بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خداوند جان و خرد
اسلاید 2 :
درس روش تحقیق: جامعه، نمونه و روش نمونه گيري
اسلاید 3 :
اهداف فصل
1. يادگيري جامعه، نمونه و دلايل نمونه گيري
2. روش هاي مختلف نمونه گيري در تحقيقات علمي
3. تعيين حجم نمونه.
اسلاید 4 :
جامعه
جامعه عبارت است از گروه يا طبقه اي از افراد، اشياء، متغيرها، مفاهيم يا پديده ها كه حداقل در يك ويژگي، مشترك باشند.
براي مثال، در تحقيقي با عنوان بررسي عوامل داخلي مؤثر بر عملكرد شغلی مدیران مدارس متوسطه اول استان اصفهان جامعه تحقیق کدام است؟
اسلاید 5 :
نمونه
در برخي موارد، كل اعضاي جامعه، مورد مطالعه قرار مي گيرند كه به آن سرشماري گويند.
نمونه، بخش كوچكي از جامعه است كه معرف كل جامعه فرض مي شود .
نكته مهم در اين تعريف، معرف بودن است.
نتايج نمونه اي را كه معرف جامعه نباشد، نمي توان به جامعه تعميم داد.
اسلاید 6 :
دلایل نمونه گیری
كمبود نيروي انساني لازم،
وقت و
هزينه هاي مالي، اجازه ي مطالعه ي كل جامعه را نمي دهد.
اسلاید 7 :
. نمونه برداري
يكي از مباحث اساسي روش شناسي علمي است و در طرح ريزي و اجراي پژوه هاي تجربي و در بهره برداري از نتايج آن، اهميت فراوان دارد.
اسلاید 8 :
♦- واحد نمونه برداري :
به مجموعه هاي ناهمپوش عناصر جامعه، واحد نمونه برداري گفته مي شود. واحد نمونه برداري در اغلب موقعيت هاي آزمايشي، يك فرد يا يك چيز است. اما گاه ممكن است راحت تر و ارزان تر باشد كه از مجموعه اي از افراد يا چيزها(گروههايي از عناصر) مثل خانوار، مدرسه يا كلاس، نمونه برداري شود. در اين صورت واحد نمونه برداري، خانوار، مدرسه يا كلاس خواهد بود، نه يك آزمودني منفرد.
اسلاید 9 :
♦- نمونه:
نمونه بخشي(يا زير مجموعه اي) از جامعه(يا مجموعه مرجع) است. درمعناي كلي، هر جزء يا نسبتي از جامعه را مي توان نمونه خواند، خواه معرف باشد،خواه نباشد و به هر روشي كه انتخاب شده باشد. مقصود آن است كه معرف بودن يا روش انتخاب نمونه، از مفاهيم ضمني تعريف نمونه نيست.
اسلاید 10 :
♦- مشخصه آماري نمونه وپارامتر جامعه:
در اصطلاح آماري، مقاديري كه بيانگر ويژگي هاي گروه نمونه است، مشخصه نمونه اي يا شاخص آماري نمونه و مقاديري كه بيانگر ويژگي هاي جامعه است، مشخصه جامعه يا پارامتر خوانده مي شود .
شناخت پارامترهاي جامعه يكي از هدف هاي قطعي پژوهش علمي است و اين پارامترها را مي توان بر پايه مشخصه هاي آماري نمونه و به كمك استنباط آماري برآورد كرد.
اسلاید 11 :
♦- طرح نمونه برداري :
مقصود اصلي پژوهشگر از نمونه برداري آن است كه درباره جامعه تصميم بگيرد، يا دست كم عقيده اي را درباره جامعه ابراز دارد.
پژوهشگر گاه مايل است تعيين كند كه آيا يك موقعيت فرضي مربوط به جامعه، بر پايه شواهدي كه از روي گروه نمونه به دست آمده، منطقي است يا نه.
گاه مسأله اين است كه معلوم شود شواهد موجود مؤيد كدام يك از موقعيت هاي ممكن در جامعه است .
در هر دو صورت، قصد پژوهشگر تصميم گيري درباره جامعه بر پايه شواهد موجود در نمونه است، بنابراين:
1) نمونه بايد به گونه اي برگزيده شود كه تصوير درستي از جامعه به دست دهد و معرف ويژگي هاي اساسي آن باشد
2) پژوهش در نمونه بايد سبب صرفه جويي قابل ملاحظه اي شود و از بررسي موارد معدود بتوان نتايج و قوانين كلي استنباط كرد.
اسلاید 12 :
براي حصول اين دو مقصود، يعني گزينش گروه نمونه و استنبا ط پارامترهاي جامعه به كمك مشخصه هاي آماري نمونه، پژوهشگر به تهيه طرحي نياز دارد كه در اصطلاح پژوهش علمي «طرح نمونه برداري »خوانده مي شود.
هر مشاهده يا عنصري كه از جامعه استخراج شود، مقدار معيني اطلاعات درباره پارامتر يا پارامترهاي جامعه دارد.
چون اطلاعات مستلزم هزينه، صرف وقت و نيروي انساني است، پژوهشگر بايد معين كند كه ارزش و هزينه اطلاعات مورد نياز چه اندازه است. اگر اطلاعات ناچيز باشد ، پژوهشگر از انجام برآورد مناسب محروم مي شود و اگر اطلاعات بيش از اندازه باشد سبب اتلاف وقت، هزينه و نيروي انساني مي شود. مقدار اطلاعات موجود در نمونه، به اقلام مورد نمونه برداري و مقدار داده ها بستگي دارد. اين عوامل را از طريق تهيه طرح نمونه برداري و تعيين بهترين روش گزينش گروه نمونه مي توان كنترل كرد. اين طرح، همراه با حجم نمونه، مقدار اطلاعات موجود در نمونه را در ارتباط با پارامترهاي جامعه مشخص مي سازد.
اسلاید 13 :
روش هاي نمونه گيري
نمونه گيري، كه انتخاب تعدادي از افراد جامعه مي باشد، داراي روش هايي است كه به طور كلي به دو دسته تقسيم مي شوند: تصادفي و غيرتصادفي.
اسلاید 14 :
نمونه ي تصادفي
نمونه اي است كه در آن، شانس انتخاب كليه اعضاي جامعه مشخص و متفاوت از صفر باشد، يعني همه اعضاي جامعه، شانس مساوی برای انتخاب شدن در نمونه را داشته باشند .
اسلاید 15 :
نمونه ي غیرتصادفی(غيراحتمالي)
نمونه اي است كه براساس احتمالات رياضي انتخاب نمي شود و همه اعضاي جامعه، شانس انتخاب شدن در آن را ندارند.
اسلاید 16 :
در تصميم گيري براي انتخاب نمونه ي احتمالي(تصادفی) يا غير احتمالي(غیرتصادفی) در تحقيق، محقق بايد به چهار نكته توجه كند:
1. هدف تحقيق. برخي تحقيقات نه براي تعميم به جامعه، كه به منظور بررسي روابط بين متغيرها يا جمع آوري داده هاي اكتشافي براي تهيه ي پرسشنامه يا ابزار اندازه گيري انجام مي شوند. در اين گونه موارد، اغلب، نمونه ي غير احتمالي مناسب است .
2. هزينه در مقابل ارزش. نمونه بايد با كمترين هزينه، بيش ترين اثربخشي را داشته باشد. اگر هزينه ي نمونه ي احتمالي با توجه به نوع و مقدار اطلاعات جمع آوري شده بيش از حد باشد، بهتر است از نمونه ي غير احتمالي استفاده شود.
3. محدوديت هاي زماني. در موارد بسياري محققان با محدوديت هاي زماني كه از جانب كارفرمايان بر آنها تحميل مي شود، مواجه هستند. در اين موارد، با توجه به اين كه نمونه گيري احتمالي، زمان بر است، از نمونه گيري غيراحتمالي استفاده مي شود.
4. مقدار خطاي مورد پذيرش. در مطالعات مقدماتي يا ضربتي كه كنترل خطا اهميت چنداني ندارد، اغلب، نمونه ي غيراحتمالي مناسب است.
با آنكه در برخي موارد، نمونه گيري غير احتمالي مي تواند نياز محقق را برطرف سازد، اگر قصد تعميم نتايج به جامعه وجود داشته باشد بايد از نمونه گيري ا حتمالي استفاده كرد. در هر جامعه ي تحقيقي كه قصد تأييد يا رد يك سؤال يا فرضيه ي مهم وجود دارد، بايد از نمونه ي احتمالي استفاده شود.
اسلاید 17 :
1-7-9 نمونه گيري تصادفي
نوعي نمونه گيري است كه در آن، همه اعضاي جامعه تعريف شده، داراي شانس برابرجهت انتخاب شدن هستند.
اسلاید 18 :
انواع نمونه گیری تصادفی
1- ساده،
2- سيستماتيك،
3- طبقه اي،
4- خوشه اي و
5- چند مرحله اي
اسلاید 19 :
1- نمونه گيري تصادفي ساده
در اين نوع نمونه گيري، همه افراد جامعه، براي انتخاب و داخل شدن در نمونه، شانس مساوي دارند.
اسلاید 20 :
2- نمونه گيري تصادفي سيستماتيك يا منظم
براي انتخاب يك نمونه به حجم n از يك جامعه به حجم N ، ابتدا حجم جامعه را بر حجم نمونه تقسيم مي كنيم تا «فاصله ي نمونه گيري» مشخص شود و آن را با Kنشان مي دهيم(سپس يك عدد تصادفي چنان انتخاب مي كنيم كه كوچكتر يا مساوي فاصله ي نمونه گيري باشد. براي مثال اگر عدد انتخاب شده را I بناميم
(I ≤ K ) در اين صورت با استفاده از چارچوب نمونه گيري، شماره ي اولين نمونه ي انتخابي مربوط به نفر i ام است كه در اين چارچوب ذكر شده است. شماره ي نفرهاي بعدي نمونه، به ترتيبي با افزودن فاصله ي نمونه گيري به شرح زير مشخص مي شود :
