بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
درمان عقرب زدگی
اسلاید 3 :
درمان عقرب زدگي
درمان فرد عقرب زده به عوامل متعددي بستگي دارد كه اين عوامل در موفقيت يا شكست درمان و عوارض پس از عقرب زدگي تاثير مستقيم يا غیر مستقیم دارند
اسلاید 4 :
عوامل موثر در درمان عقرب زدگي
الف) نوع عقرب:
تمام عقرب ها سمي نيستند و در تمام دنيا عقرب سمي هر منطقه اي با
توجه به سابقه افراد عقرب زده و عوارض آن شناخته شده هستند .
بنابراين، درمان عقرب زدگي را بايد بر مبناي سمي يا غيرسمي بودن
عقرب درنظر گرفت.
اسلاید 5 :
ب) زمان نيش زدن(شب يا روز):
با توجه به اينكه عقرب ها اكثرا در شب براي شكار و تغذيه از
حشره ها فعاليت دارند و مقدار سم ذخيره شده در كيسه سمي آنها براي
اولین طعمه اي كه نيش مي زنند بسيار زياد است ، بنابراين، اگر فرد آسيب ديده اولين كسي باشد كه نيش زده مي شود، مقدار زيادي سم وارد بدن وي شده و در نتيجه عوارض بيشتري خواهد داشت.
اسلاید 6 :
ج) محل نيش:
هر چه محل نيش به مراكز حياتي (سر و گردن ) نزديك تر باشد ، عوارض شديدتر و درمان بيمار مشكل تر خواهد بود.
عروق زياد سر و گردن وگردش خون در آنها طوري است كه باعث مي شود سم سريع تر ازمناطقي مثل دست ها و پاها به گردش خون وارد شود و در نتيجه،عوارض شديدتري را نشان دهد.
اسلاید 7 :
د) سن بيمار:
هر چه سن بيمار كم تر باشد ، به نسبت افراد بزرگسال ، مقدار سم تزريق شده به بدن وي بيشتر خواهد بود . به همين علت ، آمار مرگ و مير دركودكان زير 10 سال بيشتر خواهد بود و اين مساله در مطالعه هاي متعددگزارش شده است
اسلاید 8 :
ه) زمان طول كشيده تا رساندن بيمار به بيمارستان:
با توجه به اينكه ممكن است عقرب هنگام نيش زدن سم خود را به لايه هاي زير پو ست يا عميق تر از آن وارد كند و اين سم براي ايجادعلائم سيستميك بايد جذب خون شود و به مراكز مختلف برسد؛ بيمار بايد هرچه زودتر به درمانگاه يا بيمارستان مراجعه نمايد ودرمان مناسب براي وي صورت بگيرد تا خطر مرگ و مير كمتر شود.
اسلاید 9 :
و) وجود علائم سيستميك:
علائم سيستميك مانند تشنج ، هموليز شديد ، تورم شديد ناحيه سر وگردن، برافروختگي و رنگ قرمز تيره چشم ها و صورت ، تهوع و استفراغ شديد و خوني ، علائم نارسايي كليه ها، آريتمي قلبي ، پسيكوز، پرياپسيم ،استرابيسم، ديسترس تنفسي، اسهال و استفراغ شديد ، سيانوز ، اسپاسم شديد حنجره، كاهش شديد فشار خون و ايست قلبي تنفسي كه در تمام اين موارد لازم است بيمار در بيمارستان بستري شود و علاوه به درمان هاي معمولي عقرب زدگي اقدام هاي درماني بيشتر براي آنها انجام شود.
اسلاید 10 :
درمان موضعی
1) درمان موضعي گزش عقرب هايي كه طبق شواهد و بررسي هاي
انجام شده سم آنها بي خطر بوده و تا كنون عوارضي ايجاد نكرده
است. (مانند عقرب مز بوتوس اوپوس يا عقرب آندركتنوس اوپوس )
در اين عقرب ها درد محل نيش مهم ترين عاملي است كه بيمار را فوري
نزد پزشك يا به درمانگاه ها مي آورد و اين يافته مهمي است كه اين
عقرب را از عقرب خطر ناك گاديم يا هميسكرپيوس لپتوروس متمايز
میکندزیرا درد این عقرب جزیی بوده وبیمار دیر مراجعه میکند
اسلاید 11 :
ساير علا ئم اين گونه عقرب ها ممكن است تشنگي شديد ، خشكي
دهان، سرگيجه، تهوع خفيف ، عرق كردن ، سردرد، بي قراري و ناآرامي
خفيف باشد كه شايد به علت فشارهاي رواني و ترس از عقرب زدگي و
در مواردي نيز تحريك سيستم سمپاتيك و پاراسمپاتيك باشد .
اين نشانه ها با اطمينان دادن به بيمار و اطرافيان وي و تسكين درد از بين
مي روند. درمان اين دسته از بيماران پس از رفع نگراني آنها در صورتي
كه درد محل نيش ادامه داشته باشد ، عبارت از تزريق 2 تا 3 ميلي ليتر
ليدوكائين 1 يا 2 درصد با يا بدون اپي نفرين در محل عقرب زدگي است.
اقدام ديگري لازم نيست و پس از اطمينان دادن به بيمار و اطرافيان
وي و تسكين درد مي توان بيمار را بدون اقدام خاص ديگر و يا توصيه
به پيگيري مرخص كرد.
اسلاید 12 :
2) درمان موضعي گزش عقرب هاي سمي كه سم آنها ممكن است علائم مسموميت شديد و سيتميك ايجاد كند .
در اين گونه موارد علاوه بر درمان هاي موضعي ذكر شده براي درد، جهت بررسي و پيگيري بيماران بي علامت بايد آزمايشات لازم را درخواست نمود
اسلاید 13 :
درمان سیستمیک
براي بيماراني كه به علت سم يا زهر عقرب دچارعلائم سيستميك مي شوند، نحوه درمان بر مبناي شدت علائم و وجودعلائم دستگاه عصب ي مركزي، قلبي ريوي، هموليز ، استفراغ خوني واسپاسم شديد حنجره در نظر گرفته مي شود
1.بستری
2.بررسی وضعیت عمومی و همولیز:آزمایش ادرار هر 3 ساعت از نظر هموگلوبین
3.تجویزسرم ضد عقرب :
مقدار سرم پادزهر عقرب به شدت مسموميت بستگي دارد.
موارد تجويز يك يا دو آمپول وريدي كافي است.
البته تاكيد بر تزريق پادزهر به صورت انفوزاسيون مي باشد و تزريق عضلاني پادزهر فقط درشرايطي كه امكانات موجود نباشد انجام گيرد و لذا تجويز عضلانی آنتي سرم در مراكز درماني توصيه نمی شود.
در موارد مسموميت شديد ، تاخير در درمان يا گزش عقرب سياه مي توان تا 6 آمپول سرم پادزهر عقرب تجويز كرد . تزريق داخل وريدي در موارد شديد ، فوري بوده و بايدبا احتياط و مراقبت هاي پزشكي انجام شود
اسلاید 14 :
نیش عقرب آندركتنوس كراسيكودا ممكن است به علت اثر بر
كانال هاي كلسيمي و يا كاهش كلسيم بدن تشنج ايجاد كند . با تجويز 10ميلي گرم گلوكونات كلسيم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن به صورت وريدي و كنترل ضربان قلب، مي توان در 5 تا 10 دقيقه تشنج را كنترل كرد. البته در صورت ادامه تشنج لازم است از داروهاي ضدتشنج ازجمله فني توئين بهره برد.
اسلاید 15 :
موارد احتياط در تزريق سرم پادزهر عقرب
1. با اينكه اين سرم تصفيه شده و عاري از مواد ناخالص است ، خطر شوك به خصوص در افراد حساس منتفي نيست
2. هنگام تزريق سرم ، 1 ميلي ليتر آدرنالين يك هزارم را در سرنگ آماده تزريق نموده و براي استفاده در دسترس قرار دهيد . قبل و پس از تجويزسرم، بايد بيمار را گرم نگه داشت .
همچنين، يك ساعت پس از خاتمه تزريق تحت نظر و مراقبت باشد.
اسلاید 16 :
تزریق داخل وریدی
استفاده از اين روش بايد با مراقبت هاي پزشكي همراه باشد و خيلي به آهستگي صورت گيرد.
انفوزيون وريدي پادزهر در همه موارد توصيه مي شود . در صورت بروز حساسيت در تزريق وريدي، با قطع كردن انفوزيون مي توان علائم حساسيت را درمان كرد كه البته اين امكان براي تزريق عضلاني وجودندارد. براي كليه بيماران داراي علائم سيستميك (هر علامتي بيشتر ازدرد موضعي) لازم است سه ويال يا بيشتر انفوزيون از ابتدا شروع شود.
تزريق پادزهر بايد به صورت انفوزاسيون در 100 الي 250 ميلي ليترسرم طبق بروشور موسسه تحقيقات واكسن و سر م سازي رازي انجام گيرد.
اسلاید 17 :
تزريق پادزهر بايد به صورت انفوزاسيون در 100 الي 250 ميلي ليترسرم طبق بروشور موسسه تحقيقات واكسن و سر م سازي رازي انجام گيرد.
انفوزيون وريدي پادزهر در همه موارد توصيه مي شود . در صورت بروز حساسيت در تزريق وريدي، با قطع كردن انفوزيون مي توان علائم حساسيت را درمان كرد كه البته اين امكان براي تزريق عضلاني وجودندارد. براي كليه بيماران داراي علائم سيستميك (هر علامتي بيشتر ازدرد موضعي) لازم است سه ويال يا بيشتر انفوزيون از ابتدا شروع شود.
استفاده از اين روش بايد با مراقبت هاي پزشكي همراه باشد و خيلي به آهستگي صورت گيرد.
اسلاید 18 :
پيشگيري و درمان واكنش هاي حساسيتي
با تزريق آهسته ، واكنش به حداقل مي رسد و چه بسا واكنشي مشاهده نشود، به خصوص اگر آنتي هيستامين قبل از تزريق تجويز شده باشد ،بايد از مصرف استروئيدها براي پيشگيري و درمان واكنش ها اجتناب شود. به استثناي موارد خاص و با تجويز پزشك:
اسلاید 19 :
1.واکنش های سريع ناشي از تزريق آزمايشي سرم معمولا خفيف
است و با استراحت كامل و گرم نگه داشتن بيمار از بين مي رود. تزريق0/5يا 1 ميلي ليتر زيرپوستي يا داخل ماهيچه اي آدرنالين يك هزارم ( درصورت لزوم تكرار آن )، واكنش هاي بيماري را به سرعت برطرف
مي كند.
چنانچه در هنگام تزريق سرم واكنشي ملاحظه شود ، فورا تزريق
را متوقف و واكنش را درمان نماييد . پس از از بين رفتن واكنش، دوباره تزريق سرم را ادامه دهيد (اگر واكنش خيلي شديد
باشد، ممكن است آدرنالين را به روش داخل وريدي تجويز نمايند).
اسلاید 20 :
2. واكنش هاي تاخيري سرم نظير تب ، بثورات جلدي ، دردهاي مفاصل و تورم كه احتمالا 5 تا 14 روز پس از تزريق در بعضي ازمفاصل بيماران بروز مي نمايد، از راه آزمايش حساسيت قابل پيش بيني نيست