بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
موضوع
كارت هاي اعتباري
اسلاید 3 :
مقدمه
بانکداری الکترونیکی می رود تا تحولی شگرف در ساختار پولی و مالی جهان ایجاد کند. با استفاده از کارت اعتباری، پول کاغذی در آینده، همان سرنوشت مبادله کالا به کالا را خواهد داشت. با توسعه روز افزون تکنولوژی، و جایگزینی سیستمهای نوین در تمامی عرصهها بجای ساختار سنتی و کهنه، نظام بانکداری نیز پیرو این ارتقاء، سعی برآن دارد که در حوزه فنآوری ، مطلوبیت ممکن را برای مشتریان فراهم آورد. یکی از ابزارهای مهم در این عرصه، کارت اعتباری است.
هنگامي كه براي اولين بار سكه ضرب شد بخاطر سه ويژگي سبكي ، راحتي و سرعت انتقال بهترين وسيله براي پرداخت معرفي شد و مبادله كالا به كالا به تاريخ پيوست.
اسلاید 4 :
تاریخچه
با استناد به دائره المعارف بريتانيكا ، استفاده از اين كارت به دهه 1920 بر مي گردد . زماني كه بعضي از هتل هاي زنجيره اي و شركت هاي نفتي آمريكا ، مشتريان خود را تشويق به استفاده از اين كارت كردند .
* استفاده از اين كارت پس از جنگ جهاني دوم و خروج از ركود اقتصادي شهرت يافت .
* اولين كارت اعتباري امروزي در سال 1950 توسط Dinersclub Inc طراحي و منتشر شد .
* از معروف ترين كارت هاي اعتباري American Express است .
* اولين كارت در سيستم بانكي ، در كاليفرنيا بنام Bank Americ card مورد استفاده قرار گرفت .
* در سال 1976 ، سيستم بانكي به نام VISA تغيير نام يافت .
* VISA ، امروز يك كنسرسيوم بين المللي است كه اغلب كشورهاي دنيا در آن مشاركت دارند .
* در سال 1966 اتحاديه كارت بين بانكي (Inter bank card Association) شكل گرفت كه بعدا به مشهورترين كارت اعتباري يعني Master card تغيير نام داد .
اسلاید 5 :
فلسفه وجودی
۱) حذف پول فیزیکی.
۲) تخصیص مقدار معینی اعتبار مالی به صاحب کارت.
۳) حرکت بسوی e – banking.بانکداری الکترونیکی
اسلاید 6 :
کارت اعتباری کارتی است از جنس پلاستیک و معمولاًاز نوع پلیمر PVCوگاهی هم ABS که بانکها و مؤسسات مالی واعتباری خصوصی در اختیار مشتری خود قرارمی دهند تا او بتواند بهای کالا و خدمات مورد نیاز خود را بدون دغدغه پول فیزیکی با استفاده از دستگاههای مربوطه نظیر (ATM,pos) و یا اینترنت پرداخت کند.دستگاه pos(point of sale) محلی است در مغازه که قیمت کالاها پرداخت می شود .ودستگاهATM(achine,abode type manager) به ماشین تحویل دار خودکار گفته می شود.
کارت اعتباری چیست ؟
اسلاید 7 :
ويژگي ظاهري
كارت اعتباري يك كارت پلاستيكي است كه روي آن نام صاحب كارت و شماره حساب آن بصورت برجسته و قابل لمس وجود دارد . پشت كارت يك نوار مغناطيسي ديده مي شود كه حاوي برخي اطلاعات مهم مثل مشخصات دارنده كارت را ذخيره كرده است . يك كارت اعتباري استاندارد يك عدد 16 رقمي دارد كه ارقام آن شامل كدهاي مخصوص اطلاعاتي نظير نوع كارت ، بانك صادر كننده ، ميزان اعتبار و تاريخ انقضاء كارت است .
اسلاید 8 :
اجزاء تشکیل دهنده نظام کارت اعتباری
۱ (حامل کارت یا دارنده کارت : شخص حقیقی که مشتری بانک باشد جهت اخذ کارت می تواند به بانک خود مراجعه کند ودر صورت داشتن شرایط و صلاحیت لازم، کارت برای وی صادر می شود.این تعاریف برای مؤسسات مالی و اعتباری خصوصی نیز صادق است.
۲) صادرکننده کارت : بانک یا مؤسسهای است که در مقابل اسناد دریافتی از متقاضی کارت، پس از کسر هزینههای مربوطه طبق مقررات با انعقاد قرار داد جهت صدور کارت اقدام کند.
اسلاید 9 :
3) پذیرنده کارت : کلیه مراکز تجاری که کالا و خدمات به مشتریان خود ارائه میکنند، ضمن عقد قرارداد از بانک خود، قبول می کنند که در صورت مراجعه مشتری با کارت بانکی مورد توافق ، بدون اخذ منبع معامله به شکل پول نقد، کارت وی را قبول و به پردازش عملیات اقدام کنند.
۴ (کارگزار تهاتر و تسویه بین بانکی : مؤسسه یا سازمانی است که ارتباط بین بانکها را جهت تهاتر وتسویه اقلام خود در زمینه کارت برقرار میکند.
اسلاید 10 :
انواع کارتها
۱) کارت حافظه (Memorycard): یک کارت پلاستیکی است که روی آن چند کیلو بایت حافظه الکترونیکی تعبیه شده و از طریق اتصال به دستگاه مخصوص قابل شناسایی است. مثل کارت تلفن
۲- كارت هوشمند (Smartcard) : شبيه كارت حافظه است شامل يك قطعه فلزي شامل حافظه پردازنده و نرم افزار مربوطه روي آن گنجانده شده و ضمن توان پردازش از امنيت بيشتري نسبت به كارت هاي ديگر برخوردار است . به طور مثال سيم كارت تلفن همراه يك كارت هوشمند است .
اسلاید 11 :
كارت هوشمند به عنوان كارآمدترين عضو خانواده كارت هاي معمول ، قلمداد مي شود . اين كارت شامل يك مدار مجتمع الكترونيكي به شكل تراشه مي باشد كه عناصري براي نقل و انتقال ، ذخيره سازي و پردازش اطلاعات به همراه دارد . انتقال اطلاعات مي تواند به وسيله اتصالاتي كه بر روي سطح كارت وجود دارد و يا بدون اتصالات از طريق ميدانهاي الكترومغناطيسي انجام شود .و به صورت آف لاین است يكي از فوايد اين كارت ها اين است كه اطلاعات ذخيره شده در آنها مي تواند در برابر دسترسي و تغييرات غير مجاز محافظت شود .
از مزيت هاي ديگر كارت هاي هوشمند ، در كنار اعتبار بالاي آن به لحاظ امنيتي ، طول عمر بيشتر آن در مقايسه با كارت هاي مغناطيسي مي باشد به عنوان مثال از كيف پول الكترونيكي و كارت هاي موندكس مي توان نام برد . كيف پول الكترونيكي عبارت است از كارت مخصوصي كه جهت خريد هاي كوچك مثل بليط اتوبوس، قطار ، تاكسي يا هزينه صورت حساب رستوران مورد استفاده قرار مي گيرد . مزيت كيف پول الكترونيكي امنيت ، آساني در پرداخت ، عدم نياز به حمل پول خرد ، ريسك كم و پرداخت تضمين شده مي باشد .
موندكس يك كارت هوشمند مي باشد كه توسط بانك نشنال وست مينستر ارائه گرديد . اين كارت جهت حذف پول كاغذي و سكه طراحي شده است . هدف از اين كارت ايجاد يك نوع استاندارد براي پول الكترونيكي است . اين كارت از فناوري كارت هاي هوشمند استفاده مي كند و در ماشين هاي خودپرداز ، تلفن هاي مخصوص ، ترمينالهاي نقطه فروش و كيف هاي موندكس قابل استفاده است .
اسلاید 12 :
کارتهای مغناطیسی معمولی یک تکه پلاستیک ساده با یک نوار مغناطیسی هستند در حالی که کارتهای هوشمند درون خود یک ریز پردازنده دارند که جایگزین همان نوار مغناطیسی است و در زیر یک اتصال طلایی در یک طرف کارت قرار دارد .مثل سیم کارت تلفن همراه یا کارت هوشمند سوخت .
3) کارت مغناطیسی(Magnetic card) : حاوی اطلاعات روی یک نوار مغناطیسی در پشت کارت میباشد. (ملی کارت نوعی کارت مغناطیسی است.)
در كارت هاي با نوار مغناطيسي ، اطلاعات مربوط به دارنده كارت ، به صورت كد هاي مخصوص بر نوار مغناطيسي كه پشت كارت قرار دارد ، ضبط مي شود . به اين عمل در اصطلاح رمز گذاري كارت مي گويند . ولي مشكل عمده آنها مسائل امنيتي و حجم بسيار بالاي كاغذهاي مصرفي به عنوان اسناد مي باشد . اين عيوب با قرار دادن اطلاعات كارت به صورت رقمي بر روي نوار مغناطيسي در پشت كارت مرتفع شده است . نوار مغناطيسي حداكثر داراي سه شيار است كه شيارهاي اول و دوم براي خواندن و شيار سوم براي نوشتن و هم براي خواندن اطلاعات به كار مي رود ..
اسلاید 13 :
4) کارت پلاستیکی (Plastic card): یک کارت پلاستیکی دارای نوشته های اعتباری میباشد مثل کارت شارژ اینترنت
5) کارت اعتباری (Credit card): در این نوع مصرف کننده قبل از انجام معامله وجهی را به موسسه یا بانک پرداخت نمی کند و براساس اعتبار خود از طریق کارت معامله ای انجام می دهد (بانک ضامن شخص می شود در برابر دیگران )
اسلاید 14 :
6) کارتهای غیر اعتباری : برای استفاده از کارتهای غیر اعتباری مصرف کنندگان می بایست قبلاًوجوه خود را به بانک یا موسسه پرداخت نمایند مثل کارتهای تلفن و کارتهای عابر بانک .
7) کارتهای بدهی (Debit card): کارت هایی هستند که دارنده آن میتواند تا مبلغ مشخصی خرید کرده و وجه آن را در آینده بپردازد.
اسلاید 15 :
8) کارت اعتباري مجازي (Virtual Credit Card)
سيستم پرداختي است که در آن منتشرکننده به جاي کارت اعتباري يک شماره ويژه معامله به مشتري مي دهد.مشتري در خريد خود مي تواند به جاي کارت اعتباري رايج از اين شماره معاملاتي استفاده کند.برخي منتشرکننده هاي کارت هاي اعتباري مثل آمريکن اکسپرس از اين روش استفاده مي کنند.
اسلاید 16 :
9) كارت هزينه :
اين كارت ها شباهت زيادي به كارت هاي اعتباري دارند ، ولي از دو جهت با كارت هاي اعتباري متفاوت مي باشند . اول اينكه به وسيله اين كارت ها وجه نقد نمي توان دريافت كرد و ديگر اينكه دارنده اين كارت مجاز است هر اندازه كه مي خواهد هزينه كند و از كالا و خدمات استفاده كند ولي پس از دريافت صورتحساب بايد حساب خود را تأديه كند و در واقع اين نوع كارت ، محدوديت خريد مانند كارت هاي اعتباري را ندارد.
اسلاید 17 :
انواع كارت ها به لحاظ گستره جغرافيايي :
الف ) كارت هاي داخلي
ب) كارت هاي بين المللي
كارت هاي داخلي در داخل محدوده جغرافيايي يك كشور كاربرد دارند و تنها در داخل كشور و به پول همان كشور قابل استفاده مي باشد
ب) كارت هاي بين المللي
كارت بين المللي كارتي است كه در بيش از يك كشور قابل استفاده باشد ، بنابراين با بيش از يك ارز سرو كار دارد. دارنده اين كارتها مي تواند در كشورهاي مختلف [طرف قرار داد] به خريد و يا اخذ پول به ارز همان كشور اقدام نمايد . مهمترين كارتهاي بين المللي كه حجم نسبتا زيادي از كل كارت هاي بين المللي را به خود اختصاص داده اند ، توسط مؤسسات ويزا كارد و مستر كارد ارائه شده است .اين نوع كارت هاي بين المللي داراي انواع مختلفي مثل كارت كلاسيك ، كارت طلايي ، كارت تجاري ، كارت الكترون ، كارت ATM و كارت مشترك مي باشند .مثلا کارت سیبا در حوضه خلیج فارس اعتبار دارد.
اسلاید 18 :
اجزاي بانكداري الكترونيك در ايران
1-انواع كارتها
كارتهاي اعتباري : در حال حاضر بيش از 2/14 ميليون كارت از سوي بانكهاي تجاري صادر شده است .
كارتهاي غير بانكي : برخي موسسات غير بانكي اقدام به انتشار كارتهاي خريد مانند ثمين و سايپا كارت نموده اند .
2- شبكه شتاب
اين يك شبكه OnLine ملي است و خدمات مربوط به كارت هاي بدهي را انجام مي دهد و كارت هاي بدهي داخلي را بين بانك ها تسويه مي نمايد .
3- سيستم تسويه بين بانكي مبادلات ارزي
اين سيستم با استفاده از سوئيفت روي خط بين شعبه مركزي بانكهاي تجاري عمل مي كند و بانك مركزي نقش تسويه كننده را بر عهده دارد .
4- شبكه سوئيچ عمليات خود بانك و بين بانك
اين سيستم از طريق ATM در حال حاضر بين شعب مركزي دو بانك تجاري به صورت آزمايشي در حال اجرا است.
اسلاید 19 :
در ايران از شيوه هاي مختلف پرداخت از قبيل كارت هاي اعتباري ، كارت هاي بدهي ، كارت هاي خودپرداز و پايانه فروش استفاده مي شود و بانك هاي كشور نيز به شبكه شتاب ( به عنوان شبكه مركزي پرداخت الكترونيكي ) متصل مي باشند .
ايران از نظر متوسط سرانه كارت هاي بانكي ، دستگاه خودپرداز و پايانه فروش به متوسط جهاني تفاوت معني داري دارد به گونه اي كه به ازاي هر ميليون نفر در جهان 3.2ميليون كارت بانكي ، 2هزار ATM و 8000 POS وجود دارد كه اين ارقام براي ايران به ترتيب 670875 ، 58 و 205 مي باشد كه در مقايسه با وضعيت مطلوب ترسيم شده در چشم انداز توسعه كشور فاصله زيادي وجود دارد . از ديگر اجزاء بانكداري الكترونيك ايران مي توان به دستگاههاي خود پرداز ، شعب مكانيزه ، PinPad ، Pos كارتهاي هوشمند ، تلفن بانك و فاكس بانك و غيره اشاره نمود.
اسلاید 20 :
سيستم بانكي ايران هنوز به قلم و كاغذ متكي است و رايانه و دستگاه خود پرداز كه مشتريان مي توانند با كارتهاي بانكي روزانه مقادير معيني پول از حساب خود برداشت (ATM) يا عابر بانكها كنند ، تنها مظاهر بانكداري الكترونيك هستند .. در بانكداري سنتي ميزان انباشت پول در يك دوره زماني اهميت دارد در حالي كه در بانكداري الكترونيكي گردش پول تعيين كننده است . هدف بانكداري الكترونيك عدم مراجعه به شعبه بانك است . اما در ايران تقريبا بدون مراجعه به بانك هيچ كاري امكان پذير نيست . مبادلات نقدي جايگاه ويژه اي در بانكداري ايران دارد و و كارتهايي كه در شبكه بانكي ايران به كار گرفته شده است نتوانسته باري از دوش اقتصاد كشور بردارد و معضل تبادل پولي كشور را حل كند پيش از به كارگيري عابر بانكها ، مشتري پول را از بانك مي گرفت و به فروشنده تحويل مي داد و فروشنده نيز پول را به بانك بر مي گرداند و مشتري دوباره پول را از بانك مي گرفت و اين چرخه ادامه داشت . حالا بانك ها يك حلقه به اين زنجيره اضافه كرده اند . مشتري از خودپرداز بانك ، اسكناس مي گيرد ، به فروشنده مي دهد و فروشنده دوباره آن را به بانك بر مي گرداند و بانك آن را در خود پرداز مي گذارد و مشتري بانك دوباره پول را از خود پرداز مي گيرد که اکنون به مرور این مشکل هم مرتفع می شود.