگزیستانسیالیسم؛ در مقاله ای با عنوان“اخلاق، ارزیابی تکنولوژی و صنعت“

ادعا: گاه صورت بندی اهداف از ابزار تکنولوژی مستقل نیست و ما به واسطۀ پیشرفت و توسعۀ امکانات تکنولوژیکی به تعریف و صورت بندی اهداف می پردازیم.

لزوما با توجه به نیازها و اهداف تکنولوژی ایجاد نمی شود بلکه گاهی امکانات تکنولوژی به صورت بندی اهداف برای ما می پردازند.

مثال: استفاده از تکنولوژی لیزر در ساخت اسباب بازی ها؛
نیل پست من: غلبۀ تکنولوژی بر فرهنگ؛

اسلاید 11 :

نقد نظریه ابزار انگارانه

تکنولوژی ها اغلب چیزی بیش از تحقق هدفی که برای تامین آن استفاده شده اند، پدید می آورند.
مثال: تکنولوژی تلفن همراه، تکنولوژی اتمی و .

اسلاید 12 :

نیل پست من در مقاله ای با عنوان ”پنج چیز که ما باید در مورد تکنولوژی بدانیم“

تکنولوژی چیزهایی را می گیرد و چیزهایی را می دهد؛

تکنولوژی به همه سود یکسان نمی رساند؛

ظهور تکنولوژی ارزش های فرهنگی را تغییر می دهد؛(هرکس چکش به دست گیرد، همه چیز را میخ می بیند!)
تغیرات تکنولوژیکی افزودنی نیست، بلکه بوم شناختی است؛

تکنولوژی استعداد زیادی برای اسطوره شدن دارد.
تحلیل پیت از گفتار سوم پست من(ارزش ها ابدی نیستند و قابل تغیرند)

اسلاید 13 :

تقابل دین و تکنولوژی

ظهور علم جدید و تکنولوژی و نقش آن در شکل گیری فرهنگ و ارزش ها؛
ماکس وبر، فیلسوف علوم اجتماعی(1864-1920): فرهنگ ها مطابق با حضور تکنیک ها و فنون شکل می گیرند.
تکنولوژی واقعیت دارد، جریان ساز است و نبض جهان جدید را در دست خود گرفته است.

فرهنگ و ارزش ها در جوامع تابع آداب و رسوم، سنت ها، اعتقادات و آموزه های دینی مرسوم؛
آموزه های دینی به عنوان عنصر اصلی شکل دهندۀ فرهنگ و ارزش ها در جوامع دینی؛
ادغامی ذاتی(نه آشکار) میان دین و فرهنگ حاکم بر آن جامعه؛

اسلاید 14 :

تقابل دین و تکنولوژی

تقابل دین و تکنولوژی در شکل گیری فرهنگ، ارزش ها و سبک زندگی؛
فرانسیس بیکن(1561-1626): فعالیت های خیرخواهانۀ مسیحیت، به کنترل طبیعت و بهره گیری از آن به منظور رفاه وضع بشر نیاز دارد.
اظهار نظر فیلسوفانی چون رابرت مرتون(1938)، ژاک ایلول و لین وایت(1987-1907) در این زمینه.

اسلاید 15 :

پرسش؟

اما این بیان که دین جوهر یا عنصری است که مقوّم فرهنگ و ارزشهاست، در عصر و زمانی که دین تنها تفسیر موجود از جهان و انسان و یگانه منبع تامین کننده ی کمال و سعادت آدمی است واجد معنا می باشد؛ ولی آیا این نظر در عصر حاضر که جوهر شکل دهنده ی فرهنگ اساسا پراکنده و متکثر شده است نیز صادق است؟ در عصری که بشر فارغ از دین، با ظهور علم جدید و تکنولوژی در دنیای مدرن به آفرینش تفسیرهای دیگر از انسان و جهان دست زده و کمال و سعادت آدمی را به انحای دیگر تصویر کرده و نیازهای دیگری باگرایش های بیشتر به این دنیا کشف کرده، آیا چنین نظر و عقیده ای صادق است؟

اسلاید 16 :

در قسمت های قبلی به این مطلب اشاره شد که تکنولوژی خنثی نیست و هدف ساز است و به تغییر اهداف و غایت های انسان می پردازد. بنابراین هنگامی که انسان واجد وسایل تازه شد، لزوما واجد اهداف تازه هم می شود. در چنین شرایطی دیگر این تنها هدفها نیستند که ما را به ساختن وسایل فرمان می دهند و هدایت می کنند، بلکه گاهی این وسایل هستند که به تعریف و صورتبندی اهداف می پردازند و به زندگانی ما شکل تازه می بخشند و ما به تناسب آنها نوع روابط انسانی و نوع رابطه ی خود با طبیعت و جهان را تنظیم می کنیم و خواه ناخواه نگاه ما نسبت به عالم تغییر می کند.

اسلاید 17 :

نگاه عقلانیت ابزاری

instrumental reason، نگاه عقلانیت ابزاری، اصطلاحی که توسط جامعه شناس آلمانی، یورگن هابرماس، مطرح گردید.

جمله معروف هگل به نقل از کتاب“ سنت و سکولاریسم“ دکتر سروش:

«انسان امروز وقتی به رودخانه ای نگاه می کند، به پدیده ای در حال گذر وبه آبی که در این لحظه هست و در لحظه ای بعد نیست، نگاه نمی کند. انسان امروز مفهوم فنا و مرگ را از آب روان استنباط نمی کند، بشر امروز به آب جاری به چشم استخدام می نگرد. او از خود می پرسد آیا می شود این آب را مهار کرد؟ آیا می توان توربینی در مقابل آن گذاشت و از آن برق گرفت؟ نگاه امروز یک نگاه صد در صد استخدام گرایانه است.»
نظم موجود در جهان، بهترین نظم موجود است؟

اسلاید 18 :

تفاوت دیدگاه نسبت به طبیعت

با مراجعه به منابع دینی تفاوت نگاه به طبیعت مشهود است.

. برای مثال با مراجعه به کتاب قرآن که منبع معتبر دین اسلام می باشد، نگاه دین به طبیعت نگاهی اخلاقی و رضایتمندانه است و هدف علم درجهان بینی دینی کشف حقایق هستی و یافتن کارکردهای طبیعت برای هماهنگ شدن با آن و جلب رضایت الهی می باشد، در صورتی که در دنیای مدرن نگاه علم و تکنولوژی به طبیعت و نظام عالم نگاهی معترضانه و استخدام گرایانه است و انسان در صدد است تا با استفاده از صنعت و تکنولوژی طبیعت را مطابق با میل و خواسته های خودتغییر دهد.

اسلاید 19 :

تغییر اهداف و غایات انسان امروز

شدن شک به یقین؛
تبدیل شدن قناعت به زیاده خواهی از طبیعت؛
تبدیل شدن مفاهیمی چون توکل و رضایت به اضطراب و دلهره؛

اسلاید 20 :

ظهور سکولاریسم

یکی از محصولات دنیای مدرن؛

پدید آمدن جهان بینی سکولاریسم: در سکولاریسم عقل بشری جایگزین دین می شود.

«سکولاریسم در معقولترین و انسانی ترین چهره اش، معتقد است با توجه به اینکه میان یافته های عقل و احکام شرع و مرادات خداوند انطباق برقرار است، حتی اگر خدا را کنار هم بگذاریم و از او غفلت سهوی و یا عمدی بورزیم، چیزی را از دست نداده ایم و زیان نکرده ایم؛ بلکه باز هم بر جاده ی صوابیم و خانه ی دنیوی ما آباد خواهدبود»