بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
انواع مطالعات اپيدميولوژيك
اسلاید 2 :
اهداف اين مبحث :
در پايان اين مبحث شما بايد بتوانيد :
1 - انواع مطالعات اپيدميولوژيك را نام برده و تعريف نمائيد .
2 - مراحل طراحى هر يك از آنها را بشناسيد .
3 - معايب و مزاياى هر كدام از آنها را بر شماريد.
4 - موارد استفاده هر يك از مطالعات را تشخيص دهيد .
اسلاید 3 :
تقسيم بندى انواع مطالعات:
مداخله اى Interventional ))
1 - تجربى Experimental ))
- بر روى انسانها – كار آزمائي بالينى (Clinical Trial)
- بر روي ساير موجودات زنده
2 – نيمه تجربى Quasi Experimental
مشاهده اى : (Observational)
1 – توصيفى (Discriptive)
- گزارش – موردى(Case - Report )
- سرى – مورد ها (Case - Series)
- مقطعى (ross - SectionalC)
2 - تحليلى (Analytical )
- مقطعى (Cross Sectional )
- مورد - شاهد ى ( Case – Control)
- همگروهى ( (Cohort
اسلاید 4 :
مطالعات مشاهده اى و مداخله اى:
در مطالعات مشاهد اى محقق بدون دخالت در شرايط افراد مورد پژوهش ، فقط به ثبت مشاهدات خود از نمونه مورد تحقيق مى پردازد و بر آن اساس نتيجه گيرى مى نمايد.
در مطالعات مداخله اى ، پژوهشگر در شرايط افراد مورد پژوهش تغييراتى را اعمال كرده و آنگاه اثر شرايط جديد را بر افراد مورد پژوهش مى سنجد .
اسلاید 5 :
انواع مطالعات مشاهده اى : 1 - مطالعات توصيفى
اين مطالعه شامل جمع آورى و ارائه منظم پيامدها ، بيماريها و داده ها است تا تصوير روشنى را از يك پديده خاص نشان دهد .
سه جنبه اساسى مورد بررسى در اين نوع مطالعه عبارت است از:
- شخص ( سن ، جنس ، وضعيت تاهل ، نژاد و .. )
- مكان ( وضعيت جغرافيايى ، شهر يا روستا و ..)
- زمان ( فصول خاص ، ساعات خاص .)
اسلاید 6 :
انواع مطالعات توصيفى:
1 - گزارش موردى : بررسى دقيق يك پديده نادر
2 - سرى موردها : بررسى چندين مورد از يك پديده نادر
3 - مقطعى: بررسى كمى و كيفى متغيرها ئى كه در يك مقطع مشخص در جامعه وجود دارند ، مانند :
- سر شمارى ها
- بررسى فراوانى و يا شيوع يك بيمارى
اسلاید 7 :
انواع مطالعات مشاهده اى : 2 - مطالعات تحليلى
هدف از مطالعات تحليلِى تشخيص ارتباطات بين دو يا چند متغير و تاثير آنها بر يكديگر مى باشد .
هدف معمولا كشف يك ارتباط بين وقوع يك پيامد (بيمارى)و عوامل تاثير گذار(عوامل خطر) بر آن مى باشد .
اسلاید 8 :
تقسيم بندى مطالعات تحليلى:
شاخص هاى مورد استفاده جهت تقسيم بندى مطالعات تحليلى عبارتند از :
1 - جهت مطالعه (Direction )
- جهت رو به جلو ( Forward Direction)
- جهت رو به عقب (Back ward Direction )
- بدون جهت ( Nondirectional )
2 – زمانبندى ( Timing)
- تاريخى ( Historical )
- همزمان ( Concurrent Timing)
- مركب ( Mix Timing )
اسلاید 9 :
1 – مطالعه مقطعى:
در اين مطالعه وجود بيمارى و مواجهه با عوامل خاص بطور همزمان برر سى مى شود .
( بدون جهت و معمولا همزمان)
مزايا :
- هزينه و زمان اندكى نياز دارند .
- معمولا به عنوان نخستين گام براى اثبات يك رابطه على و معلولى استفاده مى شود .
معايب :
- فقط ارتباط يا Association را نشان مي دهد . زيرا :
1 - متغير هاى مخدوش كننده در گروه بيمار و سالم يكسان نشده اند.
2 – عامل خطر و بيمارى هر دو با هم بررسي مي شوند و تقدم و تاخر زمانى اين دو مشخص نيست .
اسلاید 10 :
2 – مطالعات مورد - شاهدى
در اين نوع مطالعات ابتدا :
1 - بيماران مطالعه ( Case ها ) مشخص مى شوند
2 - براى هر يك از بيماران يك يا چند شاهد ( control ها)انتخاب مى شود.
3 - گروه بيماران و گروه شاهد بر حسب سابقه مواجهه با عامل خطر هر كدام به دو گروه مواجهه يافته و مواجهه نيافته تقسيم مى شوند .
4 – در آخر ميزان مواجهه در گروه بيماران با گروه شاهد ها با هم مقايسه مى شود.
اسلاید 11 :
نحوه انتخاب بيماران و شاهدها :
براى حذف عوامل مخدوش كننده ، گروه شاهد به گونه اى انتخاب مى شود كه از نظر مواجهه با عوامل مخدوش كننده مشابه گروه بيمار باشد ، به اين اقدام همسان سازى (Matching) مى گويند .
همسانسازى به دو گونه انجام مي شود :
1 - همسان سازى جفتى ( Paired Matching)
2 – همسان سازى گروهى ( Frequency Matching)
مطالعات مورد – شاهد جزو گروه مطالعات با جهت رو به عقب بوده و از نظر زمان بندى از نوع زمان بندى مركب مى باشند .
اسلاید 12 :
مزايا و معايب مطالعات مورد شاهد
مزايا :
- مناسب براى بررسى عوامل خطر بيماريهاى نادر
- مناسب براى بررسى عوامل خطر متعدد يك بيمارى
- هزينه آن نسبتا كم است.
- زمان كمى نياز دارد .
- در اثبات رابطه علت و معلولى قويتر و مناسبتر از مطالعات مقطعى هستند .
معايب :
- در معرض انواع تورشها قرار دارد
اسلاید 13 :
3 – مطالعات همگروهى
در مطالعات همگروهى ابتدا :
1 - گروهى از افراد انتخاب مى شوند ،
2 - بر اساس مواجهه با عامل خطر به دو گروه مواجهه يافته و مواجهه نيافته تقسيم مى شوند.
3 – با دنبال نمودن اين افراد ميزان بروز بيمارى مورد نظر در دو گروه محاسبه شده و با هم مقايسه مى شود .
كاربرد :
الف ) تعيين اتيولوژى بيماريها
ب ) تعيين پيش آگهى بيماريها
ج ) تعيين ميزان بروز بيماريها
مطالعات كهورت از لحاظ جهت جزو مطالعات رو به جلو بوده و به لحاظ زمانبندى مى تواند هر 3 نوع زمان بندى را داشته باشد .
اسلاید 14 :
معايب و فوايد مطالعات كهورت:
فوايد :
- بعلت توالى زمان بندى عامل خطر و بيمارى در جهت اثبات روابط على داراى قدرت زيادى هستند .
معايب :
- نياز به حجم نمونه بالا
- صرف هزينه زياد اقتصادى
- ترك مطالعه توسط نمونه ها در طول زمان به علل مهاجرت ، مرگ يا عدم توجه
اسلاید 15 :
مطالعات مداخله اى:
در اين نوع مطالعه با ايجاد تغيير در نمونه ، عكس العمل نمونه مورد پژوهش را بررسى مى كنيم .
مطالعات مداخله اى به دو گروه تقسيم مى شوند :
- تجربى
- نيمه تجربى
اسلاید 16 :
برخی اصطلاحات در مطالعات تجربی :
دارو نما Placebo
کور کردن Blindness
معیارهای ورود و خروج Inclusion & Exclusion Criteria
نسبت دادن تصادفی Random Assignment
اسلاید 17 :
انواع مطالعات مداخله اى: 1 - مطالعات تجربى
قويترين نوع مطالعه براى اثبات رابطه علت و معلولى است .
در اين مطالعه ابتدا :
1 - افراد مورد مطالعه بر اساس معيار هاى ورود و خروج انتخاب مى شوند .
2 - افراد انتخاب شده به طور تصادفى حد اقل به دو گروه تقسيم مى شوند .(Randomization)
3 - يك گروه تحت مداخله جديد قرار گرفته(گروه آزمايش ) و در گروه ديگر( گروه شاهد ) مداخله قبل صورت گرفته يا تحت درمان با پلاسيبو قرار مي گيرند .
4 - نتايج مداخله با مقايسه دو گروه ارزيابى مي شود .
اسلاید 18 :
كار آزمائى بالينى ( Clinical Trial)
به مطالعات تجربى كه بر روى انسان انجام مى گيرد كار آزمائى بالينى گفته مى شود .
كار آزمائى بالينى يك مطالعه مداخله اى جهت مقايسه روشهاى مختلف در مانى در انسانها مى باشد .
هر مطالعه كارآزمائى باليني بايد داراى خصوصيات زير باشد :
1 - مداخله
2 - گروه كنترل
3 – انتخاب تصادفى (Randomization)
اسلاید 19 :
انواع كارآزمائى بالينى:
1 - كار آزمائى هاى شاهد دار(Controlled Trials)
الف ) كارآزمائى بالينى با شاهد هاى همزمان يا موازى (Parallel or Concurrent Controls) شامل :
- شاهد هاى همزمان تصادفى شده (Randomized Control)
- شاهدهاى همزمان تصادفى نشده (Non Randomized)
اسلاید 20 :
ادامه :
ب ) كار آزمائي بالينى با شاهد هاى متوالى ( Sequential Controls)
- خود شاهد شده (Self Controlled)
- متقاطع (Cross Over )
3 - كار آزمائي بالينى با شاهد هاى خارجى يا تاريخى(External or Historical Controls)