بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
معرفی بیماری تشنج
اسلاید 3 :
مقدمه
در زمان هاي قديم،تشنج را به نام "بيماري مقدس" مي شناختند. مردم آن زمان بر اين عقيده بودند که فرد متشنج در حال جنگيدن با شيطان است و يا مي گفتند که فرد متشنج، پيام آور ازطرف خداوند است.
در رم، تشنج را به نام "چند بيماري" مي شناختند.
اسلاید 4 :
معرفي بيماري
مغز مرکز کنترل تمام واکنشهای ارادی و غیرارادی در بدن است. مغز از سلولهای عصبی که به طور طبیعی از طریق فعالیتهای الکتریکی با یکدیگر ارتباط دارند تشکیل شده است. تشنج هنگامی رخ میدهد که قسمت یا قسمتهایی از مغز به دفعات زیاد سیگنالهای غیرعادی که باعث قطع موقت عملکرد الکتریکی عادی مغز شود را دریافت کنند.
اسلاید 5 :
انواع تشنج
تنشنج کانونی
تشنج گسترده
اسلاید 6 :
تشنج کانونی
تشنجي كه فقط يك قسمت از مغز را تحت تأثير قرار مي دهد.
تشنج کانونی ساده: تشنج معمولاً کمتر از یک دقیقه طول میکشد. هوشیاری در این نوع از تشنج از دست نمیرود. معمولا این نوع تشنج منجر به پرش ناخواسته قسمت های مختلف بدن مانند دستها و پاها شود
تشنج کانونی پیچیده: این نوع تشنج معمولاً در لوب تمپورال مغز رخ میدهد. این نوع تشنج معمولاً بین یک تا دو دقیقه طول میکشد. هوشیاری معمولاً در هنگام بروز این نوع تشنج از دست رفته و رفتارهای مختلفی ممکن است انجام شود. این تشنج منجر به حرکات خیره کننده و بی مقصود از جمله چرخش دستها.جویدن.بلعیدن یا راه رفتن دایره وار میشود
اسلاید 7 :
تشنج گسترده
تشنج هایی که به نظر می رسد تمام نواحی مغز را درگیر می کنند، صرع منتشر(گسترده) نامیده می شوند. 6 نوع از صرع منتشر وجود دارد:
تشنج غایب: تشنج غایب که تشنج پتی مال نیز نامیده می شود، با حرکات جزئی و خیره شدن مشخص می گردد. این تشنجات می توانند سبب کاهش اندکی در هوشیاری فرد شوند. به طور ناگهاني به نظر مي رسد كه فرد غائب ”Absent“ مي باشد. ممكن است با چشمك زدن يا حركات جويدن توأم باشد. تشنجهاي غائب با ابسنس الگوي خيلي مشخصي در نوار مغزي دارند.
تشنجات تونیک. تشنجات تونیک سبب سفت و سخت شدن عضلات بدن می شوند. این تشنجات معمولاً بر عضلات پشت، بازوها و پاها اثر گذاشته و می تواند سبب افتادن فرد روی زمین شود.
اسلاید 8 :
تشنج گسترده
تشنجات کلونیک. تشنجات کلونیک با حرکات ریتمیک و پرشی عضلات در ارتباط است. این تشنجات معمولاً بر گردن، صورت و دست ها اثر می گذارد.
تشنجات میوکلونیک. تشنجات میوکلونیک معمولاً به صورت تنش های پرشی کوتاه مدت و ناگهانی دست ها و پاها ظاهر می شوند.
تشنجات آتونیک. تشنجات آتونیک که با عنوان تشنجات سقوطی نیز شناخته می شوند، سبب از دست رفتن کنترل عضلات می شود که می تواند سبب افتادن ناگهانی بر روی زمین گردد.
• تشنجات تونیک – کلونیک. تشنجات تونیک – کلونیک که با عنوان گراندمال نیز شناخته می شوند، با از دست دادن هوشیاری، سفتی و لرزش بدن و گاهی از دست دادن کنترل مثانه یا گاز گرفتن زبان مشخص می شود. شامل دو فاز مي باشد: فاز تونيك كه در آن بدن شروع به سخت يا سفت شدن مي كند و فاز كلونيك كه در آن پرش و لرزش كنترل نشده وجود دارد. تشنجهاي تونيك- كلونيك ممكن است با اورا(aura) شروع شود يا نه و اغلب به دنبال آن با سر درد, گيجي و خواب آلودگي توأم باشد.
اسلاید 9 :
تشنج ناشی از اکلامپسی
تشنج ناشی از اکلامپسی در زنان باردار رخ می دهد
· این تشنج در زنان باردار رخ می دهد و به دلیل صرع و یا دیگر اختلالات مغزی نمی باشد.
·پره اکلامپسی و اکلامپسی را مسمومیت بارداری می گویند و علامت مشخص آن، فشار خون بالا می باشد.
·این تشنج باعث تکان و لرزش و تغییرات روحی مثل آشفتگی می گردد.
اسلاید 10 :
تشنج غیر صرعی
تشنج غیر صرعی، تشنجی است که توسط صرع ایجاد نشده است، اما همانند تشنج صرعی می باشد.
تشنج غیر صرعی ممکن است در اثر تغییرات در فعالیت الکتریکی مغز رخ دهد، اما این اختلال الکتریکی از نوع تشنج صرعی نمی باشد.
این تشنج ممکن است چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد.
دو نوع مختلف از تشنج غیر صرعی به نام های: روانی و فیزیولوژیک وجود دارد.
- تشنج غیر صرعی روانی : می تواند توسط استرس و یا ضربه های روحی بوجود آید. این تشنج یکی از انواع تشنج های معمول است و باید درمان شود، اما این تشنج به علت مشکل مغزی بوجود نمی آید.
- تشنج غیر صرعی فیزیولوژیک: به علت تغییراتی در مغز بوجود می آید که شامل تغییراتی در میزان ذخیره خون و یا اکسیژن مغز می باشد. برخی از علت های این تشنج عبارت است از: کاهش سریع فشار خون، میزان کم قند خون و ضربان نامنظم قلب.
اسلاید 11 :
ميزان هاي بروز و شيوع
روند زماني تشنج نشان دهنده كاهش بروز آن در كودكان و افزايش بروز آن در بزرگسالان است.
یک سوم کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم دچار تشنج میشوند
تشنج در سالمندان و در سنین بالای 65 سال بیشتر است که سکته مغزی مهمترین عامل بروز ان میباشد
تشنجات ناشی از تب شایعترین نوع تشنجات در کودکان است
اسلاید 12 :
علل تشنج
آسیب و ضربه به مغزناشی از سکته مغزی.جراحی مغز یا ضربه به سر
- تومور مغزی یا نقص ساختاری در مغز مانند آنوریسم
- تغییرات متابولسیم و یا سوخت و ساز بدن که باعث مشکلات کبدی و کلیوی می شود.
- وجود عفونت در بدن (مانند مننژیت یاآنسفالیت)
- استفاده از مواد مخدر
- مصرف الکل
عفونت های انگلی مانند کرم توکسوپلاسموز
تب ناگهانی
افت ناگهانی قند خون در افرادیمبتلا به دیابت
اسلاید 13 :
علل تشنج
- وجود بیماری مادرزادی از قبیل سندرم داون
- سکته علت عمده صرع در افراد بالای 35 سال میباشد
- بیماری آلزایمر
اثرات ژنتیک. برخی از انواع صرع که با نوع تشنجی که فرد تجربه کرده است، طبقه بندی می شوند؛ موروثی هستند. در این موارد اثر ژنتیک محتمل است.
آسیب های مادرزادی. پیش از تولد نوزادان به آسیب های مغزی حساس هستند که می تواند ناشی از چندین فاکتور باشد، از جمله: عفونت مادر، تغذیه نامناسب یا کمبودهای اکسیژن. این آسیب های مغزی منجر به صرع یا فلج مغزی می شود.
کمبود خواب: کمبود خواب یکی عوامل موثر در تحریک تشنج می باشد.
اسلاید 14 :
عوامل خطر
قوی ترین عوامل خطر ساز برای ابتلا به صرع عبارتند از :
آنوکسی(فقدان یا کمبود اکسیژن )
ناهنجاری های مادرزادی
ناهنجاری های ساختمانی مغز در نوزادان،
عقب افتادگی ذهنی ، فلج مغزی ،
عفونت های دستگاه عصبی مرکزی
(مانند مننژیت باکتریایی و آنسفالیت ویروسی) در کودکان
ضربه مغزی متوسط تا شدید به ویژه درمردان 15 تا 25 ساله ،
بیماری عروق مغزی و بیماری آلزایمر در سالخورگان و
تومورهای مغزی و عمل های جراحی (به ویژه شنت ها ) در هرسنی .
اسلاید 15 :
عوامل خطر
عوامل خطر متوسط عبارتند از :
سابقه خانوادگی صرع در خواهران و برادران ، پدر و مادر (به ویژه مادر ) یا بستگان درجه اول ، اسکلروز منتشر و سوء استفاده مزمن از الکل یا هروئین .
عوامل خطر مشکوک عبارتند از :
تشنج های ناشی از تب در کودکان ، رویدادهای زیان آور حول تولد بدون فلج مغزی ، مایه کوبی علیه سیاه سرفه ، ضربه مغزی خفیف ومننژیت غیر چرکی .
در برخی محیط ها به ویژه در کشورهای کم درآمد، عفونت های بومی نیز می توانند با صرع همراه باشند. که عبارتند از : مالاریا،نروسیستی سرکوزیس ، توکسو کاریازیس و پاراگونو میازیس
اسلاید 16 :
علایم
خیره شدن
رعشه و حرکات لرزشی دستها و پاها
گرفتگی و سفتی بدن
از دست دادن هوشیاری (بیهوشی)
مشکلات و اختلالات تنفسی یا قطع تنفس
زمین خوردن ناگهانی و بدون دلیل
از دست دادن کنترل مثانه و روده
عدم واکنش به صداها یا کلام در مدت کوتاهی
گیج و مات بودن
خوابآلودگی و تحریکپذیری صبحها در هنگام بیدار شدن
تکانهای سر
چشمک زدنهای سریع و خیره شدن مقطعی
ممکن است در هنگام تشنج لبهای فرد کبود شده و تنفسش طبیعی نباشد.
اسلاید 17 :
روش های تشخیصی
با اهمیت ترین روش تشخیصی در تشنج گرفتن شرح حال از بیمار است سپس برای قطعی کردن تشخیص از کارهای تشخیصی دیگر استفاده میشود
انجان آزمایشات خونی
معاینات نورولوژیک (بررسی رفتار .توانایی حرکتی.کارکرد ذهنی)
بررسی نشانه های عفونت(استعداد ژنتیکییا بیماری که سبب بروز صرع می شود)
اسلاید 18 :
روش های تشخیصی
الکتروانسفالوگرام (EEG)این رایج ترین تست برای تشخیص صرع است. در این تست، پزشک الکترودهایی را توسط مواد چسب مانندی به جمجمه وصل می کند. این الکترودها فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می کنند.اگر مبتلا به صرع باشید تغییر الگوی نرمال امواج مغزی، حتی در زمانی هم که تشنج ندارید، شایع است.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT scan. )سی تی اسکن برای ایجاد تصویر مقطعی از مغز از اشعه ایکس استفاده می کند. این روش تصویر برداری می تواند ناهنجاری های مغزی مثل تومور، خونریزی و کیست هایی که می توانند منجر به تشنج شوند را آشکار نماید.
تصویر برداری رزونانس مغناطیسی (MRI)در روش MRI از امواج رادیویی و مغناطیسی قوی برای مشاهده جزئیات مغز استفاده می شود. پزشک ممکن است، قادر باشد جراحات یا ناهنجاری هایی را در مغز تشخیص دهد که می توانند سبب تشنج گردند
اسلاید 19 :
روش های تشخیصی
عملکردی (fMRI). (MRI عملکردی میزان تغییرات جریان خون را اندازه می گیرد که در بخش های در حال فعالیت مغز رخ می دهد. پزشکان می توانند پیش از جراحی، MRI عملکردی را برای تشخیص محل دقیق عملکردهای حیاتی مثل تکلم و حرکت کردن استفاده نمایند که این کار جراح را از آسیب به این محل ها در حین عمل بازمی دارد.
• توموگرافی گیسل پوزیترون (PET )سکن های PET از مواد رادیواکتیو با دوز پایین استفاده می کنند که وارد ورید شده و به تعیین نواحی فعال مغز و نیز تشخیص ناهنجاری ها کمک می کند.
• توموگرافی کامپیوتری گسیل تک پروتون (SPECT )این تست عمدتاً زمانی استفاده می شود که MRI و EEG قادر به تشخیص محل منشأ تشنجات در مغز نبوده اند.
تست SPECT با استفاده از مقدار اندکی از مواد رادیواکتیو انجام می شود که وارد ورید شده و نقشه سه بعدی با جزئیات از فعالیت جریان خون در مغز در حین تشنج فراهم می آورد.
اسلاید 20 :
اقدامات محافظتی
افرادی که دچار تشنج شده اند نباید کارهایی که نیاز به دقت بالا دارند مانند رانندگی و شنا و بالا رفتن از نرده بان انجام دهند
تشنج در اغلب موارد یک اقدام اورژانسی نیست تنها در یک مورد تشنج اقدام اورژانسی حساب میشود که صرع استاتوس (مداوم) اتفاق بیفتد.صرع استاتوس یعنی هرگاه حمله تشنج بیشتر از 10 دقیقه زمان ببرد یا حملات پشت سر هم که مجموعا 30 دقیقه زمان ببرد و فرد بین حملات تشنج هوشیاری خود را به دست نیاورد
کمک های اولیه برای بیشتر تشنج هاضرورتی نداردو باید اجازه داد سیر طبیعی ادامه پیدا کند. کمک های اولیه برای تشنجات جنرالیه توصیه میشود.
اقدامات محافظتی. در هنگام تشنج چیزی در بین دندانها بیمار قرار داده نشود
سر بیمار به پهلو چرخانده شود تا تنفس بیمار بهبود پیدا کند
هرگونه پوشش تنگ از بیمار باید جدا شود
جا ب جا کردن وسایل خانه و اشیای سخت در اطراف بیمار
قرار دادن بالشت در زیر سر بیمار . حفاظت از سر در هنگام تشنج از اقدامات در اولویت میباشد