بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
خودآگاهي
هر زندگی بدون در نظر گرفتن طولانی بودن یا یچیدگی آن از لحظهای واحد تشکیل شده است. لحظهای که در آن انسان یک بار و برای همیشه میفهمد که کیست!
افراد از طریق شناخت خود میتوانند خدای خود و اعتقادات خودشان را بهتر بشناسند ، در این زمینه حضرت علی ( ع ) می فرمایند : « هر کس خودش را بشناسد خدای خود را شناخته است عرف نفسه من عرف ربه ».
اسلاید 2 :
با بررسی دیدگاه مکاتب و روشهای مشاورهای و رواندرمانی در روانشناسی و حتی پیش از آنها، مکاتب الهی و به ویژه اسلام، متوجه این موضوع میشویم که همگی آنها تمام افراد را به تدبر درخویشتن فراخواندهاند. چنین به نظر میرسد انسان هرچه بیشتر خود را بشناسد و درک بهتری از ویژگیهای خود داشته باشد، احتمال رشد استقلال و اعتماد به نفس را در خود افزایش داده، همچنین زمینه را برای پذیرش بهتر دیگران تقویت میکند. بنابراین خودآگاهی مقدمه ارتباط مؤثر با دیگران میباشد، چراکه علیرغم تفاوتهای فردی فراوان ، انسانها ویژگیهای مشابه و زیادی با هم دارند.
اسلاید 3 :
خودآگاهی،توانایی شناخت خود و آگاهی از خصوصیات،نقاط ضعف وقوت،خواسته ها و احساسات است . (سازمان جهانی بهداشت،1993). بررسی واقعگرایانه باورها، ارزشها، احساسات، آرمانهاوتواناییهای بالقوه و بالفعل خود و استفاده از آنها درتصمیمگیریها به گونهای که به نفع خود و روابطمان با دیگران باشد. در واقع مهارتی است که به حس پرورش یافتهای از عزت نفس منجر خواهد شد. در واقع آگاهی از خود روندی مستمر و استنتاجی است که طی آن متوجه میشویم که هستیم.
اسلاید 4 :
انواع خودآگاهی:
1- خود فیزیکی: به تصوری که هرکس ازظاهرفیزیکی خود دارد گفته میشود.آیا از مشخصه های فیزیکی خود راضی هستیم؟ یااحساس خوبی داریم؟
اولین بخش از خود که آسانتر از جنبههای دیگر قابل شناسایی است، خود فیزیکی است که به حسی و تصوری گفته میشود که نسبت به بدن خود داریم. آیا تصور خوب یا بدی از بدن یا بخشی از آن داریم؟ به یاد داشته باشیم که بخشی از ارتباط ما با دیگران از این طریق صورت میگیرد. کانال ارتباطی که به آن زبان بدن یا ارتباط غیر کلامی میگویند که عناصر مهم عبارتند از تماس چشمی، فاصله با دیگران، حرکات دست و پا، حالات صورت و غیره.
اسلاید 5 :
شاید بدون اینکه خود کاملاً مطلع باشیم با بدنمان پیامهای مختلفی ارسال میکنیم. بخشی از خود شناسی فیزیکی این است که راجع به پیامی که از این طریق به دیگران ارسال میکنیم، با خبر شویم.
2-خود جنسی: تصور وبرداشتی است که هرکس ازهویت جنسی خود
(مرد یازن) وتمایلات جنسی خوددارد. . به عبارت دیگر آیا از زن یا مرد بودن خود احساس رضایت داریم یا خیر ؟
3- خود واقعی: (انسان همانند قطعه یخ بزرگی است که مقداری ازآن خارج ازآب(.وپیداست وقسمت اعظم آن درون آب است
اسلاید 6 :
خود واقعی درونیترین بخش وجود ما میباشد. خودمان این بخش را به خوبی میشناسیم ولی افراد معدودی از این بخش ما آگاه هستند. غالباً ما انرژی زیادی را صرف پنهان نگاه داشتن این بخش از وجود خود میکنیم. شاید نگران این هستیم که اگر دیگران خود واقعی ما را بشناسند، علاقهشان را به ما از دست بدهند. کارل راجرز میگوید: آنچه را من از دیگران پنهان میکنم، اغلب همان چیزی است آنان از من پنهان میکنند. برخی معتقدند خود واقعی وجود ندارد و انسان بر اساس شرایطی که در آن قرار میگیرد، نقشهای گوناگونی را بازی میکند. با این نگرش میتوان گفت خود از نقشهای گوناگونی تشکیل شده که بازیگرش ما هستیم. مثلاً هنگام سخنرانی نقش استاد را بازی میکنم. وقتی در خانه هستیم نقش همسر یا پدر و یا مادر را بازی میکنیم (البته ممکن است گاهی نقش یک هیولا را بازی کنیم!)
اسلاید 7 :
4-خود اجتماعی: به تصوری که فرد ازجایگاه اجتماعی خود دارد.مثلا،دیگران ماراچگونهمی بینند؟ چه نقش هایی بایددراجتماع داشته باشیم؟ آیاشخصیت درون گرا یا برون گرا داریم؟ تصور میکنید دیگران شما را چگونه میبینند؟ ما در میان جمع و گروههای مختلف چگونه رفتار میکنیم؟ بهتر است گاهی به تفاوت رفتار خود در میان جمع دوستان صمیمی با گروههای رسمیتر مثلاً در محیط کاری بیاندیشیم. در هر گروه افراد با رفتار خود به ما فشار میآورند تا با آنان همنوا شویم. ما ترغیب میشویم شبیه افرادی شویم که بیشتر با آنان سر و کار داریم.بنابراین ویژگیهای فردی خود و شرایط اجتماعیمان در روند تشکیل خود اجتماعی ما مؤثر هستند. رفتارما با دیگران باید چگونه باشد؟.
اسلاید 8 :
5- خود تاریکی: جنبه خاصی ازخود است که دربرگیرنده اسرارماست که دوست نداریم آشکارشود.7اغلب ما دارای رازهای پنهانی هستیم. جنبه های خاصی از خودمان که آنها را دوست نداریم. بعضی وقتها انرژی زیادی صرف می کنیم و به خودمان فشار زیادی وارد می کنیم تا این رازها فاش نشوند. گاهی این کار قابل قبول است، چون لازم نیست درباره افکار، احساسات خودمان با هر کسی صحبت کنیم. از طرفی جای تأسف است که مسائلی در زندگی مان وجود داشته باشد که نتوانیم آنها را با هیچ کس در میان بگذاریم. اغلب مواقع جنبه “تاریک” و مخفی “خود” با مسائل زیر ارتباط دارد:
داشتن احساسات خصمانه و بد نسبت به دیگران
داشتن احساساتی که فکر می کنیم عجیب هستند
افکار و احساساتی که فکر می کنیم در هیچ شخص دیگری وجود ندارد
این مسئله در روان شناسی روشن شده است که افکار و احساساتی را که ما مخفی می کنیم، همان افکار و احساساتی هستند که بیشتر افراد آنها را مخفی می کنند
اسلاید 9 :
6-خود معنوی:
تصوری که شخص ازاعتقادات،اخلاق واحکام دینی دارد.مثلا،آیا فردی مذهبی هستیم؟ آیا به معاد اعتقاد داریم؟جنبه معنوی خود ، مرتبط با آن چیزی است که به آن اعتقاد داریم، که میتواند مربوط به مذهب بوده یا به دیدگاههای انسانی دیگر ارتباط داشته باشد. آگاهی از جنبه معنوی خود به ما کمک میکند تا انتظار نداشته باشیم همه افراد درباره همه چیز همانگونه فکر کنند که ما فکر میکنیم. همچنین با داشتن چنین آگاهی، زمانی که با انسانی روبرو میشویم که حس معنایی خود را از دست داده بهتر میتوانیم به او کمک کرده و از موعظه کردن کمتر استفاده کنیم. کارل راجرز میگوید: وقتی به انسانها اجازه داده شود، خودشان دربارة خودشان و اعتقادهایشان تصمیم بگیرند، راحتتر هستند.
اسلاید 10 :
7-خود آرمانی:
آن بخش ازخود ما هست که دوست داریم به آن برسیم،الگوها دراین خود آرمانی سهیم هستند
از همان دوران نوجوانی افکار و تصاویر آرمانی متعدد و گاه مبهم از خود بوجود آمده و با نگاه به دیگران و مقایسة خو با آنان به این فکر فرو میرویم که چگونه به نظر میرسیم. شاید در این مقایسهها به این نتیجه برسیم که زندگی برخی مردم چقدر ایدهآل و خوب است و آرزو کنیم که ما هم مثل آنان بشویم. در طی چنین فرآیندی خود آرمانی تشکیل میشود. تصویر ایدهآل برخی افراد آنچنان دور از دسترس و واقعیت میباشد که هر چه تلاش کنند به آن نمیرسند. در چنین شرایطی امکان بروز احساس ناامیدی و افسردگی خیلی زیاد است. خود آرمانی چنانچه واقعبینانه تکوین یابد، زمینه رشد و پیشرفت را مهیا میسازد.
اسلاید 11 :
نکته :هر چه فاصله بین خود واقعی و خود آرمانی یعنی آن چه که هستیم با آن چه که میخواهیم باشیم بیشتر باشد ، اعتماد به نفس کمتری خواهیم داشت و هر چه خود واقعی خود را بیشتر پذیرفته باشیم اعتماد به نفس بیشتری خواهیم داشت.
اسلاید 12 :
اولین قدم خود آگاهی :
وادار کردن خویشتن به دیدن ونگریستن خود است .
شناخت هرچه بیشتر وسطح خود آگاهی هرچه بیشتر افزایش یابد ،تامل بر اجزای خود شناسی بیشتر است .
اسلاید 13 :
اجزاء خود آگاهی :
شناخت ویژگی ها
شناخت گفتگو ها ی درونی
شناخت پیشرفتها وتجربیات منفی
شناخت نقاط قوت وضعف
چگونگی خود ارزیابی صحیح
اسلاید 14 :
شناخت ویژگی ها :
جسمانی : رنگ پوست –وزن –قد وویژگی های فیزیکی ووضع ظاهری وسلامت جسمی (قند –چربی-اوره )
خود شناسی جسمانی ویا ظاهری آسان تر ودردسترس تر است .
هیجانی : حالتهایی مانند غم –شادی –ناامیدی –امیدواری –عصبانیت –اضطراب –پشیمانی –دودلی –نفرت –تنهایی –ترس –
خشم و..که احساس نامیده می شود .
رفتاری : ویژگی های رفتاری وخصوصیات رفتاری ما را نشان میدهد
مثل :صبور ،کم حرف ،با دقت ،عجول
اسلاید 15 :
برای شناخت احساسات(هیجانی) :
اولین قدم برای کنترل احساسات :شناخت احساسات است
احساسات زمانی بوجود میآید که :حوادثی برای ما ویا دراطراف ما بوجود می آید .
شدت وچگونگی احساسات بستگی به تحلیل وپردازش ما از حوادث واتفاقات دارد .
دقیق وجزیی بشناسیم
همان موقع که تجربه میشود بشناسیم
عوامل ایجاد کننده این احساس رادرتجربه های مکرر بشناسیم
اسلاید 16 :
نتیجه گیری از احساسات :
1)گذرا است
2)طبیعی است
3)ممکنه ناخوشایند باشد.
4)متغیر است .
5)متنوع است
6)عوامل بوجود آورنده آن معمولا وقایع اطراف ما وافکار ما می باشند .
7)عوامل ثابت بوجود آورنده آن درافراد مختلف تجربه احساسی
متفاوت بوجود می آورد
8) عوامل ثابت بوجود آورنده آن درافراد مختلف
با افکار متفاوت –اثرات متفاوت ودر نتیجهکنترل متفاوت دارد
اسلاید 17 :
شناخت ویژگی های رفتاری :
هرانسان یک سری ویژگی های رفتاری دارد وبه انجام بعضی از آن رفتارها عادت کرده و آنها را مرتب تکرار می کند
خصلت : مجموعه ای ازرفتارهای مادرکنار هم ،ویژگی رفتاری وخصوصیت های رفتاری ما را نشان می دهد
مثل : منضبط – نا منظم- صبور - کم حرف ووقت شناس وبا دقت و..-
اسلاید 18 :
نتایج شناخت ویژگی های رفتاری توسط بازخورد های دیگران وپیامدهای ناشی از باز خورددیگران :
1-سرگردانی
2-تفکر
3- تصمیم به تغییر رفتار (ممکن است با مرور کردن
دوباره رفتار )
4-تغییر ”با خود افشایی برای دیگران ودریافت باز خورد ”
اسلاید 19 :
باز خورد ها :خصوصیت ما از نظر دیگران
ممکن است :
مغرضانه باشد
بی انصافی باشد
تایید ویژگی های خودمان باشد
عدم تطابق بین بازخورد ها وویژگی های ما باشد .برداشت های متفاوت از یک رفتار ثابت داشته باشند (مثل مهربانی ویا فضولی )
اسلاید 20 :
تکنیک پنجره جوهری جهت استفاده درخود آگاهی
منطقه کور
منطقه معلوم
منطقه تاریک
منطقه خصوصی