پاورپوینت حیات خاک

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

حیات خاک
هدف از این فصل افزایش آگاهی در مورد حیات ، تنفس و تغییرات پیوسته خاک است که این آگاهی سبب استفاده بهینه از خاک در جهت تولید مواد غذایی با کمترین هزینه زیست محیطی میشود .
همانطور که میدانیم اثرات متقابل بین اقلیم؛ سنگها ومواد معدنی ؛ موجودات زنده در گذر زمان خصوصیات و ویژگی های خاک را به وجود می آورند که مختص آن نوع خاک واقلیم است .
ریز موجودات خاک وترکیب شیمیایی آبشویی شده از بقایای گیاهی ، بر هوازدگی سنگها ومواد معدنی وساختمان خاک تاثیر می گذارد .
عملیات مدیریت مزرعه ای مثل تناوب زراعی ،شخم ،آیش ،آبیاری و.. همگی جمعیت وتنوع موجودات زنده وکیفیت خاک را تحت تاثیر قرار مید هند .

اسلاید 2 :

سه خصوصیت خاک که به عنوان کیفیت خاک تعریف میشوند :
خصوصیات زیستی : شامل اثرات متقابل بین گیاهان ، جانوران ، ریز موجودات وخاک است
خصوصیات شیمیایی: شامل حاصل خیزی خاک ، مواد آلی و pH خاک است .
خصوصیات فیزیکی:شامل ساختمان و بافت خاک است .

اسلاید 3 :

حیات خاک ،خصوصیات فیزیکی وشیمیایی خاک را با هم ترکیب می کند. مثلا موجودات زنده خاک با شکستن کربن مواد آلی انرژی کسب میکنند و ریسه های قارچ وترشحات میکروبی با ذرات ریز خاک ومواد آلی ،خاکدانه هارا میسازند .
بدین ترتیب فعالیت های زیستی کلید افزایش حاصلخیزی خاک هستند .
حاصلخیزی خاک تابعی از ساختمان خاک، باروری وجمعیت گیاهی و فعالیت های موجودات زنده ی خاک می باشد .

اسلاید 4 :

شناخت ریشه سپهر
درخاک های سالم و تخریب نشده بخش عمده ریشه ها، چرخه عناصر غذایی وفعالیت های زیستی در لایه 20-30سانتی متری بالای خاک که منطقه ریشه نامیده می شود؛ وجود دارد. ریشه سپهردر داخل منطقه ریشه قرار دارد و شامل ریشه ها، خاک چسبیده به ریشه ها و خاک مجاوری است که تحت تاثیر ریشه ها هستند .
ریشه سپهر محل تلاقی گیاه، خاک و موجودات خاک است .
ریشه سپهر ترشحاتی دارد که شامل قند ها، آمینو اسیدها واسید های آلی هستند .
هر گونه گیاهی، ترکیبات منحصر به فردی را از ریشه هایش ترشح میکند.
ریز موجودات بیماری زا وموجودات هم زیست به وسیله ی ترشحات ریشه گیاهان خاصی جذب میشوند .

اسلاید 5 :

در رقابت برای استفاده از ترکیبات کربن دار، باکتریها راهبردهای مختلفی را به کار میبرند. همچنین قارچها ، آنتی بیوتیکها و مواد شیمیایی سمی تولید میکنند که رقیب را حذف میکند. ترشحات باکتریها و قارچها با ترشحات ریشه ترکیب شده و با سلولهای ریشه و توده های ریز خاک، زیستگاه هایی برای جانداران خاک به وجود می آورند .

اسلاید 6 :

قارچهای میکوریزای وزیکولار آرباسکولار V A M ))
بارزترین شکل رابطه بین گیاه، خاک و موجودات زنده خاک هستند.
این قارچ رابطه ی همزیستی با هشتاد درصد تمام گیاهان بر قرار می کند.
قارچ V A M )) درون سلولهای ریشه بدون صدمه زدن نفوذ میکند و به عنوان یک نظام انتقالی موثر، مشابه یک خط لوله بین خاک و گیاه است .
محصولاتی که وابستگی زیاد به این قارچ دارند اغلب ریشه های ضخیم و تارهای کشنده اندکی دارند و برعکس. این قارچ مقاومت گیاه میزبان را نسبت به بیماری افزایش میدهد .

اسلاید 7 :

عملیاتی که سبب صدمه زدن به قارچ VAMمیشوند
شخم مکرر
کاربرد مقدار زیاد فسفرقابل حل
کشت محصولاتی که به این قارچ وابسته نیستند (مثل خانواده ی شب بو)

اسلاید 8 :

کرم های خاکی
اغلب به عنوان شاخص مثبتی از کیفیت وحاصل خیزی خاک هستند چون سبب افزایش تهویه خاک، نفوذ آب، قابلیت دسترسی نیتروژن و فعالیت میکروبی و توسعه ی ریشه های گیاه میشوند. سریع ترین راه افزایش جمعیت کرمهای خاکی ، کاهش تخریب خاک است. کشاورزان میتوانند جمعیت کرمهای خاکی را بیشتر از طریق استفاده از دانه های روغنی و بقولات در تناوب افزایش دهند .

اسلاید 9 :

شخم
نظامهای شخم حد اقل و تناوب زراعی با گیاهان علوفه ای چند ساله، بزرگترین و متنوع ترین مجموعه ی موجودات زنده خاک را دارند .

اسلاید 10 :

فواید شخم حداقل
کاهش تخریب خاک
افزایش مواد آلی خاک
بهبود ساختمان خاک
تنظیم درجه حرارت خاک
بهبود ظرفیت نگهداری و دسترسی به آب
بوم نظامهای خاکی فعالتر ومتنوع تر
بازیافت سریع عناصر غذایی
ظرفیت عرضه بیشتر مواد غذایی

اسلاید 11 :

دگر آسیبی
متوقف ساختن یک گونه گیاهی توسط دیگری از طریق ترشح سموم گیاهی .
بقایای گیاهی گیاهان دگر آسیب، می توانند به کنترل علف های هرز کمک کند مثل چاودار پاییزه، خردل، یولاف، ماشک گل خوشه ای ،آفتابگردان، شاهدانه، شبدر شیرین.
مثلا کاه وکلش یولاف، ترکیبات دگر آسیبی ترشح میکند که مانع جوانه زنی قارچی مانند اسکلروتینا میشود .

اسلاید 12 :

فصل 7- حاصلخیزی خاک
مواد آلی و هوموس:
ماده آلی، عموما از بقایای گیاهی حاصل میشود اما بقایای حاصل از ریز موجودات و جانوران خاک را نیز در بر می گیرد .

اسلاید 13 :

برنامه ی مدیریت خاک باید
مقدار هوموس خاک را حفظ نموده یا افزایش دهد
تعادل مطلوب برقرار کرده و منابع عناصر غذایی را توسعه دهند
موجب تحریک فعالیت زیستی خاک گردد

اسلاید 14 :

ماده آلی سه جزء دارد که تحت عنوان زنده، مرده وکاملا مرده تعریف میشوند .
منظور از زنده همه ی اجزای زنده ی خاک شامل گیاهان جانوران و ریز موجودات است .
ماده ی مرده، ماده آلی فعال شامل کود آلی، بقایای گیاهی، ریشه های پوسیده و اجزای مرده و مواد زاید ریز موجودات خاک است.
ماده بسیار مرده، هوموس و محصول تثبیت شده حاصل از تجزیه می باشد .
باید در نظر داشت خاک های که مواد آلی زیادی دارند لزوما حاصلخیزی بالایی ندارند مثلا خاک تورب از ماده آلی ساخته شده ولی عناصر غذایی کمی دارند .
در خاک های حاصلخیز، به طور معمول مقدار ماده آلی بین 3تا6درصد است .

اسلاید 15 :

ماده آلی فعال
زمانی که یک ماده گیاهی یا حیوانی تازه به خاک اضافه شود، ریز موجودات بلافاصله شروع به تجزیه آن میکند. بخشی از بقایای پوسیده شده، ماده آلی فعال نامیده می شود چون فعالانه در طی مراحل تجزیه، تغییر می کند . اگر موادی که مقدار کربن بالا دارند ( نسبت کربن به نیتروژن بیشتر از25 به 1 ) به خاک اضافه گردد، نیتروژن قابل دسترس توسط ریز موجودات تجزیه کننده، مصرف می شود. اگر گیاهان بلافاصله پس از اینکه این مواد در خاک دفن شدند کاشته شوند ممکن است از کمبود نیتروژن لطمه ببیند. به منظور جلوگیری از این مشکل باید چندین هفته بین کاربرد مواد غنی از کربن و کشت گیاه بعدی تامل نمود یا از بقولات استفاده کرد. موادی که نسبت کربن به نیتروژن آنها 20 به 1 است برای فراهم نمودن منبع عناصر غذایی در کوتاه مدت و برای حیات خاک و افزایش هوموس در بلند مدت بهترین گزینه اند.

اسلاید 16 :

هوموس
هوموس ماده ای آلی تثبیت شده نامیده می شود و آخرین محصول فرایند تجزیه است .
وجود آن به وسیله رنگ تیره ای که به خاک می دهد و بافت ریز یا کمی ژلاتینی و بوی خاکی آن قابل تشخیص است. به طور کلی هوموس منبع طولانی مدت عناصر غذایی را فراهم نموده و ساختمان و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک را بهبود می بخشد .

اسلاید 17 :

مزایای هوموس
تامین کننده عناصر غذایی برای گیاهان به خصوص نیتروژن، فسفر و گوگرد
نگهداری عناصر غذایی و کاهش آبشویی عناصر
افزایش پوکی خاکهای سنگین
پیوند ذرات خاک به یکدیگر و پایدار ساختن خاکهای سست در مقابل فرسایش
بهبود تخلخل خاک و تسهیل حرکت آب در خاک
افزایش ظرفیت نگهداری آب
فراهم کردن عناصر غذایی برای ریز موجودات خاک

اسلاید 18 :

در طی پوسیدگی اجزای مقاوم ماده آلی مانند لیگنین و ترکیبات تولید شده توسط میکروبهای خاک مانند ملانینها از طریق واکنشهای شیمیایی پیچیده به هوموس تبدیل می شوند. باید توجه داشت هم زمان با رسیدگی گیاهان، نسبت کربن به نیتروژن افزایش می یابد مثلا در چاودار پاییزه جوان نسبت کربن به نیتروژن 14 به 1 می باشد، در زمان گل دهی 20 به 1 می باشد و در زمان رسیدگی و بلوغ نسبت کربن به نیتروژن کاه و کلش چاودار 80 به 1 می رسد .

اسلاید 19 :

راههای افزایش میزان ماده آلی
کاربرد گیاهان دانه ای و علفهای چمنی و علوفه ای به عنوان کود سبز
حفظ کاه و کلش
به حد اقل رساندن خاک ورزی
نگهداری پوشش خاک
افزودن کمپوست
استفاده از گیاهان پوششی
کاهش عوامل فرسایش

اسلاید 20 :

ظرفیت تبادل کاتیونی
گیاهان مقداری از عناصر غذایی خود را از طریق فرایند تبادل کاتیونی به دست می آورند. تبادل کاتیونی به ذرات بسیار کوچک با سطح خارجی بزرگ نیاز دارد .
هوموس یا ذرات رس جزء بهترین ذرات هستند. سطح هر یک از این ذرات دارای بار منفی است که یونهای غذایی دارای بار مثبت را جذب می کنند.
فرایند تبادل کاتیونی تنها عناصر غذایی دارای بار مثبت را ذخیره و آزاد میکند.
ظرفیت تبادل کاتیونی معرف توان حاصلخیزی خاک است.